BİR SOSYAL DEĞİŞİM KATALİZÖRÜ OLARAK SOSYAL GİRİŞİMCİLİK

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 10, 145 - 164, 24.12.2021

Beyza Gökçin Katı Kerem Toker

Öz

Bu çalışmanın amacı, sosyal girişimcilik kavramını incelemek, tartışmak ve uygulama
örnekleri ile sosyal girişimcilik alanında farkındalık yaratmaktır. Bu amaçla, çalışmada ilk
olarak literatür incelenmiş ve sosyal girişimcilik kavramının farklı anlamları tartışılmıştır.
Ayrıca, sosyal girişimciliğin amacı, önemi, boyutları ve faaliyet alanları açıklanmıştır.
Ardından, geleneksel girişimcilik ve sosyal girişimcilik arasında karşılaştırma yapılmıştır.
Sosyal girişimciliğe yönelik yapılan eleştiriler, sosyal girişimcilik eğitimi ve toplumda
oluşan sosyal etki incelenmiştir. Sonrasında ise, Türkiye’deki sosyal girişimcilik
uygulamaları detaylı anlatım ve örneklerle açıklanmıştır. Elde edilen sonuçlar,
Türkiye’deki sosyal girişimcilik faaliyetlerinin 2000 yılından sonra artış gösterdiğini fakat
kavramın herkes tarafından bilinmediğini ve bir kavram karmaşası yaşandığını
göstermektedir. Son olarak, günümüzde sosyal girişimcilik, işletmeler ve bireyler bazında
desteklenmektedir. Yapılan projelerle birlikte sosyal girişimcilik alanı daha da gelişmekte
ve başta gençler olmak üzere sosyal girişimciliğe yönelen girişimci sayısında artış
görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Girişimcilik, Sosyal Refah, Sosyal Girişimcilik Örnekleri

Kaynakça

• Akbulaev, N., Ahmedov, T., & Aliyev, Y. (2017). Yoksulların Bankası: Grameen Bank. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 56-70.
• Akkan, E., & Süygün, M.S. (2016). Lisans Öğrencilerinin Özyeterlik Algıları Ve Başarma Güdülerinin Sosyal Girişimcilik Eğilimlerine Etkilerinin İncelenmesi. Journal of Economics and Administrative Sciences, 18(2), 35-63.
• Angelica, M.H. (2019). Social Entrepreneurship: Evolutions, Characteristics, Values and Motivations. The Annals of The University of Oradea. Economic Sciences, 28(1), 63–71.
• Ashoka Türkiye. (2021). Toplumsal Sorunlara Yenilikçi ve Etkili Çözümler. http://www.turkey.ashoka.org/ashoka-türkiye-0. [Erişim tarihi: 04.03.2021]
• Bayraktar, S. (2008). Girişimcilik. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ders Kitabı, 1-9. https://docplayer.biz.tr/49114972-Eis526-h04-1-girisimcilik-eis526-yazar-doc-doktor-serkan-bayraktar.html. [Erişim Tarihi: 20.05.2021]
• Carraher, S. M., Welsh, D.H.B., & Svilokos A. (2016). Validation of a Measure of Social Entrepreneurship. European Journal of International Management, 10(4), 386–402.
• Charity Water. (2021). Herkesin Temiz Suya Erişimi Projesi. https://www.charitywater.org/ [Erişim tarihi: 05.01.2021]
• Coşkun, E., & Sarıkaya, M. (2016). Sosyal Girişimcilik Eğitiminde Gönüllü Kuruluşlar. Strategic Public Management Journal, 2(4). 72-82.
• Demirel, E.T. (2017). Sosyal Girişimcilik. Fırat Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü, 1-11. https://openaccess.firat.edu.tr/xmlui/handle/11508/12123 [Erişim tarihi: 08.01.2021]
• Denizalp, H. (2007). Toplumsal Dönüşüm İçin Sosyal Girişimcilik Rehberi. Sivil Toplum Geliştirme Merkezi, 7-25.
• Durmuş, M., Şeşen, Ö. & Yıldırım, N. (2018). Türkiye’de Sosyal Girişimlerin Haritalanmasına Yönelik Bir Sistem Modeli Tasarımı. 2nd International EMI Entrepreneurship Social Sciences Congress, 456-470.
• Ebrashi, R.E. (2013). Social Entrepreneurship Theory and Sustainable Social Impact. Social Responsibility Journal, 9(2), 188–209.
• Efeoğlu, A. (2019). Dünyada ve Türkiye'de sosyal girişimcilik. Yüksek Lisans Tezi Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Ercan, S. (2016). Türkiye’de Sosyal Girişimcilik ve Yarattığı Etkilerin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Ersen, T.B., Kaya, D. & Meydanoğlu, Z. (2010). Sosyal Girişimler ve Türkiye. İhtiyaç Analizi Raporu. İstanbul: TÜSEV Yayınları. 50.
• Fazla Gıda. (2021). İhtiyaç Fazlası Ürünlerin Etkin Yönetimi. https://www.fazlagida.com/ [Erişim tarihi: 11.01.2021]
• Good4Trust. (2021). Doğaya Dost Ürün ve Hizmetler. Retrieved from https://good4trust.org/ [Erişim tarihi: 16.01.2021]
• Gökbunar, R., Aktaş, H., & Kargın, M. (2018). Üniversitelerde Sosyal Girişimcilik: Fırsatlar ve Öneriler. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 155-170.
• Health Market Innovations. (2021). Tateni Home Care Nursing Services. https://healthmarketinnovations.org/program/tateni-home-care-nursing-services. [Erişim tarihi: 15.01.2021]
• İhtiyaç Haritası. (2021). İhtiyacı Sahibini Bul ve Destek Ol. https://www.ihtiyacharitasi.org/ [Erişim tarihi: 16.01.2021]
• Kantur, D. (2017). Sosyal Girişimcilikte Yerleşiklik: Coğrafi Yayılım ve Kültürel Değerlerin Rolü. Girişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Dergisi, 6(1), 173-196.
• Kırılmaz, S.K. (2013). Sosyal Girişimcilerin Girişimcilik ve Dönüştürücü Liderlik Algılarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(1), 103-128.
• Kırılmaz, S. K. (2014). Sosyal Girişimcilik Boyutlarına Kuramsal Bir Bakış. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim. Araştırmaları Dergisi, 3(2), 55-74.
• Martin, R. L., & Osberg, S. (2007). Social Entrepreneurship: The Case for Definition. Stanford Social Innovation Review, Spring, 29-39.
• Meçikoğlu, S., & Durmuş-Özdemir, E. (2019). Importance of Innovative Strategies in Social Entrepreneurship. In Congress Book, 499.
• Medecins Sans Frontieres. (2021). Uluslararası, Bağımsız Bir Tıbbi İnsani Yardım Örgütü. https://www.msf.org/ [Erişim tarihi: 14.01.2021]
• Okandan, G.D., & Görgülü, V. (2012). Türkiye’de Sosyal Girişimcilik Tanımı ve Örnekleri (iç.) Büyüyen Kapsayıcı Piyasalar: Türkiye'de Sosyal Girişimcilik Vakaları. (9-33). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Özdevecioğlu, M., & Cingöz, A. (2009). Sosyal Girişimcilik ve Sosyal Girişimciler: Teorik Çerçeve. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32, 81-95.
• Paksoy, H.M., Özbezek B.D., & Gül, M. (2019). Kişilik Özellikleri ve Sosyal Sorumluluk Bilincinin Sosyal Girişimcilik Özelliklerine Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Turkish Studies Social Sciences, 14(3), 973-1006.
• Pehlivanoğlu, F., & Kayan, K. (2019). Türkiye’de Girişimcilik: Mevcut Durum Analizi ve Çözüm Önerileri. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 58-78.
• Peredo, A.M., & McLean, M. (2006). Social Entrepreneurship: A Critical Review of the Concept. Journal of World Business, 41(1), 56-65.
• Perma Fungi. (2021). Story of the Project. https://www.permafungi.be/en/story/ [Erişim tarihi: 26.01.2021]
• Rahim H.L., & Mohtar S. (2015). Social Entrepreneurship: A Different Perspective. International Academic Research Journal of Business and Technology, 1(1). 9-15.
• Reyhanoğlu, M., & Akın, Ö. (2012). Ticari Girişimciler Ne Kadar Sosyal Girişimcidir?. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 23(71), 8-33.
• Sanje, G., & Dinç, Y.E. (2012). Çöp(m)adam: Ev Hanımlarına Çöpten İstihdam Yaratmak (iç.) Büyüyen Kapsayıcı Piyasalar: Türkiye'de Sosyal Girişimcilik Vakaları. (37-58). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Schwab Found. (2021). Awards Social Entrepreneur. https://www.schwabfound.org/awardees/tulin-akin [Erişim tarihi: 23.01.2021]
• Sınır Tanımayan Doktorlar. (2021). Uluslararası, Bağımsız Bir Tıbbi İnsani Yardım Örgütü. http://sinirtanimayandoktorlar.org/ [Erişim tarihi: 14.01.2021]
• Sönmez, A., Arıker, Ç., & Toksoy, A. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de Sosyal Girişimciliğin Gelişimi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(37 Girişimcilik Özel Sayısı), 102-121.
• Sullivan Mort, G., Weerawardena, J., & Carnegie, K. (2003). Social Entrepreneurship: Towards Conceptualisation. International Journal of Nonprofit and Voluntary Sector Marketing, 8(1), 76-88.
• Şeker, M. (2012). Sosyal Girişimciliğin Artan Önemi ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. İstanbul.
• Taş, H. Y., & Menteşe, B. (2016). Sosyal Girişimciliğin Gelişimi: Avrupa Birliği Ülkelerinde ve Türkiye’de Sosyal Girişimciliğin Boyutları. 2. Uluslararası Çin’den Adriyatik’e Sosyal Bilimler Kongresi. 305-320.
• Tiryaki, T. (2013). Sosyal Girişimcilik Nedir?. SOGLA.
• Toker, K. (2020). From Social Sustainability to Social Entrepreneurship: A Path for Social Value Creation, (in), M. A. Fındıklı, D. A. Erdur (ed.) Creating Social Value Through Social Entrepreneurship. Hershey PA, USA: IGI – Global, Chapter 14, 1-31.
• Türkeş, N. (2017). Türkiye'de Sosyal Girişimciliğin Gelişimi ve Bir Örnek Olarak İhsan Doğramacı. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Türkiye Alzheimer Derneği. (2021). Unutulanları Unutmayın. https://www.alzheimerdernegi.org.tr/. [Erişim tarihi: 24.01.2021] Uygun, M., & Güner, E. (2016). Girişimcilik Eğiliminin Gelişiminde Girişimcilik Eğitimin Rolü. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(5), 37-57.
• Vanclay, F. (2003). International Principles For Social Impact Assessment. Impact Assessment and Project Appraisal, 21(1), 5-12.
• Yalçın, A.S., & Güner, D. (2015). Sosyal Etki Ölçümlemesi KUSİF 4 Adım Yaklaşımı. İstanbul: KUSİF Yayınları, 3.
• Yeşil, S., Paksoy, H. M., & Paksoy, H. B. (2020). Bir Toplumsal Duyarlılık Davranışı Olarak Sosyal Girişimcilik. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(62), 3387-3398.
• Yılmaz, A.S. (2014). Bir Sosyal Değişim Ajanı Olarak Girişimcilik Eğitimi. Journal of World of Turks, 6(1), 297-310.
• Zainea, N. L., Toma, S.G., Grădinaru, C., Catană, S. (2020). Social Entrepreneurship, a Key Driver to Improve the Quality of Life: The Case of TOMS Company. Business Ethics and Leadership, 4(3), 65-72.