Assessment of socio-economic contributions of cornelian cherry (Cornus mas L.) rehabilitation studies within the rehabilitation action plans: Dursunbey Forestry Management Directorate example

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 2, 101 - 109, 04.07.2019

Ayhan Akyol Emrah Kürşat Tanas

https://doi.org/10.18182/tjf.535894

Öz

Cornelian cherry (Cornus mas L.) is one of the species which is grown naturally in Anatolia, has been put into of rehabilitation activities in order to ensure sustainability for this species, as a result of unplanned and excessive exploitation. In this study the rehabilitation practices on the cranberry in the areas of Dursunbey Forest Management Directorate were examined and determination of the idea that, how the forest villagers were affected from the practices and their aspects, was made. For this purpose, a questionnaire was applied with face to face interviews with 173 people in the study area and the data were analyzed by using SPSS 20 statistical package program. According to the results of the study, socio-economic problems such as low income and migration affected the villagers negatively, the rehabilitation practices contributed significantly to the yield of cornelian cherry trees and it was stated that the rehabilitation activities were welcomed by the local people. However, the continuation of the maintenance activities after rehabilitation is important for the success of the studies. Another important point is the use of cornelian cherries should be done in a planned way.

Anahtar Kelimeler

Rehabilitation, Action plans, Cornelian cherry, Non-wood forest products, Dursunbey Forestry Management

Rehabilitasyon eylem planları çerçevesinde kızılcık (Cornus mas L.) rehabilitasyon çalışmalarının sosyo-ekonomik katkılarının irdelenmesi: Dursunbey Orman İşletme Müdürlüğü örneği

Öz

Anadolu coğrafyasında büyük çoğunluğu doğal olarak yetişen kızılcık (Cornus mas L.) türü, plansız ve aşırı faydalanmalar sonucu tahribata uğramış ve bu tür için sürdürülebilirliği sağlamak adına rehabilitasyon çalışmaları başlatılmıştır. Bu çalışmada, Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı Dursunbey Orman İşletme Müdürlüğü’nün kızılcık sahalarında yapılan rehabilitasyon çalışmaları incelenmiş ve orman köylülerinin çalışmalara bakış açıları ve uygulamalardan nasıl etkilendikleri ortaya konulmuştur. Bu amaçla bölgede yaşayan 173 kişi ile yüz yüze görüşme şeklinde anket uygulaması yapılmış ve elde edilen veriler SPSS 20 istatistik paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, özellikle düşük gelir ve göç gibi sosyo-ekonomik problemlerin, orman köylülerini olumsuz etkilediği, yapılan rehabilitasyon çalışmalarının kızılcık ağaçlarının verimi üzerine olumlu katkılar sağladığı, köylüler tarafından rehabilitasyon çalışmalarının önemsendiği ve desteklendiği ortaya çıkmıştır. Ancak çalışmaların başarılı bir şekilde devam etmesinde rehabilitasyon sonrası bakım çalışmalarının devamlılığı önem arz etmektedir. Bu noktada diğer önemli bir husus ise faydalanmanın planlı bir şekilde yapılması gerektiğidir.

Anahtar Kelimeler

Rehabilitasyon, Dursunbey Orman İşletme Müdürlüğü, Eylem planları, Kızılcık, Odun dışı orman ürünleri, Dursunbey Orman İşletme Müdürlüğü

Kaynakça

• Akgül, A., Çevik, O., 2005. İstatistiksel Analiz Teknikleri, SPSS’te İşletme Yönetimi Uygulamaları. Emek Ofset, Ankara.
• Akyol, A., Tolunay, A., 2014. Sürdürülebilir orman yönetimi ölçüt ve göstergelerinin Türkiye için modellenmesi. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 15: 21-32.
• Alkan, H., Korkmaz, M., Tolunay, A., 2005. Burdur İli ormancılık etkinliklerinin orman-halk ilişkileri kapsamında değerlendirilmesi. I. Burdur Sempozyumu, 16-19 Kasım 2005, Burdur, s.1115-1126.
• Alkan, H., Tolunay, A., Korkmaz, M., 2006. Isparta İli’nde kekik yetiştiriciliğinin geliştirilmesine ilişkin yapılan çalışmaların değerlendirilmesi. 1. Uluslararası Odun Dışı Orman Ürünleri Sempozyumu, 1–4 Kasım 2006, Trabzon, s.34–41.
• Alkan, H., Korkmaz, M., 2008. Eğirdir Göl Yönetim Planı, (2008-2012). Altunbaş, S. (ed), İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Fakülte Kitabevi, Isparta.
• Alkan, S., Toksoy, D., 2008. Orman köylerinde sosyo-ekonomik yapı: Trabzon ili örneği. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8(1): 37-46.
• Baş, T., 2005. Anket Nasıl Hazırlanır Uygulanır Değerlendirilir. SeçkinYayıncılık, Ankara.
• Büyükgebiz, T., Fakir, H., Negiz, M.G., 2008. Sütçüler (Isparta) yöresinde doğal odun dışı bitkisel orman ürünleri ve geleneksel kullanımları. Turkish Journal of Forestry, 1: 109-120.
• Deveci, M., Cınbırtoğlu, Ş., Demirkol, G., 2015. İlkbahar dönemi bitkileri ve arıcılıkta polen kaynağı bakımından önemi. Akademik Ziraat Dergisi, 4(1): 1-12.
• Duyar, A., 2018. Türkiye ormanlarındaki rehabilitasyon çalışmalarının orman varlığı ve karbon birikimine katkısına ilişkin bir öngörü. Journal of Bartın Faculty of Forestry, 20(2): 373-381.
• George, D., Mallery, M., 2010. SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Pearson, Boston.
• Geray, A.U., Şafak, İ., 2007. Ege Bölgesi odun dışı bitkisel orman ürünleri yönetimindeki sorunlar ve çözüm önerileri. Bottlenecks, Solutions, and Priorities in the Context of Functions of Forest Resources, 17-19 October 2007, İstanbul, s.467-482.
• Gül, A., Yılmaztürk, A., Caran, Ş., Ünal, Y., Örücü, Ö.K., Berberoğlu, E., 2015. Burdur Gölü ve çevresinde ekosistem üzerindeki çevresel etkiler ve stratejik mekansal çözümler. Uluslararası Burdur Deprem ve Çevre Sempozyumu, 7-9 Mayıs 2015, Burdur, s.383-397.
• Güngör, E., Ayhan, A.B., 2016. Bartın yöresi orman kaynaklarının bal üretim potansiyeli ve ekonomik değeri. Turkish Journal of Forestry, 17(1): 108-116.
• Kalaycı, Ş., 2010. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım, 5. Baskı, Ankara.
• Karademir, H., Kocabaş, H., Özen, İ., Kaleyıkan, F.K., Gediz, F., Yılmaz, F., 2011. State of stone pine forests in Balıkesir province and their importance in rural development. In 2nd International Non-Wood Products Symposium, 8-10 September 2011, Isparta, s. 41-49.
• Kurt, R., Karayılmazlar, S., İmren, E., Cabuk, Y., 2016. Türkiye ormancılık sektöründe odun dışı orman ürünleri: İhracat analizi. Journal of Bartın Faculty of Forestry, 18(2): 158-167.
• OGM, 2013. Ceviz Eylem Planı. Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• OGM, 2006. Ormanların Rehabilitasyonu ve 2006 Yılı Faaliyetleri. Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• OGM, 2018. Ormancılık Faaliyetleri ve Eylem Planları. Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Oral, S., Akyol, A., Türkoğlu, T., 2018. Orman amenajman planlarının hazırlanması ve uygulanması sürecinde karşılaşılan sorunlar: İzmir Orman Bölge Müdürlüğü örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22: 460-469.
• Özdemir, M., Kaya, Ö.N., 2010. Türkiye’de gıda ormancılığı olanakları; Niksar Orman İşletme Müdürlüğü örneği. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, Artvin, s.1157-1166.
• Özdemir, S., Özkan, K., 2016. Ovacık Dağı yöresinde (Antalya) Türk kekiği (Origanum onites L.) ve büyük çiçekli adaçayı (Salvia tomentosa Miller) türlerinin ekolojik özellikleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 66(1): 264-277.
• Özkurt, A., Yeşilkaynak, B., 2009. Özel ağaçlandırma çalışmalarının sosyal ve ekonomik boyutu-Mersin örneği. II. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, 19-21 Şubat 2009, Isparta, s.65-73.
• Öztürk, F., Erkan, C., Ölçücü, C., Çiriğ, N., Özok, N., Öğün, E., 2017. Van ili peyzaj bitkilerinin arıcılık açısından değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27(4): 601-607.
• Tabachnick, B.G., Fidell, L.S., 2013. Using Multivariate Statistics (sixth ed.) Pearson, Boston.
• Tavakol, M., Dennick, R., 2011. Making Sense of Cronbach’s Alpha. International Journal of Medical Education, 2: 53–55.
• Toksoy, D., Ayaz, H., Şen, G., Özden, S., 2005. Doğu Karadeniz Bölgesinde orman-köylü ilişkileri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 6(1): 79-85.
• Tolunay, A, Korkmaz, M., 2001. Uşak yöresi orman kaynaklarının yöresel kalkınmaya katkıları. 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 25-27 Ekim 2001, Uşak, s. 1035-1044.
• Tolunay, A., Balcı, Ö., Türkoğlu, T., 2017. Ormancılıkla ilgili eylem planları ve bunların uygulamadaki etkinliğine ilişkin görüşlerin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Forestry, 18(4): 295-301.
• Tunç, İ., 2015. Odun dışı orman ürünlerinin hane halkı ekonomisine katkıları: Balıkesir Dursunbey örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniveristesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Ulusoy, H., Türkoğlu, T., Büyüksakallı, H., Malkoçoğlu, S., 2014. Ormanlardan çok yönlü yararlanmanın işletme düzeyinde değerlendirilmesi (Köyceğiz Orman İşletme örneği). II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu “Akdeniz Ormanlarının Geleceği: Sürdürülebilir Toplum ve Çevre”, 22-24 Ekim 2014, Isparta, s.624-636.
• Yeşildağ, G., 2011. Orman kaynakları rehabilitasyon çalışmalarının kırsal toplumlar üzerine etkileri: Bolu Orman Bölge Müdürlüğü örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniveristesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Yılmaz, E., 2014. Mersin İli, Cehennemdere Vadisi köylerinin sosyal, ekonomik ve kültürel yapıları ile orman kaynaklarıyla ilişkileri. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No 252, DOA Yayın No 36.
• Yurdugül, H., 2018. Faktör analizinde KMO ve Bartlett testleri neyi ölçer? http://yunus.hacettepe.edu.tr/~yurdugul/3/indir/ Kuresellik.pdf, Erişim: 03.04.2018.