Birinci Basamakta Hışıltılı Çocuğa Yaklaşım

Yıl 2013, Cilt: 7 Sayı: 2, 0 - 0, 01.06.2013

Ayşenur Alper Gürz Füsun Ayşin Artıran İğde Mustafa Fevzi Dikici Füsun Yarış

Öz

Birinci Basamakta Hışıltılı Çocuğa YaklaşımHışıltılı çocuk terimi, hışıltılı solunumu bir aydan daha uzun süren ve/veya üç ya da daha fazla hışıltı atağı geçiren çocuğu tarif eden klinik bir tanıdır ve çok sayıda intrapulmoner ya da ekstrapulmoner nedenle gelişebilir. Hışıltı, çocuklarda en sık rastlanan semptomlardan birisidir. Değişik çalışmalar bir yaşından küçük çocukların %10-15’inin, beş yaşından küçüklerin ise %25’inin en az bir kez hışıltı ile birlikte seyreden bir solunum yolu hastalığı geçirdiğini göstermektedir. Gelişmiş ülkelerde beş yaşından küçük çocuklarda hışıltı prevalansı %15-32 arasındadır. Türkiye’de 46.813 çocuğu kapsayan bir araştırmada bu oran %15,1 olarak bulunmuştur. Hışıltı, çocuklarda erişkinlere oranla daha sık görülmektedir. Bu fark çocuklarda hava yollarının dar olması, havanın daha fazla dirence maruz kalması, göğsün genişleme kapasitesinin yetersizliği, elastik doku ve kollaterallerin azlığı ile açıklanabilir. Hışıltılı çocuklar, birinci basamakta karşımıza çıkan çocuk hastaların oldukça büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu sebeple birinci basamak hekimleri hışıltı ayırıcı tanısını iyi yapabilmeli, tedavisini düzenleyebilmeli, gerektiğinde konsültasyon ve sevki de içerecek şekilde yönetebilmelidir. Özellikle iki aylığın altında hışıltısı olan, persistan hışıltısı, belirgin solunum sıkıntısı, büyüme geriliği, hışıltıya eşlik eden sistemik bulguları olan çocuklar bir üst basamağa ya da dal uzmanına yönlendirilmelidir. Hastalığın seyrinde, sıklıkla astım gibi kronik bir hastalık geliştiğinde, ebeveynlerin endişeleri değişebilmektedir. Sürekli, kapsamlı ve güncel hizmet sunumu veren birinci basamak hizmet sunucusu, bu endişelerin giderilmesinde, bilgi, beceri ve tutumla ilgili eğitim ihtiyaçlarının karşılanmasında çok önemli bir yere sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Birinci Basamak, Çocuk, Hışıltı

Birinci Basamakta Hışıltılı Çocuğa Yaklaşım

Öz

Approach to Wheezy Infant In Primary Care The term wheezy infant is a clinical diagnosis, describing the wheeze in child that lasts longer than a month, and/or three or more recurrent wheezing attacks and can be developed many of intrapulmonary or extra pulmonary reasons. Wheezing is one of the most common symptoms for children. Various studies indicate that 10-15% of the infants and 25% of the children under five years of age undergo at least once a respiratory disease associated with wheezing. The prevalence of the wheezing for children under five years old is between 15-32% in the developed countries. This ratio had been found as 15.1% in Turkey according to a research that included 46.813 children. Wheezing is more common in children than adults. This difference can be explained by the narrower airways, higher resistance exposure to air, insufficient chest expandability, lack of elastic tissue and collaterals in children. Wheezy children compose quite a large portion of the sick children seen in primary care. For this reason, the family physicians should be qualified to perform the differential diagnoses for wheezing, organize the treatment and manage the process by including consultation and referral if necessary. Especially infants with wheeze under two months, persistent wheeze, significant respiratory distress, growth retardation, children with wheezing accompanied by systemic signs should be directed to a specialist. During the disease course often a chronic disease such as asthma may develop and parents’ anxiety may change. The primary care physician who gives continuous, comprehensive, up-to-date services have a very important role to eliminate this anxiety and to meet the educational necessities related to parents’ knowledge, skills and attitudes toward the illnesses.

Anahtar Kelimeler

Primary Care, Child, Wheezing

Kaynakça

• 1-Kiper N, Köse M., Çocuk Göğüs Hastalıkları Pratik El Kitabı, İstanbul, Medya Tower, 2009. 2- Wilson NM. The significance of early wheezing. ClinExp Allergy 1994; 24: 522-529. 3- Türktaş İ, Selçuk ZT, Kalyoncu AF. Prevalance of asthma and wheezing in Turkish children. World Asthma Meeting. 9-13 Aralık1998 Barselona/ İspanya. EurRespir J 1998 ; (Suppl 29): 52. 4- Camcıoğlu Y. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi Alerjiler Sempozyumu,15-16 Mart 2001, İstanbul, s. 53-60 Sürekli Yayın No: 24. 5- Güler N. Çocuk ve Astım Prevalansı. Güncel Pediatri.2005;71:9-11. 6-Okutan Ö, Çeltik C. Akut Bronşiolitlerde Güncel Bilgiler, 2005;14;5-7. 7-Çokuğraş H. Hışıltılı (wheezy) Çocukta Etyoloji, Tanı, Ayırıcı Tanı ve Yardımcı Laboratuar Teknikleri. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Alerjiler Sempozyumu, 15-16 Mart 2012, İstanbul, s.61-71. 8- Karmaus W, Botezan C. Does a higher number of siblingsprotect against the development of allergy and asthma? Areview. J Epidemiol Community Health 2002;56:209-217. 9-Aytemur Solak Z. Astım ve Atopi gelişiminde Hijyen Hipotezi, Toraks Dergisi, 4;3; Aralık 2003. 10- Taussing L.M, Wright A.L, Holberg C.J, Halonen M, Morgan W.S, Martinez F.D. Tuscon Children’s Respiratory Study: 1980 topresent. J. AllergyClin. Immunol. 2003; 111: 661-675. 11-Türk Toraks Derneği Astım Tanı Ve Tedavi Rehberi, 2010, http://toraks.org.tr/upload Files/book/file/410201117401-Astim-Rehberi.pdf . Erişim Tarihi: 18.11.2012 12- Tanaç R . Hışıltılı Çocukta Tanı ve Ayırıcı Tanı (Hangisi Astım). Güncel pediatri. 2005;71:12-14. 13- Bayram I, Guneser Kendirli S ve ark. The prevalence of asthma and allergic diseases in children of schoolage in Adana in Southern Turkey. Turk J Pediatr 2004;46:221-5. 14- Zeyrek CD, Zeyrek F, Sevinc E, Demir E. Prevalence of asthma and allergic diseases in Sanliurfa, Turkey, and the relation to environmental and socioeconomic factors: Is the hygienehypothesis enough? J Investig Allergol ClinImmunol 2006;16:290-5. 15- Akçakaya N. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Alerjiler Sempozyumu 15-16 Mart 2001, İstanbul, s. 45-51. 16- Türktaş İ. Çocuklarda Astım, http://www.aid.org.tr/sempozyum/cocukta_astim. pdf . Erişim Tarihi: 11.09.2012 17- Castro-Rodríguez JA, Holberg CJ, Wright
• AL,Martinez FD. A clinical in dexto define risk of asthma in young children with recurrent wheezing. Am J RespirCritCareMed2000;162(4 Pt 1):1403-6. 18- Weinberger M, Abu-Hasan M. Pseudo-astma: Whencough, wheezing, and dyspneaare not asthma. Pediatrics. 2007;120:855-64 19- De Benedictis FM, Selvaggio D, Benedictis D.
• Cough, wheezing and asthma in children: lesson from the past. Pediatric Allergy and Immunology 2004;15:386-93. 20- Global StrategyforAsthma Management and Prevention, Global Initiative for Asthma, 2011. http://www.ginasthma.org Erişim Tarihi: 2012. 21- Türk Toraks Derneği Akut Bronşiyolit Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu, 2009 http://toraks.dergisi.org/text.php3?id=631 , Erişim Tarihi: 13.12.2011. 22- Stempel HE, Martin ET, Kuypers J, Englund JA, Zerr DM. Multiplviral respiratory pathogens in children with bronchiolitis. ActaPaediatr. 2009 January ; 98(1): 123-6. 23- Orenstein D. Bronchiolitis in: Behrman RE, Kliegman RM, Arvin AM (Eds) Nelson Textbook of
• Pediatrics.W.B. Saunders Company, ed. Philadelpia 1996; 1211-1213. 24-Payne CB. Bronchiolitis, in: Hilman B (ed.)
• Pediatric Respiratory Disease: Diagnosisandtreatment. WB Saunders Company, Philadelphia 1993; 205-218. 25- Skoulakis CE, Doxas PG, Papadakis CE, et al.
• Bronchoscopyforforeign body removal in children. A reviewandanalysis of 210 cases. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2000; 53: 143-48. 26- Yalcın E, Doğru D, Haliloğlu M, Özçelik U, Kiper N, Göçmen A. Postinfectious Bronchiolitisobliterans in Children: Clinical and Radiological Profile andPrognosticFactors. Respiration 2003;70:371–375. 27Moonnumakal S.P, Fan L.L. Bronchiolitisobliterans in children. Current Opinion in Pediatrics 2008, 20:272–278. 28Siby P, MoonnumakalandLeland L. Bronchiolitisobliterans in children. Fan Current Opinion in Pediatrics2008, 20:272– 278. 29Ton M, Suwandhi E, Schwarz SM. GastroesophagealReflux. Pediatr Ann. 2006;35:259-66. 30- Dodge J. Gastro-oesephagealreflux in infants. ActaPaediatr1999; 88: 359-70. 31- Orenstein S. Gastroesophagealreflux. Pediatr Rev1999; 20(1): 24-28. 32- Bush A. Diagnosis of asthma in children under five. Prim CareRespir J 2007;16:7-15. 33- Ratjen F, Döring G. Cysticfibrosis. Lancet 2003;361:681-89 34- Newton SM, Brent AJ, Anderson S, et al. Pediatrictuberculosis. LancetInfecDis. 2008;8:4985 35- Brown RW, Hanrahan J.P, Castile RG, Tager IB. Effect of maternal smoking during pregnancy on passive respiratory mechanics in early in fancy. Pediatr. Pulmonol. 1995; 19:23-28