Evaluation of Smoking Cessation Status in Family Medicine Outpatient Clinic

Yıl 2021, , 707 - 714, 20.12.2021

Feyzanur Erdem , Merve Altun Erva Üçüncü , Halime Balcı , Seçil Gunher Arıca

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.888345

Öz

Introduction: In this study, we aimed to investigate the smoking cessation status of the patients who applied to the Haseki Family Medicine Smoking Cessation Outpatient Clinic and the factors effective in cessation. Method: The study included the patients who applied to our family medicine smoking cessation outpatient clinic between January 2016 and January 2017 and whose anamnesis notes are complete and one year smoking cessation status are known. People with missing information in the control notes were tried to be reached by phone, and those who could not be reached were excluded from the study. Fagerstrom test results which is used for assesing the intensity of physical addiction to nicotine, questionnaires and control examination patient histories used in the outpatient clinic were analyzed retrospectively. Results: 152 people were included in the study, 36,8% (n=56) of them were men and 63,2% (n=96) were women. The average age of the participants was 37,7 ± 11 years. 31.6% (n = 48) of the participants were primary school graduates and 19.1% (n = 29) were high school graduates. 64.5% (n = 98) of the participants were married. 78,4% (n=109) of participants wanted to quit smoking due to health concerns. When smoking habits were questioned, the average number of cigarettes smoked per day was 25,7 ± 10,6, and the age of starting smoking was 17 ± 4,3 years, the average number of attempts to quit smoking was 2,4 times. The most common difficulties in trying to quit smoking were excessive smoking desire and irritability. The fagerstrom nicotine dependence test score of the participants was 6,2 ± 2,3. While the rate of quitting smoking was found to be 67,7% (n=103) at the 3rd month control, this rate decreased to 33,5% (n=51) in one-year controls. As the average number of cigarettes smoked per day increased, the success of smoking cessation decreased in a statistically significant way. (p <0,001). Considering the effects of the drug groups used on the smoking cessation rate, no statistically significant difference was found between the two drug groups (p=0,747). Conclusion: In our study, the one-year smoking cessation rate in our outpatient clinic was found to be 34%, and it was found that the low number of cigarettes smoked daily significantly increased the success of smoking cessation. Family physicians, who approach people with a holistic approach and follow them constantly, can increase the success of smoking cessation by directing smokers to the smoking cessation polyclinic and following their smoking behaviors.

Anahtar Kelimeler

family medicine, nicotine dependence, smoking cessation

Aile Hekimliği Polikliniğinde Sigara Bırakma Durumunun Değerlendirilmesi

Öz

Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Sigara Bırakma Polikliniği Değerlendirilmesi

ÖZET

GİRİŞ: Tütün kullanımı 20.yüzyılda dünyada yüz milyon kişiyi öldürmüş olup, 21.yüzyılda bu rakamın bir milyara çıkacağı tahmin edilmektedir. Tam anlamıyla korunabilir olan bu salgını tersine çevirmek tüm dünyada halk sağlığı ve politika liderlerinin birincil önceliği olmalıdır. Bu çalışmada Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Sigara Bırakma Polikliniğine başvuran hastaların sigarayı bırakma durumları ve bırakmada etkili olan faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır.
YÖNTEM: Araştırmaya Ocak 2016-Ocak 2017 tarihleri arasında Bakma Polikliniğine başvurmuş olup tedavi almış olan 152 hasta alındı. Nikotin bağımlılığını ölçmek için kullanılan Fagerström testi, poliklinikte kullanılmış olan anketler ve kontrol muayene anamnezleri geriye yönelik olarak incelendi.
BULGULAR: Çalışmaya Ocak 2016 - Ocak 2017 tarihleri arasında polikliniğimize başvurmuş olan 152 kişi alındı, bu kişilerden %36.8’i erkek ve %63.2’si kadındı. Katılımcıların yaş ortalaması 37.7±11 yıl idi. Katılımcıların %78.4 ünün sigarayı bırakmayı isteme nedeni sağlıklı yaşam kaygısı idi. Sigara içme alışkanlıkları sorgulandığında katılımcıların günde içilen ortalama sigara sayısı 25.7±10.6, sigaraya başlama yaşı 17±4.3 yıl olup; sigarayı bırakmayı deneme sayısı ortalama 2.4 kez idi. Sigara bırakmayı deneme sonrası karşılaşılan en sık zorluklar aşırı sigara içme isteği ve sinirlilik durumu idi. Katılımcıların fagerström nikotin bağımlılık test skoru ortalaması 6.2±2.3 idi. Seçilen hastaların üç aylık kontrole geldiklerinde sigarayı bırakmış olma oranı %67.7 olarak bulunmuşken, bir yıllık kontrollerde bu oran %34’lere gerilemekteydi. Günde içilen ortalama sigara sayısı arttıkça bırakma başarısı anlamlı olarak düşüyordu (p<0.001). Kullanılan ilaç gruplarının sigara bırakma oranına etkilerine bakıldığında iki ilaç grubu (bupropion ve vareniklin) arasında anlamlı bir fark saptanmadı.
SONUÇ: Sigara bağımlılığı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir sorun teşkil etmektedir. Sigara bırakma poliklinikleri hastaların sigara bırakma durumuna olumlu olarak katkıda bulunuyor olsa da uzun dönem takiplerde başarı oranının gerilediği görülmektedir, bu hastaların uzun süreli takiplere çağırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Nikotin Bağımlılığı, Sigara Bırakma, Tütün

Anahtar Kelimeler

tütün, nikotin bağımlılığı, sigara

Kaynakça

• 1. World Health Organization - MPOWER report 2008 https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43818/9789241596282_tur.pdf?sequence=6&isAllowed=y. Erişim tarihi 1 Ekim 2020.
• 2. Rennard SI, Stephen I, Daughton DM. Smoking Cessation. Chest 2000 May;117(5 supp 2):360S-364S. https://doi.org/10.1378/chest.117.5_suppl_2.360S
• 3. Yorgancıoğlu A, Esen A. Sigara Bağımlılığı ve Hekimler Toraks Dergisi 2000;1:90-95.
• 4. World Health Organization - MPOWER report 2019 https://www.who.int/teams/health-promotion/tobacco-control/who-report-on-the-global-tobacco-epidemic-019&publication=9789241516204 Erişim tarihi 1 Ekim 2020.
• 5. Uysal MA, Kadakal F, Karşidağ C, Bayram NG, Uysal O, Yilmaz V. Fagerström test for nicotine dependence: reliability in a Turkish sample and factor analysis. Tuberk Toraks 2004;52:115‐21.
• 6. Balbay Ö, Annakayan AN, Aytar G, Bilgin C. Düzce Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Sigara Bırakma Polikliniğinin Sonuçları. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi 2003;3:10-14.
• 7. Şahbaz S, Kılınç O, Günay T, Ceylan E. Sigara içme ve demografik zelliklerin sigara bırakma tedavilerinin sonuçlarına etkileri. Toraks dergisi 2007;8(2):110-114.
• 8. Sağlam L. Investigation of the results of a smoking cessation clinic and the factors associated with success. Turk J Med Sci 2012;42(3):515-522.
• 9. Yaşar Z, Kar Kurt Ö, Talay F, Kargı A. Bir Yıllık Sigara Bırakma Poliklinik Sonuçlarımız: Sigara Bırakmada Etkili Olan Faktörler. Eurasian J Pulmonol 2014;16:99-104.
• 10. Uzaslan EK, Özyardımcı N, Karadağ M, Yüksel EG. The physician’sintervention in smoking cessation: results of the five years of smoking cessation clinic. Ann Med Sci 2000;9(1):63-9.
• 11. Egici MT, Ozturk GZ, Bukhari MH, Toprak D. Smoking Cessation with Medication and Behaviour Therapy. Pak J Med Sci. 2017 Nov-Dec;33(6):1459-1462. doi: 10.12669/pjms.336.13653.
• 12. Gücük S, Kayhan M. Hastalarımızın Kontrole Gelme Sıklıkları İle Sigara Bırakma Davranışları İlişkisi: Polikliniğimizin İlk Bir Yıllık Sonuçları. Osmangazi Tıp Dergisi 2019;41(4):371-379.
• 13. Mutlu P, Yıldırım BB, Açıkmeşe B. İkinci Basamak Kamu Hastanesinde Hizmet Veren Sigara Bırakma Polikliniğinde Alınan Sonuçlar. Istanbul Med J 2015;16:145-8.
• 14. Pıçakçıefe M, Akkaya V, Erbaş E, Doğu B. Muğla’da 2015-2016 yılları arasında sigara bırakma polikliniğine yapılan başvuruların değerlendirilmesi. Nobel Med 2019;15(1):21-27
• 15. Kanatsız B, Başlılar Ş, Şaylan B, Albay A, Uçak Basat S. Sigara Bırakma Başarısını Etkileyen Faktörler ve Medikal Tedavilerin Değerlendirilmesi. Euras J Fam Med 2017;6(2):65-71.
• 16. Kennedy DT, Giles J, Chang ZG, Small RE, Edwards JH. Results of a Smoking Cessation Clinic in Community Pharmacy Practice. J Am Pharm Assoc (Wash) 2020 Jan-Feb;42(1):51-6. Doi: 10.1331/108658002763538071
• 17. Dorner TE, Tröstl A, Womastek I, Groman E. Predictors of Short-Term Success in Smoking Cessation in Relation to Attendance at a Smoking Cessation Program. Nicotine & Tobacco Research November 2011;13(11):1068–75. Doi: https://doi.org/10.1093/ntr/ntr179
• 18. Özşahin K, Ünsal A, Erdoğan F, Gereklioğlu Ç, Bakar C, Tokalak İ. Sigara bırakma üzerinde etkili faktörler: Aile hekimliği poliklinik hastaları üzerinde bir çalışma. Kor Hek 2007;6(3):181-186.
• 19. Demir T, Tutluoğlu B, Koç N, Bilgin L. Sigara Bırakma Polikliniğimizin Bir Yıllık İzlem Sonuçları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2004;52(1):63-68.
• 20. Berkeşoğlu Ç, Özgür E, Demir A. Sigara bırakma başarısını etkileyen faktörler. Mersin Univ Saglık Bilim Derg 2018;11(3):355-365.
• 21. Smith PH, Kasza KA, Hyland A, Fong GT, Borland R, Brady K et al. Gender differences in medication use and cigarette smoking cessation: results from the International Tobacco Control Four Country Survey. Nicotine Tob Res 2015;17(4):463-472. doi:10.1093/ntr/ntu212
• 22. Osler M, Prescott E, Godtfredsen N, Hein HO, Schnohr P. Gender and Determinants of Smoking Cessation: A Longitudinal Study. Preventive Medicine 1999:29(1);57-62.
• 23. Piper ME, Cook JW, Schlam TR, Jorenby DE, Smith SS, Bolt DM et al. Gender, race, and education differences in abstinence rates among participants in two randomized smoking cessation trials. Nicotine Tob Res 2010;12(6):647-657. doi:10.1093/ntr/ntq067
• 24. Pederson LL, Wanglin JM, Lefcoe NM. The effects of counseling on smoking cessation among patients hospitalized with chronic obstructive pulmonary disease: A randomized clinical trial. Int J Addict 1991:26;107-119.
• 25. Esen AD, Soylem Y, Arica S, Belgin G, Gonultas N. Factors affecting success and abstinence within a smoking cessation clinic: A one-year follow-up study in Turkey. Tob Prev Cessat 2020 Dec 21;6:71. doi: 10.18332/tpc/130471.
• 26. Uzer F,Uzun R. Sigara Bırakma Polikliniğine Başvuran Kişilerin Genel Sağlık Durumları ve Sigara Bırakma Oranları. Akdeniz Tıp Dergisi 2020;6(1):100-5. Doi:10.17954/amj.2019.2025