Knowledge, Attitude and Behaviors of Adults About Adulthood Immunization

Yıl 2018, Cilt: 12 Sayı: 3, 215 - 225, 27.08.2018

Arzu Uzuner Şule Arabacı Ata İsmail Yüceel Ali Cem Kocatürk Ebru Kaynar Abdulhakeem Khan

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.452487

Cited By: 14

Öz

Background and Objective: While newborn and childhood vaccination is widely
known and utilized worldwide, adult immunization is not applied widely.
Therefore, about 30,000 adults die yearly from preventable diseases. The
routine vaccination of adults are considered unsatisfactory also in our
country. The aim of this research is to evaluate the knowledge, attitude and
behaviors of adults about adulthood immunization in Maltepe, Istanbul. Methods: An observational and
descriptive study was carried out in Maltepe, Istanbul between March 20th and
May 6th, 2016 in a total of 16 family health centers which were randomly
selected from each neighbourhood. A questionnaire form inquiring the
socio-demographic characteristics, knowledge, attitude and behaviors about adult
immunization was applied with face-to-face interviews to participants who were
over the age of eighteen. Results: A
total of 318 participants were included in the study. Of the participants, 222
females (69,8%) and 96 were males (30,2%). Mean age was 43,4±15,8 years (min.
18, max. 87). Education level was high school and above in 55% of the subjects.
The most commonly known vaccine was the influenza vaccine (89,3%), the least
known vaccine was the shingles vaccine (32,3%). While tetanus vaccine was the
most commonly used (42,1%) followed by, the 23,9% for influenza (23,9%), and
hepatitis B (18,2%) ,  0,3% (n=1) had
been vaccinated for HPV. The confidence for the effectiveness of the vaccines
was the highest for hepatitis B (60,4%), and the lowest for influenza (40,9%)
and HPV (48,1%). Media was the most commonly used source of knowledge about
adult vaccination (27,7%). A statistically significant difference was not
detected between the patients who had/did not have a chronic disease or the
patients who were using medications regularly or not with regard to vaccination
against influenza, pneumococcus and tetanus (p>0.05). The most common
reasons for not getting vaccinated were “having insufficient knowledge about
the vaccine” (42,5%) and “deeming it unnecessary” (41,2%). Conclusion: The results of the study have revealed that the
participants did not have sufficient knowledge about adult vaccination and
vaccination rates were low. So it may be targeted to improve the knowledge
level of the community through using media and primary care institutions as
effective sources of knowledge.

Giriş
ve Amaç: Yenidoğan ve çocukluk dönemi aşıları hakkında tüm
dünyada farkındalık ve uygulamalar varken, erişkin aşılamaları yaygın uygulama
alanına sahip değildir. Bundan dolayı erişkin dönemde aşıyla önlenebilen
hastalıklardan dolayı ölümler dünya çapında yılda 30.000 kişiyi bulmaktadır.
Ülkemizde de erişkinlerin rutin bağışıklaması eksik kabul edilmektedir. Bu
araştırmanın amacı Maltepe ilçesindeki erişkinlerin erişkin aşıları hakkındaki
bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Araştırma
İstanbul Maltepe ilçesinde 20.03-06.05.2016 tarihlerinde gözlemsel ve
tanımlayıcı olarak gerçekleştirildi. Maltepe ilçesinin 16 mahallesinin her
birinden randomizasyonla belirlenen toplam 16 Aile Sağlık Merkezi (ASM)’nde
yürütüldü. Sosyodemografik özellikleri ve erişkin aşıları hakkında bilgi, tutum
ve davranışları sorgulayan bir anket formu belirlenen tarihler arasında başvuran
18 yaş üzerindeki bireylere yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulandı. Bulgular:
Araştırmaya toplam 318 kişi dahil edildi. Katılımcıların 222’si (%69,8)
kadın, 96’sı (%30,2) erkekti. Katılımcıların yaş ortalaması 43,4± 15,8 yıl
(minimum 18- maksimum 87), %55’inin eğitim düzeyi lise ve üzeriydi. En çok
bilinen aşı grip aşısı (%89,3), en az bilinen aşı zona aşısıydı (%32,3).
Erişkin dönemde katılımcıların en çok yaptırdığı aşı tetanoz (%42,1), grip  (%23,9), Hepatit B (%18,2)aşısı iken en az
yaptırılan aşıysa HPV (%0,3) aşısı olarak saptandı. Aşıların koruyuculuğuna
güvenme oranı en yüksek sıklıkta Hepatit B (%60,4) aşısında, en düşük oranda
grip (%40,9) aşısı için belirtildi. Erişkin aşıları hakkında en çok bilgi
edinilen kaynak medyaydı (%27,7). Kronik hastalığı olan/olmayan ve düzenli ilaç
kullanan ya da kullanmayanlar arasında grip, tetanoz ve pnömokok aşılarını
yaptırma açısından anlamlı düzeyde fark saptanmadı (p>0.05). Aşıları
yaptırmayanların en çok belirttiği gerekçeler aşı hakkında bilgilendirilmemiş
olma (%42,5) ve aşıyı kişisel olarak gerekli görmemiş (%41,2) olmalarıydı. Sonuçlar:
Araştırma, katılımcıların erişkin aşıları hakkında yeterli düzeyde bilgi
sahibi olmadıklarını ve aşılanma oranlarının düşük olduğunu ortaya koymuştur.
Buna göre halkın erişkin aşıları hakkında bilgi düzeyinin arttırılması
hedeflenebilir. Bu amaçla etkili bilgi kaynağı olarak medya ve birinci basamak
sağlık kurumları kullanabilir.

Anahtar Kelimeler

Adult vaccines, immunization

Erişkinlerin Erişkin Aşıları Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışları

Öz

Yenidoğan ve çocukluk dönemi aşıları hakkında tüm dünyada farkındalık ve uygulamalar varken, erişkin aşılamaları yaygın uygulama alanına sahip değildir. Bundan dolayı erişkin dönemde aşıyla önlenebilen hastalıklardan dolayı ölümler dünya çapında yılda 30.000 kişiyi bulmaktadır. Ülkemizde de erişkinlerin rutin bağışıklaması eksik kabul edilmektedir. Bu araştırmanın amacı Maltepe ilçesindeki erişkinlerin erişkin aşıları hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Araştırma İstanbul Maltepe ilçesinde 20.03-06.05.2016 tarihlerinde gözlemsel ve tanımlayıcı olarak gerçekleştirildi. Maltepe ilçesinin 16 mahallesinin her birinden randomizasyonla belirlenen toplam 16 Aile Sağlık Merkezi (ASM)’nde yürütüldü. Sosyodemografik özellikleri ve erişkin aşıları hakkında bilgi, tutum ve davranışları sorgulayan bir anket formu belirlenen tarihler arasında başvuran 18 yaş üzerindeki bireylere yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulandı. Bulgular: Araştırmaya toplam 318 kişi dahil edildi. Katılımcıların 222’si (%69,8) kadın, 96’sı (%30,2) erkekti. Katılımcıların yaş ortalaması 43,4± 15,8 yıl (minimum 18- maksimum 87), %55’inin eğitim düzeyi lise ve üzeriydi. En çok bilinen aşı grip aşısı (%89,3), en az bilinen aşı zona aşısıydı (%32,3). Erişkin dönemde katılımcıların en çok yaptırdığı aşı tetanoz (%42,1), grip (%23,9), Hepatit B (%18,2)aşısı iken en az yaptırılan aşıysa HPV (%0,3) aşısı olarak saptandı. Aşıların koruyuculuğuna güvenme oranı en yüksek sıklıkta Hepatit B (%60,4) aşısında, en düşük oranda grip (%40,9) aşısı için belirtildi. Erişkin aşıları hakkında en çok bilgi edinilen kaynak medyaydı (%27,7). Kronik hastalığı olan/olmayan ve düzenli ilaç kullanan ya da kullanmayanlar arasında grip, tetanoz ve pnömokok aşılarını yaptırma açısından anlamlı düzeyde fark saptanmadı (p>0.05). Aşıları yaptırmayanların en çok belirttiği gerekçeler aşı hakkında bilgilendirilmemiş olma (%42,5) ve aşıyı kişisel olarak gerekli görmemiş (%41,2) olmalarıydı. Sonuçlar: Araştırma, katılımcıların erişkin aşıları hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmadıklarını ve aşılanma oranlarının düşük olduğunu ortaya koymuştur. Buna göre halkın erişkin aşıları hakkında bilgi düzeyinin arttırılması hedeflenebilir. Bu amaçla etkili bilgi kaynağı olarak medya ve birinci basamak sağlık kurumları kullanabilir.

Anahtar Kelimeler

Erişkin aşıları, bağışıklama

Kaynakça

• 1. CDC (2014) Benefits from Immunization During the Vaccines for Children Program Era-United States, 1994–2013. MMWR 63: 352–355.
• 2. Sutter RW, Tangermann RH, Aylward RB, Cochi SL. Poliomyelitis eradication:progress, challenges for the end game, and preparation for the post-eradicationera. Infect Dis Clin North Am. 2001 Mar;15(1):41-64. Review. PubMed PMID:11301822.
• 3. Swanson K. A., Schmitt H. J., Jansen K. U., Anderson A. S.: Adult Vaccination. Human Vaccines&Immunotherapy, 2015 Jan; 11(1): 150–155.
• 4. Meites E., Kempe A., Markowitz L.E. Use of a 2-Dose Schedule for Human Papillomavirus Vaccination-Updated Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. Am J Transplant. 2017 Mar;17(3):834-837.
• 5. Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). General Best Practice Guidelines for Immunization. https://www.cdc.gov/vaccines/hcp/acip-recs/index.html. Erişim tarihi: 20.01.2018
• 6. The 2009 Ageing Report: economic and budgetary projections for the EU-27 Member States (2008-2060). http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/pages/publication14992_en.pdf Erişim tarihi: 26.06.2018
• 7. Bureau UC. Population by Age and Sex for the United States: 1900 to 2000. PartA Census 2000 Special Reports, Series CENSR-4: US Administration on Aging., 2002, (p. 58-59)
• 8. US Census Bureau PD. Projections of the Population by Age and Sex for the United States: 2010 to 2050. US Census Bureau, Population Division, 2008, (p. 4)
• 9. Mangili A, Gendreau M. A. Transmission of infectious diseases during commercial air travel. Lancet. 2005 Mar 12-18;365(9463):989-96. Review.
• 10. Annunziata K, Rak A, Buono H. D., DiBonaventura M, Krishnarajah G. Vaccination Rates among the General Adult Population and High-Risk Groups in the United States., Journal of Public Library of Science Medicine 2012; (p. 4).
• 11. Bechini A, et al. Acellular pertussis vaccine use in risk groups (adolescents, pregnant women, newborns and health care workers): a review of evidences and recommen-dations. Vaccine 2012;30(35):5179–90.
• 12. Lavine J, et al. Imperfect vaccine-induced immunity and whooping cough transmis-sion to infants. Vaccine 2010;29(1):11–6.
• 13. Rozenbaum MH, et al. Modelling the impact of extended vaccination strategies on the epidemiology of pertussis. Epidemiol Infect 2012;140(8):1503–14.
• 14. Erişkin Bağışıklama Rehberi 2006. http://meramtip.com.tr/kalite/dosyalar/rehberler/eriskin-bagisiklama/EriskinBagisiklamaRehberi.pdf 21.02.2018 tarihinde erişilmiştir.
• 15. Fact sheet: Hepatitis A[Internet]:World Health Organization; 2013 July. Available from: http://www. who.int/mediacentre/factsheets/fs328/en/ [accessed on 27 September 2013].
• 16. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hastanelerde Yatan Hastaların Seçilmiş 150 Hastalık Nedenine Göre Dağılımı. Erişim: http://www. tuik.gov.tr/ VeriBilgi.do?alt_id=6 Erişim Tarihi: 13.06.2012
• 17. Aşık Z., Çakmak T., Bilgili P.: Erişkinlerin Erişkinlik Dönemi Aşıları Hakkındaki Bilgi, Tutum Ve Davranışları. Türk Aile Hekimliği Dergisi 2013;17(3):113-118.
• 18. Ozisik L, Tanriover M.D, Rigby S, Unal S: ADVICE for a healthier life: Adult Vaccination Campaign in Europe. European Journal of Internal Medicine 33 (2016) 14–20.
• 19. Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği Erişkin Bağışıklama Rehberi Çalışma Grubu, Erişkin Bağışıklama Rehberi 2. Güncelleme- 2016, s. 85-87
• 20. Peng-jun L, O’Halloran A, Kennedy ED. Awareness among adults of vaccine-preventable diseases and recommended vaccinations, United States, 2015. Vaccine 2017;35:3104–15.
• 21. Köksal I, Usluer G. Erişkinlerde aşılama. ANKEM Dergisi 2006;20:239-45.
• 22. Oncel S, Turhan O, Huseyin PH, Yalcin AN. Status of influenza vaccination in patients presenting to two neighborhood primary health care clinics inAntalya. Infez Med 2008;16:74–9.
• 23. Akan H, Yavuz E, Yayla M.E, Külbay H, Kaspar E.Ç, Zahmacıoğlu O, Badur S. Factors affecting uptake of influenza vaccination among family physicians, Vaccine 34 (2016) 1712–1718.
• 24. T.C Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2015, SB-SAGEM-2016/1, s.27
• 25. Ganczak M., Dmytrzyk-Daniło´w G., Korzen´ M., Drozd-Da˛browska M., Szych Z. Prevalence of HBV Infection and Knowledge of Hepatitis B Among Patients Attending Primary Care Clinics in Poland. J Community Health (2016) 41:635–644.
• 26. Mehta B., Chawla S., Kumar V., Jindal H., Bhatt B.: Adult Immunization, The need to adress. Human Vaccines & Immunotherapeutics c 2014 Landes Bioscience February 2014; 10:2, 306–309
• 27. Centers for Disease Control and Prevention, Use of 13-Valent Pneumococcal Conjugate Vaccine and 23-Valent Pneumococcal Polysaccharide Vaccine Among Adults Aged ≥65 Years: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Morb Mort Wkly Rep, 63 (2014), pp. 822-825
• 28. Fact Sheet. Human Papillomavirus (HPV) and Cervical Cancer[Internet]:World Health Organization;2016 June. Available from: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs380/en/ Erişim tarihi: 07.08.2017
• 29. Yaseman JG, Koutsky LA. The epidemiology of human papillomavirus infections. J Clin Virol 2005;32(Suppl 1):s. 16–24
• 30. Karahasan A, Dündar O.H, Öztürk E.N, Soyiç K, Hediye A, Gül U. Marmara Üniversitesi öğrencilerinin cinsel sağlık yönünden bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. 16. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrenci Kongresi Bildiri Kitapçığı 2016, (s. 23).
• 31. Ulusal Aşı Çalıştayı Raporu, Ankara, Mart 2014, s. 45-48 http://www.geriatri.org.tr/pdf/Ulusal_Asi_Calistayi_Rapor_2014.pdf Erişim tarihi: 20.11.2017
• 32. Yanru Z., Ying W., Li L.: Awareness and knowledge about human papillomavirus vaccination and its acceptance in China: a meta-analysis of 58 observational studies: Zhang et al. BMC Public Health (2016) 16:216 DOI 10.1186/s12889-016-2873-8.
• 33. Centers for Disease Control and Prevention: Update on adult immunization: recommendations of the Immunization Practices Advisory Committee (ACIP), MMWR 1991;40(RR-12):1-94
• 34. Fedson D: Adult immunization: summary of the National Vaccine Advisory Committee report, JAMA 1994;272(14):1133-7.
• 35. İşler A, Esenay F.I, Kurugöl Z, Koturoğlu G. Annelerin aşılar konusundaki bilgi ve davranışları, Ege Pediatri Bülteni 2007,14(1):1-6.
• 36. Morisco F., Stroffolini T., Lombardo F.L., Guarino M., Camera S., Cossiga V., Donnarumma L., Loperto I., Caporaso N. Prevalence of and risk factors for HBV infection in a metropolitan Southern Italian area: Evidence for the effectiveness of universal Hepatitis B vaccination. Digestive and Liver Disease, Volume 49, Issue 11, November 2017, Pages 1257-1261.
• 37. McBride KR, Singh S. Predictors of Adults' Knowledge and Awareness of HPV, HPV-Associated Cancers, and the HPV Vaccine: Implications for Health Education. Health Educ Behav. 2018 Feb;45(1):68-76.
• 38. La E.M., Trantham L., Kurosky S.K., Odom D., Aris E., Hogea C. An analysis of factors associated with influenza, pneumoccocal, Tdap, and herpes zoster vaccine uptake in the US adult population and corresponding inter-state variability. HUMAN VACCINES & IMMUNOTHERAPEUTICS 2018, VOL. 14, NO. 2, 430–441.
• 39. Jain A., van Hoek A.J., Boccia D., Thomas S.L. Lower vaccine uptake amongst older individuals living alone: A systematic review and meta-analysis of social determinants of vaccine uptake. Vaccine 35 (2017) 2315–2328.
• 40. Öztürk Z, Atilla E.A, Koç E. Aile sağlığı merkezlerine başvuran hastaların demografik özellikleri ve sağlık okur yazarlıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi, Turkiye Sosyal Arastirmalar Dergisi; 8/1/2015, Vol. 19 Issue 2, p. 263-284.
• 41. Williams WW, Lu PJ, O’Halloran A, Bridges CB, Pilishvili T, Hales CM, Markowitz LE; Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Noninfluenza vaccination coverage among adults - United States, 2012. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2014; 63:95-102; PMID:24500288
• 42. Sandhofer M.J., Robak O., Frank H., Kulnig J. Vaccine hesitancy in Austria, A cross-sectional survey. Wien Klin Wochenschr (2017) 129:59–64.
• 43. Wheelock A., Parand A., Rigole B., Thomson A., Miraldo M., Vincent C., Sevdalis N.: Socio-Psychological Factors Driving Adult Vaccination: A Qualitative Study. PLoS One. 2014; 9(12): e113503.
• 44. Hellfritzsch M., Thomsen R.W., Baggesen L.M., Larsen F.B., Sørensen H.T., Christiansen C.F. Lifestyle, socioeconomic characteristics, and medical history of elderly persons who receive seasonal influenza vaccination in a tax-supported healthcare system. Vaccine 35 (2017) 2396–2403.
• 45. Erişkin Bağışıklama Rehberi: EKMUD, Mayıs 2016, s. 25 http://meramtip.com.tr/kalite/dosyalar/rehberler/eriskin-bagisiklama/EriskinBagisiklamaRehberi.pdf Erişim tarihi: 25.11.2017