TURKISH JOURNAL OF FASHION DESIGN AND MANAGEMENT
ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ
Ege Üniversitesi Moda ve Tasarım Yüksekokulu tarafından yayınlanan Uluslar arası Hakemli Turkish Journal of Fashion Design and Management (TJFDM) dergisi etik değerleri ön planda tutmaktadır. Etik değerler olmadan bilimsel ve sanatsal çalışmalar ile tasarımlar yapılamaz. Bu nedenle bilimsel ve sanatsal çalışmalar ile tasarımlar ile bilimsel yayınlarda etik değerler korunmalıdır.
Turkish Journal of Fashion Design and Management dergisi; yayın süreci içerisinde yayınlanmak üzere gönderilen makaleleri tarafsız ve bilimsel değerlere bağlı olarak edit etme, hakem değerlendirmesine sunma, değerlendirmeden geçen makaleleri süresi içerisinde yayına hazırlama ve yayınlamaya dikkat etmektedir.
Yayın konusundaki titizlik ve akademik etik değerlerin ön plana alınması, dergiye yayın gönderen yazarların bilimsel olarak nitelikli bir ortamda çalışmalarının değerlendirilmesini sağlamaktadır. Yine dergiyi okuyucu olarak takip eden araştırmacılar ve sektör temsilcilerinin de nitelikli yayınlara ulaşmasını sağlamakta ve yayın kalitesini arttırmaktadır.
Bir derginin yayınladığı çalışmaları hakem değerlendirmesine sunması, bilimsel etik değerler ışığında, özgün araştırma çalışmaları ile derleme çalışmaları bilimsel olarak desteklemesi demektir. Bu da yayın kalitesinin sürekli iyileştirilmesi demektir. Yayıncı kurumun, dergi yönetiminin, editörlerin, danışma kurulunun hassasiyetini yazarlar, okuyucular, araştırmacılar ve hakemlerin de paylaşması etik değerlerin korunması açısından önemlidir.
Turkish Journal of Fashion Design and Management Dergisi bünyesinde yer alacak bütün paydaşların Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar doğrultusunda aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklemektedir.
Yazarların Etik Sorumlulukları
– Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmalar özgün veya derleme olabilir. Makalede araştırma ekibinin tümü çalışmaya emek vermelidir.
– Araştırmalar bilimsel yayına dönüştürüldüğünde yayında adı yer alan her yazarın araştırma makalesine katkısının bulunması gerekir.
– Çalışmaya katkısı olmayan kişiler makalede yazar olarak belirtilmemelidir.
– Araştırma bilimsel niteliğe sahip olmalı, başka araştırmacılardan alınan kaynaklar etik sınırlar dahilinde kaynak gösterilmelidir.
– Araştırmalarda dürüstlük ve açıklık esas alınmalıdır. Ayrıca araştırma sonuçları güvenilir olmalıdır.
- Yazarlar dergiye gönderdikleri makalelere benzerlik raporu almalı ve Dergipark üzerinde dergi sistemine yüklemelidir. Dergiye gönderilen makalelerin benzerlik oranı kaynakça hariç en fazla %20 olmalıdır. Gönderilen makalelerin benzerlik raporları ayrıca Editör Kurulu tarafından da alınacaktır.
– Özgün araştırma makalelerinde olduğu gibi derleme makalelerde de bilimsel yayın etiğine uygun makale hazırlanmalı, yazar(lar) yararlandıkları yayınları kaynak olarak belirtmelidirler.
– Derleme makalelerde de adı yer alan yazarların makale çalışmasına katkısının olması gerekmektedir.
Değerlendirme sürecinde makaleye ait veri istenirse, yazar(lar) istenilen verileri sunmalıdır.
– Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına sahip olmalıdır.
Yazar(lar), makalede yer alan araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
– Yazar(lar) yayınlanmış veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış veya hatayı fark ederse, düzeltme sürecinde dergi editöründen düzeltilmesini talep edebilir.
– Yazarlar makalelerini aynı anda birden fazla dergiye yayınlamak için gönderemezler.
– Başka bir dergide yayınlanan çalışmalar dergimizde yayınlanamaz. Bunun sorumluluğu yazar(lar)a aittir.
– Değerlendirme sürecindeki bir makalenin yazar(lar)ının sorumlulukları (yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) değiştirilemez.
Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
Ege Üniversitesi Turkish Journal of Fashion Design and Management Dergisi'nde baş editör ve editörler, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır (https://publicationethics.org/files/u2/Best_Practice.pdf) (https://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf):
– Ege Üniversitesi Turkish Journal Fashion Design and Management Dergisi'nin editörleri dergideki değerlendirmeleri ve kararlarında bağımsızdır.
– Dış veya iç faktörler, editörlerin kararlarını etkileyemez.
– Editörler olumlu veya olumsuz bir etkiye maruz kalırsa, etkiyi yapanlara karşı yasal işlem yapma hakkını saklı tutarlar.
– Editörler dergideki kararlarından ve yayınlanan yayınlardan sorumludur.
– Genel yayın yönetmeni (baş editör) dergi içeriğinden ve zamanında yayın yapmaktan tek sorumlu kişidir.
Editörlerin Genel Görev ve Sorumlulukları
Editörler, aşağıdaki yükümlülüklere sahiptir:
– Okuyucu ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamak için çaba sarf etme
– Derginin sürekli gelişimini sağlama
– Dergide yayınlanan makalelerin kalitesini yükseltmek için süreçleri yürütme
– Makale değerlendirmesi için hakemleri bulmak ve değerlendirme sürecini yönetme
– Çalışmalarda akademik bütünlüğü sağlamak ve düşünce özgürlüğünü destekleme
– Fikri mülkiyet haklarına ve etik kurallara bağlı kalarak iş süreçlerini yönetme
– Makalelerin fikri mülkiyet hakkını ve dergi ile yazar(lar)ın haklarını savunma
– Dürüstlük ve şeffaflık politikası izleme
– Yazarlar ve okuyucular arasında köprü oluşturma
– Dergi ve çalışmalarla ilgili şikâyet ve önerileri dikkate alma, çözüm üretme
– Makalelerin derginin amaç ve hedeflerine bilimsel ve etik açıdan uygunluğu açısından ön değerlendirmesini yapma
– Makaleleri değerlendirilmek üzere hakemlere yönlendirme
– "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci”ni yürütme ve yaşanabilecek sapmaları önleme
– Çalışmalarda yer alan denekler veya görsellere ait kişisel verileri koruma
– Çalışmalarda kullanılan bireylerin izni veya etik kurul izni olmayan makaleleri red etme
– Yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini koruma
– "Yazar Listesi" ve “Hakem Listesi” oluşturma, sistematik olarak güncelleme
– Yazarlara makaleleri ile ilgili açıklayıcı ve bilgilendirici bildirim ve geri dönüş sağlama
– Değerlendirme sonucunda gerekiyorsa, yazarlardan düzeltme isteme
– Hakemlere ihtiyaç duyacakları bilgileri sağlama, sürekli iletişim kurma, kimlik bilgilerini gizli tutma
– Olası suistimal, görevi kötüye kullanma, etik ve bilimsel olmayan değerlendirmelere karşı önlem alma
– Makaleleri dergi yayın politikaları ve uluslar arası standartlara uygun yayınlatma
– Danışma kurulu üyelerine değerlendirme için uzmanlık alanına uygun çalışmaları gönderme
– Yayın kurulu ile yayın politikaları ve dergi gelişimi için düzenli iletişim kurma
– Makalelerdeki hata, tutarsızlık veya yanlış yönlendirme içeren yargıları düzeltme
ÖNEMLİ NOT: TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterleri 2020 yılı için bazı değişikliklere gitmiştir. Bunlardan birisi de “Etik Kurul Onayı” belgesidir. TR dizin tarafından yapılan açıklamada:
1. “Sosyal bilimler dahil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir”.
2. “Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onay formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir” denilmektedir.
Bu açıklamalardan yola çıkarak 2020 yılı içinde dergimize gönderilen yazılar için etik kurul izni gerekiyorsa yukarıdaki hususların dikkate alınmasında yarar vardır. Aksi durumda yazılarınız değerlendirmeye alınmayacaktır. 2019 ve öncesinde yayımlanan yazılar için yukarıda belirtilen hususlar geçerli değildir. Bu yazılar için etik kurul izin belgeleri alınmasına gerek yoktur.
TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterlerine Göre Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.
1. Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
2. İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
3. İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
4. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
5. Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
6. Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
7. Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
8. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi
Turkish Journal of Fashion Design and Management (TJFDM) Dergisi, Ege Üniversitesi Moda ve Tasarım Yüksekokulu tarafından yayınlanmaktadır.