How effective is the use of electronic incident management system in multiple emergency incidents?

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 4, 534 - 541, 31.12.2024

Eda Türe , Muhammet Ali Oruç , Selim Görgün , Emre Özgen , Murat Güzel

https://doi.org/10.18663/tjcl.1531817

Öz

Aim: Incident Management System (OYS) is a data flow system established to instantly collect the data of those applying to/transported to emergency services at the Health Disaster and Coordination Center (SAKOM) in order to ensure the coordination of health services in emergency situations. Our aim in this study is to analyze the impact of OYS on health services in multiple emergency incidents, the data flow in emergency incidents, and data on mass casualty event.
Material and Methods: In our study, the data of 313 patients who admitted to the emergency department between 2018 and 2023 and were recorded in OYS as a result of the creation of incident disaster information by SAKOM were retrospectively examined.
Results: The average age of the patients was 29.7±17.6 years, 57.8% were male, 50.5% were between the ages of 18-44 and 31.3% were under 18 years of age. 88.5% were civilian citizens and 9.3% were foreign nationals.
60.1% of the admissions were during the April-September period, and 35.8% were between 08-16 hours. The most common reasons for patients' admission are traffic accidents (32.9%), food poisoning (22.4%), carbon monoxide (CO) poisoning (19.2%), injuries other than traffic accidents (14.8%), civil conflict and was a shooting incident (2.6%), and these five reasons constituted 91.9% of all reasons. Five of the cases (1.6%) resulted in death. The rates of those admitted due to food poisoning were found to be significantly higher in the 12-17 and 18-44 age groups compared to other age groups (p <0.001). The rate of those admitted due to CO poisoning was significantly higher in those under 12 years of age compared to other age groups. Applications due to CO poisoning (p=0.018) in the October–March period, and traffic accidents (p=0.046) and food poisoning (p=0.002) in the April–September period were found to be significantly higher than other periods. Among foreign nationals, the rates of those admitted after application (p=0.026), those who died (p<0.001) and those who applied due to CO poisoning (p<0.001) were significantly higher than those of citizens of the Republic of Turkey, while the rate of those who applied due to a traffic accident was significantly lower (p<0.001).
Conclusion: It was determined that the most common reason for mass injury incidents referred to the emergency department through OYS was traffic accidents. Hospitalization and death rates due to CO poisoning were found to be significantly higher, especially in foreign nationals.

Anahtar Kelimeler

Emergency, Incident management system, health system, mass casualty incident, traffic accide

Çoklu acil olaylarda elektronik olay yönetim sisteminin kullanılması ne kadar etkin?

Öz

Amaç: Olay Yönetim Sistemi (OYS), olağanüstü durumlarında sağlık hizmetlerinin koordinasyonunu sağlamak amacıyla acil servislere müracaat eden/nakledilenlere ait verilerin anlık olarak Sağlık Afet ve Koordinasyon Merkezinde (SAKOM) toplanması amacıyla kurulan veri akış sistemidir. Bu çalışmada amacımız, çoklu acil olaylarda OYS’nin sağlık hizmetlerine etkisi, acil durumlardaki veri akışını ve toplu can kaybı olayları ile ilgili verileri analiz etmektir.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmamızda 2018-2023 yılları arasında acil servise başvurup SAKOM tarafından olay afet bilgisi oluşturulması sonucu OYS’ye kaydedilen 313 hastanın verileri retrospektif olarak incelendi.
Bulgular: Hastaların ortalama yaşı 29,7±17,6 idi, %57.8 i erkek hasta idi, %50,5’i 18-44 yaş aralığındaydı ve %31,3’ü 18 yaş altı idi. %88,5’i sivil vatandaştı ve %9,3’ü yabancı uyrukluydu.
Başvuruların %60,1’i Nisan–Eylül dönemi içindeydi, %35,8’i saat 08-16 diliminde yapılmıştı. Hastaların en sık başvuru nedenleri trafik kazası (%32,9), gıda zehirlenmesi (%22,4), karbonmonoksit (CO) zehirlenmesi (%19,2), Trafik kazası dışı yaralanma olayı (%14,8), sivil çatışma ve silahlı saldırı olayı (%2,6) idi ve bu beş neden tüm nedenlerin %91,9’unu oluşturmaktaydı. Olguların beşi (%1,6) ölümle sonuçlandı. Gıda zehirlenmesi nedeniyle başvuranların oranları 12-17 ile 18-44 yaş gruplarında diğer yaş gruplarına göre anlamlı yüksek bulundu (p<0,001). CO zehirlenmesi nedeniyle başvuranların oranı 12 yaş altında diğer yaş gruplarına göre anlamlı yüksekti. Ekim–Mart döneminde CO zehirlenmesi (p=0,018), Nisan–Eylül döneminde ise trafik kazası (p=0,046) ve gıda zehirlenmesi (p=0,002) nedeniyle başvurular diğer dönemlere göre anlamlı yüksek bulundu. Yabancı uyruklularda başvuru sonrasında yatırılanların (p=0,026), ölenlerin (p<0,001) ve CO zehirlenmesi nedeni ile başvuranların (p<0,001) oranları Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına göre anlamlı yüksekti, trafik kazası nedeniyle başvuranların oranı ise anlamlı düşüktü (p<0,001).
Sonuç: OYS aracılığıyla acil servise yönlendirilen toplu yaralanma olaylarında en sık başvuru nedeninin trafik kazası olduğu tespit edildi. Özellikle yabancı uyruklularda CO zehirlenmesi nedeni ile hastaneye yatırılma ve ölüm oranları anlamlı yüksek bulundu.

Anahtar Kelimeler

Acil durum, olay yönetim sistemi, sağlık sistemi, toplu yaralanma olayı, trafik kazası

Kaynakça

• 5902 Sayılı “afet ve acil durum yönetimi başkanlığının teşkilat ve görevleri hakkında kanun” 2009. https://www.mevzuat.gov.tr/ mevzuatmetin/1.5.5902.pdf Available from: 28.12.2023.
• Theodore C. Chan MD, Jim K, William G, Leslie Le. Information technology and emergency medical care during disasters. Acad Emerg Med. 2004;11(11):1229-36.
• Ekşi A. Kitlesel olaylarda olay yeri yönetim sisteminin kamu yönetiminde koordinasyon açısından değerlendirilmesi. DÜSBED. 2016;16:105-18.
• T.C. Sağlık Bakanlığı, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Olay Yönetim Sistemi. Belge kodu: 77774dfe-4533-42eb-a4ba-2be245a614c8. https://e-belge.saglik.gov.tr/ . Available from: 28.12.2023.
• Yeşil ST. Sağlık afet ve acil durum planlarında genel yaklaşımlar ve ülkemizde kullanılan planlar. Turk J Public Health. 2017;15(3):213-28.
• Canatan H. Afetlerde sürdürülebilir sağlık hizmetleri için güvenli hastane kavramının önemi üzerine bir araştırma. Sağ Aka Derg. 2020;7(1):55-60.
• Özden I, Aydınlıoğlu HM, Koç S, et al. Afet yönetimi ve afet odaklı sağlık hizmetleri. Okmeydanı Tıp Dergisi. 2012;28(2):82-123.
• Hendrickx C, Hoker SD, Michiels G, et al. Principles of hospital disaster management: an integrated and multidisciplinary approach. B-ENT. 2016;26(2):139-48.
• Hung KKC, Mashino S, Chan EYY, et al. Health workforce development in health emergency and disaster risk management: the need for evidence-based recommendations. Int J Environ Res Public Health. 2021;18(7):3382.
• Benis A, Notea A, Barkan R. Risk and disaster management: from planning and expertise to smart, ıntelligent, and adaptive systems. Stud Health Technol Inform. 2018;247:286-90.
• Annelli JF. The national incident management system: a multi- agency approach to emergency response in the United States of America. Rev Sci Tech. 2006;25(1):223-31.
• Seyedin SH, Jamali HR. Health information and communication system for emergency management in a developing country, Iran. J Med Syst. 2011;35(4):591-7.
• Ross KL, Bing CM. Emergency management: expanding the disaster plan. Home Healthc Nurse. 2007;25(6):370-87.
• Rajapaksha NU, Abeysena C, Balasuriya A, et al. Incidence management system of the healthcare institutions for disaster management in Sri Lanka. BMC Emerg Med. 2023;23(1):6.
• Patel S, Koku Awoonor-Williams J, Asuru R, et al. Benefits and limitations of a community-engaged emergency referral system in a remote, impoverished setting of Northern Ghana. Glob Health Sci Pract. 2016;4(4):552-67.
• Mohanty CR, Radhakrishnan RV, Stephen S, et al. Epidemiology of mass casualty incidents in a tertiary care trauma center in eastern India: A retrospective observational study. Turk J Emerg Med. 2022;22(2):96-103.
• Schenk E, Wijetunge G, Mann NC, et al. Epidemiology of mass casualty incidents in the United States. Prehosp Emerg Care. 2014;18(3):408-16.
• Park JO, Shin SD, Song KJ, et al. Epidemiology of emergency medical services-assessed mass casualty ıncidents according to causes. J Korean Med Sci. 2016;31(3):449-56.
• Hughes A, Almeland SK, Leclerc T, et al. Recommendations for burns care in mass casualty incidents: WHO emergency medical teams technical working group on burns (WHO TWGB) 2017- 2020. Burns. 2021;47(2):349-70.
• Lebano A, Hamed S, Bradby H, et al. Migrants' and refugees' health status and healthcare in Europe: a scoping literature review. BMC Public Health. 2020;20(1):1039.
• Keidar O, Srivastava DS, Pikoulis E, et al. Health of refugees and migrants-where do we stand and what directions should we take? Int J Environ Res Public Health. 2019;16(8):1319.
• Altuntaş O, Azizoğlu V, Davis JA. Exploring the occupational lives of Syrians under temporary protection in Turkey. Aust Occup Ther J. 2021;68(5):434-43.