Some anatomical and morphological properties of narrow-leaf ash (Fraxinus angustifolia) wood grown in different spacing

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 1, 35 - 40, 06.04.2012

Cengiz Güler , Halil Şahin , Emrah Çiçek

Öz

This study aims to determine some anatomical and morphological properties of Narrow-Leaf Ash wood which grown in four different spacing (3x2, 3x2.5, 3.75x3.75, 4x4 m) at Adapazari-Süleymaniye bottomland forests. For this end, we determined fiber length, fiber width, wall thickness, lumen width, vessel length. Using these values we determined the fiber-size correlations (the elasticity coefficient, felting rate, rigidity coefficient, Runkel classification, F ratio, and Mühlstep classification). The potential use of this specimen in the pulp and paper industry is investigated based on the fiber-size correlation data. Results revealed that all the plantations of Narrow-Leaved Ash can supply raw material suitable for pulp production. Among the spacing alternatives the most suitable one is spacing II (3x2,5 m).

Anahtar Kelimeler

-

Farklı dikim aralıklarında yetişen dar yapraklı dişbudak (Fraxinus angustifolia) odunlarının bazı anatomik ve morfolojik özellikleri

Öz

Bu çalışma ile Adapazarı-Süleymaniye subasar ormanlarında dört farklı dikim aralığında (3x2, 3x2.5, 3.75x3.75, 4x4 m) yetişen Dar Yapraklı Dişbudak odunlarının bazı anatomik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda lif uzunluğu, lif genişliği, çeper kalınlığı, lümen genişliği, trahe hücre uzunluğu tespit edilmiştir. Bu değerler kullanılarak, lif-boyut ilişkileri (Elastikiyet katsayısı, Keçeleşme oranı, Rijidite Katsayısı, Runkel sınıflaması, F faktörü, Mühlstep sınıflaması) belirlenmiştir. Elde edilen verilerle bu türün selüloz ve kağıt endüstrisi açısından uygunluğu araştırılmış ve tüm plantasyonlara ait sonuçlar, Dar Yapraklı Dişbudak'ın kağıt hamuru üretimine uygun bir hammadde olduğunu göstermiştir. Diğer bölgelerle karşılaştırıldığında en uygun dikim aralığının II. bölge (3x2,5 m) olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dar Yapraklı Dişbudak, Dikim aralığı, Lif özellikleri

Kaynakça

• Alkan, Ç., Eroğlu, H., Yaman, B., 2003. Türkiye’deki Bazı Odunsu Angıospermae Taksonlarının Lif Morfolojileri. ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 5(5): 102–108.
• Anonim, 2006. Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2007– 2013), Ormancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara, s. 4–6.
• Boydak, M., 1992. Ormancılıkta Araştırma ve Uygulama Yönleriyle Dikim Aralıklarının Anlam ve Önemi. Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Dergisi, 1992/2, 19: 5-30.
• Bozkurt, Y., 1971. Doğu Ladini (Picea orientalis Link. et Carr.) ile Toros Karaçamı (Pinus nigra var. caramanica (Loud.) Rehd.)’dan Birer Ağaçta Lif Morfolojisi Üzerine Denemeler. İÜ Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 21 (1): 70-93.
• Bozkurt, Y, Göker, Y., Erdin, N., As, N., 1993. Datça Kızılçamında Anatomik ve Teknolojik Özellikler. Uluslararası Kızılçam Sempozyumu. Orman Bakanlığı, Marmaris, 628-635.
• Bozkurt,Y., Erdin, N., 1997. Ağaç Teknolojisi Ders Kitabı. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayınları, Yayın No: 445, İstanbul.
• Çiçek, E., 2002. Adapazarı-Süleymaniye Subasar Ormanında Meşcere Kuruluşları ve Gerekli Silvikültürel Önlemler. Doktora tezi, İÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 138 s.
• Çiçek E.,Yılmaz, M., 2002. The Importance of Fraxinus angustifolia subsp. oxyacrpa as a Fast Growing Tree for Turkey. IUFRO Meeting on Management of Fast Growing Plantations, September 11-13, Izmit, Turkey, pp. 192-202.
• Dadswell, H.E., Watson, A.J., 1962. Influence of the Morphology of Wood Pulp Fibers on Paper Properties. In: Bolam, F., (ed.), Formation and Structure of Paper. Technical Section of the British Paper and Board Markers Association, London, 2: 537– 564.
• Davis, P.H., 1987. Flora of Turkey and the Aegean Islands. Volume 6, Edinburgh University Press, England.
• Doğu, A.D., 2002. Odun Yapısı Üzerinde Etkili Faktörler. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, DOA Dergisi, 8: 81–102.
• Fraxigen, 2005. Ash Species in Europe: Biological Characteristics and Practical Guidelines for Sustainable Use. A Summary of Findings from the Fraxigen Project EU Project EVK-CT- 00108. Oxford Forestry İnstitute, Universty of Oxford, UK, pp.128.
• Gerard, P. R., Fernandez-Manjarres, J.F., Bertolino, P., Dufour, J., Raquin, C., Frascaria-Lacoste, N., 2006. New insights in the recognition of the European ash species Fraxinus excelsior L. and Fraxinus angustifolia Vahl. As useful tools for forest management. Annals of Forest Science, 63(7): 733-738.
• Göksel, E., 1984. Kızılçamın Lif Morfolojisi ve Odunundan Sülfat Selülozu Elde Etme Olanakları Üzerine Araştırmalar, İÜ Yayın No: 3204, Orman Fakültesi Yayın No: 364, İstanbul. 120 s.
• Göksel, E., 1986. Pamuk Saplarının Selüloz ve Kağıt Endüstrisinde Kullanım Olanakları Üzerine Araştırmalar. İÜ Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 36 (1): 38-54.
• Güler, C., Çöpür, Y., Kara, Ö., 2009. Dar Yapraklı Dişbudak (Fraxinus angustifolia vahl.) Plantasyonlarındaki Dikim Aralıklarının, Odunun Fiziksel, Mekanik ve Kimyasal Özellikleri Üzerine Etkilerinin Araştırılması. TÜBİTAK (TOVAG), Sonuç Raporu, Proje No: 107O537, Ankara. 69 s.
• Haygreen, J.G., Bowyer, J.L., 1996. Forest Products and Wood Science. Third Edition, IOWA State University Press.
• Jane, F.W. Wilson, K., White, D.J.B., 1970. The Structure of Wood. Adam & Charles Black, London.
• Kapucu, F., Yavuz, H., Gül, A.U., 1999. Dişbudak Meşcerelerinde Hacim, Bonitet Endeks ve Normal Hasılat Tablosunun Düzenlenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Araştırma Fonu Başkanlığı, Sonuç Raporu. Proje Kod No: 96.113.001.4, Trabzon.
• Kasaplıgil, P., 1965. Bitki Dokularının Maserasyonu ve Boyama Tekniği. Türk Biyolojisi Dergisi, XV, 1-2.
• Kırcı, H., 2003. Kağıt Hamuru Endüstrisi Ders Notları. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Yayın No:72, Trabzon, 276 s.
• Kremer, D., Cavlovic, J., Bozic, M., 2006. Growth Characteristics of Introduced Green ash (Fraxinus pennsylvanica Marshall) and Narrow-leaved ash (F. angustifolia L.) in Lowland Forest Region in Croatia. New Forests, 31 (2): 211-224.
• Merev, N., 1984. Odun Anatomisi ve Odun Tanıtımı Ders Notları. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayın No: 88, Trabzon.
• Nikitin, I., 1966. The Chemistry of Cellulose and Wood. Israel Program for Scientific Translations, Jerusalem, Translated from Russian by J, Schmorak, pp. 691.
• Normand, D., 1972. Manuel D’ldentification des Bois Commerciaux, Tom 1, Nogent Sur/Marne, pp. 171.
• Normand, D., 1973. Cour D’natomie’du Bois. Paris, Ecole Superieur du Bois, pp. 83.
• Panshin, A.J., Zeeuw, C., 1970. Textbook of Wood Technology. M.C. Graw-Hill Book Company, London.
• Paul, B.H., 1963. The Aplication of Silviculture in Controlling The Specific Gravity of Wood. USDA For. Serv. Tech. Bull. 1288.
• Sarıbaş, M., 1989. Türkiye’nin Euro-Siberien (Euxine) Bölgesinde Doğal Olarak Yetişen Kavakların Morfolojik (Dış Morfolojik, İç Morfolojik ve Palinolojik) Özellikleri Üzerine Araştırmalar. Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enst. Tek. Bül. No. 148, İzmit, 152 s.
• Serdar, B., Gerçek, Z., 2003. Kivi (Actinidia sinensis Planch.) Odununun Anatomik Yapısı. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi. Ordu Ziraat Fakültesi, Bildiriler Kitabı, Ordu, 57–60,
• Tank, T., 1980. Lif ve Selüloz Teknolojisi I. İÜ Orman Fakültesi Yayın No.272, Bozak Matbaası. İstanbul.
• Tank, T., Göksel, E., Cengiz, M., Gürboy, B., 1990. Hızlı Gelişen Bazı İğne Yapraklı Ağaç Türlerinin Lif ve Kağıt Teknolojisi Yönünden İncelenmesi. İÜ Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 40 (1): 40-50.
• Yaman, B., Gencer, A., 2005. Trabzon koşullarında yetiştirilen Kiwi (Actinidia deliciosa (A. Chev.) C.F. Liang & A.R. Ferguson)'nin lif morfolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(2): 149-155.
• Yaşar, S., Güller, B., Baydar, H., 2010. Susam (sesamum indicum l.), Pamuk (gossypium hirsitum l.) ve Haşhaş (papaver somniferum l.) Saplarında Karbonhidrat, Lignin Miktarları ve Bazı Lif Özellikleri Üzerine Araştırmalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Sayı: 1: 56-66.