Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

(German) Beiträge zur Frage der Genese Westanatolischer “Andesite” und “Basalte”

Yıl 1974, Cilt: 17 Sayı: 1, 87 - 172, 28.02.1974

Öz

ZUSAMMENFASSUNG
Es wurden drei Haupttypen von Effusiva herausgestellt und ihre relative Altersbeziehung im Untersuchungsgelände geklärt.
Typus Alpha, bisher als “Andesit'' bezeichnet ist Quarzlätit, Er bildet Staukuppen ähnliche Stockvulkane. Der Gehalt an Biotit ist merklich, grosse Einsprenglinge die Riegel.
Typus Beta, bisher als “Basalt" bezeichnet, ist ebenfalls Quarzlatit. Er Bildet Decken. Biotite und andere Minerale mit leichtflüchtigen Gemengteilen fehlen. Die Plagioklasse sind insgesamt basischer, der Zonarbau aber normal. Auffällig ist hier auch die grosse Anzahl distink verschiedener Pyroxene.
Typus Gama bildet ebenfalls Decken. Der Anteil an Glas ist sehr hoch, alle Minerale sind im Verhältnis zum Gesamtchemismus des Gesteins wieden basisch. Früher wurden diese Gesteine als "Porphyrite’ bezeichnet. Die korrekte Bezeichnung wäre Hyalorhyolith.
Die drei Hauptphasen Werden durch Tuff-Phasen getrennt, die in ihrem Mineralbestand folgenden Eruptionsphase entsprechen.
Im Rahmen der benachbarten Vulkanite gesehen, kann man zwei distinkt Verschiedene Magmen - Entwicklung erkennen. Eine, die vom “Basaltfeld" in das Rhyolithfeld führt und die der Entwicklung eines anatektisch zumindes beeinflussten Magmas am besten entspricht. Die zweite geht, in Richtung des Phonolitffeldes und repräsentiert wohl die mehr oder weniger normale Entwicklung eines alkali-olivinbasaltischen primären Magmas.

Kaynakça

  • Akartuna, M., 1962, On the geology of İzmir - Torbalı district. - Bull. M.T.A., 59, 11-19, Ankara.
  • Andrâ, E., 1905, Eruptivgesteine im nordwesten Kleinasiens. - Disert. Leipzig, 46 s.
  • Berry, L. G. u. Thompson, R. M., 1962, X-ray powder data for ore minerals. - The Geol. Soc. Amer. Mem. 85.
  • Besenecker, H. et al., 1968, Geologie von Chios (Ägäis). - Geol. et Palae., 2, 121-150.
  • Brinkmann, R., 1966, Geotekt. Gliederung von Westanatolien. - N. Jb. Geol. Palae., Mh., 10, 603-618.
  • Brinkmann, R., 1968, Einige geologische Leitlinlen von Anatolien. - Geol. et Palae., 2, 111-119.
  • Brinkmann, R., 1971, The geology of western Anatolia. - Geol. a. Histor. of Turkey, Tripoli, 171-190.
  • Brinkmann, R. u. Izdar, E., 1971a, Excursion to Bergama and Kınık. - Geol. a. Histor. of Turkey, Tripoli, 505-508.
  • Chaput, E., 1936, Voyages d’études géol. et geomor. en Turquie. - Mém. Inst. Francais d’Archeol. de Stamboul, 1, Paris, v. 2, 312 s.
  • Doe, B. R. u. Lipman, W. u. Hedge, C. E. u. Kuraswa, H., 1969, Primitive and contaminated Basalts. - Contr. Min. and Petr. 21, 142-156.
  • Dora, Ö., 1964,. Geologisch-lagerstättenkundliche Untersuchungen im Yamanlar-Gebirge (Westanatolien). - M.T.A. Yayın No. 116, 68 s. Ankara.
  • Doruk, N., 1969, Biostratigraphie und Ostragot - Mikrofauna des Neogenş im Gebiet İzmir - Menemen - Manisa. - unveröf. Diplomarbeit (türk.) İzmir, 46 s.
  • Erentöz, D. u. Ternek, Z., 1968, Les sources thermomin. de la Turguie et 1’étüde l’énergie géothermique. - Bull. M.T.A. 70, 1-60, Ankara.
  • Frech, F., 1914, Der Vulkanismus Kleinasiens und sein Verhältnis zu dem Gebirgsbau. - Peterm. Mtlg. 11, 165-172, 212-216, 270-278.
  • Gjelsvik, T., 1962, Investigations of lead-zinc deposits in NW-Anato1ia. - Bull. M.T.A., 61-70, 59, Ankara.
  • Gramse, M., 1970, Quant. Untersuch. m.d. Elektronen-Mikrosonde an Pyroxenen aus Basalten u. Peridotit-Einschlüssen. - Contr. Mineral, and Petrol., 29, 43-73.
  • Grützner, K. E., 1908, Beitr. z. Petrographie d. W. - Kleinasiens. - Dissertation, Leipzig, 81 s.
  • Hamilton, J. W. u. Strickland, H. E., 1848, On the geology of the westem party of Asia Minör. - Trans. Geol. Soc., London, 2, ser. VI.
  • Kalafatçıoğlu, A., 1961, A geological study in the Karaburun peninsula. - Bull. M.T.A., 39-51, 56, Ankara.
  • Ketin, İ. (1961). Über die magmatischen Erscheinungen in der Türkei. - Bull. of Geol. Soc. of Turkey, 2, VII; 16-34. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tjb/issue/52556/691524
  • Klein, C. J., 1964, Cummingtonife: A Chemical, optical and X-ray study. - Amer. Min. 49, 7, 8, 963-982.
  • Krause, O., 1969, Die Melilith - Nephelinite des Hegaus. - Dissertation - Tübingen, 104 s.
  • Kuno, H., 1955, lon substitution in the diopsid-ferropigeonit series of clino- pyroxenes. - Amer. Min. 1, 2, 70-93.
  • Ktenas, M. C. A., 1928, Sur le volcan de Pasthoura. Les laves andésitiques ä facies basaltique de la Mer Egée septentrionäle. - Prak. Acad. Athen, 3, 226-249.
  • Lahn, E., 1945, Le volcanisme Néogéne et Quarternaire en Anatolie. - Türk Coğr. Derg. Sayı VII-VIII, Ankara.
  • Lahn, E„ 1957, Reports entre la répartition des roches volcaniques en Anatolie. - Rev. Geogr. Phys. et Geol. (2), Vol. 1, Fasc. 4, 221-228, Paris.
  • Lindsley, D. H., 1962/63, Equilibrium relations of coexsis. pairs of Fe-Ti oxides. - Anual. rep. of the director of geophs. lab. Carneige-Inst., Washington.
  • McKenzie, W. S., 1957, The crystalline modific. of NaAlSi3O8. - Amer. J. of Sc., 225, 481-516.
  • Milch, L., 1903, Die Ergussgesteine des galatischen Andesitgebietes. - N. Jb. Min. Geol. Pal., 110-165, t. 16.
  • Nakamura, Y. u. Kushiro, I., 1970, Pigeonite andesite from Weiselberg. - Amer. Min, 1999-2015, 55.
  • Nebert, K., 1960, Vergleichende Stratigr. u. Tektonik west- u. nördlich v. Tavşanlı. -Bull. M.T.A., 10-37, 54, Ankara.
  • Nebert, K., 1961, Zur Kenntnis des Neog. Vulkanis. im Raume W.-Gördes. - Bull. M.T.A., 51-59, 57, Ankara.
  • Philippson, A., 1918, Kelinasien. - Hdb. d. reg. Geol., H. 22, Heidelberg, 318 s.
  • Pınar, N., 1948, Ege bölg. tekt. sıcaksu ve madensuyu kayn. - Ist. Üniv. Fen Fak. Monogr. s. 12, 42 s.
  • Ronner, F., 1962, Der Einbruch der Ova Sandıklı. - Bull. M.T.A., 71-91, .59, Ankara.
  • Seck, H. A., 1971, Der Einfluss des Drucks auf die Zusammensetzung von Feldspäten. - Contr. Mineral, and Petrol., 31, 67-86.
  • Seck, H. A., 1971a, Koexistierende Alkalifeldspate u. Plagioklase im System NaAlSi3O8-CaAl2Si2O8-H2O bei Temp. von 650°C bis 900°C. - N. Jb. Miner. Abh., 115, 3, 315-345.
  • Smith, D. u. Lindsley, D. H., 1971, Augite Crystallizatlon Trends. - Amer. Min., 225-233, 56.
  • Tröger, W. E., 1971, Optische Bestimmung der gesteinsbildenden Minerale. Teil I-Bestimmungstabellen. - E. Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart, 188 s.
  • Tröger, W. E., 1969, Optische Bestimmung der gestennsbildenden Minerale.' Teil II-Textband. - E. Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart, 822 s.
  • Washington, H. S., 1894, On the Basalte of Kula. - Amer. J. Sc., 114-123, t. 47.
  • Washington, H. S., 1897, On Igneous rocks from Symirna and Pergamon. - Amer. J. Sc. IV ser., 41-50, t. 3.
  • Washington, H. S., 1900, Kulaite. - J. Geol. Chicago, t. 8, 610-620.
  • Weiskirchner, W., 1967, Bemerkungen zum Hegau-Vulkanismus. - The Rhine- graben Progress Report 1967; Abh. geol. Landesamt Baden-Würtemberg, 139-141.
  • Westerveld, J., 1952, Phases of neogene and quarternary volcanism in Asia Minör. - XX Congr. Geol. Inter. Mexico Secc I (I. Bd.), 103-119.
  • Winter, H., 1967, Chemische u. opt. Untersuchungen an moldanubischen Biotiten. - Diss. - München, 67 s.
  • Wones, D. R., 1963, Physical Properties of synthetic Biotites. - Amer. Min., 1300-1321, 48.
  • Wones, D. R. u. Eugster, H. P., 1965, Stability of Biotite. - Amer. Min., 1228-1272, 50.
  • Yalçınlar, I., 1957, Manisa Tersiyer serisinde strüktürel ve morfolojik araştırmalar. - Türk Coğ. Der. 17, İstanbul, 72-92.
  • Yoder, H. S. u. Tilley, C. E., 1962, Origin of basalt magmas. - J. Petrol., 342-532, 3.
  • Zaruvabeli, H., 1970, Zur Geologie des Gebietes nördlich Karşıyaka, Yaman- lar-Gebirge. - Diplomarbeit - Hamburg, 67 s.

Batı Anadolu “Andesit” ve “Basalt” Jenezi Sorununa Katkılar

Yıl 1974, Cilt: 17 Sayı: 1, 87 - 172, 28.02.1974

Öz

Üç esas olarak ayırdedilen efusiflerin nisbi yaş bağıntıları inceleme sahasındaki verilere göre açıklanmıştır. Şimdiye dek "Andesit'' olarak adlandırılan Alfa tipi volkaniklerin inceleme sahasındaki mineral parajenezleri bunların Quarzlatit olduklarını gösterir. Sıkışma kubbelerine (Staukuppen) benzer şekilde oluşurlar. Biyotitce zengin büyük kıristaller yaygındır.
Bu güne kadar "Basalt'' diye tanımlanan Beta-tipi dediğimiz kayaçlar da bir evvelki Alfa-tipin eş kimyasında olup esasen Quarzlatitdirler. Yayılmaları örtü şeklindedir. Biyotit veya uçuşkan elemanlı başka bir minerale raslanmaz. Alfa-tipinden daha bazik yapıda olan plajioklaslar normal zonlu yapıları ile de bir farklılık gösterirler.
Gama-tipi olarak adlandırdığımız üçüncü tür ise, örtü şeklinde oluşmuş akışkan camsı eruptiflerdir. "Porphyrit" olarak tanınan bu volkaniklere hiyaloriyalit demek daha doğru olacaktır.
Çevredeki öteki volkanikler de gözönünde tutulduğunda, anatetik ve primer alkali-olivinbasaltik gelişmeleri belirleyen iki ayrı dönüşüm ortaya çıkar.

Kaynakça

  • Akartuna, M., 1962, On the geology of İzmir - Torbalı district. - Bull. M.T.A., 59, 11-19, Ankara.
  • Andrâ, E., 1905, Eruptivgesteine im nordwesten Kleinasiens. - Disert. Leipzig, 46 s.
  • Berry, L. G. u. Thompson, R. M., 1962, X-ray powder data for ore minerals. - The Geol. Soc. Amer. Mem. 85.
  • Besenecker, H. et al., 1968, Geologie von Chios (Ägäis). - Geol. et Palae., 2, 121-150.
  • Brinkmann, R., 1966, Geotekt. Gliederung von Westanatolien. - N. Jb. Geol. Palae., Mh., 10, 603-618.
  • Brinkmann, R., 1968, Einige geologische Leitlinlen von Anatolien. - Geol. et Palae., 2, 111-119.
  • Brinkmann, R., 1971, The geology of western Anatolia. - Geol. a. Histor. of Turkey, Tripoli, 171-190.
  • Brinkmann, R. u. Izdar, E., 1971a, Excursion to Bergama and Kınık. - Geol. a. Histor. of Turkey, Tripoli, 505-508.
  • Chaput, E., 1936, Voyages d’études géol. et geomor. en Turquie. - Mém. Inst. Francais d’Archeol. de Stamboul, 1, Paris, v. 2, 312 s.
  • Doe, B. R. u. Lipman, W. u. Hedge, C. E. u. Kuraswa, H., 1969, Primitive and contaminated Basalts. - Contr. Min. and Petr. 21, 142-156.
  • Dora, Ö., 1964,. Geologisch-lagerstättenkundliche Untersuchungen im Yamanlar-Gebirge (Westanatolien). - M.T.A. Yayın No. 116, 68 s. Ankara.
  • Doruk, N., 1969, Biostratigraphie und Ostragot - Mikrofauna des Neogenş im Gebiet İzmir - Menemen - Manisa. - unveröf. Diplomarbeit (türk.) İzmir, 46 s.
  • Erentöz, D. u. Ternek, Z., 1968, Les sources thermomin. de la Turguie et 1’étüde l’énergie géothermique. - Bull. M.T.A. 70, 1-60, Ankara.
  • Frech, F., 1914, Der Vulkanismus Kleinasiens und sein Verhältnis zu dem Gebirgsbau. - Peterm. Mtlg. 11, 165-172, 212-216, 270-278.
  • Gjelsvik, T., 1962, Investigations of lead-zinc deposits in NW-Anato1ia. - Bull. M.T.A., 61-70, 59, Ankara.
  • Gramse, M., 1970, Quant. Untersuch. m.d. Elektronen-Mikrosonde an Pyroxenen aus Basalten u. Peridotit-Einschlüssen. - Contr. Mineral, and Petrol., 29, 43-73.
  • Grützner, K. E., 1908, Beitr. z. Petrographie d. W. - Kleinasiens. - Dissertation, Leipzig, 81 s.
  • Hamilton, J. W. u. Strickland, H. E., 1848, On the geology of the westem party of Asia Minör. - Trans. Geol. Soc., London, 2, ser. VI.
  • Kalafatçıoğlu, A., 1961, A geological study in the Karaburun peninsula. - Bull. M.T.A., 39-51, 56, Ankara.
  • Ketin, İ. (1961). Über die magmatischen Erscheinungen in der Türkei. - Bull. of Geol. Soc. of Turkey, 2, VII; 16-34. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tjb/issue/52556/691524
  • Klein, C. J., 1964, Cummingtonife: A Chemical, optical and X-ray study. - Amer. Min. 49, 7, 8, 963-982.
  • Krause, O., 1969, Die Melilith - Nephelinite des Hegaus. - Dissertation - Tübingen, 104 s.
  • Kuno, H., 1955, lon substitution in the diopsid-ferropigeonit series of clino- pyroxenes. - Amer. Min. 1, 2, 70-93.
  • Ktenas, M. C. A., 1928, Sur le volcan de Pasthoura. Les laves andésitiques ä facies basaltique de la Mer Egée septentrionäle. - Prak. Acad. Athen, 3, 226-249.
  • Lahn, E., 1945, Le volcanisme Néogéne et Quarternaire en Anatolie. - Türk Coğr. Derg. Sayı VII-VIII, Ankara.
  • Lahn, E„ 1957, Reports entre la répartition des roches volcaniques en Anatolie. - Rev. Geogr. Phys. et Geol. (2), Vol. 1, Fasc. 4, 221-228, Paris.
  • Lindsley, D. H., 1962/63, Equilibrium relations of coexsis. pairs of Fe-Ti oxides. - Anual. rep. of the director of geophs. lab. Carneige-Inst., Washington.
  • McKenzie, W. S., 1957, The crystalline modific. of NaAlSi3O8. - Amer. J. of Sc., 225, 481-516.
  • Milch, L., 1903, Die Ergussgesteine des galatischen Andesitgebietes. - N. Jb. Min. Geol. Pal., 110-165, t. 16.
  • Nakamura, Y. u. Kushiro, I., 1970, Pigeonite andesite from Weiselberg. - Amer. Min, 1999-2015, 55.
  • Nebert, K., 1960, Vergleichende Stratigr. u. Tektonik west- u. nördlich v. Tavşanlı. -Bull. M.T.A., 10-37, 54, Ankara.
  • Nebert, K., 1961, Zur Kenntnis des Neog. Vulkanis. im Raume W.-Gördes. - Bull. M.T.A., 51-59, 57, Ankara.
  • Philippson, A., 1918, Kelinasien. - Hdb. d. reg. Geol., H. 22, Heidelberg, 318 s.
  • Pınar, N., 1948, Ege bölg. tekt. sıcaksu ve madensuyu kayn. - Ist. Üniv. Fen Fak. Monogr. s. 12, 42 s.
  • Ronner, F., 1962, Der Einbruch der Ova Sandıklı. - Bull. M.T.A., 71-91, .59, Ankara.
  • Seck, H. A., 1971, Der Einfluss des Drucks auf die Zusammensetzung von Feldspäten. - Contr. Mineral, and Petrol., 31, 67-86.
  • Seck, H. A., 1971a, Koexistierende Alkalifeldspate u. Plagioklase im System NaAlSi3O8-CaAl2Si2O8-H2O bei Temp. von 650°C bis 900°C. - N. Jb. Miner. Abh., 115, 3, 315-345.
  • Smith, D. u. Lindsley, D. H., 1971, Augite Crystallizatlon Trends. - Amer. Min., 225-233, 56.
  • Tröger, W. E., 1971, Optische Bestimmung der gesteinsbildenden Minerale. Teil I-Bestimmungstabellen. - E. Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart, 188 s.
  • Tröger, W. E., 1969, Optische Bestimmung der gestennsbildenden Minerale.' Teil II-Textband. - E. Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart, 822 s.
  • Washington, H. S., 1894, On the Basalte of Kula. - Amer. J. Sc., 114-123, t. 47.
  • Washington, H. S., 1897, On Igneous rocks from Symirna and Pergamon. - Amer. J. Sc. IV ser., 41-50, t. 3.
  • Washington, H. S., 1900, Kulaite. - J. Geol. Chicago, t. 8, 610-620.
  • Weiskirchner, W., 1967, Bemerkungen zum Hegau-Vulkanismus. - The Rhine- graben Progress Report 1967; Abh. geol. Landesamt Baden-Würtemberg, 139-141.
  • Westerveld, J., 1952, Phases of neogene and quarternary volcanism in Asia Minör. - XX Congr. Geol. Inter. Mexico Secc I (I. Bd.), 103-119.
  • Winter, H., 1967, Chemische u. opt. Untersuchungen an moldanubischen Biotiten. - Diss. - München, 67 s.
  • Wones, D. R., 1963, Physical Properties of synthetic Biotites. - Amer. Min., 1300-1321, 48.
  • Wones, D. R. u. Eugster, H. P., 1965, Stability of Biotite. - Amer. Min., 1228-1272, 50.
  • Yalçınlar, I., 1957, Manisa Tersiyer serisinde strüktürel ve morfolojik araştırmalar. - Türk Coğ. Der. 17, İstanbul, 72-92.
  • Yoder, H. S. u. Tilley, C. E., 1962, Origin of basalt magmas. - J. Petrol., 342-532, 3.
  • Zaruvabeli, H., 1970, Zur Geologie des Gebietes nördlich Karşıyaka, Yaman- lar-Gebirge. - Diplomarbeit - Hamburg, 67 s.
Toplam 51 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Genel Jeoloji, Mineraloji-Petrografi
Bölüm Makaleler - Articles
Yazarlar

Mehmet Yılmaz Savaşçın Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 28 Şubat 1974
Gönderilme Tarihi 31 Ocak 1973
Kabul Tarihi 1 Mayıs 1973
Yayımlandığı Sayı Yıl 1974 Cilt: 17 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Savaşçın, M. Y. (1974). (German) Beiträge zur Frage der Genese Westanatolischer “Andesite” und “Basalte”. Türkiye Jeoloji Bülteni, 17(1), 87-172.
AMA Savaşçın MY. (German) Beiträge zur Frage der Genese Westanatolischer “Andesite” und “Basalte”. Türkiye Jeol. Bült. Şubat 1974;17(1):87-172.
Chicago Savaşçın, Mehmet Yılmaz. “(German) Beiträge Zur Frage Der Genese Westanatolischer “Andesite” Und ‘Basalte’”. Türkiye Jeoloji Bülteni 17, sy. 1 (Şubat 1974): 87-172.
EndNote Savaşçın MY (01 Şubat 1974) (German) Beiträge zur Frage der Genese Westanatolischer “Andesite” und “Basalte”. Türkiye Jeoloji Bülteni 17 1 87–172.
IEEE M. Y. Savaşçın, “(German) Beiträge zur Frage der Genese Westanatolischer “Andesite” und ‘Basalte’”, Türkiye Jeol. Bült., c. 17, sy. 1, ss. 87–172, 1974.
ISNAD Savaşçın, Mehmet Yılmaz. “(German) Beiträge Zur Frage Der Genese Westanatolischer “Andesite” Und ‘Basalte’”. Türkiye Jeoloji Bülteni 17/1 (Şubat 1974), 87-172.
JAMA Savaşçın MY. (German) Beiträge zur Frage der Genese Westanatolischer “Andesite” und “Basalte”. Türkiye Jeol. Bült. 1974;17:87–172.
MLA Savaşçın, Mehmet Yılmaz. “(German) Beiträge Zur Frage Der Genese Westanatolischer “Andesite” Und ‘Basalte’”. Türkiye Jeoloji Bülteni, c. 17, sy. 1, 1974, ss. 87-172.
Vancouver Savaşçın MY. (German) Beiträge zur Frage der Genese Westanatolischer “Andesite” und “Basalte”. Türkiye Jeol. Bült. 1974;17(1):87-172.

Yazım Kuralları / Instructions for Authorshttp://www.jmo.org.tr/yayinlar/tjb_yazim_kurallari.php

Etik Bildirimi ve Telif Hakkı Devir Formu / Ethical Statement and Copyrighy Form https://www.jmo.org.tr/yayinlar/tjb_telif_etik_formlar.php