İnternet temelli araçların egzotik papağanların izlenmesine katkısı

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 4, 466 - 473, 27.12.2019

Esra Per

https://doi.org/10.18182/tjf.603520

Cited By: 1

Öz

Türkiye’de 40 yılı aşkın süredir doğada papağanlar görülmektedir. Özellikle büyük şehirlerdeki kent merkezlerinde görülen papağanlar son yıllarda herkesin dikkatini çekmeye başlamıştır. Anadolu ve Trakya’ya özgü olmayan bu türlerin Türkiye’deki durumu bilinmediği için izlenmesi gereklilik arz etmektedir. Bu nedenle, 2016 yılında internet temelli bir Vatandaş Bilimi çalışması olan Türkiye Papağan Sayımlarına başlanmıştır. Bu çalışmada Google tarafından sağlanmış olan tasarım ve teknoloji araçlarından yararlanılmıştır. Gözlemcilerin veri girişini yapması için bir form oluşturulmuştur. Hata payını azaltıcı ve tür tanımlamayı kolaylaştırıcı araçlar ile veri yönetim sistemi geliştirilmiştir. Farklı görselleştirme tekniklerinden yararlanılmıştır. Üç yılda 29 ilden 1.068 gözlemcinin katılımıyla toplam 11 papağan türü tespit edilmiştir. Vatandaşların gözlem kayıtlarına göre egzotik papağanların popülasyonları kentsel alanlar ile sınırlanmıştır. Papağanların yayılış alanını tarım arazilerine doğru genişletmesi istenmeyen bir durumdur. Papağanların bu durumu hakkında daha fazla bilgi edinmek için ülke genelinde geniş bir halk desteğine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle bu izleme çalışması gelecek yıllarda daha da geliştirilerek devam edecektir. Gelecekte Türkiye’de internet temelli vatandaş bilimi çalışmaları daha da yaygınlaşacak ve disiplinler arası ve disiplinler ötesi çalışmalar ön plana çıkacaktır.

Anahtar Kelimeler

Vatandaş bilimi, Teknoloji, Yayılış, Kentsel, Türkiye

Teşekkür

Papağan sayımları için gözlem formunu dolduran, e-posta ile gözlemlerini ve fotoğraflarını paylaşan vatandaşlara (http://trpapagansayimlari.blogspot.com/ search/label/G%C3%B6zlemciler), makalede yer alan papağan fotoğraflarını gönderen Hasan Ulusoy, Uğur Kırkıncı ve Doruk Taylan’a teşekkür ederim

Contribution of internet-based tools in monitoring exotic parrots

Öz

Parrots have been seen in the wild in Turkey for more than 40 years. Parrots, especially seen in urban centers in metropolitans, have started to attract everyone's attention in recent years. This species is not native to Anatolia and Thrace. Monitoring the situation of this species in Turkey is a requirement since its situation is unknown. For this reason, an internet-based citizen science study of The Parakeet Census of Turkey was initiated in 2016. The design and technology tools provided by Google were utilized in this study. The form was created for the observers to input data. Data management system and tools have been developed to reduce the margin of error and facilitate species identification. Different visualization techniques were used. A total of 11 parrot species were identified with the participation of 1.068 observers from 29 provinces in three years. Population of exotic parrots are restricted to urban areas according to citizens' observation records. The expansion of the distribution area of parrots towards agricultural land is undesirable. A wide public support across the country is needed to obtain more knowledge of this situation of parrots. Therefore, this monitoring will continue to be further developed in the coming years. In the future internet-based citizen science studies in Turkey will spread further and the interdisciplinary and transdisciplinary studies will come to the fore.

Anahtar Kelimeler

Technology, Distribution, Urban, Turkey, Citizen science

Kaynakça

• Ansal, H., Ekinci, M., Kaşdoğan, D., 2018. Bilim, Teknoloji ve Toplum Çalışmaları'na bir giriş. Toplum ve Bilim, 144: 9-37.
• Avery, M.L., Shiels, A.B., 2018. Monk and rose-ringed parakeets. pgs.333-357. In: Ecology and Management of terrestrial vertebrate invasive species in the United States (Ed.: Pitt, W.C., Beasley, J.C.,& Witmer, G.W.), CRC Press, Boca Raton, FL, pp. 333-357.
• Boyla, K.A., Sinav, L., Dizdaroğlu, D.E., 2019. Türkiye Üreyen Kuş Atlası. WWF-Türkiye, Doğal Hayatı Koruma Vakfı, İstanbul.
• Boyla, K., Aydemir, G., Eken, G., 1998. The status and distribution of ring-necked parakeet Psittacula krameri in Turkey. Turna, 1(1): 24-27.
• eKuşBank/eBird., 2019. eBird: An online database of bird distribution and abundance [web application], Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, New York. Available: http://www.ebird.org, Accessed: 10.03.2019.
• Butler, C.J., 2003. Population biology of the introduced Rose-ringed Parakeet Psittacula krameri in the UK. PhD Dissertation, University of Oxford, Oxford, UK.
• CABI, 2019. Invasive species compendium, Psittacula krameri (rose-ringed parakeet). (Web page: https://www.cabi.org/isc/datasheet/45158), Accessed: 13.09.2019.
• Cohn, J.P., 2008. Citizen science: Can volunteers do real research? Bioscience, 58(3): 192 -197.
• Çetin, Ö., 2018. Anıtkabir’in renkli misafirlerinin sayısı gün geçtikçe artıyor. İHA (İhlas Haber Ajansı), Ankara, http://www.iha.com.tr/ankara-haberleri/ozel-haber-anitkabirin-renkli-misafirlerinin-sayisi-gun-gectikce-artiyor-ankara-1968748/, Erişim: 28.03.2018.
• GISD (Global Invasive Species Database) 2015. Species profile Psittacula krameri. Web page: http://www.iucngisd.org/gisd/species.php?sc=1540, Accessed: 10.05.2019.
• Forshaw, J.M. 2010. Parrots of the World. Princeton University Press, Princeton. USA.
• Katsanevakis, S., Deriu, I., D’Amico, F., Nunes, A.L., Sanchez, S.P., Crocetta, F., Arianoutsou, M., Bazos, I., Christopoulou, A., Curto, G., Delipetrou, P., Kokkoris, Y., Panov. V., Rabitsch, W., Roques, A., Scalera. R., Shirley. S.M., Tricarino, E., Vannini, A., Zenetos, A., Zervou, S., Zikos, A., Cardoso, A.C., 2015. European Alien Species Information Network (EASIN): Supporting European policies and scientific research. Management of Biological Invasions, 6(2): 147-157.
• Khan, M., Khan, S. 2011. Data and information visualization methods, and interactive mechanisms: A survey. International Journal of Computer Applications, 34(1): 1-14.
• Kirwan, G.M., Boyla, K.A., Castell, P., Demirci, B., Özen, M., Welch, H., Marlow, T., 2008. The Birds of Turkey. Christopher Helm, London, UK.
• Nov, O., Arazy, O., Anderson, D., 2014. Scientists@ Home: What drives the quantity and quality of online citizen science participation? PLoS ONE, 9(4): e90375.
• Özesmi, U., Per, E., 2006. Birdwatching with a Purpose in Turkey: KuşBank-An internet based bird database and citizen science project. Bird Census News, 19(1): 16-33.
• Özmete, E., Akgül Gök, F., 2015. Sürdürülebilir Kalkınma İçin Sosyal İnovasyon ve Sosyal Hizmet İlişkisinin Değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 26(2): 127 – 143.
• Pallewatta, N., Reaser, J.K., Gutierrez, A., (Ed.), 2003. Prevention and Management of Invasive Alien Species: Proceedings of a Workshop on Forging Cooperation throughout South and Southeast Asia. Global Invasive Species Programme, Cape Town, South Africa.
• Per, E., 2018a. The spread of the Rose-ringed Parakeet, in Turkey between 1975 and 2015 (Aves: Psittacidae). Zoology in the Middle East, 64 (4): 297 – 303.
• Per, E., 2018b. Tropikal ormanlardan Türkiye’ye papağan ticaretinin durumu. Turkish Journal of Forestry 19: 275-283.
• Per, E., 2017. The first report and preliminary observations on escaped parrot species (Psittaciformes) in Turkey through citizen science. Bird Census News , 30(2): 47-52.
• Rowley, I., 2019. Psittaciformes. In: Handbook of the Birds of the World Alive. (Ed.: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E.). Lynx Edicions, Barcelona. (Web page: https://www.hbw.com/node/52255), Accessed: 12.09.2019.
• Sönmez, Y., 2017. Bir papağan gördüm sanki..., Hürriyet Gazetesi, İstanbul, http://www.hurriyet.com.tr/bir-papagan-gordum-sanki-40625439, Erişim: 29.10.2017.
• Sönmez, Y., 2016. Sevimli ve öfkeli: Papağan, Hürriyet Gazetesi, İstanbul, http://www.hurriyet.com.tr/sevimli-ve-ofkeli-papagan-40064158, Erişim: 06.03.2016.
• Trombetti, M., Katsanevakis, S., Deriu, I., Cardoso, A.C., 2013. EASIN-Lit: A geo-database of published alien species records. Management of Biological Invasions, 4(3): 261-264.
• Tsiamis, K., Cardoso, A.C., Gervasini, E., 2017. The European Alien species information network on the convention on biological diversity pathways categorization. NeoBiota, 32: 21-29.
• Türkiye Papağan Sayımları, 2019. http://trpapagansayimlari. blogspot.com/, Erişim: 25.03.2019.
• Tüydeş, A., 2016. Gördüğünüz papağanları ihbar edin, İHA (İhlas Haber Ajansı), Ankara, http://www.iha.com.tr/haber-gordugunuz-papaganlari-ihbar-edin-602018, Erişim: 17.11.2016.
• West, S., Pateman, R., 2016. Recruiting and retaining participants in citizen science: What can be learned from the volunteering literature? Citizen Science: Theory and Practice, 1(2): 1-10.