Orman kaynaklarına ilişkin toplumsal algının incelenmesi (Çankırı kent merkezi örneği)

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 1, 76 - 82, 31.03.2018

Üstüner Birben , Hasan Emre Ünal , Ali Karaca

https://doi.org/10.18182/tjf.394139

Cited By: 5

Öz

Orman kaynaklarının sürdürülebilirliği her şeyden önce toplumun bu kaynaklara ilişkin algısı ile ilgilidir. Kaynak değerine zarar vermeden etkin bir koruma-kullanma dengesi ile gerçekleştirilecek faydalanma düzeni, gelecek kuşakların da bu kaynaklardan yararlanmasını garanti altına alacaktır. Dolayısı ile toplumun bu konudaki farkındalık düzeyi ve algısı, olumsuz yönde kaynağın tamamıyla tüketilmesi veya yok olmasına neden olabileceği gibi olumlu yönde sürdürülebilir kullanma ve faydalanmanın sağlanmasına da önemli katkılar sağlayacaktır. Bu çalışma Çankırı ili kent merkezinde ormana ilişkin algıyı ortaya koymak amacıyla yüz yüze anket yöntemi kullanılarak 460 denek ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler sosyal bilimler için istatistik paket programı (SPSS 18) kullanılarak Ki-Kare analizi ile değerlendirilmiştir. Ayrıca Basit Uyum Analizi tekniği kullanılarak eğitim değişkeni kategorileri ile ormanın biyoçeşitliliğin korunmasına etkisi sorusuna verilen cevap kategorileri arasındaki ilişki incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda Çankırı ili kent merkezinde ormana ilişkin algının genel olarak “ağaç”, “yeşillik” ve “piknik” ekseninde şekillendiği tespit edilmiştir. Orman idaresinin konu hakkında birçok çalışması bulunmasına karşın, yaptığı çalışmaları ve kendisini topluma tam anlamıyla tanıtamadığı/anlatamadığı anlaşılmaktadır. Buna karşın eğitim durumunun, orman algısında en etkili değişken olduğu saptanmıştır. Dolayısı ile toplumun orman algısını geliştirmek ve şekillendirmek, ilgili faaliyetlerinde toplumun anlayış ve desteğini kazanmak adına halkla ilişkilere daha fazla yer verilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Orman, Toplum, Algı, Çankırı

Examination of the perception of society related to forest resources (Case of Çankırı city center)

Öz

Sustainability of forest resources is, first and foremost, related with the perception of society to these resources. The scheme of utilization with an effective protection-use balance without damaging the resource value will also ensure future generations to be able to benefit from these resources. Therefore, the level of awareness and perception of the society in this context may lead to the complete depletion and destruction of the resource, as well as the potential for sustainable long-term use and utilization. This study was carried out with 460 subjects using face-to-face survey method in order to reveal the forest perception in Çankırı city center. The obtained data were evaluated by Chi-square using statistical package program (SPSS 18). Furthermore, with the Simple Correspondence Analysis, the relationship between educational categories and categorized responses to the impact of the forest to conservation of the biological diversity was examined. As a result of the analyzes, it has been determined that the forest perception in Çankırı province is generally formed on the axis of “tree”, “foliage” and “picnic”. Despite the fact that the forest administrations have many studies on the subject, it is understood that they cannot fully express/explain themselves and their works. On the other hand, it was determined that the educational situation was the most effective variable in forest perception. Therefore, in order to develop and shape the forest perception of the society, it is necessary to give more education and publicity studies in this subject.

Anahtar Kelimeler

Forest, Society, Perception, Çankırı

Kaynakça

• Altunoğlu, B., D., Atav, E., 2009. Ortaöğretim öğrencilerinin çevre risk algısı. H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, (36): 01-11.
• Ateş, M., 2010. İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin biyolojik çeşitliliğe yönelik bilgi, değer ve davranış düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Berberoğlu, O., E., 2015. Ekopedagoji temelli sınıfdışı çevre eğitiminin çevre farkındalığı üzerinde etkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12-1(23): 67-81.
• Bilir, A., Özbaş, S., 2017. Lise öğrencilerinin küresel ve yerel biyolojik çeşitlilik kaybına yönelik problem algısı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1 ): 97-108.
• Cengiz, E., 2009. Satın alma kararlarında ailedeki eşlerin etkisi ve etkiyi şekillendiren değişkenler. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, s. 207-228.
• Çelikkol, N.Z., Soran, H., 2012. Ortaöğretim öğrencilerinin biyolojik çeşitliliğe yönelik bilgi ve tutumları. 10. Ulusal Fen ve Matematik Kongresi, Niğde.
• Çolak, C., 2012. İlköğretim-lise öğretmen ve öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınma ile biyolojik çeşitliliğe ilişkin görüşleri üzerine bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Doğan, İ., Doğan, N., 2014. Adım Adım Çözümlü Parametrik Olmayan İstatistiksel Yöntemler. Detay Yayıncılık, ISBN: 9786055216870, Ankara.
• Geray, U., Şafak, .İ, Yılmaz, E., Kiracıoğlu, Ö., Başar, H., 2007. İzmir ilinde orman kaynaklarına ilişkin işlev önceliklerinin belirlenmesi. Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Yayın No:46, Teknik Bülten No:35, s:137, İzmir.
• Gürbüz, H., Kışoğlu, M., Alaş, A., Sülün, A., 2011. Biyoloji öğretmeni adaylarının çevre okuryazarlıklarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1): 1-14.
• Karasar, N., 2016. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. 30. Basım, Göktuğ Ofset, ISBN 978-605-5426-58-3, Ankara.
• Kaya, Y., Bıçkı, D., 2006. Sürdürülebilirlik argümanı ve derin ekolojik itiraz. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3): 231-249.
• Kılıç, A.F., 2016. Uyum Analizi. YBS Ansiklopedisi, Cilt:3, Say:1, s.1-20.
• Özdamar, K., 2002. Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi-1. Kaan Kitabevi, 681s, Eskişehir.
• Özdamar, K., 2010. Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi-2. Kaan Kitabevi, 681s., Eskişehir.
• Özer, M.A., 2001. Derin Ekoloji. Çağdaş Yerel yönetimler, 10(4): 61-79.
• Pak, M., Berber, H., 2011. Orman kaynaklarının işlevlerine ilişkin toplumsal bilinç düzeyinin incelenmesi: Eskişehir ili örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12 (2): 161-171.
• Saygı, S., 2016. Çağdaş sanatta doğa algısı ve ekolojik farkındalık. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/324635, Erişim: 12.12. 2017. Şafak, İ., Gül, A.U., 2012. Orman mühendislerinin orman işlevlerine ve ormancılık faaliyetlerine verdikleri önem düzeylerinin değerlendirilmesi. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, (13): 123-133.
• Şen, G., Toksoy, D., 2006. Türkiye’de nüfus orman ilişkisi. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi Bildiriler Kitabı, 26-28 Mayıs 2006. Ilgaz-Çankırı, s.108-117.
• Şencan, H., 2007. Sosyal ve Davranışsal Bilimlerde Bilimsel Araştırma. Şeçkin Yayıncılık, Ankara.
• Tunç, A.Ö., Ömür, A.K., Düren, A.Z., 2012. Çevresel farkındalık. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (47): 227-246.
• Yavuz, H., 2000. Parametrik Olmayan İstatistiksel Yöntemler. 464 s., Trabzon.
• Yılmaz, E. 2004. Ülkemizdeki orman işlevleri ve tahsis kriterleri. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü DOA Dergisi, 10: 1-25.