Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü karaçam meşcereleri için tek ve çift girişli ağaç hacim denklemleri

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 1, 20 - 29, 31.03.2018

Oytun Emre Sakıcı Fadime Sağlam Mehmet Seki

https://doi.org/10.18182/tjf.394876

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü sınırları içerisinde yayılış gösteren saf ve doğal karaçam (Pinus nigra J.F.Arnold subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) meşcereleri için tek ve çift girişli kabuklu ve kabuksuz ağaç hacim denklemlerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma materyali olarak farklı sıklık, yaş ve verim gücündeki meşcerelerden alınan 227 örnek ağaca ilişkin kabuklu ve kabuksuz gövde hacmi değerlerinden yararlanılmıştır. Çalışma kapsamında, kabuklu ve kabuksuz ağaç hacim tahminleri için ayrı ayrı olmak üzere 7 adet tek girişli ve 12 adet çift girişli denklem geliştirilmiştir. Bu denklemler dört adet uygunluk ölçütüne (belirtme katsayısı (R2), hata kareler ortalamasının karekökü (HKOK), ortalama mutlak hata (OMH) ve Akaike bilgi kriteri (AIC)) göre rölatif olarak sıralanmış ve en başarılı denklemler belirlenmiştir. Gerek kabuklu ve gerekse kabuksuz gövde hacim tahminleri için en başarılı bulunan tek ve çift girişli denklemler sırasıyla 4 ve 8 nolu denklemler olmuştur. Bu denklemlere ilişkin R2 değerleri kabuklu gövde hacmi için sırasıyla 0.964 ve 0.994 ve kabuksuz gövde hacmi için de sırasıyla 0.957 ve 0.992 olarak bulunmuştur. Çalışma kapsamında geliştirilen tek ve çift girişli denklemler ile Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü karaçam meşcerelerinde bulunan ağaçların kabuklu ve kabuksuz gövde hacmi tahminleri yapılabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Karaçam, Kabuklu gövde hacmi, Kabuksuz gövde hacmi, Ağaç hacim denklemi

Single- and double-entry volume equations for Crimean pine stands in Kastamonu Regional Directorate of Forestry

Öz

The aim of this study was to develop single- and double-entry over-bark and under-bark stem volume equations for pure and natural Crimean pine (Pinus nigra J.F.Arnold subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) stands in Kastamonu Regional Directorate of Forestry. A total of 227 sample trees taken from available sites, densities, and ages were measured for over-bark and under-bark stem volumes. Seven single-entry and twelve double-entry stem volume equations were fitted for over-bark and under-bark stem volume estimations, separately. The fitted equations were ranked according to four goodness-of-fit criteria (coefficient of determination (R2), root mean square error (RMSE), mean absolute error (MAE) and Akaike information criterion (AIC)), and the most successful equations were selected based on relative ranks. Among the tested equations, the most successful single- and double-entry equations for both over-bark and under-bark stem volume estimations were equations 4 and 8, respectively. The R2 values for these equations were 0.964 and 0.994 for over-bark stem volume and 0.957 and 0.992 for under-bark stem volume, respectively. With the developed single- and double-entry equations, over-bark and under-bark stem volumes of individual trees can be estimated in the Crimean pine stands of Kastamonu Regional Directorate of Forestry.

Anahtar Kelimeler

Crimean pine, Over-bark stem volume, Under-bark stem volume, Stem volume equation

Kaynakça

• Akalp, T., 1978. Türkiye’deki Doğu ladini (Picea orientalis Lk. Carr.) ormanlarında hasılat araştırmaları. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Alemdağ, Ş., 1962. Türkiye’deki Kızılçam Ormanlarının Gelişimi, Hasılat ve Amenajman Esasları. Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 11, Ankara.
• Alemdağ, Ş., 1967. Türkiye’deki Sarıçam Ormanlarının Kuruluşu, Verim Gücü ve Bu Ormanların İşletilmesinde Takip Edilecek Esaslar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 20, Ankara.
• Asan, Ü., 1984. Kazdağı Göknarı (Abies equi-trojani Aschers, et Sinten.) Ormanlarının Hasılat ve Amenajman Esasları Üzerine Araştırmalar. İ.Ü. Orman Fakültesi, İ.Ü Yayın No: 3205, O.F. Yayın No: 365, Taş Matbaası, İstanbul.
• Baskerville, G.L., 1972. Use of logarithmic regression in the estimation of plant biomass. Canadian Journal of Forest Research, 2: 49-53.
• Baynazoğlu, F., 2014. Mudurnu-Sırçalı Orman İşletme Şefliğinde yayılış gösteren Anadolu karaçamı (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.) Homboe) meşcereleri için tek ve çift girişli ağaç hacim denklemlerinin geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çankırı.
• Bi, H., Hamilton, F., 1998. Stem volume equations for native tree species in southern New South Wales and Victoria. Australian Forestry, 61: 275-286. Bozkuş, H.F., Carus, S., 1997. Toros göknarı (Abies clicica Carr.) ve sedir (Cedrus libani Link.)’in çift girişli gövde hacim tabloları ve mevcut tablolarla karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 47(1): 51-70.
• Brooks, J.R., Wiant, H.V., 2008. Ecoregion-based local volume equations for Appalachian hardwoods. Northern Journal of Applied Forestry, 25(2): 87-92.
• Carus, S., Memiş, İ., Kündü, K., Alem, Ö., 2016. Şehit Ali İhsan Kalmaz Ormanı karaçam (Pinus nigra Arnold) ağaçlandırması için tek ve çift girişli ağaç hacim tablolarının düzenlenmesi. Turkish Journal of Forestry, 17(1): 37-42.
• Carus, S., Su, Y., 2014. Antalya–Korkuteli Yöresi kızılçam ağaçlandırmaları için tek ve çift girişli ağaç hacim tablosunun düzenlenmesi ve mevcut tablolar ile kıyaslanması. II. Ulusal Akdeniz Orman Ve Çevre Sempozyumu, 22-24 Ekim 2014, Isparta, s. 574-584.
• Castedo-Dorado, F., Gomez-Garcia, E., Dieguez-Aranda, U., Barrio-Anta, M., Crecente-Campo, F., 2012. Aboveground stand-level biomass estimation: a comparison of two methods for major forest species in northwest Spain. Annals of Forest Science, 69: 735-746.
• Clutter, J.L., Fortson, J.C., Pienaar, L.V., Birester, G.H., Bailey, R.L., 1983. Timber Management. John Wiley and Sons, New York. Crecente-Campo, F., Alboreca, A.R., Dieguez-Aranda, U., 2009. A merchantable volume system for Pinus sylvestris L. in the major mountain ranges of Spain. Annals of Forest Science, 66(8): 808p1-p12.
• Çalışkan, A., Yeşil, A., 1996. Büyükdüz Araştırma Ormanı sarıçam-göknar-kayın karışık meşcerelerinde bulunan sarıçam için tek ve çift girişli hacim tablosu. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 46(1): 39-50.
• Eraslan, Ü., 1954. Trakya ve Bilhassa Demirköy Mıntıkası Meşe Ormanlarının Amenajman Esasları Hakkında Araştırmalar. OGM Yayını, Ankara.
• Ercanlı, İ., Güvendi, E., Güney, D., Günlü, A., Altun, L., 2008. Sinop yöresi Sahilçamı (Pinus pinaster Ait.) ağaçlandırmalarına ilişkin tek ve çift girişli ağaç hacim tablolarının düzenlenmesi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8(1): 14-25.
• Evcimen, B.S., 1963. Türkiye Sedir Ormanlarının Ekonomik Önemi, Hasılat ve Amenajman Esasları. OGM Yayını, Ankara.
• Fırat, F., 1973. Dendrometri. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayını, İ.Ü Yayın No: 1800, O.F. Yayın No: 193, Kutulmuş Matbaası, İstanbul.
• Gülen, İ., 1959. Karaçam (Pinus nigra Arnold) hacim tablosu. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 9(1): 97-112.
• Husch, B., Beers, T.W., Kershaw, J.A., 2003. Forest Mensuration. 4th ed. Wiley, New York.
• IBM SPSS 20, 2011. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 20, Armonk, New York, IBM Corporation.
• Kahriman, A., Sönmez, T., Şahin, A., 2017. Antalya ve Mersin Yöresi kızılçam meşcereleri için ağaç hacim tabloları. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(1): 9-22.
• Kalıpsız, A., 1962. Doğu Kayınında Artım Büyüme Araştırmaları. Teknik Bülten, OGM Yayını, Ankara.
• Kalıpsız, A., 1984. Dendrometri. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayını, İ.Ü Yayın No: 3194, O.F. Yayın No: 354, İstanbul.
• Kapucu, F., 2004. Orman Amenajmanı. KTÜ Yayın No:215, Orman Fakültesi Yayın No:33, KTÜ Matbaası, Trabzon.
• Köhl, M., Magnussen, S., Marchetti, M., 2006. Sampling Methods, Remote Sensing and GIS Multiresource Forest Inventory. Springer, Berlin.
• Laar, A.V., Akça, A., 2007. Forest Mensuration. Springer, The Netherlands.
• Loetsch, F., Zöhrer, F., Haller, KE. 1973. Forest Inventory, Volume 2. BLV Verlagsgesellschaft mbH, München.
• Mısır, N., Mısır, M., 2004. Developing double-entry tree volume table for ash in Turkey. Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 3(4): 135-144.
• Miraboğlu, M., 1955. Göknarlarda Şekil ve Hacim Araştırmaları. O.G.M. Yayın No: 188, Seri No: 5, İstanbul, s.103.
• OGM, 2006. Orman Varlığımız. Çevre ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• OGM, 2013. Orman Atlası. Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• OGM, 2015. Türkiye Orman Varlığı. Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• Özçelik, R., 2008. Comparison of formulae for estimating tree bole volumes of Pinus sylvestris. Scandinavian Journal of Forest Research, 23: 412-418.
• Özçelik, R., 2010. Bucak yöresi kızılçam, sedir ve Toros göknarı türleri için hacim denklemleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 2: 1-15.
• Özçelik, R., Çevlik, M., 2017. Batı Akdeniz yöresi doğal sedir meşcereleri için hacim denklemleri. Turkish Journal of Forestry, 18(1): 37-48.
• Philip, M.S., 1994. Measuring Trees and Forests. CAB International, Wallingford.
• Pillsbury, N.H., McDonald, P.M., Simon, V., 1995. Reliability of Tanoak volume equations when applied to different areas. Western Journal of Applied Forestry, 10(2): 72-78.
• Poudel, K.P., Cao, Q.V., 2013. Evaluation of methods to predict Weibull parameters for characterizing diameter distributions. Forest Science, 59(2): 243-252.
• Sakıcı, O.E., Yavuz, H., 2003. Ilgaz Dağı göknar meşcereleri için hacim fonksiyonları. Gazi Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 3(2): 155-168.
• Saraçoğlu, N., 1991. Kızılağaç (Alnus glutinosa Gaertn. subsp. barbata (C.A. Mey) Yalt.) gövde hacim ve biyokütle tablolarının düzenlenmesi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 41(1): 117-139.
• Sprugel, D.G., 1983. Correcting for bias in log-transformed allometric equations. Ecology, 64(1): 209-210.
• Sun, O., Eren, M.E., Orpak, M., 1978. Temel ağaç türlerimizde tek ağaç ve birim alandaki odun çeşidi oranlarının saptanması. TÜBİTAK Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu Proje No:288, Ankara.
• Yavuz, H., 1995. Taşköprü Orman İşletmesinde sarıçam ve karaçam için uyumlu gövde çapı, gövde hacmi ve hacim oran denklem sistemlerinin geliştirilmesi. Basılmamış Doçentlik Tezi, KTÜ Orman Mühendisliği Bölümü, Orman Amenajmanı Anabilim Dalı, Trabzon.
• Yavuz, H., 1999. Taşköprü yöresinde karaçam için hacim fonksiyonları ve hacim tabloları. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23: 1181-118.
• Yavuz, H., Sakıcı, O.E., 2002. Gövde profili modellerinin bilimsel ve pratik açıdan irdelenmesi. Orman Amenajmanı’nda Kavramsal Açılımlar ve Yeni Hedefler Sempozyumu, 18-19 Nisan 2002, İstanbul, S.233-241.