Öz
Bu araştırma, kent ormanı, kültürel değerleri öne çıkmış tarihi bir alan ve yaban hayatı geliştirme alanı örneklerinde, farklı özelliklerdeki korunan alanların ekoturizm çekiciliklerinin önceliklerini analiz etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı, Çilingoz Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ve Sultangazi Mimar Sinan Kent Ormanı araştırma alanı olarak seçilmiştir. Bu doğrultuda, çok kriterli karar verme yöntemlerinden; Doğrusal Kombinasyon Tekniğine dayalı Sıralama (Ranking), Oranlama (Rating) ve İkili Karşılaştırmalar Teknikleri kullanılmıştır. Çalışma sonucunda ekoturizm çekiciliklerinin öncelik değerlerinin milli parkta, kent ormanında ve yaban hayatı gelişim sahasında farklı olduğu ortaya çıkmıştır. Diğer yandan, ekoturizm çekiciliklerinin öncelik değerleri, uygulanan tekniğe göre, hem sıra hem önem derecesi itibariyle değişebilmektedir. Sonuç olarak, bir ekoturizm çekiciliğinin; kuruluş amacı ve yerel özellikleri farklı her yerde aynı öncelik veya önem derecesine sahip kabul edilemeyeceği, bir yer için hesaplanmış önceliklerin bir başka yer için geçerli olmayacağı saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Ekoturizm Ekoturizm çekicilikleri Ekoturizm kaynak değerleri
Destekleyen Kurum
Orman Genel Müdürlüğü
Proje Numarası
10.8202/2015-2017-2018
Teşekkür
Bu makale; Marmara Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından 2017-2018 yılları arasında yürütülen 10.8202/2015-2017-2018 numaralı “Yönetim Amacı Farklı Orman Alanlarındaki Ekoturizm Çekiciliklerinin Çok Boyutlu Sayısallaştırılması” adlı araştırma projesi sonuç raporunun özetidir.
Kaynakça
- Açıksöz, S., Görmüş, S., Karadeniz, N., 2010. Determination of ecotourism potential in national parks: Kure Mountains National Park, Kastamonu-Bartin,Turkey. African Journal of Agricultural Research, 5(8): 589-599.
- Akay, B., Zengin, B., 2012. Ekoturizm kaynaklarının geliştirilmesi: doğu Marmara bölgesi örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergi̇si, 14(23): 115-122.
- Arslan, M., Tosun, S., Ok, K., Akkemik, Ü., Köse, N., Aydın, A., Mutlu, H., Güneş, Y., Niyazi, F.S., Güler, N., Karlıoğlu, N., Güneş, M.Y., 2013. Seben Fosil Ormanı’nın Doğal ve Kültürel Değerlerinin Saptanması ve Uygun Yönetim Planının Geliştirilmesi. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Teknik Bülten Serisi, No: 20, Ankara.
- Bekdemir, A.P., 2009. İstanbul-Azizpaşa ormanı içerisinde bir rekreasyon planlama modeli oluşturulması. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Brown, K., Adger, W.N., Tompkins, E., Bacon, P., Shim, D. Young, K., 2001. Trade-off analysis for marine protected area management. Ecological Economics, 37(3): 417-434.
- ÇSTAB, 2017. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Planı Araştırma Raporu.,19.06.2017 tarih 3715 Sayılı Bakan Oluru, Çanakkale.
- DKMP, 2012. Çilingoz Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Yönetim ve Gelişme Planı, 24.12.2012 tarihli, /11 DKMP oluru, Ankara.
- Erdoğan, N., 2010. Eko-turizm ve doğa temelli turizmin geldikleri noktada kavramsal çerçeve. Orman Ekosistemlerinde Eko-turizm Çalıştay ve 10. Yılında TODEG, Ankara, s. 42-51.
- Gülez, S., 1990. Ormaniçi rekreasyon alanının saptanması için geliştirilen bir değerlendirme yöntemi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 40(2): 132-147.
- Nayak, R.C., Panda, R.K., 2001. Integrated management of a canal command in a river delta using multi-objective techniques. Water Resources Management, 15(6): 383-401.
- Ok, K., 2006. Multiple criteria activity selection for ecotourism planning in İğneada, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 30(2): 153-164.
- Ok, K., 2010. Türkiye ormancılık sektörü açısından ekoturizm. Orman Ekosistemlerinde Ekoturizm Çalıştayı ve 10. Yılında TODEG, ISBN 978-9944-0048-5-5 S:53-60 Ankara,
- Ok, K., Okan T., Yılmaz E., 2011. A comparative study on activity selection with multi-criteria decision making techniques in ecotourism planning. Scientific Research and Essays, 6(6): 1417-1427.
- Quennsland, 2015. Queensland Ecotourism Investment Opportunities, Implementation Framework Ecotourism Facilities on National Parks, 13. Pages. Queensland Government.
- Rahemtulla, Y.G., Wellstead, A.M., 2001. Ecotourism: Understanding expert and academic definitions. Northern Forestry Centre, Information Report, NOT-X-380, Canada.
- Saaty, T.L., 1990. How to make a decision: The analytic hierarchy process. European Journal of Operations Research, 48(1): 9-26.
- TIES, 2010. The International Ecotourism Society Resmi Web Sayfası, http://www.ecotourism.org, Accessed: 02.06.2010.
- Weaver, D., Opperman, M., 2000. Tourism Management. John Wiley and Sons, New York.
- WTO, 1993. Sustainable Tourism Development: Guide for Local Planners. World Toursim Organisation, Madrid, Spain.
- Yılmaz, E., Ok, K., Okan T., 2004. Ekoturizm planlamasında katılımcı yaklaşımla etkinlik seçimi: Cehennemdere Vadisi örneği. Çevre ve Orman Bakanlığı Teknik Bülten Serisi, No: 21, Mersin.
Öz
This research has been carried out to analyze priorities of ecotourism attractiveness quantitatively, at the examples of an urban forest, a historical area with prominent cultural values, and wildlife conservation areas. Historical Site of Gellipoli War, Wildlife Improvement Area at Çilingoz and Urban forest at Sultangazi were selected as research areas. In this direction, Ranking, Rating and Pairwise Comparison Techniques which are multi criteria decision methods have been utilized. As a result of the study, it has been found that the priority and importance values of ecotourism attractiveness are different in national parks, urban forests and wildlife development areas. In addition, the priority values of ecotourism attractiveness can vary according to the applied technique both in terms of order and importance. As a result, it is not possible to accept the same priority or importance for any ecotourism atractiveness in any places because of different status, organizational purpose and local characteristics and it doesn't adopt computed priorities for other areas.
Anahtar Kelimeler
Ecotourism Ecotourism attractiveness Ecotourism resource values
Proje Numarası
10.8202/2015-2017-2018
Kaynakça
- Açıksöz, S., Görmüş, S., Karadeniz, N., 2010. Determination of ecotourism potential in national parks: Kure Mountains National Park, Kastamonu-Bartin,Turkey. African Journal of Agricultural Research, 5(8): 589-599.
- Akay, B., Zengin, B., 2012. Ekoturizm kaynaklarının geliştirilmesi: doğu Marmara bölgesi örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergi̇si, 14(23): 115-122.
- Arslan, M., Tosun, S., Ok, K., Akkemik, Ü., Köse, N., Aydın, A., Mutlu, H., Güneş, Y., Niyazi, F.S., Güler, N., Karlıoğlu, N., Güneş, M.Y., 2013. Seben Fosil Ormanı’nın Doğal ve Kültürel Değerlerinin Saptanması ve Uygun Yönetim Planının Geliştirilmesi. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Teknik Bülten Serisi, No: 20, Ankara.
- Bekdemir, A.P., 2009. İstanbul-Azizpaşa ormanı içerisinde bir rekreasyon planlama modeli oluşturulması. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Brown, K., Adger, W.N., Tompkins, E., Bacon, P., Shim, D. Young, K., 2001. Trade-off analysis for marine protected area management. Ecological Economics, 37(3): 417-434.
- ÇSTAB, 2017. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Planı Araştırma Raporu.,19.06.2017 tarih 3715 Sayılı Bakan Oluru, Çanakkale.
- DKMP, 2012. Çilingoz Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Yönetim ve Gelişme Planı, 24.12.2012 tarihli, /11 DKMP oluru, Ankara.
- Erdoğan, N., 2010. Eko-turizm ve doğa temelli turizmin geldikleri noktada kavramsal çerçeve. Orman Ekosistemlerinde Eko-turizm Çalıştay ve 10. Yılında TODEG, Ankara, s. 42-51.
- Gülez, S., 1990. Ormaniçi rekreasyon alanının saptanması için geliştirilen bir değerlendirme yöntemi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 40(2): 132-147.
- Nayak, R.C., Panda, R.K., 2001. Integrated management of a canal command in a river delta using multi-objective techniques. Water Resources Management, 15(6): 383-401.
- Ok, K., 2006. Multiple criteria activity selection for ecotourism planning in İğneada, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 30(2): 153-164.
- Ok, K., 2010. Türkiye ormancılık sektörü açısından ekoturizm. Orman Ekosistemlerinde Ekoturizm Çalıştayı ve 10. Yılında TODEG, ISBN 978-9944-0048-5-5 S:53-60 Ankara,
- Ok, K., Okan T., Yılmaz E., 2011. A comparative study on activity selection with multi-criteria decision making techniques in ecotourism planning. Scientific Research and Essays, 6(6): 1417-1427.
- Quennsland, 2015. Queensland Ecotourism Investment Opportunities, Implementation Framework Ecotourism Facilities on National Parks, 13. Pages. Queensland Government.
- Rahemtulla, Y.G., Wellstead, A.M., 2001. Ecotourism: Understanding expert and academic definitions. Northern Forestry Centre, Information Report, NOT-X-380, Canada.
- Saaty, T.L., 1990. How to make a decision: The analytic hierarchy process. European Journal of Operations Research, 48(1): 9-26.
- TIES, 2010. The International Ecotourism Society Resmi Web Sayfası, http://www.ecotourism.org, Accessed: 02.06.2010.
- Weaver, D., Opperman, M., 2000. Tourism Management. John Wiley and Sons, New York.
- WTO, 1993. Sustainable Tourism Development: Guide for Local Planners. World Toursim Organisation, Madrid, Spain.
- Yılmaz, E., Ok, K., Okan T., 2004. Ekoturizm planlamasında katılımcı yaklaşımla etkinlik seçimi: Cehennemdere Vadisi örneği. Çevre ve Orman Bakanlığı Teknik Bülten Serisi, No: 21, Mersin.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Orijinal Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 10.8202/2015-2017-2018 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2020 |
| Kabul Tarihi | 7 Eylül 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |