EVALUATION OF PATIENTS' ATTITUDES TOWARDS USING PATIENT RIGHTS

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 4, 621 - 632, 20.12.2020

Ferzan Kalaycı , Nazike Duruk

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.767160

Cited By: 1

Öz

Aim: In this study, it was aimed to evaluate the attitudes of patients to exercise their rights. Method: The descriptive and cross-sectional study was carried out in June-August 2019 with the voluntary participation of 400 patients who received inpatient treatment at a university hospital in Eskişehir. In the study, the data were collected using “Information Form Regarding Personal Characteristics” and “Attitude Scale for Using Patient Rights”. Results: The average age of the individuals participating in the research is 39.82 ± 14.10, 51.3% are male, 63.3% are married, 38% are high school graduates, 35.8% are office and service personnel, 72%, 5 of them are with SGK, 43.3% of the income and expense are equal and 55.3% of them live in the city center. 38.7% of the participants have applied to the hospital 2-3 times, 41.8% of them have information about patient rights. 19.8% of the participants showed their health workers as the source of information, 45.5% of them expressed their desire to receive training in the patient rights department on patient rights and 47.8% stated that they applied to the relevant health institution for complaints. The average score of the participants in the Attitude Scale for Using Patient Rights is 115.61 ± 19.42. A statistically significant difference was found between the attitudes of patients to use patient rights and the variables such as gender, age, education level, occupation, income level, place of residence, information about patient rights and the person to be educated about patient rights (for each p<0.05). Conclusion: It was concluded that the attitudes of the participants in terms of exercising their patients' rights were generally high and especially that patients' attitudes towards getting information and respectful service, choosing and changing staff, examining records, visitors, companions, security and complaints were more than others.

Anahtar Kelimeler

Patient rights, in-patient, attitude

HASTALARIN HASTA HAKLARINI KULLANMA TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Amaç: Bu araştırmada hastaların hasta haklarını kullanma tutumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel planlanan araştırma Haziran-Ağustos 2019’da, Eskişehir’de bir üniversite hastanesinde yatarak tedavi alan 400 hastanın gönüllü katımıyla yürütülmüştür. Araştırmada veriler “Kişisel Özelliklere İlişkin Bilgi Formu” ve “Hasta Haklarını Kullanma Tutumu Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 39,82±14,10, %51,3’ü erkek, %63,3’ü evli, %38’i lise mezunu, %35,8’i büro ve hizmet elemanı, %72,5’i SGK’lı, %43,3’ünün gelir ve gideri eşit ve %55,3’ü il merkezinde ikamet etmektedir. Katılımcıların %38,7’si 2-3 kez, hastaneye başvurmuş, %41,8’i hasta hakları konusunda bilgi sahibidir. Katılımcılardan %19,8’i bilgi kaynağı olarak sağlık görevlilerini göstermiş, %45,5’i hasta hakları konusunda hasta hakları birim sorumlusunda eğitim alma isteğini ifade etmiş ve %47,8’i şikâyet için ilgili sağlık kurumuna başvurduğunu belirtmiştir. Katılımcıların hasta haklarını kullanma tutum ölçeğinde almış oldukları puan ortalaması 115,61±19,42’dir. Hastaların hasta haklarını kullanma tutumları ile cinsiyet, yaş, eğitim durumu, meslek, gelir düzeyi, ikamet edilen yer, hasta hakları konusunda bilgi sahibi olma ve hasta hakları konusunda eğitim almak istenilen kişi gibi değişkenler arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark tespit edilmiştir (her biri için p<0,05). Sonuç: Katılımcıların hasta haklarını kullanma tutumlarının genel olarak yüksek olduğu ve özellikle hastaların bilgi ve saygılı hizmet alma, personeli seçme, değiştirme ve kayıtları inceleme, ziyaretçi, refakatçı, güvenlik ve şikâyet hakkı konusundaki tutumlarının diğerlerine nazaran daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hasta hakları, hastanede yatan hasta, tutum

Destekleyen Kurum

Yok

Kaynakça

• 1. Hasta Hakları Yönetmeliği https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4847&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 Erişim Tarihi 1.5.2020
• 2. Erbil N. Hasta haklarını kullanma tutumu ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2009;6(1):835-8.
• 3. Eksen M, ve ark. Hastaların Hasta Hakları Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2003;1303-34.
• 4. Topbaş M, ve ark. Doktorlar hasta haklarını ne kadar biliyorlar? Bir tıp fakültesindeki asistan ve intern doktorların bilgi düzeyleri. Türkiye Klinikleri J Med Ethics 2005;(3):81-90.
• 5. Soysal A, Kuşçu FN. Hasta Hakları: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2018;7(1)102-11.
• 6. Dünyada Hasta Haklarının Gelişimi https://diskapieah.saglik.gov.tr/TR,318085/hasta-haklari-tarihsel-gelisimi.html Erişim Tarihi 3.5.2020
• 7. Hasta Hakları Uygulama Yönergesi https://www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?option=com_content&view=article&id=119:hasta-haklari-uygulama-yerges&catid=8:ygeler&Itemid=34 Erişim Tarihi 1.5.2020
• 8. Tanrıverdi H. Hastaların, Hasta Hakları Konusundaki Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. TSA 2008;3(16):101-122.
• 9. Zaybak A, Eşer İ, Günay İsmailoğlu, E. Bir Üniversite Hastanesinde Hastaların Hasta Haklarını Kullanma Tutumunun İncelenmesi. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi 2012; 20(2):106-8.
• 10. Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel, F. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 25. Baskı. Pegem Akademi; 2018.
• 11. Öztürk H.ve ark. Hekim, Hemşire ve Hastaların Hastanede Uygulanan Hasta Haklarını Değerlendirmeleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics 2007;15(3):145-52.
• 12. Sosyal A, Mahanoğlu E. Hastaların Hasta Haklarını Kullanma Tutumlarının Belirlenmesi: Birinci Basamak Sağlık Kuruluşunda Bir Araştırma: (Hatay İli Örneği). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2018; 30,138-158.
• 13. Erzincanlı S, Zaybak, A. Hastaların Hasta Hakları Kullanma Tutumlarının İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2015;31(1):39-51.
• 14. Öztaş B, İyigün E. Kalp-Damar Cerrahisi Geçirmiş Hastaların Hasta Hakları Kullanma Tutumlarının Belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2016;58(3):256-60.
• 15. Parsapoor A. ve ark. Necessity of Observing Patient’s Rights: A Survey on the Attitudes of Patients, Nurses and Physicians. J Med Ethics and Hist Med 2012;5(2):1-9.
• 16. Mira JJ. Do Spaniards Know Their Rights As Patients? International Journal for Quality in Health Care 2012;24(4):365-70.
• 17. Keskin Y. Halk Polikliniğine Başvuran Hastaların Hasta Haklarını Kullanma Tutumları. Maltepe Tıp Dergisi 2011;3(1):41-53.
• 18. Günay O. Erciyes Üniversitesi Hastanesi’nde Yatan Hastaların Hasta Hakları Konusundaki Bilgi Düzeyi. Erciyes Tıp Dergisi 2007;29(4):303-11.
• 19. Zülfikar F. Ulusoy MF. Are patient aware their rights? A Turkish Study. Nursing Ethics 2001;11(8):487-98.
• 20. Çelik H. Timur Taşhan Ş.Bireylerin Hasta Haklarını Kullanma Tutumlarının Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet Düşüncesiyle İlişkisinin Belirlenmesi. Sağlık Akademisi Dergisi 2014;1(2):89-98.
• 21. Yaghobian M. Association between awareness of patient rights and patient’s education, seeing bill, and age: a cross-sectional study. Global journal of health science 2017;6(3):55-64.
• 22. Mohammed ES. Seedhom AE. Ghazawy ER. Awareness and practice of patient rights from a patient perspective: an insight from Upper Egypt. International Journal for Quality in Health Care 2017;30(2):145-51.
• 23. Deveci E. Bir Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuranların Hasta Haklarının Farkında Olma Durumları. Turkiye Klinikleri J Med Ethics 2005;13:174-8.
• 24. Tengilimoglu D. Kısa A. Dziegielewski SF. What Patients Know About Their Rights in Turkey. J Health Soc Policy 2000;12,53- 69.
• 25. Zeina HA. ve ark. Patients’ Rights: A Hospital Survey in South Egypt. Journal of Empirical Research on Human Research Ethics 2013;8(3):46–52.