Yeraltı Suyu Araştırmalarında İzotoplardan ve Diğer İzleyicilerden Yararlanma

Yıl 1969, Cilt: 12 Sayı: 1-2, 58 - 65, 30.10.1969

Gültekin Günay

Öz

Fizik ve kimya alanlarında, son zamanlarda sağlanan ilerlemeler, jeolojik araştırmalarda bazı kimyasal elemanların veya bunların izotoplarının geniş ölçüde kullanılmasını mümkün kılmaktadır. İzleyici olarak «doğal radyoizotoplar» ve «duraylı izotoplar (stable isotopes)» kadar, hemen hemen açınlanmış bütün kimyasal elemanlara ait «yapma izotoplar» ı da kullanmak olanaklıdır. Radyoaktivite ölçümlerinin yüksek duyarlılığı ve yalınlığı, yeraltı suyunda bulunan izotopların en az miktarının saptanmasına yol vermiştir.

Bugünkü durumda, hidrojeoloji çalışmalarında yararlanılan izotoplar, özellikle «duraylı izotoplar» dediğimiz ağır su elemanı olan ve suların yapısında bulunan hidrojen izotopu «döteryum» dur. Aynı zamanda karbon, azot, oksijen, brom, altın gibi başka kimyasal elemanların izotoplarını da izleyici olarak kullanmak olanaklıdır. Bununla beraber, doğal izotopların dışında, yapma radyoizotopların kullanılması sırasında ortaya çıkan sağlık yönünden tehlike, izotopun yayınladığı radyasyonun cinsi, geçtiği oluşuklar içinde tutulması, iyon değişimi yaparak suda çökelmesi ve benzeri gibi faktörler yüzünden hidrojeolojik araştırmalarda yararlanılabilecek yapma izotoplar, sayıca sınırlıdır. Uzun süreli deneylerde en uygun izleyici, yapma tritium olmakla beraber, yayınladığı çok zayıf enerjili beta radyasyonunu yerinde ölçememek ve yarılanma süresinin uzunluğu sebebiyle bazı sorunlar yaratması, ayrıca yurt dışından sağlanma güçlüğü, tritiumun kullanılma alanını daraltan faktörler arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Yeraltı suyu, İzotop

Kaynakça

• Yayında KAYNAKÇA bölümü bulunmaktadır.