Batı Akdeniz Bölgesinde uygulanan sürdürülebilir orman yönetimi sosyo-ekonomik fonksiyonlar ölçütüne ilişkin orman mühendislerinin görüşleri

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 1, 1 - 11, 30.03.2024

Ayşe Esra Hakverdi , Ayhan Akyol , Ahmet Tolunay

https://doi.org/10.18182/tjf.1368018

Öz

Bu çalışmada, Batı Akdeniz Bölgesi’nde bulunan Muğla, Isparta ve Antalya Orman Bölge Müdürlüklerindeki ormancılık çalışmalarıyla birlikte Sürdürülebilir Orman Yönetimi sosyo-ekonomik fonksiyonlar ölçütünün uygulanabilirliği araştırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Batı Akdeniz Bölgesi’nde görev yapan 117 orman mühendisi oluşturmuştur. Araştırmada mühendis görüşlerinin belirlenmesi amacıyla 9 bölümden oluşan anket formu uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizlerini yapmak için, SPSS 28.0 programı yardımıyla; frekans ve yüzde, ortalama, ikili grup karşılaştırmasında t testi (independent samples t test) ikiden fazla grup karşılaştırmalarında ise tek yönlü varyans analizi (one way anova) kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi sonucunda gruplar arası anlamlı bir fark bulunması durumunda ise Tukey HSD (multiple comparisons) testleri uygulanarak farklılıkların hangi gruplardan kaynaklandığı belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, orman mühendisleri ölçütü oldukça önemli bulmaktadırlar. Ölçüte yönelik bilgi ve farkındalık düzeyleri oldukça yüksektir. Ancak, ölçüte yönelik algılanan ölçme zorluğu da yüksektir. Bu nedenlerle ölçütün ölçülebilirlik düzeyini arttırmaya yönelik çalışmalar yapılmalı, özellikle sosyal içerikli göstergelerde standartlar geliştirilmeli ve izleme çalışmalarına devam edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Kriter ve göstergeler, Ormanlar, Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir orman yönetimi

Teşekkür

Bu makale, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalında hazırlanan “Sürdürülebilir Orman Yönetimi Ölçüt ve Göstergelerinin Uygulanmasındaki İlerleme ve Zorluklara İlişkin Orman Mühendislerinin Görüşleri: Batı Akdeniz Bölgesi Örneği” isimli doktora tezinden üretilmiştir.

Opinions of forest engineers on sustainable forest management socio-economic functions criteria applied in the West Mediterranean Region

Öz

In this study, the applicability of the Sustainable Forest Management socio-economic functions criterion was investigated together with the forestry studies in Muğla, Isparta and Antalya Regional Directorates of Forestry in the West Mediterranean Region. The study group of the research consisted of 117 forest engineers working in the West Mediterranean Region. In the research, a survey form consisting of 9 sections was applied to determine the opinions of engineers. To analyze the data obtained, with the help of the Statistical Package 28.0 program for Social Sciences; frequency and percentage, mean, t test (independent samples t test) was used for pairwise group comparisons, and one-way analysis of variance (one way anova) was used for comparisons of more than two groups. If a significant difference was found between the groups as a result of one-way analysis of variance, Tukey HSD (multiple comparisons) tests were applied to determine which groups caused the differences. According to the study results, engineers find the criterion very important. Levels of knowledge and awareness about the measure are high, but the perceived difficulty of measurement is high. For these reasons, studies should be carried out to increase the measurability level of the Criterion, standards should be developed, especially in social content indicators, and monitoring studies should be continued.

Anahtar Kelimeler

Criteria and indicators, Forests, Sustainability, Sustainable forest management

Kaynakça

• Akyol, A., 2010. Sürdürülebilir orman yönetimi ölçüt ve göstergelerinin Türkiye modeli. Doktora tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Akyol, A., Tolunay, A., 2014. Sürdürülebilir orman yönetimi ölçüt ve göstergelerinin Türkiye için modellenmesi. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 15(1): 21-32.
• Akyol, A., Hakverdi, A.E., Türkoğlu, T., 2022. Orman mühendislerinin iş doyumunu etkileyen faktörler, Turkish Journal of Forest Science, 6(1): 310-326.
• Alkan, H., 2014. Ormancılık kamuoyunun rotasyon uygulaması ve mühendis kadrolarına ilk defa yapılacak atamalarda kullanılan sınav sisteminin değiştirilmesine yönelik görüşleri. Orman Mühendisliği Dergisi, 51(7): 34-38.
• Alkan, H., 2018. Örgütsel bağlılık, sinizm, yabancılaşma ve ormancılık örgütleri. Turkish Journal of Forestry, 19(3): 265-274.
• Alkan, H., Eker M., 2005. Orman kaynaklarından faydalanmanın sürdürülebilirliğine dar ölçekli bir bakış. Türk Ormancılığında Uluslararası Süreçte Acil Eyleme Dönüştürülmesi Gereken Konular, Mevzuat Ve Yapılanmaya Yansımaları, Orman Mühendisleri Odası Sempozyumu, 22-24 Aralık, Antalya, s. 423-437.
• Alkan, H., Uğur, T., 2016. Örgütsel stres ve yönetimi: Orman işletmeleri örneği. Turkish Journal of Forestry, 17(2): 107-117.
• Côté, M. 2003. Dictionaire de la foresterie, Dictionary of Forestry, Diccionario de foresterìa. Québec City: Ordre des ingénieurs forestiers du Québec.
• Durusoy, İ., 2002. Sertifikalandırma ve Türkiye ormancılığında gerekliliği, olabilirliği, uygulanması sürecinde karşılaşılması muhtemel darboğazların ve fırsatların irdelenmesi. Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Durusoy, İ., 2012. Türkiye ormancılığı için sürdürülebilir orman yönetimi ölçütlerinin belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 8(1): 41-49.
• Durusoy, İ., Keleş, S., Aksoy, N., Keten, A., Kayacan, B., Yılmaz, M., 2018. Yerel Düzeyde Orman Yönetiminin Sürdürülebilirliğinin Değerlendirilmesi ve Sürdürülebilir Orman Yönetimi. TOVAG, Proje No: 112O253.
• Engür, M.O., 2014. Odun Üretiminde Çalışanların Eğitimi–Ağaç Kesme ve Boylama Operatörü. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara
• Geray, U., 1993. Türkiye’de orman kaynaklan yönetiminin geliştirilmesine ilişkin sorunlar. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 43(2): 15-30.
• Geray, U., 1998. Ulusal Çevre Eylem Planı, Orman Kaynaklarının Yönetimi. Devlet Planlama Teşkilatı Yayını, Ankara.
• Hakverdi, A.E., 2020. Türkiye’de sürdürülebilir orman yönetimi kriter ve göstergelerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Forestry, 21(3): 332-343.
• Hockings, M., 2006. Evaluating Effectiveness: A framework for assessing management effectiveness of protected areas. IUCN.
• IPCC, 2014. Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Field, C.B., V.R. Barros, D.J. Dokken, K.J. Mach, M.D. Mastrandrea, T.E. Bilir, M. Chatterjee, K.L. Ebi, Y.O. Estrada, R.C. Genova, B. Girma, E.S. Kissel, A.N. Levy, S. Mac Cracken, P.R. Mastrandrea, and L.L.White (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, pp:1132.
• Kates, R.W., Clark, W.C., Corell, R., Hall, J.M., Jaeger, C.C., Lowe, I., McCarthy, J.J., Schellnhuber, H.J., Bolin, B., Dickson, N.M., 2001. Sustainability science. Science, 292(5517): 641-642.
• Komut, O., 2016. Türkiye’de ormancılık ve orman ürünleri endüstrisinde sertifikasyon: sektörel durum ve farkındalık çözümlemesi. Doktora tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Artvin.
• Korkmaz, M., Adıgüzel, O.A., 2021. Türkiye'de orman kaynakları yönetiminin iklim değişikliğine uyumuna ilişkin değerlendirmeler. Turkish Journal of Forestry, 22(4): 417-425.
• Menemencioğlu, K., 2012. Tarım ve orman işçiliğinde çalışma yeri koşulları ve karşılaşılan sorunlar. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, (2): 72-76.
• OGM, 2020. Sürdürülebilir orman yönetimi kriter ve göstergeleri 2019 Türkiye raporu, Orman Genel Müdürlüğü, Ankara, https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane-sitesi/SurdurulebilirOrmanYonetimi/2019%20SOY%20K.G%20T%C3%9CRK%C4%B0YE%20RAPORU.pdf, Erişim: 12.08.2023. OGM, 2023. Orman Genel Müdürlüğü, Sürdürülebilir orman yönetimi kriter ve göstergeleri uygulama kılavuzu, Orman Genel Müdürlüğü, Ankara, https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane-sitesi/SurdurulebilirOrmanYonetimi/SOY%20K.G%20UYGULAMA%20KILAVUZU.pdf, Erişim: 25.03.2023.
• Ok, K., 2000. Orman kaynakları planlaması ve aşamalı yaklaşım. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 49(1-2-3-4): 45-64.
• Özdönmez, M., İstanbullu, T., Akesen, A., Ekizoğlu, A., 1996. Ormancılık Politikası. İ.Ü. Yayın No: 3968, Orman Fakültesi Yayın No:435, İstanbul.
• Öztürk, A., Türker, M.F., 2005. Farklı ilgi gruplarının orman kaynaklarına ve orman kaynaklarının sürdürülebilir yönetimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi: Maçka Devlet Orman İşletmesi örneği. Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 6 (2): 135-145.
• Pachauri, R.K., Allen, M.R., Barros, V.R., Broome, J., Cramer, W., Christ, R., Van Ypserle, J.P., et all. 2014. Climate change 2014: synthesis report. Contribution of Working Groups I, II and III to the fifth assessment report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (p. 151).
• Pak M., Akçay, O.N., Okumuş, A., 2021. Ormancılık faaliyetlerinde karşılaşılan teknik, ekonomik ve sosyal sorunların belirlenmesi (Güneydoğu Anadolu Bölgesi Örneği), Turkish Journal of Forest Science, 5(1): 246-265.
• Porsuk, T., 2021. Mesleki yeterlilik sistemi ve sürdürülebilir orman yönetimindeki önemi. Anadolu Orman Araştırmaları Dergisi, 7(1): 34-45.
• Salant, P., Dillman, D.A., 1994. How to conduct your own survey. John Wiley and Sons, Inc, New York.
• TOB, 2023. Tarım ve Orman Bakanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/Kurakl%C4%B1k%20Y%C3%B6netim%20Planlar%C4%B1/Bat%C4%B1%20Akdeniz%20Havzas%C4%B1%20Kurakl%C4%B1k%20Y%C3%B6netim%20Plan%C4%B1%20Cilt%201.pdf, Erişim: 26.08.2023.
• Türker, M.F., Öztürk, A., Pak, M., Durusoy, İ., 2002. Orman Kaynağından Geleneksel ve Çağdaş Yararlanma Şekilleri: Dünya ve Ülkemizdeki Durum. Kırsal Çevre Yıllığı, 1: 30-56.
• Yıldırım, H., Velioğlu, N., 2006. Sürdürülebilir orman yönetiminde kriter ve göstergelerin irdelenmesi. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 56(1): 129-140.
• Yıldırımalp, S., 2021. Türkiye’de kadın mühendis olmak: orman mühendisi kadınlar özelinde nitel bir araştırma. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1): 51-88.