Orman sertifikasyonu değerlendirme süreçleri ve sürdürülebilir orman yönetimine etkileri

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 4, 367 - 377, 28.12.2023

Yunus Aydın , Ayhan Akyol

https://doi.org/10.18182/tjf.1362480

Öz

Ormancılıkta sertifikasyon çalışmaları, orman yönetim sertifikası ve orman ürünleri sertifikası olarak iki ayrı bölümden oluşmaktadır. Özellikle orman ürünleri sertifikası almanın ön şartı orman yönetim sertifikasına sahip ormanlardan elde edilen ürünlerin kullanılması gerekliliğidir. Bu çalışmada, Milas Orman İşletme Müdürlüğü’nün orman sertifikasyonu başvuru süreci ve Forest Stewardship Council tarafından gerçekleştirilen ön ve ara değerlendirme verileri analiz edilerek değerlendirilmiştir. Araştırmada iki aşamalı bir veri toplama süreci izlenmiştir. Birincisi; literatür taraması yoluyla çalışma için gerekli kaynakların ve dokümanların toplanmasıdır. İkincisi; arazi uygulamaları ve gözlemleridir. Verilerin analizinde ise doküman/metin analizi yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak, sertifikasyon sürecinin Milas ormanlarına, orman idaresine ve yörede yaşayan halka, ekolojik, ekonomik, sosyal ve yönetsel yönlerden olumlu katkılar sağladığı belirlenmiştir. Ayrıca, ön değerlendirme çalışmalarının ana değerlendirme öncesinde işletmeye önemli avantajlar sağladığı ve sürecinin başarı ile sonuçlanmasına katkı sağladığı tespit edilmiştir. Buna göre iyi yönetilen bir sertifikasyon sürecinin, sürdürülebilir orman yönetimi açısından orman idaresine, zayıf yönlerini görebilme, düzeltebilme ve sonuçlarını izleyebilme fırsatı verdiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Ön ve ara değerlendirme, Orman yönetim sertifikası, FSC, Milas Orman İşletme Müdürlüğü

Etik Beyan

Yazarlar arasında çıkar çatışması bulunmamaktadır. Etik kurul onayı gerekmemektedir

Destekleyen Kurum

Çalışma için herhangi bir maddi destek alınmamıştır.

Teşekkür

Muğla Orman Bölge Müdürlüğü personeline katkıları için teşekkür ederiz.

Forest certification evaluation processes and their effects on sustainable forest management

Öz

Certification studies in forestry consist of two separate parts: forest certification and forest products certificate. In particular, the prerequisite for obtaining a forest products certificate is the need to use products obtained from forests with a forest certificate. In this study, the forest certification process of Milas Forest Management Directorate and the preliminary and interim assessment data carried out by the Forest Stewardship Council were analysed and evaluated. A two-stage data collection process was followed in the research. The first is to collect the necessary resources and documents for the study through a literature review. Latter; field applications and observations. The document/text analysis method was used to analyze the data. As a result, it has been determined that the certification process provides positive contributions to Milas forests, forest management and the people living in the region in terms of ecological, economic, social and managerial aspects. In addition, it has been determined that preliminary evaluation studies provide significant advantages to the business before the main evaluation and contribute to the successful completion of the process. Accordingly, it can be said that a well-managed certification process allows the forest administration the opportunity to see its weaknesses, correct them and monitor the results in terms of sustainable forest management.

Anahtar Kelimeler

Preliminary and interim assessment, Forest certificate, FSC, Milas Forest Management Directorate

Etik Beyan

There is no conflict of interest between the authors. Ethics committee approval is not required

Destekleyen Kurum

No financial support was received for the study.

Teşekkür

We would like to thank the Muğla Regional Directorate of Forestry staff for their contributions.

Kaynakça

• Akyol, A., 2010. Sürdürülebilir orman yönetimi ölçüt ve göstergelerinin Türkiye modeli. Doktora tezi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Akyol, A., Üçok, G., 2008. Sertifikasyon kavramı ve ülkemiz ormancılığında durum. VI. Ulusal Orman Fakülteleri Kongresi, 8-9 Mayıs, Düzce, s.301-310.
• Akyol, A., Yıldız, M., 2018. Sertifikalı orman ürünlerine yönelik tüketici tercih ve algıları. Ziraat, Orman ve Su Ürünleri Alanında Yenilikçi Yaklaşımlar (Ed., Atik, A.), Gece Kitaplığı, ISBN:978-605-288-793-6, Ankara, s:43-58.
• Baltacı, A., 2019. Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2): 368-388.
• Brotto, L., Pettenella, D., 2018. Forest Management Auditing: Certification of Forest Products and Services (1st ed.), Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315745985
• Dursun, Ö., Daşdemir, İ., 2016. The impacts of FSC certification process on Keles Forest Enterprise. International Forestry Symposium (IFS 2016), 07-10 December, Kastamonu, Turkey, pp.317-329.
• Dursun, Ö., Daşdemir, İ., 2017. İnegöl Orman İşletmesinde FSC sertifikasyon sürecinin etkileri. Türkiye Ormancılar Derneği IV. Ulusal Ormancılık Kongresi, 15-16 Kasım, Antalya, s.181–194.
• Durusoy, İ., 2002. Sertifikalandırma ve Türkiye ormancılığında gerekliliği, olabilirliği, uygulanması sürecinde karşılaşılması muhtemel darboğazların ve fırsatların irdelenmesi. Yüksek Lisans tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Durusoy, İ., Türker, M.F., Başkent, E.Z., 2002. Ormancılıkta sertifikasyon üzerine bazı değerlendirmeler. II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 15-18 Mayıs, Artvin, Cilt I, s. 220-227.
• FSC MOB, 2012. FSC Muğla Orman Bölge Müdürlüğü (MOB) Eylem Planı ve FSC çalışmaları gözlem ve toplantı tutanakları, Muğla. FSC, 2023. FSC Principles and criteria for forest. FSC-STD-01–001 V5–3 EN. Forest Stewardship Council (International Centre), Bonn, Germany. http://www.fsc.org, Accessed: 12.09.2023.
• Geray, U., 1999. Türkiye'de orman sertifıkalandırma olabilirlik raporu, 30 s. (Yayınlanmamıştır)
• Judd, N., Higman, S., Bass, S., Mayers, J., Nussbaum, R., 2013. The Sustainable Forestry Handbook: A Practical Guide for Tropical Forest Managers on Implementing New Standards. Routledge. ISBN: I-84407-118-9, Earth Scan Publication Ltd., London.
• Koçak, S., Tolunay, A., Türkoğlu, T., 2017. Türkiye’de orman sertifikasyonu uygulamalarının orman kaynakları yönetimine etkileri. Türkiye Ormancılık Dergisi, 18(1): 49-56.
• Komut, O., 2020. Sürdürülebilirlik çerçevesinde Türkiye’deki orman ve orman ürünleri sertifikasyonu. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11: 257-265.
• Komut, O., Öztürk, A., 2020. The forest management certification awareness and recognition among General Directorate of Forestry personnel. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(2): 604-613.
• Kuvan, Y., Yıldırım, H.T., 2008. Ormancılık politikası süreci ve orman sertifikasyonu. Orman ve Av, 6:25-30.
• Nussbaum, R., Simula, M., 2005. The Forest Certification Handbook. Second edition, Earth Scan Publication Ltd., London.
• Ok, K., 2007. Sürdürülebilir Kalkınmanın Sektörel Politikalara Entegrasyonu Projesi (TR0402.11) Ormancılık Sektörü, Tematik Çalışma Grubu, Bölüm II “Sektörel Sürdürülebilirlik Çözümlemesi” Raporu (II. Yazım).
• PEFC, 2022. Programme for the endorsement of forest certification (PEFC). http://www.pefc.org, Accessed: 01.03.2022.
• Salim, E., Djalins, U., Suntana, A., 1997. Orman ürünleri ticareti ve sertifikasyon: Bir Endonezya projesi XI. Dünya Ormancılık Kongresi, 13-22 Ekim, Antalya, Cilt 4, s.113-121.
• SGS, 2012. SGS Orman Yönetimi Sertifikasyonu Raporu. Doc. Number: AD 36A-12.
• SGS, 2018. SGS Orman Yönetimi Sertifikasyon Raporu. Doc. Number: AD 36A-18.
• SGS, 2019. SGS Orman Yönetimi Sertifikasyon Raporu. Doc. Number: AD 36A-18.
• SGS, 2020. SGS Orman Yönetimi Sertifikasyonu Raporu. Doc. Number: AD 36A-18.
• SGS, 2021. SGS Orman Yönetimi Sertifikasyonu Raporu. Doc. Number: AD 36A-19.2.
• SGS, 2022. FSC Orman Yönetimi Sertifikasyonu SGS Kamu Özeti Raporu. Doc. Number: GP4509-1F.
• Soil Association Woodmark, 2013. Woodmark Orman Sertifikalandırma Raporu. Doc. Number: RT-FM-001-16.
• Soil Association Woodmark, 2014. Woodmark Orman Sertifikalandırma Raporu. Doc. Number: RT-FM-001-16.
• Soil Association Woodmark, 2015. Woodmark Orman Sertifikalandırma Raporu. Doc. Number: RT-FM-001-17a.
• Soil Association Woodmark, 2016. Woodmark Orman Sertifikalandırma Raporu. Doc. Number: RT-FM-001-17a.
• Soil Association, 2017. Orman Belgelendirme (sertifika) Kamu Raporu. Doc. Number: RT-FM-001-18.
• Tolunay, A., Türkoğlu, T., 2014. Perspectives and attitudes of forest products industry companies on the chain of custody certification: A case study from Turkey. Sustainability, 6(2):857-871.
• Tuncer, E., 2015. Ayancık Orman İşletme Müdürlüğünde orman sertifikasyonuna yönelik çalışmaların değerlendirilmesi. Yüksek Lisans tezi, İÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Türk, Y., Şengöç, E., Gültekin, Y.S., Enez, K., 2022. Orman sertifikasyonunun odun hammaddesi üretim faaliyetlerine etkilerinin incelenmesi (Bolu Orman İşletme Müdürlüğü örneği). Ormancılık Araştırma Dergisi, 9 (Özel Sayı): 30-40.
• Türkoğlu, T., 2011. Türkiye’deki orman endüstrisi işletmelerine çerçevesinde odun hammaddesi tedariki ve orman ürünlerinin sertifikasyonu. Doktora tezi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Türkoğlu, T., Tolunay, A., 2013. Türkiye’deki orman ürünleri ithalatçısı işletmelerin sertifikalı orman ürünlerine ilişkin görüşleri. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 14(2): 95-101.
• Türkoğlu, T., Tolunay, A., 2014. FSC Orman yönetim sertifikasının Muğla ormanlarına etkisinin nitel olarak araştırılması. II. Ulusal Akdeniz Çevre ve Orman Sempozyumu “Akdeniz ormanlarının geleceği: Sürdürülebilir toplum ve çevre” 22-24 Ekim, Isparta.s. 506-517.
• Yadav, M., 2016. Handbook on Forest Certification. Published by TERI Press, The Energy and Resources Institute (TERI), India. ISBN: 978-81-7993-300-8.
• Yıldırım, H.T., Erdinler, E.S., Koç, K.H., 2016. Forest certification and its effects on Turkish forest products industry. 4th International Conference on Process Technologies for the Forest & Biobased Products Industries PTF BPI 2016, 25-26 October, United States of America, pp.21.
• Yılmaz, E., Alkan, S., Kayacan, A., Bayir, Y., Mavi, Z., 2020. Orman ürünleri sanayinin sertifikasyona yönelik görüşleri: Batı Akdeniz Bölgesi örneği. Ormancılık Araştırma Dergisi, 8(1): 54-68.