Preliminary Results of Investigations on Clay Minerals of Kırka Borate Deposits of Turkey

Yıl 1974, Cilt: 17 Sayı: 1, 17 - 30, 28.02.1974

Orhan Baysal

Öz

More than half of the total borate reserves known in Turkey are concentrated in Kırka (Eskişehir) Region. Clay fractions of marl samples taken from this deposit are investigated by using X-Ray Diffraction, Differential Thermal Analysis and chemical techniques.

According to preliminary results of our investigations the clay mineral found in Kırka is a Mg-Montmorillonite. It may be Hectorite, Saponite, Stevensite or Gassulite. Although the presence of Li has been detected in tehese samples and the similarity of DTA curves to those of the original Californian Hectorite indicates the presence of mineral Hectorite, final decision can be feached after completion of more detailed studies.

Anahtar Kelimeler

Borate, Clay Minerals, Kırka

Kırka Borat Yataklarındaki Kil Mineralleri Üzerine Ön Çalışma

Öz

Türkiye borat rezervlerinin yarısından fazlasını içeren Kırka borat yataklarından alınan killi kayaç numuneleri röntgenografik, kimyasal ve differensiyel termik yöntemleriyle incelenmiştir.

Halen yürütülmekte olan ayrıntılı araştırmaların temelini teşkil eden bu önçalışma sonucu; söz konusu yataklardaki kilmineralinin bir Mg-montmorillonit olduğu saptanmıştır. Bu mineral 'hektorit', 'sapanit', 'stevensit' ve 'gassulit' minerallerinden biri olabilir. Her ne kadar numunelerde Li saptanmış, Kaliforniya orijinli hektoritlerin DTA eğrileri ile benzerlik bulunmuş, dolayısı ile 'hektorit' olma ihtimali belirmiş ise de, yürütülen ayrıntılı incelemeler sonucu durum ancak kesinlik kazanabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Borat, Kil mineralleri, Kırka

Kaynakça

• Ataman, G. ve Beseme, P., 1971, Découverte de l'analcime sedimentaire en Anatolie du nord-ouest (Turquie): Minéralogie, genese, parageneses. -Chem. Géol. (baskıda).
• Baysal, O., 1972, Sarıkaya (Kırka) borat yataklarının mineralojik jenetik incelenmesi.
• Baysal, O., 1973, Sarıkaya (Kırka) borat yataklarının oluşumu Türkiye Madencilik Bilimsel ve Teknik III. Kongresi, ss. 255-277.
• Caillere, S., Henin, S., Esquevin, J., 1953, Recherches sur la synthèse des minéraux argileuz. Bull. Soc. Franc. Miné. Crist., 76, s. 300.
• Correns, C. W., 1935, Über die Bestandteile der Tone. Z. Geol. Ges., 85, s. 706-1296.
• Esquevin, J., 1958, Les silicates de Zinc étude de produits de synthèse et des minéraux naturel. Doc. es Sci., Paris, 85 s.
• Füchtbauer, H. und Müller, G., 1970, Sedimente und Sedimentgesteine, Sediment-Petrologie, Teil II. E. Schweizerbart'sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart, 726 s.
• Grim, R. E. and Kulbicki, G., 1961, Montmorillonite : High temperature reactions and classification. The Amer. Min., vol. 46, s. 1329-1369.
• Harder, H., 1965, Experimente zur 'Ausfaellung' der Kiselsaeure. Geochim. Cosmochim. Acta, vol. 29, s. 429-442.
• Harder, H. und Flehming, W., 1967, Bildung von Quarz aus verdünnten Lösungen bei niedrigen Temperaturen. Naturwiss., vol. 54, s. 140.
• Harder, H. 1969, Illit- und Montmorillonit-Synthese bei niedrigen Temperaturen. Naturwiss., vol. 56, s. 279.
• Keller, W. D., 1963, Diagenesis in clay mineral —a review—. Clays Clay Minerals, Proc. Nat. Conf., Clays Clay Minerals, 11, s. 136-157.
• Orhun, O., 1965, Yurdumuzda bulunan önemli kaolin ve killerin differensiyel analizi. Kimya Müh. Odası, 1. Kimya Müh. Teknik Kongresi Bülteni, s. 107-112.
• Whitehouse, U. G. and McCarter, R. S., 1958, Diagenetic modification of clay mineral types in artificial sea water. Clays Clay Minerals, Proc. Nat. Conf. Clays Clay Minerals 51, s. 81-119.