Türkiye’de Aile Hekimliği Uygulaması ve Sözleşmeli Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 2, 81 - 90, 14.06.2016

Yıldız Yardımcı Derya Akbıyık , Cenk Aypak , Hülya Yıkılkan , Süleyman Görpelioğlu

Öz

Türkiye’de Aile hekimliği uygulaması Sağlık Bakanlığı tarafından yenilenmiştir. Yeni uygulama ilk defa 15.09.2005’de Düzce’de başlamış ve  2010 yılı sonunda tüm Türkiye’de yaygınlaşmıştır.  Bu süre içinde, sözleşmeli olarak aile hekimliği yapmak isteyen uzman ya da pratisyen hekimler, standardize edilmiş kısa bir eğitimden geçerek çalışmaya başlamışlardır. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (THSK), sahada çalışmaya devam eden aile hekimlerinin uzmanlık eğitimi almalarına yönelik bir çalışma yaparak, 2014 yılı ilkbaharda yapılan Tıpta Uzmanlık Sınavı ile ilk defa Sözleşmeli Aile Hekimliği Uzmanlığı (SAHU)  için asistan almaya başlamıştır. Bu makale, sözü edilen süreçte ortaya çıkan değişimleri tanımlamayı, gelişim sürecini değerlendirmeyi ve ileriye dönük olası problemleri gözden geçirmeyi amaçlamaktadır.

 

The official organization of family practice was renewed by Ministry of Health in Turkey and practicaly started in Duzce at 09.15^th. 2005. It become widespread across Turkey by the end of 2010. In the mean time, specialists and practitioners who wanted to work as contracted family physicians were trained by a standardized training module and started working. First in 2014, as a part of the project aiming to train contracted family physicians to grow up as specialists (SAHU), Turkish Community Health Institution (THSK) started to recruit family medicine residents by an elective examination in 2014. This article targets to define the changes appeared in the process, evaluate the progress and revise the problems that might be a concerne in the future.

Anahtar Kelimeler

Aile hekimliği, SAHU (sözleşmeli aile hekimliği uzmanlık eğitimi)

Kaynakça

• 24.11.2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5258.pdf (Erişim tarihi:08.09.2015)
• 25 Mayıs 2010 Salı Resmî Gazete Sayı:27591 Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. http://www.bal-def.gov.tr/guncel/20100525-10.htm (Erişim tarihi: 08.09.2015)
• Kılıç D, Uluat B, Kaya İ, Ceyhan R, Taşkın Ö. Türkiye Sağlık Personeli. Sağlık İstatistikleri 2004, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ankara: Onur Matbaacılık; 2005. p.1,33,34
• Sağlık Hizmetlerinin Kullanımı, Sağlıkta İnsan Kaynakları. Mollahaliloğlu S, Kosdak M, Eryılmaz Z, editörler. Sağlık İstatistikleri Yıllığı – 2008, bölüm 6,7, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ankara: Uzman Matbaacılık;2010.p.60,62,73,82,112 http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-71504/h/saglik-istatistikleri-2008.pdf (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Sağlık hizmeti verilen kurumlar ve alt yapıları, sağlık hizmetlerinin kullanımı, sağlıkta insan kaynakları. MollahaliloğluS, Başara BB, Eryılmaz Z, editörler. Sağlık İstatistikleri Yıllığı – 2009, bölüm 6,8, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ankara: Kalkan Matbaacılık; 2011. p.67,68,69,70,114 http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-72059/h/siy2009.pdf (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Mollahaliloğlu S, Başara B B, Eryılmaz Z, editörler. Sağlık İstatistikleri Yıllığı – 2010, Sağlık hizmetlerinin kullanımı, sağlıkta insan kaynakları. Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ankara: Kalkan Matbaacılık; 2011. p.68, 69,70,71,121 http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-72577/h/saglikistatistikleriyilligi2010.pdf (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Sağlık hizmeti verilen kurumlar ve alt yapıları, sağlık hizmetlerinin kullanımı, sağlıkta insan kaynakları. Başara BB, Güler C, Eryılmaz Z, Yentür GK, Pulgat E, editörler. Sağlık İstatistikleri Yıllığı – 2011, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı, Ankara: Semih Ofset; 2012. p.76,85,121,134 http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/siy_2011.pdf (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Başara BB, Güler C, Yentür GK, Birge B, Pulgat E, Ekinci BM, Sağlık hizmetlerinin kullanımı. T. C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı – 2012, bölüm 6,7 Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı, Ankara: Sentez matbaacılık; 2013. p. 80,91,122 (http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-87578/h/istaturk2012.pdf (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Sağlık hizmeti verilen kurumlar ve alt yapıları, sağlık hizmetlerinin kullanımı, sağlıkta insan kaynakları. Başara BB, Güler C, Yentür GK, Birge B editörler. T. C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı – 2013 Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı, Ankara: Sentez Matbaacılık; 2014. p.86,87,97,151 http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-97020/h/saglik-istatistik-yilligi-2013.pdf (Erişim tarihi: 08.09.2015)
• Başara BB. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2014 Haber Bülteni p:4,5,6 http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-99961/h/siy2014haberbulteni.pdf (Erişim tarihi:10.10.2015)
• Korukluoğlu S, Üstü Y, Kasım İ, Doğusan R, Hacıimamağoğlu A. Sağlıkta dönüşüm programında 1. basamak sağlık hizmetleri. Aydın S, editör. Aile hekimliği uygulaması Türkiye modeli kitapçığı. Sağlık Bakanlığı, Ankara: Mavi Ofset; 2004. p.47–64 http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/ailehekimligi.pdf (Erişim tarihi: 08.09.2015)
• 11 Mart 2015 tarih 29292 sayılı Resmi Gazete: Sağlık Bakanlığı (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu)’ndan: Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-10376/aile-hekimligi-uygulama-yonetmeligi.html (Erişim tarihi:08.09.2015)
• 16 Nisan 2015 Perşembe Resmi Gazete Sayı: 29328 Aile hekimliği uygulamasında Sağlık Bakanlığınca çalıştırılacak personele yapılacak ödemeler ile sözleşme usul ve esasları hakkında yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150416-6-1.pdf (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 29.04.2014 tarih ve 19831278 sayılı Performans itiraz komisyonu çalışma usul ve esasları konulu yazısı. http://ailehekimligi.gov.tr/component/content/article/102-gorusler/3609-performans-tiraz-komisyonu-calma-usulue-ve-esaslar.html (Erişim tarihi: 08.09.2015)
• Tababet Uzmanlık Tüzüğü18.4.1973 Tarihli Resmi Gazete Sayısı: 14511 http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14511.pdf&main=http://www.resmigazete (Erişim tarihi:08.09.2015)
• 2002/4198 Tıpta Uzmanlık Tüzüğü, 19.06.2002 Tarihli Resmi Gazete Sayısı: 24790 http://www.tuk.saglik.gov.tr/pdfdosyalar/mevzuat/2002.pdf (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Tıpta uzmanlık sınavı temel ilkeler ve koşullar. http://www.osym.gov.tr/belge/1-7901/temel-ilkeler-ve-kosullar.html (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Aile Hekimliği Uzaktan Eğitim Modülü (www.ahuzem.ybu.edu.tr)
• Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 30.06.2014 tarihli “Sözleşmeli Aile Hekimlerine Verilecek Uzmanlık Eğitimi 2014 İlkbahar Dönemi Başvuru ve Yerleştirme Usul ve Esasları” konulu duyurusu. http://thsk.saglik.gov.tr/duyurular/1649-sözleşmeli-aile-hekimlerine-verilecek-aile-hekimliği-uzmanlık-eğitimi-usul-ve-esasları.html (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Tıpta Uzmanlık Kurulu 406 Sayılı Karar ve Ekleri http://www.tuk.saglik.gov.tr/pdfdosyalar/kararlar/karar_406_degisik.pdf (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 03.11.2014 tarihli SAHU’da ders saatleri konulu duyurusu, 27.10.2014 tarihli ve 2014.5729.220 sayılı yazı, sözleşmeli aile hekimliği uzmanlık eğitimi usul ve esasları http://thsk.saglik.gov.tr/duyurular/1765-sahu-da-ders-saatleri-icin-esnek-mesai-uygulanmasi-hakkinda.html (Erişim tarihi:10.02.2015)
• Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu SAHU 2014 ilkbahar dönemi yerleştirme sonuçları duyurusu http://thsk.saglik.gov.tr/Dosya/01/dokuman/2014_ilkbahar_Donemi_Yerlestirme_Sonuclari_2.pdf (Erişim tarihi: 10.02.2015)
• Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu SAHU 2014 sonbahar dönemi yerleştirme sonuçları. http://www.thsk.gov.tr/duyurular/sahu-2014-sonbahar-donemi-yerlestirme-sonuclari-revize.html (Erişim tarihi: 10.02.2015)
• Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu SAHU 2015 ilkbahar dönemi başvuru kabul-red listesi http://www.thsk.gov.tr/guncel/duyurular/sahu-2015-ilkbahar-donemi-basvuru-kabul-red-listesi.html (Erişim tarihi: 08.09.2015)
• Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu SAHU 2015 ilkbahar dönemi yerleştirme sonuçları http://www.thsk.gov.tr/guncel/duyurular/sozlesmeli-aile-hekimligi-uzmanlik-egitimi-sahu-2015-ilkbahar-donemi-sonuclari.html (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 18.08.2015 tarihli SAHU 2015 sonbahar dönemi kontenjan listesi http://www.thsk.gov.tr/guncel/duyurular/sozlesmeli-aile-hekimligi-uzmanlik-egitimi-sahu-2015-sonbahar-donemi-kontenjan-listesi.html (Erişim tarihi:05.11.2015)
• Anayasa Mahkemesinin E:2011–150 K:2013/30 sayılı kararı (25 Haziran 2013 Tarihli ve 28688 Sayılı Resmî Gazete) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/06/20130625.html (Erişim tarihi: 08.09.2015)
• Sağlık Bakanlığı SAHU ilan metni SAHU’da sık sorulan sorular ve cevapları. http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-32333/sozlesmeli-aile-hekimlerine-verilecek-aile-hekimligi-uz-html (Erişim tarihi:08.09.2015)
• Baykan Z, Çetinkaya F, Naçar M, Kaya A, Işıldak MÜ. Aile hekimlerinin tükenmişlik durumları ve ilişkili faktörler. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2014;18(3):122-133
• Tözün M, Çulhacı A, Ünsal A. Aile hekimliği sisteminde 1. basamak sağlık kuruluşlarında çalışan hekimlerin iş doyumu (Eskişehir) TAF Prev Med Bull 2008;7(5):377-384