Türkiye’de endüstriyel ağaçlandırmalar ve Burdur-Bucak yöresindeki paydaşların görüşleri

Yıl 2022, , 38 - 50, 29.03.2022

Nevzat Gürlevik , Zeynep Gürdal , Mehmet Korkmaz

https://doi.org/10.18182/tjf.1051816

Öz

Ülkemizde nüfusun ve odun hammaddesine olan talebin sürekli artması, orman kaynakları üzerindeki baskıyı da artırmaktadır. Uygun sahalarda, hızlı gelişen ağaç türleri ile kısa idare süreli ağaçlandırmalar kurmak bir çözüm yolu olarak görülmektedir. Bu kapsamda, Orman Genel Müdürlüğü bir eylem planı çerçevesinde faaliyetlere başlamıştır. Ancak bu faaliyetlerin başarısı konusunda ciddi çekinceler de bulunmaktadır. Bu çalışmada, Burdur-Bucak yöresinde görev yapan orman mühendislerinin ve özel sektördeki firma temsilcilerinin konuya bakış açılarını belirlemek amacıyla anket çalışmaları yürütülmüştür. Anket çalışmalarına katılan orman mühendisleri, bu bölgede endüstriyel ağaçlandırmaların öncelikli bir konu olmadığını ve uygulamada pek çok sorun olduğunu belirtmişlerdir. Endüstriyel amaçlı ağaçlandırmaların orman alanları dışında yapılması fikri destek bulurken, mevcut doğal ormanların plantasyonlara dönüştürmesi fikrine karşı çıkılmıştır. Firma temsilcileri ise bu bölgedeki endüstriyel ağaçlandırma faaliyetlerine destek verirken, özellikle istihdam ve hammadde tedariki yönünden faydalı olacağını belirtmiştir. Bu konuda daha kapsamlı sonuçlar elde edebilmek için, faaliyetlerin ilerleyen yıllarda da takip edilmesi ve olumlu-olumsuz yönlerinin irdelenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Arazi kullanımı, Biyoçeşitlilik, Doğal orman, Plantasyon ormancılığı

Destekleyen Kurum

SDÜ BAP Koordinasyon Birimi, ISPARTA

Proje Numarası

4920-YL1-17

Teşekkür

Bu çalışmayı finansal olarak destekleyen SDÜ BAP Birimine teşekkür ederiz. Bunun yanında, saha çalışmalarında bize her türlü desteği veren Bucak Orman İşletme Müdürü Sayın Mehmet KARABACAK’a ve Ağaçlandırma ve Toprak Muhafaza Şefi Sayın Ramazan AVCU’ya, ayrıca, ağaçlandırma yapılan alanlara ilişkin istatistikleri sağlayan Ağaçlandırma Daire Başkanı Sayın İbrahim YÜZER’e ayrıca teşekkür ederiz.

Industrial plantations in Turkey and stakeholder views in Burdur-Bucak region

Öz

The continuous increase in the population and the demand for woody raw materials increases the pressure on forest resources in Turkey. Establishing short-rotation plantations with fast growing tree species on appropriate sites is seen as a possible solution. In this context, General Directorate of Forestry has initiated some activities within the framework of an action plan. However, there are serious concerns about the success of these activities. In this study, a survey was conducted to determine the point of view of the forest engineers and the private company representatives working in Burdur-Bucak region. Forest engineers who participated in the survey stated that industrial plantations are not a priority activity in this region and there are many problems in implementation. While the idea of establishing afforestation on open fields for industrial purposes was supported, the idea of converting existing natural forests into plantations was opposed. Company representatives, on the other hand, support the industrial plantations in the region, especially indicating the potential benefits in terms of employment and supply of raw material. In order to reach more comprehensive results on industrial plantations, these activities should be followed up in the coming years and their positive and negative aspects should be examined.

Anahtar Kelimeler

Land use, Biodiversity, Natural forest, Plantation forestry

Proje Numarası

4920-YL1-17

Kaynakça

• Akdemir, D., Özdemir, İ., 2015. Batı Akdeniz bölgesindeki kızılçam ormanlarında uygulanan tıraşlama kesimlerinin kuşlar üzerindeki etkileri. Turkish Journal of Forestry, 16(2): 102-110.
• Asan, Ü., 1998. Endüstriyel plantasyonlar ve Türkiye’deki uygulamalar. Hızlı Gelişen Türlerle Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Yapılacak Çalışmalar Çalıştayı, 8-9 Aralık 1998, Orman Genel Müdürlüğü, Ankara, s. 25-37.
• Başaran, M.A., Coşgun, U., Ay, Z., Başaran, S., Yalçın, A., Güzenge, E., Çevik, N., Baş, M.N., 2010. Düzlerçamı Orman İşletme Şefliği Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Planlamaya Yönelik Envanter Bilgileri ve Sınıflandırılması. Teknik Bülten No 37. Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü. Antalya.
• Birler, A.S., 1995. Ormanların Korunması İçin Endüstriyel Ağaçlandırmaların Önemi. 2. Baskı. TEMA Vakfı Yayınları No 8, İstanbul, 28 s.
• Boydak, M., Çalışkan S., 2014. Endüstriyel orman ağaçlandırmaları biyokütle ağaçlandırmaları ve hızlı gelişen türler. Ağaçlandırma, Bölüm 14, OGEM-VAK, Ankara, s. 467-563.
• Boydak, M., Dirik, H., 1998. Ülkemizdeki hızlı gelişen türlerle bugüne kadar yapılan çalışmalarda ulaşılan aşama, uygulanan politika ve stratejiler, buna bağlı olarak uygulanabilecek strateji ve politika önerileri. Hızlı Gelişen Türlerle Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Yapılacak Çalışmalar Çalıştayı, 8-9 Aralık, Orman Genel Müdürlüğü, Ankara, s. 13-24.
• Carus, S., Çatal, Y., 2012. Burdur yöresi orman işletmeciliğinin temel özellikleri, sorunları ve çözüm önerileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1): 53-59.
• Çatal, Y., Gürlevik, N., Erkan N., 2021. Ülkemizde Endüstriyel Ağaçlandırma Çalışmaları ve Önemi, Ekoloji ve Ekonomi Ekseninde Türkiye’de Orman ve Ormancılık (Ed. Pakdemirli B., Küçük Ö, Bayraktar Z., Takmaz S), 6. bölüm, s. 161-198, Sonçağ Akademi Yayınları, Ankara.
• Çoban, H.O., Eker, M., 2009. SRTM Verileri ile bazı topoğrafik analizler: Isparta orman bölge müdürlüğü örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 76-91.
• Durkaya A., 2002. Endüstriyel plantasyon tesisinde kızılçamın önemi ve planlanmasında uygulanması gereken ilkeler. Orman Amenajanında Kavramsal Açılımlar ve Yeni Hedefler Sempozyumu, 18-19 Nisan, İÜ Orman Fakültesi, İstanbul, s. 89-94. Erkan, N., 2002. Growth performance of Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) in natural forest and plantation in Turkey. Proceedings of the IUFRO Meeting: Management of Fast Growing Plantations (Diner A., Ercan M., Goulding C., Zoralioğlu T., Eds.), Poplar and Fast Growing Forrest Trees Research Institute, 11-13 September, İzmit, Turkey, pp. 67-74.
• Erkan, N., 2021. Geçmişten günümüze Türkiye’deki endüstriyel ağaçlandırma çalışmalarının değerlendirilmesi. Ormancılık Araştırma Dergisi, 8:2, 108-116.
• FAO, 2001a. Future production from forest plantations. Forest Plantation Thematic Papers, Working Paper 13. Forest Resources Development Service, Forest Resources Division. FAO, Rome (unpublished), Erişim tarihi: 31/12/2021.
• FAO, 2001b. Mean annual volume increment of selected industrial forest plantation species by L Ugalde & O Pérez. Forest Plantation Thematic Papers, Working Paper 1. Forest Resources Development Service, Forest Resources Division. FAO, Rome (unpublished), https://www.fao.org/3/AC121E/ac121e00.htm #Contents, Erişim tarihi: 31/12/2021.
• FAO, 2020. Global Forest Resources Assessment 2020: Main report. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, https://doi.org/10.4060/ca9825en, Erişim tarihi: 31/12/2021
• Fox, T.R., Jokela, E.R., Allen, H.L., 2004. The Evolution of Pine Plantation Silviculture in the Southern United States. In: Southern Forest Science: Past, Present, and Future Productivity. Gen. Tech. Rep. SRS–75. Asheville, NC: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Southern Research Station. Chapter 8, p. 63-82.
• Gürlevik, N., 2021. Burdur-Bucak Yöresi Endüstriyel Ağaçlandırmaların Değerlendirilmesi. SDÜ BAP Proje No: 4920-YL1-17. Isparta
• Gürlevik, N., Gürdal, Z., 2017a. An overview of industrial plantations in Turkey. ISFOR 2017-International Symposium on New Horizons in Forestry, Ekim 18-20, Isparta, 210.
• Gürlevik, N., Gürdal, Z., 2017b. Endüstriyel ağaçlandırmaların önemi ve Isparta yöresindeki kızılçam ağaçlandırmalarında yaşanan sorunlar. 2023’e Doğru 4. Doğa ve Ormancılık Sempozyumu, Aralık 3-6, Antalya, 119-131.
• Hartley, M.J., 2002. Rationale and methods for conserving biodiversity in plantation forests. Forest Ecology and Management, 155: 81–95
• Jürgensen, C., Kollert, W., Lebedys, A., 2014. Assessment of Industrial Roundwood Production from Planted Forests. FAO Planted Forests and Trees Working Paper Series No. 48, Rome. http://www.fao.org/forestry/plantedforests/67508@170537/en/ Kılıç, S., 2016. Cronbach’ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders (JMOOD), 6(1): 47-48.
• Korkmaz, M., 2012. Orman işletmelerinde iktisadilik düzeyinin TOPSIS yöntemi ile analizi. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, SDU Faculty of Forestry Journal, 13: 14-20.
• Kök, G., 2009. Dünyada ve Türkiye’de orman ürünleri arz talep ilişkileri. II. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, 19-21 Şubat, SDÜ, ISPARTA, s. 349-360.
• Moore, S.E., H.L. Allen., 1999. Plantation forestry. In: Hunter, M.L. Jr. (Ed.), Maintaining Biodiversity in Forest Ecosystems. Cambridge University Press, New York, pp. 400–433
• OGM, 2013. Endüstriyel Ağaçlandırma Çalışmaları Eylem Planı 2013-2023. Orman Genel Müdürlüğü, ANKARA
• OGM, 2015. Endüstriyel Ağaçlandırma Uygulamalarına İlişkin Teknik Esaslar, Tebliğ No: 304, Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• OGM, 2018. Orman Genel Müdürlüğü Stratejik Plan (2019-2023). Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• OGM, 2019. Ormancılık istatistikleri 2019 (Orman alanlarının ağaç türlerine göre dağılımı, 2019), Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Örtel E., Çalıkoğlu M., Çetinay Ş., Altun Z.G., Cengiz Y., Boza A., Türker A. H., Kahraman T., Gökdemir Ş., Tosun S., Arslan M., Özpay Z., Karatay H., Karzaoğlu C., 2010. Kızılçam Orijin Denemelerinin 20. Yıl Sonuçları. Teknik Bülten No 35, OGM Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Antalya.
• Özel H.B., Kırdar E., Demirci A., Görmez Y., 2011. Bazı yetişme ortamı koşulları ile kızılçam (Pinus brutia Ten.) fidanlarının büyüme performansı arasındaki ilişkiler. I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 26-28 Ekim, Kahramanmaraş. KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012. s. 155-165.
• Özen, M., Alkan, H., 2020. Devlet orman işletmelerinde müşteri memnuniyetinin belirlenmesi (Isparta Orman Bölge Müdürlüğü örneği). Turkish Journal of Forestry,21(3): 267-278.
• Payn, T., Carnus, J.M., Freer-Smith, P., Kimberley, M., Kollert, W., Liu, S., Orazio, C., Rodriguez, L., Silva, L.N., Wingfield, M.J., 2015. Changes in planted forests and future global implications. Forest Ecology and Management 352: 57–67.
• SBB, 2019. On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Ankara.
• Tolunay, D., 2018. Odun Hammaddesi Talebinin Karşılanmasında Çare Endüstriyel Ağaçlandırmalar mı? Orman’dan Endüstriye, Orman Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Bülteni, Ağustos-Eylül-Ekim 2018: 37-45.
• Usta, H.Z., 1991. Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Ağaçlandırmalarında Hasılat Araştırmaları. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Teknik Bülten Yayınları, 138s, Ankara.