Bazı memeli yaban hayvanlarının gösterge tür analizi; Ağlasun örneği

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 2, 170 - 175, 21.07.2018

Halil Süel Berna Yalçınkaya Ahmet Mert

https://doi.org/10.18182/tjf.357236

Cited By: 2

Öz

Memeli türlerin ekosistem içerisinde bir arada bulunması, ekosistemin dengede olduğunun önemli bir göstergesidir. Bu çalışma Burdur-Ağlasun yöresinde yayılış gösteren memeli türlerin bir arada bulunma durumlarının tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. 70 örnek alanda gerçekleştirilen var-yok taraması sonucunda Tilki, Porsuk, Yaban tavşanı, Yaban domuzu ve Kaya sansarı türleri istatistiksel açıdan yeterli seviyede örneklenmiştir. Yaban hayvanı türlerine ait var-yok verilerine, PC-ORD programı kullanılarak kümeleme analizi yapılmış ve örnek alanlar üç gruba (A, B, C) ayrılmıştır. Gruplarla memeli türlerin ilişkilerini belirlemek amacıyla SPSS programı kullanılarak Khi-kare testi uygulanmış ve önemli olanlara intersipesifik korelasyon analizi yapılarak göster türler ve ilişki yönleri tespit edilmiştir. Grupların ve yaban hayvanlarının örnek alanlarla olan dağılımlarının görülmesi için Past programıyla Eğilimsiz Uyum Analizi (DCA) uygulanmıştır. Çalışma sonucunda, A, B ve C gruplarının negatif ve pozitif gösterge türleri belirlenmiştir. DCA sonuçlarına göre, yaygın bulunan Yaban domuzu ve Yaban tavşanı örnek alanların oluşturduğu toplumlara eşit uzaklıkta kalmıştır. Bu çalışma sonucunda, türlerin (Yaban tavşanı ve Yaban domuzu hariç) kendine özgü yaşama ortamlarının keskin şekilde ayrıldığı görülmektedir. Son olarak, bu çalışma türlerin birbirleri ile olan ilişkilerini ortaya koymak için kullanılan analiz yöntemlerinin uygunluğunu göstermesi bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Ağlasun yöresi, Eğilimsiz uyum analizi (DCA), Gösterge tür, İntersipesifik korelasyon analizi, Memeli yaban hayvanı, Yaban hayatı

Indicator species analysis of some wild mammals; a case study of Ağlasun

Öz

The coexistence of mammalian species in the ecosystem is an important indicator that the ecosystem is in balance. This study was carried out to determine the conditions related to each other of some wild mammals distributed in Burdur-Ağlasun district. As a result of the presence-absence survey conducted on 70 sample plots, five species were sampled at an adequate level, statistically. Cluster analysis was performed to presence-absence data of wild mammals by PC-ORD program and sample plots were divided into three groups (A, B, C).To see the relationships between groups and mammals, Chi-square test was performed with SPSS. Indicator species and relationship orientation of these species were determined by using interspecific correlation analysis for important ones. Detrended correspondence analysis (DCA) were applied with the Past program to examine the situation of groups and wild mammals with sample plots. As a result of study, Negative and positive indicator speices of groups A, B and C were determined. According to DCA results, Wild hare and Wild boar were almost equally distant from the three groups. As a result of this study, it seems that own habitats of species (except for Wild hare and Wild boar) sharply separated. Finally, this study is also important in that it shows the mentioned analysis methods can be used to reveal the relationships of the species with each other.

Anahtar Kelimeler

Ağlasun district, Detrended correspondence analysis (DCA), Indicator species, Interspecific correlation analysis, Mammals, Wildlife

Kaynakça

• Agarwal, P.K., Raj, B., Radhakrishna, S., Verghese, A., Subaharan, K., Gupta, A., 2016. Human-wildlife conflict. Current Science, 111(10): 1581-1582.
• Arslangündoğdu, Z., 2009. Sakarya havzası sulak alanlarında aralık ayı su kuşu sayımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 59(2): 1–14.
• Baddeley, C., 1985. Assessments of wild animal abundance. Protection Forestry Division, Forest Research Institute, New Zealand.
• Bulte, E.H., Horan, R.D., 2003. Habitat conservation, wildlife extraction and agricultural expansion. Journal of Environmental Economics and Management, 45(1): 109-127.
• Christensen, N.L., Bartuska, A.M., Brown, J.H., Carpenter, S., D'Antonio, C., Francis, R., Peterson, C.H., 1996. The report of the ecological society of America committee on the scientific basis for ecosystem management. Ecological Applications, 6(3): 665-691.
• Cole L.C., 1949. The measurement of interspesific association. Ecology, 30(4): 411-424.
• Dickman, A. J., 2010. Complexities of conflict: the importance of considering social factors for effectively resolving human–wildlife conflict. Animal conservation, 13(5): 458-466. Duduś, L., Zalewski, A., Kozioł, O., Jakubiec, Z., Król, N., 2014. Habitat selection by two predators in an urban area: The stone marten and red fox in Wrocław (SW Poland). Mammalian Biology-Zeitschrift für Säugetierkunde, 79(1): 71-76.
• Fontaine, M., Aerts, R., Özkan, K., Mert, A., Gülsoy, S., Süel, H., Muys, B., 2007. Elevation and exposition rather than soil types determine communities and site suitability in Mediterranean mountain forests of southern Anatolia, Turkey. Forest Ecology and Management, 247(1): 18-25.
• Fryxell, J.M., Sinclair, A.R., Caughley, G., 2014. Wildlife ecology, conservation, and management. John Wiley and Sons, New York.
• Gülsoy, S., Özkan, K., 2008. Tür çeşitliliğinin ekolojik açıdan önemi ve kullanılan bazı indisler. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 1: 168-178.
• Güven, N., 2000. Türkiye Su samuru (Lutra lutra) projesi. Tabiat ve İnsan Dergisi, Ankara, Su Samuru Özel Sayısı, 34(1): 32-36.
• Herrero, J., García-Serrano, A., Couto, S., Ortuño, V. M., García-González, R., 2006. Diet of wild boar (Sus scrofa L.) and crop damage in an intensive agroecosystem. European Journal of Wildlife Research, 52(4): 245-250.
• Hammer, Ø., 2017. PAST 3.17: Paleonto-logical statistics software package for education and data analysis. PAleontological Statistics, Natural History Museum, University of Oslo, https://folk.uio.no/ohammer/past/past3manual.pdf, Erişim: 13.02.2017.
• Kazancı, N., Türkmen, G., 2008. Ephemeroptera (Insecta) türlerinin bir koruma alanındaki akarsuların habitat özelliklerini ve koruma alanı sınırlarını belirlemede indikatör olarak kullanılması. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 25(4): 325–331.
• Kocataş A., 1999. Ekoloji ve Çevre Biyolojisi. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• Kumerloeve, H., 1978. Türkiye'nin memeli hayvanları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 28(1): 178-204.
• Leckie, F.M., Thirgood, S.J., May, R., Redpath, S.M., 1998. Variation in the diet of red foxes on Scottish moorland in relation to prey abundance. Ecography, 21(6): 599-604.
• Mert, A., Yalçınkaya, B., 2016. The relation of edge effect on some wild mammals in Burdur-Ağlasun (Turkey) district. Biological Diversity and Conservation, 9: 193-201.
• Mert, A., Yalcinkaya, B., 2017. Relationship between some wild mammals and forest structural diversity parameters. Journal of Environmental Biology, 38(5): 879-884.
• McCune, B., Mefford, M.J., 2016. PC-ORD. Multivariate Analysis of Ecological Data. Version 7. MjM Software Design, Gleneden Beach, Oregon, U.S.A.
• Mysłajek, R. W., Nowak, S., Rożen, A., Kurek, K., Figura, M., & Jędrzejewska, B., 2016. Ecology of the European badger (Meles meles) in the Western Carpathian Mountains: a review. Wildlife Biology in Practice, 12(3): 36-50.
• Negiz, M.G., Kurt, E. Ö., 2017. Orman yetişme ortamında alfa tür çeşitliliğinin hesaplanması ve çevresel değişkenlerle ilişkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(1): 93-98.
• O’Brien, J., Elliott, S., Hayden, T. J., 2016. Use of hedgerows as a key element of badger (Meles meles) behaviour in Ireland. Mammalian Biology-Zeitschrift für Säugetierkunde, 81(1): 104-110.
• Oğurlu, İ., 1996. Geyiklerde popülasyon tahmin ve metotları ve dışkı sayım tekniklerinin gelişmesi. Doğa Türk Zooloji Dergisi, 20: 307-317.
• Oğurlu, İ., 2008. Yaban hayatı kaynaklarımızın yönetimi üzerine. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, A(2): 35-88.
• Oğurlu, İ., Aksan, Ş., 2013. Bazı memeli yaban hayvanlarının potansiyel habitatları için gösterge odunsu bitki türlerinin belirlenmesi. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 14: 81-87.
• Özkan K., 2002. Türler arası birlikteliğin interspesifik korelasyon analizi ile ölçümü. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 2: 71-78.
• Özkazanç, N. K., 2012. Sökü yaban hayatı koruma alanında tespit edilen büyük memeli hayvanlar. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 14(21): 92-99.
• Pereboom, V., Mergey, M., Villerette, N., Helder, R., Gerard, J. F., Lode, T., 2008. Movement patterns, habitat selection, and corridor use of a typical woodland-dweller species, the European pine marten (Martes martes), in fragmented landscape. Canadian Journal of Zoology, 86(9): 983-991.
• Reichlin, T., Klansek, E., Hackländer, K., 2006. Diet selection by hares (Lepus europaeus) in arable land and its implications for habitat management. European journal of wildlife research, 52(2): 109-118.
• Remonti, L., Balestrieri, A., & Prigioni, C., 2011. Percentage of protein, lipids, and carbohydrates in the diet of badger (Meles meles) populations across Europe. Ecological research, 26(3): 487-495.
• Roemer, G.W., Gompper, M.E., Van Valkenburgh, B., 2009. The ecological role of the mammalian mesocarnivore. BioScience, 59(2): 165-173.
• Rondinini, C., Boitani, L., 2002. Habitat use by beech martens in a fragmented landscape. Ecography, 25(3): 257-264.
• Santilli, F., Galardi, L., 2016. Effect of habitat structure and type of farming on European hare (Lepus europaeus) abundance. Hystrix, the Italian Journal of Mammalogy, 27(2).
• Sponsel, L.E., 2001. Human Impact on Biodiversity, Overview. Elsevier.
• Süel, H., Ertuğrul, E.T., Aksan, Ş., Ünal, Y., Akdemir, D., Cengiz, G., Bayrak, H., Ersin, M.Ö., Oğurlu, İ., Özkan K., Özdemir, İ., 2013. Indicator species of habitat preferences to wildlife animals in Köprüçay district. 3rd International Geography Symposium, 10-13 Haziran 2013, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, s. 553.
• Süel, H., 2014. Isparta-Sütçüler yöresinde av türlerinin habitat uygunluk modellemesi. Doktora tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Süel, H., Akdemir, D., Kıraç, A., Ünal, Y., 2017. The indicator plant species of wild animals in the Gidengelmez mountains district. Journal of Environmental Biology, 38(5): 991.
• Thurfjell, H., Ball, J. P., Ahlén, P. A., Kornacher, P., Dettki, H., Sjöberg, K., 2009. Habitat use and spatial patterns of wild boar (Sus scrofa L.): Agricultural fields and edges. European Journal of Wildlife Research, 55(5): 517-523.