AYAKKABI ENDÜSTRİSİNİN BEKLENTİLERİNE UYGUN AYAKKABI TASARIMI ÖN LİSANS EĞİTİM PROGRAMI ÖNERİSİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 16 - 35, 28.02.2023

Pınar Türkdemir , Zübeyde Gözde Eryaşar

https://doi.org/10.54976/tjfdm.1244510

Öz

Türkiye için önemli endüstrilerden birisi olan ayakkabı endüstrisinin ulusal ve uluslararası alanda markalaşmasının önündeki en önemli engellerden birisinin nitelikli insan kaynağı eksikliği olduğu varsayılmaktadır. Bu nedenle, çalışmada, ayakkabı endüstrisinde istihdam edilecek insan kaynağının “ayakkabı tasarımı” alanında uzman olmasını sağlayacak bir ön lisans eğitim programı önerisinin hazırlanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, nitel araştırma yöntemlerinden alan araştırması deseni kullanılıp yargısal (kasıtlı) örnekleme yöntemiyle belirlenen tasarım ayakkabı üreten firma yöneticilerine ulaşılmıştır. İlk etapta, 30 ayakkabı firmasıyla telefon ve e-posta kullanılarak iletişime geçilmesine karşın sadece 9 firma yöneticisi görüşmeyi kabul etmiştir. Katılımcı firma yöneticilerinin fikir ve görüşleri önceden yapılandırılmış görüşme yöntemiyle sorulan açık uçlu sorularla öğrenilmiştir. Elde edilen veri betimsel analiz modeliyle yorumlanmış ve ayakkabı tasarımcılarının sahip olması gereken bilgi, beceri ve niteliklere karar verilmiştir. Daha sonra bu niteliklere sahip olabilmek için eğitim programında alınabilecek dersler ve ders içerikleri belirlenmiştir. Böylece, ayakkabı tasarım eğitiminin nasıl olması gerektiği tespit edilerek ön lisans eğitim programı önerisi geliştirilmiştir. Bu araştırma neticesinde önerilen ön lisans eğitim programı derslerini başarıyla tamamlayan mezunların “ayakkabı endüstrisinin” ihtiyaç duyduğu ayakkabı tasarımcısı insan kaynağını sağlayacağı değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

ayakkabı endüstrisi, ayakkabı tasarımı eğitimi, ürün tasarımı, moda tasarımı ve markalaşma, ayak giyimi

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

SHOE DESIGN EDUCATION PROGRAM FOR ASSOCIATE DEGREE DUE TO EXPECTATIONS OF SHOE INDUSTRY

Öz

It’s been assumed that one of the most important obstacles to the international branding of the shoe industry, which is one of the important industries for Turkey, is the lack of qualified human resources. For this reason, it was aimed to prepare an associate degree training program suggestion that will enable the human resources to be employed in the shoe industry to specialize in the field of "shoe design". For this purpose, by using the field research design, which is one of the qualitative research methods, the managers of the companies producing the design shoes determined by the judgmental (intentional) sampling method were reached. In the first stage, although 30 shoe companies were contacted by telephone and e-mail, only 9 company managers agreed to meet. The ideas and opinions of the participant company managers were learned through open-ended questions asked by pre-structured interview methods. The obtained data was interpreted with the descriptive analysis model and the knowledge, skills and qualifications that shoe designers should have were decided. Then, in order to have these qualifications, the courses that can be taken in the training program and the course contents were determined. Thus, by determining how shoe design education should be, an associate degree education program proposal was developed. As a result of this research, it has been evaluated that the graduates who successfully complete the recommended associate degree education program will provide the shoe designer human resources that the "shoe industry" needs.

Anahtar Kelimeler

shoe industry, shoe design education, product design, fashion design and branding, foot wear

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Atalan DN, Demir Ö, Çoruh E, 2022. “Deri Üzerine Ebru Uygulaması ve Örnek Ürün Çalışmalarının Değerlendirilmesi”, Turkish Journal of Fashion Design and Management, 4 (3): 173-188.
• Bashimov G, 2021. “Türkiye Ayakkabı Endüstrisinin İhracat Performansı ve Karşılaştırmalı Üstünlüğü”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, F10, F14.
• Bici E, 2007. “Aynı Ürün İki Farklı Disiplin. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü, İstanbul.
• Bozkaya B., Hepsöğütlü Ç., Karabay G., 2020. “Bir Tasarım Ürününün İncelenmesi: Tullaa Örme Çanta”, Turkish Journal of Fashion Design and Management, 2 (2): 47-52.
• Çakıroğlu AG, 2013. Türk Ayakkabı Firmalarının rekabet stratejilerinde Tasarımın Rolü. İstanbul Teknik Üniversitesi, Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü, Doktora tezi, İstanbul.
• Çelik N, 2010. “Anadolu’nun Geleneksel Ayakkabı Formlarından Günümüz Tasarım Anlayışına Ayakkabı Kültürü”, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdoğan FD, 2013. “European Union And Turkish Footwear Industry: A Case Of Top-Down Europeanization?”, Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölümü, Ankara.
• Erkmen N, 2009. “Bauhaus”, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi. İletişim Yayınları, İstanbul.
• Ertürk N, 2018. “Orta Asya’dan Osmanlı İmparatorluğu’na Türklerde Giyim Kuşam”, Hayalperest Yayınevi, İstanbul.
• Genç Ö, 2005. “Ayakkabı Sektörü Araştırması”, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş, Ankara.
• IDDMIB (İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği), 2020. “2020 Yılı Faaliyet Raporu”, Erişim Tarihi: 03.04 2022.
• Karaman, D. ve Akyüz, F. 2015. Ayakkabı Üretimi ve Pazarlamada Yeni Bir Yöntem Olarak ‘Tasarla ve Satınal’ Uygulama Örnekleri. Uluslararası Hakemli Pazarlama ve Pazar Araştırmaları Dergisi, Sayı: 5, Ağustos.
• Kastan C, 2016. “İşletmelerde Rekabet Üstünlüğü Sağlamaya Yönelik İnovasyon Modelleri: İstanbul Ayakkabı Endüstrisinde Bir Araştırma”. Doktora Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Leblebici D, 2003. “Türk Ayakkabı Sanayii ve Tasarım Sorunu”. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2003, İstanbul.
• Maktal Erbaş A, Uyan S, 2019. “Türk Sanatlarında Ebru’nun Hat ve Tezhip Disiplinleriyle Tasarlanmasında Yeni Yaklaşımlar”, Turkish Journal of Fashion Design and Management., 1 (1): 47-60.
• Öndoğan EN, Öndoğan Z, 2021. “COVID-19 Salgını Sürecinde Hazır Giyim Markalarının Pazarlama Stratejileri”, Turkish Journal of Fashion Design and Management, 3 (3): 89-118.
• Özdemir M, Kayabaşı N, 2007. “Geçmişten Günümüze Dericilik”. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara. Sakaoğlu N, Akbayar N, 2002. “Derinin Anadolu’da Bin Yıllık Öyküsü”. İstanbul: Creative yayıncılık.
• Shukla P, Purani K, 2012. “Comparing The Importance of Luxury Value Perceptions in Cross-National Contexts”. Journal of Business Research, 65(10):1417-1424.
• Sönmez NM, 2009. “Ayakkabı Sektörünün Gelişiminde Ayakkabı Tasarımının Önemi”. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin D, 2015. “Türkiye ve Çin’in Tekstil ve Hazır Giyim Sektöründe Rekabet Gücünün Analizi”. Akademik Bakış Dergisi, 47, 155-171.
• TASD (Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği), 2021. İhracat ve İthalat Raporları”. https://tasd.com.tr/ Erişim Tarihi: 03.04.2022.
• TCTB (Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı), 2022. “Ayakkabı Sektör Raporu”, https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b8761450e18d7b/Ayakkabi_Sektoru.pdf Erişim Tarihi: 10.12.2022
• Tunç P, 2013. “Ayakkabı Tasarımı ve Üretimi Lisans Programına Yönelik Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi”. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Utkun E, Ünal N, 2020. “Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe Sürdürülebilir Tasarımlar için Kalıp Formu Uygulamaları (Kadın Giysileri Örneği)”, Turkish Journal of Fashion Design and Management, 2 (1): 37-46.