Hemodiyaliz hastalarında Staphylococcus aureus nazal taşıyıcılığı oranları ve risk faktörleri

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 4, 94 - 98, 28.11.2016

Aydın Çifci , Serap Biberoğlu İsmail Tosun Salih Cesur Zeynep Gençtürk Salih İnal Ebru Ergen

Öz

Amaç: Bu çalışmada, kronik böbrek yetmezliği nedeniyle ayaktan hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda Staphylococcus aureus (S. aureus) ve MRSA nazal taşıyıcılık oranlarının ve taşıyıcılıkla ilişkili risk faktörlerinin belirlenmesi amaçlandı.

Gereç ve Yöntemler: Kırıkkale ilindeki diyaliz merkezlerinde düzenli hemodiyaliz tedavisi gören 61 kadın (yaş ortalaması: 54,20 ± 15,9), 57 erkek (yaş ortalaması: 60,33 ± 15,8) olmak üzere toplam 118 hasta dahil edildi. Hastalar burun kültürü sonuçlarına gore grup-1 MRSA nazal taşıyıcısı olanlar, grup-2 metisiline duyarlı S.aureus (MSSA) nazal taşıyıcısı olanlar ve grup-3 S.aureus burun taşıyıcısı olmayanlar olmak üzere 3 gruba ayrıldı. Hastalarda eşlik eden hastalıklar (hypertension, diabetes mellitus, akciğer hastalıkları, gastrointestinal sistem hastalığı), diyaliz süresi, son bir yılda hastanede yatış, son 6 ayda antibiyotik kullanımı, ailede hastane personeli varlığı, son bir yılda kateter enfeksiyonu geçirme, sigara alışkanlığı, serum albümin düzeyi ile MRSA burun taşıyıcılığı arasındaki ilişki araştırıldı. Hastalardan alınan burun sürüntü örnekleri sırasıyla; mannitol salt agar ve kromojenik MRSA agar besiyerlerine (BBL Chromagar MRSA II) ekildi, izolatlar konvansiyonel bakteriyolojik yöntemlerle tanımlandı. İzole edilen suşlarda metisilin direnci sefoksitin disk difüzyon yöntemiyle doğrulandı. Verilerin analizi SPSS for Windows 15 paket programında yapıldı. MRSA taşıyıcılığı için tek değişkenli analiz sonucunda anlamlı çıkan değişkenler çok değişkenli logistik regresyon analizi yöntemiyle değerlendirilerek bağımsız risk faktörleri belirlendi. P ≤ 0,05 değeri için sonuçlar istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.

Bulgular: Hastaların 13’ünde (%11) MRSA burun taşıyıcılığı, 5’inde (%4,2) ise metisiline duyarlı Staphylococcus aureus (MSSA) nazal taşıyıcılığı saptandı. Kadın cinsiyette ve son 1 yılda kateter enfeksiyonu geçirme öyküsü olanlarda MRSA burun taşıyıcılığı oranı statistiksel olarak anlamlı oranda yüksekti (kadın cinsiyet için P = 0,027, kateter enfeksiyonu geçirme öyküsü için P = 0,037). Çok değişkenli lojistik regresyon analizinde cinsiyet ve son bir yılda kateter enfeksiyonu geçirme öyküsü MRSA burun taşıyıcılığı için bağımsız risk faktörleri olarak belirlendi.

Sonuçlar: Sonuç olarak hemodiyaliz hastalarında MRSA burun taşıyıcılığı için kateter enfeksiyonu geçirme öyküsü bağımsız risk faktörü olarak belirlendiğinden, bu hastalarda MRSA taşıyıcılığının taşıyıcılığın eradikasyonunun bu etkene bağlı olarak gelişebilecek kateter enfeksiyonlarının önlenmesine katkı sağlayacağı görüşündeyiz.

Anahtar Kelimeler

Hemodiyaliz hastaları, Metisiline dirençli Staphylococcus aureus, nazal taşıyıcılık, risk faktörleri

The rate and risk factors of nasal Staphylococcus aureus carriage in hemodialysis patients

Öz

Aim: The aim of the present study was to determine the rates of nasal Staphylococcus aureus (S. aureus) and meticilline resistant Staphylococcus aureus (MRSA) carriage in hemodialysis patients and to evaluate the risk factors associated with the carriage.

Material and Methods: A total of 118 patients, 61 female (mean age: 54.20 ± 15.9 years) and 57 men (mean age: 60.33 ± 15.8 years), who underwent hemodialysis were included in the present study. The patients were divided into three groups according to nasal culture results as; grup-1 MRSA nasal carriers, grup-2 meticilline sensitive Staphylococcus aureus (MSSA) nasal carriers and grup-3 cases having no S. aureus in nasal cultures. The relationship between nasal MRSA carriage and comorbid diseases (hypertension, diabetes mellitus, pulmonary diseases, and gastrointestinal system disorders), duration of dialysis, hospital admissions in last year, use of antibiotics in the last six months, whether one of the family members working in the hospital as a staff, catheter infection in last year, smoking habits, and serum albumin levels were investigated. The nasal swabs obtained from the patients were inoculated onto mannitol salt agar and Chromogenic MRSA agar (BBL Chromagar MRSA II), respectively, and the isolates were identified using conventional bacteriological methods. Methicillin resistance in the isolated strains was confirmed by the cefoxitin disc diffusion method. The variables that yielded a significant relationship with MRSA carriage in univariate analysis were further analyzed by multivariate logistic regression analysis to determine independent risk factors. A P value ≤ 0.05 was considered statistically significant.

Results: Among the patients, 13 (11%) were nasal carriers of MRSA and 5 (4.2%) were nasal carriers of MSSA. The rate of nasal carriage of MRSA was significantly higher in females and in patients who had sustained catheter infection in the last one year (for females, P = 0.027; for patients with a history of catheter infection, P = 0.037). In the multivariate logistic regression analysis, gender and the history of catheter infection in the last one year appeared as independent risk factors for nasal carriage of MRSA.

Conclusion: Since the history of catheter infection was determined as an independent risk factor for the nasal carriage of MRSA, the researchers consider that the eradication of MRSA carriage might prevent catheter infections that can be caused by this agent.

Anahtar Kelimeler

Hemodialysis patients, methicillin - resistant Staphylococcus aureus, nasal carriage, risk factors

Kaynakça

• Kluytmans JA, Belkum AV, Verbrugh H. Nasal carriage of Staphylococcus aureus: epidemiology, underlying mechanisms, and associated risks. Clin Microbiol Rev 1997; 10: 505-20.
• Kluytmans J, Harbarth S. Methicillin-resistant Staphylococcus aureus decolonization: "yes, we can," but will it help? Infect Control Hosp Epidemiol 2009; 30: 633-5.
• Lu PL, Tsai JC, Chiu YW, et al. Methicillin-resistant Staphylococcus aureus carriage, infection and transmission in dialysis patients, healthcare workers and their family members. Nephrol Dia Transplant 2008; 23: 1659-65.
• Lederer SR, Riedelsdorf G, Schiffl H. Nasal carriage of Staphylococcus aureus: the prevalence, patients at risk and the effect of elimination on outcomes among outclinic haemodialysis patients. Eur J Med Res 2007; 12: 284-8.
• Wertheim HF, Melles DC, Vos MC, et al. The role of nasal carriage in Staphylococcus aureus infections. Lancet Infect Dis. 2005; 5: 751-62.
• Cesur S, Cokça F. Nasal carriage of methicillin-resistant Staphylococcus aureus among hospital staff and outpatients. Infect Control Hosp Epidemiol. 2004; 25: 169-71.
• Köseoğlu Ö, Kutlu SS, Cevahir N. Ayaktan hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda nazal metisiline dirençli Staphylococcus aureus kolonizasyon prevalansı ve risk faktörleri. Mikrobiyol Bul 2012; 46: 106-12.
• Wiese L, Mejer N, Schønheyder HC, et al. A nationwide study of comorbidity and risk of reinfection after Staphylococcus aureus bacteraemia. J Infect 2013; 67: 199-205.
• Gnass M, Gielish C, Acosta-Gnass S. Incidence of nosocomial hemodialysis-associated bloodstream infections at a county teaching hospital. Am J Infect Control 2014; 42: 182-4.
• Parker MG, Doebbeling BN. The challenge of methicillin-resistant Staphylococcus aureus prevention in hemodialysis therapy. Semin Dial 2012; 25: 42-9.
• Wang CY, Wu VC, Wang WJ, et al. Risk factors for nasal carriage of methicillin-resistant Staphylococcus aureus among patients with endstage renal disease in Taiwan. J Formos Med Assoc 2012; 111: 14-8.
• Berns JS. Infection with antimicrobial-resistant microorganisms in dialysis patients. Semin Dial 2003; 16: 30-7.
• Arduino MJ, Tokars JI. Why is an infection control program needed in the hemodialysis setting? Nephrol News Issues 2005; 44: 46-9.
• Patel G, Jenkins SG, Mediavilla JR, et al. Clinical and molecular epidemiology of methicillin-resistant Staphylococcus aureus among patients in an ambulatory hemodialysis center. Infect Control Hosp Epidemiol 2011; 32: 881-8.
• Çelik G, Gülcan A. Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda nazal Staphylococcus aureus taşıyıcılığı ve risk faktörlerinin belirlenmesi. Türk Mikrobiyoloji Cem Derg 2010; 40: 79-86.
• Şencan İ, Kaya D, Atakoğlu N, Şahin İ, Bahtiyar Z, Yıldırım M. Hemodiyaliz hastalarında burunda Staphylococcus aureus taşıyıcılığı. İnfeksiyon Derg 2003; 17: 31-4.
• Kurutepe S, Ecemiş T, Sürücüoğlu S, Kürşat S, özbakkaloğlu B. Hemodiyaliz hastalarında Staphylococcus aureus burun taşıyıcılığı ve suşların antibiyotik direnci. ANKEM Derg 2005; 19: 88-91.
• Mutlu B, Bilen N, Tansel Ö, Gürler BD, Çoşkunkan F, Vahaboğlu H. Hemodiyaliz ünitesi hastaları ve personelinde burunda Staphylococcus aureus kolonizasyonunun araştırılması. İnfek Derg 2002; 16: 315-7.
• Saxena AK, Panhotra BR, Chopra R. Advancing age and the risk of nasal carriage of Staphylococcus aureus among patients on longterm hospital-based hemodialysis. Ann Saudi Med 2004; 24: 337-42.
• Diawara I, Bekhti K, Elhabchi D, et al. Staphylococcus aureus nasal carriage in hemodialysis centers of Fez, Morocco. Iran J Microbiol. 2014; 6: 175-83.