Comparison of Turkey and European Countries According to Basic Health Indicators

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 4, 205 - 212, 20.12.2016

Selçuk Serdar Köksal Nurver Turfaner Sipahioğlu , Eray Yurtsever , Suphi Vehid

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.271087

Cited By: 6

Öz

Objectives:European Union
(EU) is a political and
financial organization consisting of 28 countries. Turkey is a candidate country for
the EU. In this study, Turkey and EU countries are compared according to 15 basic health level indicators.Expectancy of life at birth, gross national product (GNP) per capita, health expenditure per capita, share of health in national budget,
population growth rate,
literacy rate, infant mortality rate, under-five mortality rate, maternal mortality rate, crude birth rate, crude mortality rate, total fertility rate, physicians, nurses and number of beds per 10000 people are evaluated.Method:The data are based on The World Bank records of 1960, 1970, 1980, 1990 and 2013. Packaged software MS Excel 2010 and SPSS ver.21 are used for statistical analysis. Results:Turkey is different in terms of population growth rate, crude birth rate and fertility rate from EU countries, and this situation results in an excess of dependent young population affecting economy negatively. Gross national product per capita is only higher than Bulgaria and
the share of health from general budget and health expenditure per capita is lower than EU average. Although infant mortality rate and mortality rate under-five have displayed a fast decrease since 1960, 2013 values are
still higher than EU countries. Maternal mortality rate decreased
over the years to be less than Romania (0.00027), and equal to Letonia (0.00020). Crude mortality rate was found less than EU countries. The reason may be
attributed to the younger population of
Turkey.The human resources in health field is less than EU. Conclusion:Improving maternal and infant health, increasing the share of health from the national budget and better planning of human resources may help
Turkey to get closer to EU averages of basic health level indicators.

Amaç:Avrupa Birliği
(AB), yirmi sekiz ülkeden oluşan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. Türkiye,
Avrupa birliğine aday ülkeler arasında yer almaktadır. Ülkelerin sağlık
düzeylerinin değerlendirilmesi ve karşılaştırmaları için çeşitli sağlık düzeyi
göstergeleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye ve diğer Avrupa Birliği
ülkeleri, 15 temel sağlık düzeyi göstergesi açısından karşılaştırılmıştır.
Temel sağlık düzeyi göstergelerinden, doğumda yaşam ümidi, kişi başı gayri safi
milli hasıla, kişi başı sağlık harcaması, genel bütçeden sağlık payı, nüfus
artış hızı, okuryazarlık oranı, bebek ölüm hızı, beş yaş altı ölüm hızı, anne
ölüm hızı, kaba doğum hızı, kaba ölüm hızı, toplam doğurganlık hızı, on bin
kişiye düşen hekim, hemşire, ebe ve yatak sayısı değerlendirilmiştir. Yöntem: Verilerin elde edilmesi için
1960, 1970, 1980, 1990 ve 2013 yılı Dünya Bankası kayıtları esas alınmıştır.
İstatistiksel analiz için MS Excel 2010 ve SPSS ver.21 (İstanbul Üniversitesi
Lisanslı) paket programları kullanılmıştır. Bulgular:Türkiye’de nüfus artış hızı, kaba doğum hızı ve
doğurganlık hızı Avrupa Birliği ülkelerinden fazladır. Bu durum üretken olmayan
genç nüfusun fazla olup, ekonomi üzerinde olumsuz etkiler oluşturmasına yol
açmaktadır. Türkiye’de kişi başı düşen milli gelir sadece Bulgaristan’dan
yüksektir. Genel bütçeden sağlık için harcanan pay ve kişi başı sağlık
harcaması, Avrupa Birliği ortalamalarından daha düşüktür. Bebek ölüm hızı ve
beş yaş altı ölüm hızında 1960’dan itibaren hızlı bir azalma gözlenmesine
rağmen, 2013 yılı değerleri Avrupa Birliği ülkelerinden yüksektir. Anne ölüm
hızı, yıllar içinde azalarak Romanya’dan daha düşük (yüzbinde 27), Letonya
(yüzbinde 20) ile eşdeğer düzeye gelmiştir. Kaba ölüm hızı, AB ülkelerinden
daha düşük olarak bulunmuştur, bunun nedeni ülkemiz nüfusunun daha genç olması
olabilir. Sağlık alanında çalışan insan gücü açısından, ülkemiz sonuçları
AB’den daha geridedir. Sonuç:Türkiye’de
ana-çocuk sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi, milli gelirden sağlığa ayrılan
payın arttırılması ve sağlık alanında insan gücü planlamasının iyileştirilmesi
ile Avrupa Birliği’nin sağlık düzeyi göstergelerinin ortalamasına yaklaşmak
mümkün olabilir.

Anahtar Kelimeler

Health level indicators, European Union

Kaynakça

• 1. Archick K. The European Union: Questions and Answers: Congressional Research Service Report; 2016. p.1.
• 2. First Nations Centre Understanding Health Indicators. Ottawa: National Aboriginal Health Organization; 2007. p.8.
• 3. Hayran O, Sur H. Sağlık Hizmetleri El Kitabı: Örgütlenme, Finansman, Yönetim, Mevzuat. Istanbul: Yüce Yayınları; 1998.p. 33-48.
• 4. World Health Statistics Indicators- Indicator Compendium. In: Indicator Code Book-World Health Statistics. WHO Press; 2015. http://who.int/gho/publications/World.health_statistics/whs 2015_indicator compendium.pdf/
• Erişim tarihi: 15/06/2016 p. 44-157.
• 5. World development indicators (WDI): Worldbank 2014. http://wdi.worldbank.org/table/2.21.2014/ Erişim tarihi:07/06/2016
• 6. World Health Organization (WHO). Global Health Indicators. In: World Health Statistics. Geneva: WHO Press; 2014. http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN-WHS2014_.pdf/
• Erişim tarihi:10/06/2016 p.59-151.
• 7. World Health Organization (WHO). Global Health Indicators. In: World Health Statistics. Geneva: WHO Press; 2015.p.43-77.http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN-WHS2015_Part2.pdf/
• Erişim tarihi:10/06/2016 p.44-157.
• 8. Wordlow T. Statistical tables. In: Aslam A, editor. The State of the World’s Children. New York: United Nations Children’s Fund (UNICEF); January, 2014.p.30-89.
• 9. Statistical tables. In: The State of the World’s Children. New York: United Nations Children’s Fund (UNICEF); January, 2015. p. 36-83.
• 10. TUİK Sağlık araştırması 2012. Ankara p. 1. http://www.tuik.gov.tr/Kitap. do?metod=KitapDetay&KT_ID=1&KITAP_ID=223/ Erişim tarihi: 28/08/2016
• 11. TC Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2013. http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/istaturk2013.pdf/ Erişim tarihi:01/05/2016 p.14-18.
• 12. Vehid S. Temel demografik ve sağlık düzeyi ölçütleri açısından Türkiye ile Avrupa Birliği ülkelerinin karşılaştırılması. Cerrahpasa J Med 2000; 31 (2): 100-106.
• 13. OECD Health Data 2015. http://stats.oecd.org/BrandedView.aspx?oecd bv_id=health-data-en&doi=data-00542-en/
• Erişim tarihi: 08/06/2016
• 14. Akman M. Türkiye’de birinci basamağın gücü. Türk Aile Hek Derg 2013;17(4):165-179.
• 15. Bener A, Mazroi AA. Health services management in Qatar. Croat Medical Journal 2010; 51: 85-8.
• 16. Kringos DS. The importance of measuring and improving the strength of primary care in Europe: results of an international comparative study. Türk Aile Hek Derg 2013;17(4):165-179.
• 17. Yüceokur AA. Ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması. Baltaş Z, editör. Halk Sağlığı Ders Kitabı, 1.Baskı. Istanbul: Istanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi yayınları; 2008. p. 739-761.