Taşköprü (Akşehir-Eber Gölleri Arası) Sondaj Karot Verilerinin Geç Pleyistosen Gastropoda-Bivalvia Faunası ve Paleobiyocoğrafik Yayılımı (GB Anadolu) / Late Pleistocene Gastropoda-Bivalvia Fauna and Paleobiogeographical Distribution Based on Core Drilling Data from Taşköprü (Between Lake Akşehir and Lake Eber, SW Anatolia)

Yıl 2026, Cilt: 69, 1 - 43

Harika Marmara , Sevinç Kapan

https://doi.org/10.25288/tjb.1691257

Öz

Bu çalışmada, Taşköprü köyünde (Akşehir ve Eber gölleri arasında yer alan) yaptırılmış olan her biri 12 metre derinliğe sahip iki adet sondaj karotuna ait örneklerin Mollusca (Gastropoda ve Bivalvia) faunası ilk kez sistematik olarak incelenmiş ve faunanın paleobiyocoğrafik dağılımı ortaya çıkarılmıştır. Sondaj karotlarından sistematik olarak derlenen örneklerden; Mollusca şubesinin Gastropoda sınıfına ait 8 cins ve 8 tür; Valvata piscinalis (O. F. Müller, 1774), Valvata sp., Bithynia pseudemmericia Schütt, 1964, Bithynia pseudemmericia operkül, Graecoanatolica lacustristurca Radoman, 1973, Laevicaspia caspia (Eichwald, 1838), Laevicaspia kolesnikoviana (Logvinenko & Starobogatov, 1966), Laevicaspia lincta (Milaschewitsch, 1908), Laevicaspia sp., Lymnaea sp., Stagnicola sp., Radix auricularia (Linnaeus, 1758), Radix sp., Gyraulus parvus (Say, 1817), Gyraulus sp. ile Bivalvia sınıfına ait; Euglesa casertana (Poli, 1791), Euglesa personata (Malm, 1855), Pisidium amnicum (O. F. Müller, 1774), Pisidium jassiensis Cobălcescu, 1883, Pisidium sp., Dreissena iconica Schütt, 1991, Dreissena polymorpha (Pallas, 1771), Dreissena sp. olmak üzere 3 cins ve 6 türün tanımlaması yapılmıştır. Göller Bölgesi’nde daha önce yapılmış olan çalışmalar incelendiğinde; Konya Kapalı Havzası, Eğirdir, Beyşehir, Burdur ve Suğla göllerinin çökellerinde varlığı tespit edilmiş olan Valvata piscinalis, Bithynia pseudemmericia, Graecoanatolica lacustristurca, Radix auricularia, Gyraulus parvus, Euglesa casertana, E. personata, Pisidium amnicum, P. jassiensis ve Dreissena iconica türlerinin, inceleme alanında da tarafımızdan tanımlanmış olması, Geç Pleyistosen esnasında söz konusu havzalar arasında fiziksel bir bağlantının mevcut olabileceğine ya da bu göllerin benzer paleoortamsal koşullarda gelişmiş olabileceğine işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gastropoda-Bivalvia , Geç Pleyistosen , Paleocoğrafya , Taşköprü. , GB Anadolu

Proje Numarası

FHD-2023-4392

Late Pleistocene Gastropoda-Bivalvia Fauna and Paleobiogeographical Distribution Based on Core Drilling Data from Taşköprü (Between Lake Akşehir and Lake Eber, SW Anatolia)

Öz

In this study, the Mollusca fauna (Gastropoda and Bivalvia) from two drilling cores, each 12 meters deep and obtained in Taşköprü village (located between Lake Akşehir and Lake Eber), was systematically examined for the first time, and the paleobiogeographic distribution of the fauna was documented. From the systematically collected samples obtained from the drilling cores, eight genera and eight species belonging to the class Gastropoda of the phylum Mollusca were identified, including Valvata piscinalis (O. F. Müller, 1774), Valvata sp., Bithynia pseudemmericia Schütt, 1964, Bithynia pseudemmericia operculum, Graecoanatolica lacustristurca Radoman, 1973, Laevicaspia caspia (Eichwald, 1838), Laevicaspia kolesnikoviana (Logvinenko & Starobogatov, 1966), Laevicaspia lincta (Milaschewitsch, 1908), Laevicaspia sp., Lymnaea sp., Stagnicola sp., Radix auricularia (Linnaeus, 1758), Radix sp., Gyraulus parvus (Say, 1817), and Gyraulus sp. Additionally, three genera and six species belonging to the class Bivalvia were identified, including Euglesa casertana (Poli, 1791), Euglesa personata (Malm, 1855), Pisidium amnicum (O. F. Müller, 1774), Pisidium jassiensis Cobălcescu, 1883, Pisidium sp., Dreissena iconica Schütt, 1991, Dreissena polymorpha (Pallas, 1771), and Dreissena sp. Comparison with previous studies from the Lakes Region shows that the occurrence of V. piscinalis, B. pseudemmericia, G. lacustristurca, R. auricularia, G. parvus, E. casertana, E. personata, P. amnicum, P. jassiensis, and D. iconica – species previously reported from sediments of the Konya Closed Basin and Lakes Eğirdir, Beyşehir, Burdur, and Suğla – suggests that during the Late Pleistocene there may have been a physical connection among these basins, or that these lakes developed under similar paleoenvironmental conditions.

Anahtar Kelimeler

Late Pleistocene , Gastropoda–Bivalvia , Paleogeography , Taşköprü , SW Anatolia

Proje Numarası

FHD-2023-4392

Kaynakça

• Akbaş, B., Akdeniz, N., Aksay, A., Altun, İ.E., Balcı, V., Bilginer, E., Bilgiç, T., Duru, M., Ercan, T., Gedik, İ., Günay, Y., Güven, İ.H., Hakyemez, H. Y., Konak, N., Papak, İ., Pehlivan, Ş., Sevin, M., Şenel, M., Tarhan, N., Turhan, N., Türkecan, A., Ulu, Ü., Uğuz, M. F. ve Yurtsever, A. (2011). 1:1.250.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Yayını. Ankara, Türkiye.
• Akbulut, M., Öztürk, M. & Öztürk, M. (2002). The Benthic Macroinvertebrate Fauna of Sarıkum Lake and Spring Waters (Sinop). Turkish Journal of Marine Sciences, 8, 103-119. https://dergipark.org.tr/en/pub/jbme/issue/9866/121993
• Aktürk, K. & Kapan, S. (2025). The Quaternary fluvial-lacustrine system in the Akarçay Basin (SW Anatolia): depositional environments and paleoclimatic interpretation. Turkish Journal of Earth Sciences, 34(4), 562-581. https://doi.org/10.55730/1300-0985.1975
• Alçiçek, H., Gross, M., Bouchal, J. M., Wesselingh, F. P., Neubauer, T. A., Meijer, T., van den Hoek Ostende, L. W., Tesakov, A., Murray, A. M., Mayda, S. & Alçiçek, M. C. (2023). Paleobiodiversity and paleoenvironments of the eastern Paratethys Pleistocene lacustrine-palustrine sequence in the Baklan Basin (SW Anatolia, Turkey). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 626, Article 111649. https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2023.111649
• Alçiçek, M. C. (2007). Tectonic development of an orogen-top rift recorded by its terrestrial sedimentation pattern: the Neogene Eşen Basin of southwestern Anatolia, Turkey. Sedimentary Geology, 200(1-2), 117-140.
• Alçiçek, M. C., Mayda, S., ten Veen, J. H., Boulton, S. J., Neubauer, T. A., Alçiçek, H., ... & Van Den Hoek Ostende, L. W. (2019). Reconciling the stratigraphy and depositional history of the Lycian orogen-top basins, SW Anatolia. Palaeobiodiversity and Palaeoenvironments, 99, 551-570.
• Altınsaçlı, S., Kılıç, M. & Altınsaçlı, S. (2000). A Preliminary study on the Ostracoda (Crustacea) fauna of Lake Akşehir. Turkish Journal of Zoology, 24, 9-16.
• Anderson, R. (2005). An annotated list of the non-marine Mollusca of Britain and Ireland. Journal of Conchology, 38(6), 607-638.
• Atalay, İ. (1977). Sultandağları ile Akşehir ve Eber Gölleri havzalarının strüktüral, jeomorfolojik ve toprak erozyonu etüdü. Atatürk Üniversitesi Yay. No.500, Erzurum.
• Bering, D. (1971). The development of the Neogene and Quaternary intramontane basins within the Pisidic lake district in S. Anatolia. Newsletters on Stratigraphy, 1, 27–32.
• Bespalaya, Y. V., Aksenova, O. V., Sokolova, S. E., Shevchenko, A. R., Tomilova, A. A. & Zubrii, N. A. (2021). Biodiversity and distributions of freshwater mollusks in relation to chemical and physical factors in the thermokarst lakes of the Gydan Peninsula, Russia. Hydrobiologia, 848, 3031-3044. https://doi.org/10.1007/s10750-020-04227-9
• Bilgin, F. H. (1973). Batı Anadolu İç Sularında Tespit Edilen Mollusk Türlerinin Tanıtılması Ekolojisi ve Dağılışları ile Bazı Prosobranch’ların Anatomilerinde Görülen Özellikler [Doçentlik Tezi]. EÜ FF Genel Zooloji Kürsüsü Bornova-İzmir.
• Bilgin, F. H. (1980). Batı Anadolunun bazı önemli tatlı sularından toplanan Mollusca türlerinin sistematiği ve dağılışı. Diyarbakır Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 8(2), 1-64.
• Bizzarri, R., Corrado, P., Magri, D., Martinetto, E., Esu, D., Caprai, V., Colacicchi, R., Napoleone, G., Albianelli, A. & Baldanza, A. (2018). Palaeoenvironmental and climatic inferences from the late early Pleistocene lacustrine deposits in the eastern Tiberino Basin (central Italy). Quaternary Research, 90(1), 201-221. https://doi.org/10.1017/qua.2018.41
• Büyükmeriç, Y. & Wesselingh, F. P. (2018). New cockles (Bivalvia: Cardiidae: Lymnocardiinae) from Late Pleistocene Lake Karapınar (Turkey): Discovery of a Pontocaspian refuge?. Quaternary International, 465, 37-45. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2016.03.018
• Coşkun, S. (2024). Akarçay Kapalı Havzası’nın yaz mevsiminde buharlaşma ve akım verilerinin trend analizi. The Journal Of Social Sciences, (47), 162-177. https://doi.org/10.29228/SOBIDER.45362
• Çetinkaya, O. (1991). Akşehir Gölü su Kalitesi, plankton ve bentik faunası üzerine bir araştırma. Göller Bölgesi Tatlı Su Kaynaklarının Korunması ve Çevre Sorunları Sempoyumu, Bildiriler Kitabı (s. 413-429), Isparta.
• Çolakoğlu, G. (2006). Karacaören (Çanakkale) Civarının Neojen Stratigrafisi ve Mollusk Faunası [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Danukalova, G., Yakovlev, A., Osipova, E., Kurmanov, R. & van Kolfschoten, T. (2016). Biostratigraphy of the early Middle Pleistocene of the Southern Fore-Urals. Quaternary International, 420, 115-135. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2015.09.087
• Demir, A. ve Kapan, S. (2025). Beyşehir Göl Havzası Çevresindeki Çökellerin Kuvaterner Stratigrafisi, Gastropoda Faunası ile Paleoiklimi ve Paleoekolojisi/Quaternary Stratigraphy, Gastropoda Fauna, Palaeoclimate and Palaeoecology of the sediments around Beyşehir Lake Basin. Türkiye Jeoloji Bülteni, 68(1), 1-22. https://doi.org/10.25288/tjb.1570701
• Demirtaş, R., Kuru, T. ve Mirzaoğlu, M. (2019). Sultandağı (Afyon) Yenikarabağ Köyü civarında 2018 yılında oluşmuş yüzey yarıkları-çökmelerin oluşum mekanizması. Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, Deprem Dairesi Başkanlığı Teknik raporu (Yayımlanmış), Ankara. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.32663.42406
• Dönmez, S. (2018). Akşehir Gölü su seviyesinin çekilmesinin meteorolojik ve uydu verileri ile incelenmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(1). https://doi.org/10.17341/gazimmfd.406790
• Eichwald, E. (1838). Faunae Caspii Maris primitiae. Bulletin de la Société Impériale des Naturalistes de Moscou, 11(2), 125–174. https://biodiversitylibrary.org/page/41342125
• Elmacı, A. ve Obalı, O. (1998). Akşehir Gölü kıyı bölgesi alg florası. Turkish Journal of Biology, 22, 81-98.
• Emre, Ö., Duman, T.Y., Özalp, S., Elmacı, H., Olgun, Ş., Şaroğlu, F. (2013). 1:1.250.000 Ölçekli Açıklamalı Türkiye Diri Fay Haritası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Özel Yayın Serisi-30, Ankara-Türkiye. ISBN: 978-605-5310-56-1.
• Eren, Y. & Nalbantçılar, T. (2021). Akşehir-Eber gölleri su seviye değişimini etkileyebilecek yüzey kırıklarının belirlenmesi projesi. Akşehir ve Eber Çevre Koruma Birliği Raporu. (yayımlanmamış).
• Ergun, Z. (2020). Suğla Gölü (Seydişehir, Konya) Çökellerinin Sedimantolojik ve Palinolojik İncelemesi; Göller Bölgesi Kuvaterner Paleocoğrafyasının Gelişimi [Yayımlanmış Doktor Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Erol, O. (1969). Geology and geomorphology of Tuzgölü (Salt Lake) basin (Report No. 4220). Mineral Research and Exploration Institute Reports, Turkey [in Turkish].
• Erol, O. (1971). Konya, Tuz Gölü, Burdur havzalarındaki pluvial göllerin çekilme safhalarının jeomorfolojik delilleri. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 3-4, 13–52.
• Erol, O. (1978). The Quaternary history of the Lake Basins of central and southern Anatolia. In Brice, W.C. (Ed.), The Environmental History of the Near and Middle East since the Last Ice Age (pp. 111–139.). Academic Press, London.
• Geze Kalanyuva, Y. (2021). Tarsus-Seyhan-Ceyhan nehirleri delta kompleksinin Kuvaterner jeolojisi, Adana, GD Türkiye [Yayımlanmış Doktor Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Girod, A. (2013). Recent and Ancient Deathassemblages of Molluscs in Lakes Eğirdir and Beyşehir (SW Anatolia, Turkey). Natural History Sciences, 154(1), 41-56. https://doi.org/10.4081/nhs.2013.41
• Glöer, P. & Meier-Brook, C. (2003). Süßwassermollusken. Ein Bestimmungsschlüssel für die Bundesrepublik Deutschland [Freshwater molluscs. Identification keys for the FRG]. Deutscher Jugendbund für Naturbeobachtung, Hamburg. ISBN 3-923376-02-2.
• Glöer, P., Meier-Brook, C. & Ostermann, O. (1992). Süßwassermollusken: Ein Bestimmungsschlüssel für die Bundesrepublik Deutschland (10th rev. and expanded ed.). Hamburg: Deutscher Jugendbund für Naturbeobachtung, 111 pp.
• Glöer, P. & Yıldırım, Z. M. (2006). Some records of Bithyniidae from Turkey with the description of Bithynia pesicii n.sp. (Gastropoda: Bithyniidae). Malakologische Abhandlungen. Dresden. 24, 37-42.
• Gözler, A. M. & Baytaşoğlu, H. (2020). Mollusca fauna of the Çoruh River and its tributaries. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 5(2), 185-190. https://doi.org/10.35229/jaes.678664
• Grigorovich, I. A., Mills, E. L., Richards, C. B., Breneman, D., Ciborowski, J. J. H. (2005). European Valve Snail Valvata piscinalis (Müller) in the Laurentian Great Lakes Basin. Journal of Great Lakes Research, 31, 135-143.
• Gümüş, B. A. Gürbüzer, P. & Altındağ, A. (2022). Towards a sustainable world: diversity of freshwater gastropods in relation to environmental factors—A case in the Konya Closed Basin, Türkiye. Diversity, 14(11), 934. https://doi.org/10.3390/d14110934
• Gürbüz, A. & Kazancı, N. (2014). Facies characteristics and control mechanisms of Quaternary deposits in the Tuz Gölü basin. Bulletin of the Mineral Research and Exploration, 149, 1-18. https://doi.org/10.19111/bmre.63616
• Gürbüz, A., Kazancı, N., Hakyemez, H. Y., Leroy, S. A., Roberts, N., Saraç, G., Ergun, Z., Boyraz-Arslan, S., Gürbüz, E., Koç, K., Yedek, Ö. & Yücel, T. O. (2021). Geological evolution of a tectonic and climatic transition zone: the Beyşehir-Suğla basin, lake district of Turkey. International Journal of Earth Sciences, 110, 1077-1107. https://doi.org/10.1007/s00531-021-02007-x
• Gürbüz, E. (2023). Monitoring spatio-temporal changes in wetlands with harmonized image series in Google Earth Engine. Environmental Monitoring and Assessment, 195(6), 770. https://doi.org/10.1007/s10661-023-11400-9
• Gürlek, M. E. (2009). Kahramanmaraş bölgesi tatlısularındaki Mollusca türleri üzerine faunistik bir araştırma [Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Horsák, M. Juřičková, L. Beran, L. Čejka, T. & Dvořák, L. (2010). Komentovaný seznam měkkýšů zjištěných ve volné přírodě České a Slovenské republiky. [Annotated list of mollusc species recorded outdoors in the Czech and Slovak Republics]. Malacologica Bohemoslovaca, Suppl. 1, 1-37.
• İleri, Ö. (2002). Eber Gölü (İç Batı Anadolu) Geç Kuvaterner Tortullarının Sedimantolojik İncelemesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Jokinen, E. (1992). The Freshwater Snails (Mollusca: Gastropoda) of New York State. The University of the State of New York, The State Education Department, The New York State Museum, Albany, New York 12230.
• Kabasakal, S. (2005). Lapseki (Çanakkale) Yöresi Neojen Stratigrafisi ve Gastropod-Pelecypod Faunası [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kala, H. (2006). Akarçay ve çevresinin (Afyonkarahisar) florası. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi, 133 s.
• Kale, M. M. (2021). Akarçay Kapalı Havzası için hidrolojik kuraklık analizi. Coğrafya Dergisi, (42), 165-180. https://doi.org/10.26650/JGEOG2021-892360
• Kapan, S., Delikan, A., Sayın, Ü., Gürsoy, B., Demir, A., Bakkal, G., Orhan, H., Engin, B. ve Özmen, A., (2018). Geç Pleyistosen Molluskları ile Eski Konya Gölünün Paleoekolojisi ve Oksijen- Karbon İzotopları ile Paleoiklimsel Yorumu. Avcıoğlu, M., Kurttaş, M., Toksoy, Köksal., F, Eyüboğlu., Y, Baba, A., Yiğitbaş, E. (Ed. ler), 71. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özleri Kitabı, (s. 803-806). Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları. https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/9ee599173fc3528_ek.pdf
• Karabıyıkoğlu, M. (2003). Konya Havzası'nın Geç Kuvaterner Evrimi. [Yayımlanmış Doktor Tezi]. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı. İstanbul.
• Karayiğit, A. I., Oskay, R. G., Tuncer, A., Mastalerz, M., Gümüş, B. A., Şengüler, I., Yaradılmış, H. & Tunoğlu, C. (2016). A multidisciplinary study of the Gölbaşı-Harmanlı coal seam, SE Turkey. International Journal of Coal Geology, 167, 31-47. https://doi.org/10.1016/j.coal.2022.104149
• Kazancı, N. & Roberts, N. (2019). The lake basins of South-west Anatolia. In Kuzucuoğlu, C., Çiner, A. & Kazancı, N. (Eds.) Landscapes and Landforms of Turkey (pp. 325-337). Springer International Publishing.
• Kazancı, N., Nemec, W., İleri, Ö. ve Kavuşan, G. (1994). Islah ve kurtarma çalışmaları için Akşehir ve Eber göllerinin sedimantolojik incelenmesi (Proje No: YBAG, 19). TÜBİTAK.
• Kebapçı, Ü., Koca, S. B. & Yıldırım, M. Z. (2012). Revision of Graecoanatolica (Gastropoda: Hydrobiidae) species in Turkey. Turkish Journal of Zoology, 36(4), 399-411. https://doi:10.3906/zoo-1011-10
• Kebapçı, Ü. & Yıldırım, M. Z. (2010). Freshwater snails fauna of lakes region (Göller Bölgesi), Turkey. Muzeul Olteniei Craiova. Oltenia. Studii şi comunicari. Ştiintele Naturii, 26(2), 75-83.
• Kempf, E.K. (1968). Mollusken aus dem Holstein-Intergiazial des Niederrheingebietes. Arch. Molluskenkunde, 98(1/2): 1-21.
• Kılıçaslan, I. & Özbek, M. (2010). Contributions to the knowledge on the distribution of freshwater Mollusca species of Turkey. Review of Hydrobiology, 3(2).
• Klinkenbuß, D., Metz, O., Reichert, J., Hauffe, T., Neubauer, T. A., Wesselingh, F. P. & Wilke, T. (2020). Performance of 3D morphological methods in the machine learning assisted classification of closely related fossil bivalve species of the genus Dreissena. Malacologia, 63(1), 95-105. https://doi.org/10.4002/040.063.0109
• Koçyiğit, A. & Özacar, A. (2003). Extensional Neotectonic Regime through the NE Edge of the Outer Isparta Angle, SW Turkey: New Field and Seismic Data, Turkish Journal of Earth Science, 12, 67-90. https://journals.tubitak.gov.tr/earth/vol12/iss1/5
• Kuiper, J. G. J., Økland, K. A., Knudsen, J., Koli, L., von Proschwitz, T. & Valovirta, I. (1989). Geographical distribution of the small mussels (Sphaeriidae) in North Europe (Denmark, Faroes, Finland, Iceland, Norway and Sweden). Annales Zoologici Fennici, 26(2), 73–101.
• Kuzucuoğlu, C., Bertaux, J., Black, S., Denefle, M., Fontugne, M., Karabıyıkoğlu M., Kashima, K., Limondin-Lozouet, N., Mouralis, D. & Orth, P. (1999). Reconstruction of climatic changes during the late Pleistocene, based on sediment records from the Konya basin (Central Anatolia, Turkey), Geological Journal, Special Issue on Turkish Geology, 34, 175-198.
• Lorencová, E., Beran, L., Nováková, M., Horsáková, V., Rowson, B., Hlaváč, J. Č., Nekola J. C. & Horsák, M. (2021). Invasion at the population level: a story of the freshwater snails Gyraulus parvus and G. laevis. Hydrobiologia, 848(19), 4661-4671. https://doi.org/10.1007/s10750-021-04668-w
• Marmara, H., Kapan, S. & Aktürk, K., (2024). Paleoenvironmental Characteristics of Quaternary Sediments Around Taşköprü (Afyonkarahisar/Sultandağı, SW Turkey) with Distribution of Molluscan Fauna. Çan, T., Tekin, S., Pınarcı, E., Kadakçı, T., Koca, M., Koçkar, K., Olgun, Ş., Güler, C., Sarı, E., Tiringa, D. E. (Ed. ler), 76. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özleri Kitabı, (s. 307). Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları. https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/4ce6ecf6eff3fd0_ek.pdf
• Meriç, E., Meriç, İ. E., Avşar, N., Tunoğlu, C., Güler, T., Yeşilyurt, S. K., Ünsal. İ. ve Rosso, A. (2000). Geç Kuvaterner (Holosen)'de İstanbul Boğazı Yolu ile Marmara Denizi-Karadeniz Bağlantısı Hakkında Yeni Bulgular. Türkiye Jeoloji Bülteni, 43(1), 73-118. https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/ff8424b526eadce_ek.pdf
• Milaschewitsch, K. O. (1908). Molluscs collected during the excursion of S.A. Zernov on the torpedo-boat No. 264 on the Danube River from June 28 to July 3, 1907. [Моллюски, собранные во время экскурсии С.А. Зернова на миноносце № 264 на р. Дунай с 28 июня по 3 июля 1907 г.]. Bulletin de l'Académie Impériale des Sciences de St.-Pétersbourg. ser. 6, 2(12): 991-996.
• Minchin, D., Maguire, C. & Rosell, R. (2003). The zebra mussel (Dreissena polymorpha Pallas) invades Ireland: human mediated vectors and the potential for rapid intranational dispersal. In Biology and Environment: Proceedings of the Royal Irish Academy (Vol. 103, No. 1, pp. 23-30). Royal Irish Academy. https://doi.org/10.1353/bae.2003.0017
• Mouthon, J., Forcellini. M. & Le Goff, G. (2017). Reconnaître Euglesa (Cyclocalyx) compressa Prime, 1852, (Bivalvia, Sphaeriidae), une nouvelle espèce pour la faune de France. Folia conchyliologica, 38, 6-p.
• Nemec & Kazancı. (1999). Quaternary colluvium in west‐central Anatolia: sedimentary facies and palaeoclimatic significance. Sedimentology, 46(1), 139-170. https://doi.org/10.1046/j.1365-3091.1999.00210.x
• Neubauer, T. & Wesselingh, F. (2023). The Early Pleistocene freshwater mollusks of the Denizli Basin (Turkey): a new long-lived lake fauna at the crossroads of Pontocaspian and Aegean-Anatolian realms. Zitteliana, 97, 53-88. https://doi.org/10.3897/zitteliana.97.115682
• Neubauer, T.A., van de Velde, S., Yanina, T. & Wesselingh, F. P. (2018). A late Pleistocene gastropod fauna from the northern Caspian Sea with implications for Pontocaspian gastropod taxonomy. ZooKeys, 770, 43. https://doi.org/10.3897/zookeys.770.25365
• Nordsieck, F. (1982). Die Europäischen Meeres-Gehäuseschnecken 2. Auflage. Gustav Fischer, Stuttgart, pp. 539.
• Odabaşı, D. A., Glöer, P. & Yıldırım, M. Z. (2015). The Valvata species of Turkey with a description of Valvata kebapcii n. sp. (Mollusca: Valvatidae). Ecologica Montenegrina, 2(2), 135-142. https://doi.org/10.37828/em.2015.2.16
• Okay, A. I., Zattin, M., Özcan, E., Sunal, G. (2020). Uplift of Anatolia. Turkish Journal of Earth Sciences, 29(5), 696-713. https://doi.org/10.3906/yer-2003-10
• Orhan, H., Delikan, A., Demir, A., Kapan, S., Olgun, K., Özmen, A., Sayın, Ü., Ekici, G., Aydın, H., Engin, B. & Tapramaz, R. (2021). Late Quaternary paleoclimatic and paleoenvironmental changes in the Konya Closed Basin (Konya, Turkey) recorded by geochemical proxies from lacustrine sediments. Arabian Journal of Geosciences, 14, 1-14. https://doi.org/10.1007/s12517-021-07030-5
• Orlova, M. I. (2002). Dreissena (D.) polymorpha: evolutionary origin and biological peculiarities as prerequisites of invasion success. In: Invasive aquatic species of Europe. Distribution, impacts and management (pp. 127-134). Dordrecht: Springer Netherlands.
• Öktener, A. (2004). A preliminary research on Mollusca species of some freshwaters of Sinop and Bafra. Gazi University Journal of Science, 17(2), 21-31. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/83210
• Özmen, A., Orhan, H., Engin, B., Sayın, Ü., Kapan, S., Delikan, A., Tapramaz, R., Ekici, G., Aydın, H., Demir, A., Işık, M. (2018). ESR Tekniği ile Konya Havzasındaki Kuvaterner Birimlerin Tarihlendirilmesi ve Jeolojik Değerlendirilmesi (Rapor no: 114Y237). Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Yerbilimleri Araştırma Grubu Araştırma Projesi Kesin Raporu.
• Öztürk, M. O. (2005). Eber Gölü (Afyon)’ndeki sazan (Cyprinus carpio L.)’ların metazoon parazitleri üzerine bir araştırma. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 29(3), 204-210.
• Özsayın, E., Gürbüz, A., Kuzucuoğlu, C., Erdoğu, B. (2019). Salted landscapes in the Tuz Gölü (Central Anatolia): the end stage of a Tertiary Basin. In Kuzucuoğlu, C., Çiner, A. & Kazancı, N. (Eds.), Landscapes and landforms of Turkey, (pp. 339-351). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-03515-0_16
• Pallas, P.S. (1771). Reise durch verschiedene Provinzen des Rußischen Reichs, Erster Theil. Kayserliche Academie der Wissenschaften, St. Petersburg, pp. 504. http://resolver.sub.uni-goettingen.de/purl?PPN329913735
• Reeves, C. C. (Ed.). (1968). Introduction to Paleolimnology (Developments in sedimentology; 11). Elsevier Science Limited, Amsterdam.
• Ring, U. W. E., Johnson, C., Hetzel, R. & Gessner, K. (2003). Tectonic denudation of a Late Cretaceous–Tertiary collisional belt: regionally symmetric cooling patterns and their relation to extensional faults in the Anatolide belt of western Turkey. Geological Magazine, 140(4), 421-441. https://doi.org/10.1017/S0016756803007878
• Roberts, N. (1983). Age, palaeoenvironments, and climatic significance of Late Pleistocene Konya Lake, Turkey. Quaternary Research, 19, 154-171.
• Roberts, N., Karabıyıklıoğlu, M., Jones, M., Mather, A., Jones, G., Rodenberg, I., Eastwood, W.J., Kapan-Yeşilyurt, S., Yiğitbaşıoğlu, H. & Watkinson, M. (2003). Climatic and tectonic controls over late quaternary sedimantation in the Burdur Lake Basin, Southwest Turkey. 3 rd International Limnogeology Congress, USA.
• Schultheiß, R., Albrecht, C., Bößneck, U., Wilke, T. (2009). The neglected side of speciation in ancient lakes: phylogeography of an inconspicuous mollusc taxon in lakes Ohrid and Prespa. In Patterns and Processes of Speciation in Ancient Lakes: Proceedings of the Fourth Symposium on Speciation in Ancient Lakes (pp. 141-156), Berlin, Germany, September 4–8, 2006. Springer Netherlands. https://doi.org/10.1007/s10750-008-9553-3
• Schütt H. (1964). Die Molluskenfauna eines reliktaren Quellsees der südlichen Türkei. Archiv für Molluskenkunde, 93, 173-180. Frankfurt a. Main.
• Schütt, H. (1990). Die pleistozinen Mollusken dreier pisidischer Salzseen. Mitteilungen der Deutschen malakozoologischen Gesellschaft, 46, 15-24.
• Schütt, H. (1991). Fossile mollusken dreier anatolischer Ovas. Archiv für Molluskenkunde, 120, (4-6), 131-147. https://doi.org/10.1127/arch.moll/120/1991/131
• Seyitoǧlu, G., Işık, V. & Cemen, I. (2004). Complete Tertiary exhumation history of the Menderes massif, western Turkey: an alternative working hypothesis. Terra Nova, 16(6), 358-364. https://doi.org/10.1111/j.1365-3121.2004.00574.x
• Son, M.O. (2007). Native range of the zebra mussel and quagga mussel and new data on their invasions within the Ponto-Caspian Region. Aquatic Invasions, 2(3), 174-184. http://aquaticinvasions.net/2007/AI_2007_2_3_Son.pdf
• Sözen, M. & Yiğit, S. (1999). The benthic fauna and some limnological aspects of Lake Akşehir (Konya). Turkish Journal of Zoology, 23(7), 829-848.
• Steininger, F. F. & Rögl, F. (1984). Paleogeography and palinspastic reconstruction of the Neogene of the Mediterranean and Paratethys. Geological Society, London, Special Publications, 17(1), 659-668. https://doi.org/10.1144/GSL.SP.1984.017.01.52
• Stefanescu, S. (1896). Études sur les terrains tertiaires de Roumanie. Contribution à L'étude des Faunes Sarmatique, Pontique et Levantine. Mem Soc. 15, 147s., Paris.
• Tagliasacchi, E. & Yağmurlu, F. (2019). Acıgöl Grabeni Kuzeyindeki Pliyo-Kuvaterner Yaşlı Karasal Çökellerin Fasiyes Özellikleri ve Bölgenin Paleoortamsal Gelişimi, GB-Türkiye. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23(2), 440-451. https://doi.org/10.19113/sdufenbed.462302
• Taner, G. (1977). Gelibolu Yarımadası Neojen Formasyonları ile Baküniyen Molluska Faunasının İncelenmesi [Doçentlik Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Taner, G. (1983). Hamzaköy Formasyonu’nun Çavda (Baküniyen) Bivalvleri, Gelibolu Yarımadası. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 26(1), 59-64. https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/5a61717dddc3501_ek.pdf
• Tuncer, A., Karayiğit, A. I., Oskay, R. G., Tunoğlu, C., Kayseri-Özer, M. S., Gümüş, B. A., Bulut, Y. & Akbulut, A. (2023). A multi-proxy record of palaeoenvironmental and palaeoclimatic conditions during Plio-Pleistocene peat accumulation in the eastern flank of the Isparta Angle: A case study from the Şarkikaraağaç coalfield (Isparta, SW Central Anatolia). International Journal of Coal Geology, 265, Article 104149. https://doi.org/10.1016/j.coal.2022.104149
• Umut, M., Karabıyıkoğlu, M., Saraç, G., Bulut, V., Demirci, A.R., Erkan, M., Kurt, Z., Metin, S. ve Özgönül, E. (1987). Tuzlukçu-Ilgın-Doğanhisar-Doğanbey (Konya ili) ve dolayının jeolojisi (Rapor no: 8246). Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü.
• van de Velde, S., Wesselingh, F. P., Yanina, T. A., Anistratenko, V. V., Neubauer, T. A., ter Poorten, J. J., Vonfolf, H. B. & Kroonenberg, S. B. (2019). Mollusc biodiversity in late Holocene nearshore environments of the Caspian Sea: A baseline for the current biodiversity crisis. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 535, Article 109364. https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2019.109364
• Vinarski, M. V. & Kantor, YuI. (2016). Analytical catalogue of fresh and brackish water molluscs of Russia and adjacent countries. A.N. Severtsov Institute of Ecology and Evolution of RAS, Moscow, 544 pp.
• Wenz, W. (1938-44). Gasteropoda. In Handbuch der Palaozoologie, herasgeg. v. Schindewolf, Bd. 6, Teil I: 1-240. Verl. G. Borntraeger, Berlin.
• Wenz, W. (1942). Die Mollusken des Pliozäns der rumänischen Erdöl-Gebiete als Leitversteinerungen für die Aufschluss-Arbeiten. Senckenbergiana, 24, 1-293.
• Wenz, W. & Zilch, A. (1959-60). Gastropoda, Euthyheura. Handbuch der Palaozoologie, Band 6, Teil II, 834 p., Verl. G. Borntraeger, Berlin.
• Wesselingh, F. P., Neubauer, T. A., Anistratenko, V. V., Vinarski, M.V., Yanina, T., Ter Poorten, J. J., Kijashko, W., Albrecht, C., Anistratenko, O. Y., D’Hont, A., Frolov, P., Ándara, A. M., Gittenberger, A., Gogaladze, A., Karpinsky, M., Lattuda, M., Popa, L., Sands, A.F., van de Velde, S., Vandendorpe, J. & Wilke, T. (2019). Mollusc species from the Pontocaspian region–an expert opinion list. ZooKeys, 827, 31. https://doi.org/10.3897/zookeys.827.31365
• Yıldırım, M. (1999). The Prosobranchia (Gastropoda: Mollusca) species of Turkey and their zoogeographic distribution 1. Fresh and brackish water. Turkish Journal of Zoology, 23(7), 877-900.
• Yıldırım, M. Z. (2004). The Gastropods of Lake Eğirdir. Turkish Journal of Zoology, 28(1), 97-102. https://journals.tubitak.gov.tr/cgi/viewcontent.cgi?article=2508&context=zoology
• Yıldırım, M. Z. & Kebapçı, Ü. (2009). Endemism of land and freshwater gastropods in the Lakes region (Turkey). Oltenia. Studii şi comunicări. Ştiinţele Naturii, 55-59.
• Yıldırım, M. Z., Gülle, I., Kebabçı, Ü. & Küçük, F. (2007). Faunal Diversity of Lake Burdur and its Vulnerability. Natura Montenegrina, 7(2), 393-400.
• Yıldırım, M.Z., Kebabçı, Ü., Şereflişan, H., Gürlek, M.E., Şereflişan, M. (2023). Türkiye Yumuşakçaları Tatlısu Çiftçenetlileri (Bivalvia) 1. Cilt. Yıldırım. M. Z. (Eds.) s. 196. Ankara, İksad.
• Yıldız, H. F. (2016). Burdur Gölü Kuvaterner Tortullarının Paleontolojisi ve Gastropoda-Bivalvia Faunası ile Paleoekolojik Özellikleri (Burdur Güneybatı Türkiye) [Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Zhadin, V. I. (1965). Mollusks of Fresh and Brackish Water of The U.S.S.R. Zoological Institute of The Academy Sciences of The Union of Soviet Socialist Republics. Israel Program for Scientific Translations Jerusalem, 46, 1-368.
• URL 1: WoRMS, (2025, 07 Temmuz). World Register of Marine Species. http://www.marinespecies.org
• URL 2: MolluscaBase, (2025, 07 Temmuz). https://www.molluscabase.org/
• URL 3: Vikipedi, (2025, 09 Nisan). https://en.wikipedia.org/wiki/Radix_auricularia#cite_note-USGS-17
• URL 4: Vikipedi, (2025, 09 Nisan). https://en.wikipedia.org/wiki/Gyraulus_parvus