Hipotiroidinin anlaşılması: sağlıkta bilgi kaynaklarının okunabilirliğine yönelik kapsamlı bir inceleme

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 4, 607 - 612, 31.12.2024

Mustafa Can Şenoymak , İrem Şenoymak

https://doi.org/10.18663/tjcl.1555130

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, yaygın bir endokrin hastalık olan hipotiroidi ile ilgili Türkçe dilindeki çevrimiçi sağlık bilgilerinin
okunabilirliğini değerlendirmek ve bu bilgilerin hastalar tarafından yeterince anlaşılabilir olup olmadığını belirlemektir.
Gereç ve Yöntemler: Bu tanımlayıcı çalışmada, hipotiroidi hakkında bilgi sağlayan Türkçe web sitelerinin okunabilirliği Ateşman okunabilirlik formülü kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada, Google aramalarında “hipotiroidi nedir” ifadesiyle ulaşılan ilk 100 sonuç arasından 52 uygun web sitesi incelenmiştir. Bu web sitelerinin kaynakları; sağlık profesyonelleri, özel sağlık kurumları, üniversite hastaneleri, tıbbi merkez ve laboratuvarlar ve diğerleri olarak sınıflandırılmıştır. Her web sitesi için ortalama kelime uzunluğu (OSU) ve ortalama cümle uzunluğu (OCU) hesaplanmış ve okunabilirlik puanları analiz edilmiştir.
Bulgular: OSU 2.64 ile 3.17 hece arasında değişirken, OCU cümle başına 5.2 ile 14.2 kelime arasında değişmiştir. Ortalama Ateşman okunabilirlik puanı 58.8 ± 6.4 olup, orta zorluk seviyesini işaret etmektedir. Web sitelerinin %86.5'i orta zorlukta, %9.6'sı zor ve %3.8'i kolay olarak sınıflandırılmıştır. Farklı web sitesi kaynakları arasında okunabilirlik puanları açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır (p > 0.05).
Sonuç: Bu çalışma, hipotiroidi ile ilgili Türkçe çevrimiçi bilgilerin orta derecede zor olduğunu ve bu durumun düşük eğitim seviyesine sahip bireyler için erişilebilirliği sınırlayabileceğini göstermiştir. Bu kaynakların sadeleştirilmesi, halkın anlayışını ve hastaların hipotiroidi yönetimine katılımını artırabilir.

Anahtar Kelimeler

hipotiroidi, okunabilirlik, sağlık bilgisi

Understanding hypothyroidism: A comprehensive readability survey of health information sources

Öz

Aim: The objective of this study is to evaluate the readability of Turkish-language online health information on hypothyroidism,
a common endocrine disorder and to determine whether this information is sufficiently comprehensible for patients.
Material and Methods: A descriptive document analysis was conducted using the Ateşman readability formula to evaluate the readability of Turkish websites providing information on hypothyroidism. The study analyzed 52 websites, chosen from the first 100 results in Google searches for "What is hypothyroidism?" (in Turkish). The sources of these websites were categorized into health professionals, private institutions, university hospitals, medical laboratories, and others. The average Word length (AWL) and average sentence length (ASL) were calculated for each website, and readability scores were analyzed.
Results: The AWL ranged from 2.64 to 3.17 syllables, and the ASL ranged from 5.2 to 14.2 words per sentence. The average Ateşman readability score was 58.8 ± 6.4, indicating a moderate difficulty level. Of the websites, 86.5% were moderately difficult, 9.6% difficult, and 3.8% easy to read. No significant differences were found between different website sources regarding readability scores (p> 0.05).
Conclusion: The study found that Turkish online information regarding hypothyroidism is moderately difficult to read, which may hinder accessibility for individuals with lower educational levels. Simplifying these resources could improve public understanding and patient engagement in managing hypothyroidism.

Anahtar Kelimeler

hypothyroidism, readability, health information

Kaynakça

• Türkiye İstatistik Kurumu. Hane halkı bilişim teknolojileri (BT) kullanım araştırması 2019. Available from: https://data.tuik. gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT )- Kullanim-Arastirmasi-2023-49407. Access date: 19.09.2024.
• Langford AT, Roberts T, Gupta J, Orellana KT, Loeb S. Impact of the internet on patient-physician communication. European Urology Focus 2020;6(3), 440-444.
• Murray E, Lo B, Pollack L, et al. The impact of health information on the Internet on health care and the physician-patient relationship: national US survey among 1.050 US physicians. Journal of Medical Internet Research 2023;5(3), e17.
• Tolu S, Basım P. A new perspective on readabilityand content assessment of patient information texts published on the Internet sites on lymphedema. J Curr Res Health Sector 2018;8(2):303-14.
• Durukan E. Metinlerin okunabilirlik düzeyleri ile öğrencilerin okuma becerileri arsındaki ilişki. Ana Dili Eğitimi Dergisi 2014;2(3), 68-76.
• Çoban A. Okunabilirlik kavramına yönelik bir derleme çalışması. Dil ve Edebiyat Egitimi Dergisi 2014;(9).
• Flesch R. A new readability yardstick. Journal of Applied Psychology 1948;32(3):221–33.
• Ateşman E. Measuring readability in Turkish. AU Tömer Lang J 1997;2(58):71–4.
• Chaker L, Bianco AC, Jonklaas J, Peeters RP. Hypothyroidism. Lancet 2017;390(10101):1550-1562. doi: 10.1016/S0140- 6736(17)30703-1.
• Kozanhan B, Tutara MS. Readability of patient education texts presented on the ınternet in the field of anesthesiology. Turkiye Klinikleri J Anest Reanim 2017;15(2):63-70.
• Han A, Carayannopoulos AG. Readability of patient education materials in physical medicine and rehabilitation (PM&R): A comparative cross-sectional study. PM R 2020;12(4):368-373.
• Sarkar U, Karter AJ, Liu JY, et al. The literacy divide: health literacy and the use of an internet-based patient portal in an integrated health system-results from the diabetes study of northern California. J Health Commun 2010;15 Suppl 2:183-196. doi:10.10 80/10810730.2010.499988
• Stossel LM, Segar N, Gliatto P, Fallar R, Karani R. Readability of patient education materials available at the point of care. J Gen Intern Med 2012;27(9):1165-1170.
• Sur E, Ünal E. The mediating role of reading attitude in the relationship between elementary school students’ reading engagement and reading comprehension skills. Journal of Theoretical Educational Science 2024;17(2), 307-323.
• Berkman ND, Sheridan SL, Donahue KE, Halpern DJ, Crotty K. Low health literacy and health outcomes: an updated systematic review. Ann Intern Med 2011;155(2):97-107.
• Klugman J. Human development report 2011. sustainability and equity: A better future for all. Sustainability and Equity: A Better Future for All (November 2, 2011) UNDP-HDRO Human Development Reports 2011.
• EĞİTİM-SEN. 2018-2019 Eğitim öğretim yılında eğitimin durumu raporu. Available from: https://egitimsen.org.tr/2018-2019- egitim-ogretim-yilinda-egitimin-durumu-raporu/ Accessed: 19.09.2024.
• National Education Statistics, 2023. Available from: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ulusal-Egitim- Istatistikleri-2023-53444. Access date: 24.09.2024.
• Rooney MK, Santiago G, Perni S, et al. Readability of patient education materials from high-ımpact medical journals: A 20- year analysis. J Patient Exp 2021; 8:2374373521998847.
• Otu M, Karagözoğlu Ş. ınvestigating the websites in Turkey that providing information on fibromyalgia syndrome by readability, content and quality. Turkısh Journal of Osteoporosis 2020: (28), 19-25.
• Solak M. Kolorektal kanser hakkında bilgi içeren internet sitelerinin okunabilirliği. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2019;16(3):509-13.
• Sezin RK, Sarpkaya R. Ses hijyeniyle ilgili içeriğe sahip internet sitelerinin okunabilirlik ve kalite açılarından incelenmesi. DKYAD 2023;6(2):178-196. doi:10.58563/dkyad-2023.62.4.
• Tahir E, Kent AE. Baş dönmesi ile ilgili internet kaynaklı hasta bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik düzeyleri. KBB-Forum 2021;20(2) www.KBB-Forum.net
• Parikh C, Ostrovsky A. Analysis of trustworthiness and readability of English and Spanish hypo- and hyperthyroid-related online patient education information. J Patient Exp, 2023; 10. doi: 10.1177/23743735231179063.
• Shoemaker SJ, Wolf MS, Brach C. Development of the patient education materials assessment tool (PEMAT): a new measure of understandability and actionability for print and audiovisual patient information. Patient Educ Couns 2014;96(3):395-403. doi: 10.1016/j.pec.2014.05.027
• Kalyoncu R, Memiş M. Türkçe için oluşturulmuş okunabilirlik formüllerinin karşılaştırılması ve tutarlılık sorgusu. Ana Dili Eğitimi Dergisi 2024;12(2), 417-436. doi: 10.16916/aded.1434650.
• Benzer A. Yapay zekâya dayalı okunabilirlik formülüne doğru bir adım. Araştırma ve Deneyim Dergisi. 2020;5(1):47-82.