Elazığ ili Karakoçan ilçesi Bulgurcuk köyü merasının botanik kompozisyonu ile mera durumu ve sağlığının belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 3, 271 - 276, 30.09.2021

Erdal Çaçan , Hamza Balkan

https://doi.org/10.18182/tjf.958190

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma Elazığ ili Karakoçan İlçesi Bulgurcuk köyü merasının botanik kompozisyonu ile mera durumu ve sağlığının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Mera alanında 15 familyaya ait 39 bitki türü tespit edilmiş olup, bitki ile kaplı alan oranı %91.7 olarak hesaplanmıştır. Botanik kompozisyonda baklagillerin oranı %15.6, buğdaygillerin oranı %61.6 ve diğer familya bitkilerinin oranı %22.8 olarak belirlenmiştir. Merada baskın türlerin sırasıyla Aegilops triuncialis (%35.80), Trifolium campestre (%14.56), Hordeum bulbosum (%9.49), Taeniatherum caput-medusae (%5.49) ve Gundelia tournefortii (%4.65) olduğu tespit edilmiştir. Mera durumu “zayıf“ olarak belirlenmiştir. Merada bulunan bitkilerin büyük çoğunluğunun istilacı nitelikte olması (%84.7), botanik kompozisyonda azalıcı (%5.8) ve çoğalıcıların (%9.5) düşük olması ve mera durumunun zayıf olarak belirlenmesi mera alanının ıslaha ihtiyacı olduğu sonucunu doğurmuştur. Merada münavebeli otlatma sistemine geçilmesi, meranın gübrelenmesi ve mera üzerindeki baskının azaltılması amacıyla meradan yararlanan köy sakinlerinin yem bitkileri yetiştiriciliği üretimine teşvik edilmesi tavsiye edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Elazığ meraları, Botanik kompozisyon, Mera durumu, Baskın türler

Teşekkür

Desteklerinden dolayı Elazığ İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Çayır Mera ve Yem Bitkileri Şube Müdürlüğü çalışanlarına teşekkür ederiz.

Determination of botanical composition, pasture status and health of Elazığ province Karakoçan district Bulgurcuk village pasture

Öz

This study was carried out to determine the botanical composition, pasture status and health of Elazığ province Karakoçan district Bulgurcuk village pasture. 39 plant species belonging to 15 families were identified in the pasture area, and the ratio of plant covered area was calculated as 91.7%. In the botanical composition, the rate of legumes was 15.6%, the rate of grasses was 61.6% and the rate of other family plants was determined as 22.8%. The dominant species in the pasture were Aegilops triuncialis (%35.80), Trifolium campestre (%14.56), Hordeum bulbosum (%9.49), Taeniatherum caput-medusae (%5.49) and Gundelia tournefortii (%4.65). Pasture status was determined as “weak”. The fact that most of the plants in the pasture are invasive (%84.7), the rate of decreaser (%5.8) and increaser (%9.5) plants in the botanical composition are low and the pasture situation is weak, has led to the conclusion that the pasture area needs improvement. It is recommended that the pasture be fertilized, alternating grazing system should be adopted in the pasture and the villagers who benefit from the pasture should be encouraged to produce forage crops in order to reduce the pressure on the pasture.

Anahtar Kelimeler

Elazığ pastures, Botanical composition, Pasture status, Dominant species

Kaynakça

• Altın, M., Gökkuş, A., Koç, A., 2011a. Çayır ve Mera Yönetimi 1.Cilt (Genel İlkeler). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Altın, M., Gökkuş, A., Koç, A., 2011b. Çayır ve Mera Yönetimi 2.Cilt (Temel İlkeler). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R., Karadağ, Y., 2009. Yem Bitkileri Genel Bölüm Cilt I. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, İzmir.
• Aydın, A., Çaçan, E., Başbağ, M., 2014. Mardin ili Derik ilçesinde yer alan bir meranın botanik kompozisyonunun belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(special isue): 1625-1630.
• Babalık, A.A., Sarıkaya, H., 2015. Isparta ili Zengi merasında ot verimi ve botanik kompozisyonun tespiti üzerine bir araştırma. Türkiye Ormancılık Dergisi, 16(2): 96-101.
• Babalık, A.A., Fakir, H., 2017. Korunan ve otlatılan mera alanlarında vejetasyon özelliklerinin karşılaştırılması: Kocapınar merası örneği. Türkiye Ormancılık Dergisi, 18(3): 207-211.
• Babalık, A.A., Yazıcı, N., Fakir, H., Dursun, I., 2019. Determination of the certain vegetation characteristics of Kızılova forest pasture located in the south of Turkey. Applied Ecology and Environmental Research, 17(1): 521-532.
• Babalık, A.A., Yazıcı, N., Fakir, H., Dursun, I., 2021. Plant diversity of the Kızılova forest gap rangeland in the southern region of Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 30(06B): 7750-7759.
• Çaçan, E., Aydın, A., Başbağ, M., 2014. Korunan ve otlatılan iki farklı doğal alanın botanik kompozisyon açısından karşılaştırılması. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(special issue): 1734–1741.
• Çaçan, E., Başbağ, M., 2016. Bingöl ili Merkez ilçesi Yelesen-Dikme köylerinin farklı yöney ve yükseltilerde yer alan mera kesimlerinde botanik kompozisyon ve ot veriminin değişimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(1): 1-9.
• Çınar, S., Hatipoğlu, R., Avcı, M., İnal, İ., Yücel, C., 2018. Adana ili Tufanbeyli ilçesi meralarının botanik kompozisyonunun belirlenmesi üzerine bir araştırma. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 7(2): 21-29.
• Çınar, S., Hatipoğlu, R., Avcı, M., Yücel, C., İnal, İ., 2019. Adana ili Tufanbeyli ilçesi meralarının vejetasyon yapısı üzerine bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(1): 143-152.
• Çomaklı, B., Öner, T., Daşcı, M., 2012. Farklı kullanım geçmişine sahip mera alanlarında bitki örtüsünün değişimi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2): 75-82.
• Gökkuş, A., Koç, A., Çomaklı, B., 2009. Çayır Mera Uygulama Klavuzu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 142, Erzurum.
• JMP, 2018. A Business Unit of SAS, Pro 14.0.0. USA:SAS Instute.
• Koç, A., Gökkuş, A., Altın, M., 2003. Mera durumu tespitinde dünyada yaygın olarak kullanılan yöntemlerin mukayesesi ve Türkiye için bir öneri. Türkiye 5.Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, s. 36-41.
• MGM, 2021. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Ankara, http://www.mgm.gov.tr.
• Öten, M., Kiremitci, S., Erdurmuş, C., Soysal, M., Kabaş, Ö., Avcı, M., 2016. Antalya ilindeki bazı meraların botanik kompozisyonunun belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 47(1): 23-30.
• Palta, Ş., Genç Lermi, A., 2018. Bartın ili Kutlubey demirci köyü merasının bazı özelliklerinin belirlenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20(2): 352-359.
• Serin, Y., 2008. Türkiye’nin Çayır ve Mera Bitkileri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Çayır, Mera, Yem Bitkileri ve Havza Geliştirme Daire Başkanlığı, Ankara.
• Seydoşoğlu, S., 2018. Bazı doğal mera alanlarının bitki örtüsü özellikleri, mera durumu ve sağlığının belirlenmesi. Turkish Journal of Forestry Türkiye Ormancılık Dergisi, 19(4): 368-373.
• Seydoşoğlu, S., Kökten, K., 2019. Batman mera vejetasyonlarının bazı özellikleri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 23(1): 60-68.
• Seydoşoğlu, S., Kökten, K., Saruhan, V., Sevilmis, U., 2019. Status and health of some natural pastures in southeast anatolia region of Turkey. Range Management and Agroforestry, 40(2): 181-187.
• Tutar, H., Kökten, K., 2018. Bingöl il merkezine bağlı Ormanardı köyü merasının botanik kompozisyonun belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri, 6(1): 13-23.
• Uzun, F., Alay, F., İspirli, K., 2016. Bartın ili meralarının bazı özellikleri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 3(2): 174-183.
• Yavuz, T., Sürmen, M., Tönge, M.Ö., Avağ, A., Özaydın, K.A., Yıldız, H., 2012. Amasya mera vejetasyonlarının bazı özellikleri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 181-185.