Oksitosin Düzeyi ile Postpartum Depresyon Arasındaki İlişki

Yıl 2021, Cilt: 15 Sayı: 1, 164 - 169, 09.03.2021

Ayseren Çevik , Sultan Alan

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.749563

Cited By: 1

Öz

Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemlerde fizyolojik, psikolojik ve sosyal yönden yaşanan değişimler, mental bozuklukların gelişmesine yol açabilmektedir. Doğum sonu dönemde en sık görülen, tedavi edilmesi anne ve bebek açısından oldukça önem taşıyan psikolojik rahatsızlık, postpartum depresyondur. Fiziksel/biyolojik, psikolojik, obstetrik, pediatrik ve sosyo-ekonomik durum, genetik etmenler ve hormonal değişimler postpartum depresyon için risk faktörleridir. Oksitosin hormonu, obstetrik etkilerinin yanı sıra bağlanma, mental sağlık ve davranışsal etkilere neden olduğu için, postpartum depresyonda oldukça önemlidir. Literatürde oksitosin düzeyi ile postpartum depresyon arasında bir ilişki olduğu bildirilmektedir. Oksitosin seviyelerinin prediktif bir biyobelirteç olarak kullanılmasının, erken tanı ve tedaviye olanak sunarak, postpartum depresyonun aile sağlığı üzerindeki etkilerini en aza indirme konusunda faydalı bir yaklaşım olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

oksitosin, postpartum depresyon, oksitosin ile postpartum depresyon ilişkisi, gebelik depresyonu

The Relationship Between Oxytocin Level and Postpartum Depression

Öz

Psychological and social changes during pregnancy, birth and postpartum periods may lead to the development of mental disorders. Postpartum depression is the most common psychological disorder seen in the postpartum period, and the treatment of it is very significant for the mother and the baby. Physical/biological, psychological, obstetric, pediatric and socio-economic status, genetic factors and hormonal changes are the risk factors of postpartum depression. Causing attachment, mental health and behavioral effects as well obstetric effects, oxytocin hormone is substantially crucial in postpartum depression. It is reported in the literature that there is a relationship between oxytocin level and postpartum depression. It is thought that usage of oxytocin levels as a predictive biomarker will offer an opportunity early diagnosis and treatment of postpartum depression, and will be a useful approach to minimize its impacts on family health.

Anahtar Kelimeler

Oxytocin, postpartum depression, relationship between oxytocin and postpartum depression, pregnancy depression,

Kaynakça

• 1. Kolukırık Ü. Postpartum depresyon belirtisini etkileyen etmenler ve postpartum depresyon belirtisinin emzirme ile ilişkisi (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir, 2016. p. 5-20.
• 2. Azad R, Fahmi R, Shrestha S, Joshi H, Hasan M, Khan ANS, et al. Prevalence and risk factors of postpartum depression within one year after birth in urban slums of Dhaka, Bangladesh. PLoS One 2009;14(5): e0215735. Doi: 10.1371/journal.pone.0215735
• 3. Jobst A, Krause D, Maiwald C, Härtl K, Myint AM, Kästner R, et al. Oxytocin course over pregnancy and postpartum period and the association with postpartum depressive symptoms. Arch Womens Ment Health 2016;19:571-579. Doi: 10.1007/s00737-016-0644-2
• 4. Erickson EN. Physiologic function ofoxytocin after birth: Influence on postpartum blood loss and lactation. OHSU Digital Collections 2018. Doi: 10.6083/GJ0W18
• 5. Cunningham FG, Leveno KJ, Bloom SL, Spong CY, Dashe JS, Hoffman BL, et al. Williams Obstetrics. 24th ed. MCGraw-Hill Education;2014 p. 46-72.
• 6. Gabbe S, Niebly JR, Simpson JL, Landon MB, Galan HL, Jauniaux ERM, et al. Obstettrics. 7th ed. Elsevier;2017. p. 38-60.
• 7. Demir E. Gebe Sıçanlarda Oksitosin Hormonunun Pelvik Taban Kasları Üzerine Etkisinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı, Adana, 2019. p. 9-10.
• 8. De Cagna F, Fusar-Poli L, Damiani S, Rocchetti M, Giovanna G, Mori A, et al. The role of intranasal oxytocin in anxiety and depressive disorders: A systematic review of randomized controlled trials. Clinical Psychopharmacology an Neuroscience 2019;17(1):1-11.
• 9. Skrundz M, Bolten M, Nast I, Hellhammer DH, Meinlschmidt G. Plasma oxytocin concentration during pregnancy is associated with development of postpartum depression. Neuropsychopharmacology 2011;36(9):1886. Doi: 10.1038/npp.2011.74
• 10. Lara-Cinisomo S, McKenney K, Di Florio A, Meltzer-Brody S. Associations between postpartum depression, breastfeeding, and oxytocin levels in Latina mothers. Breastfeeding Medicine 2017;12:7. Doi: 10.1089/bfm.2016.0213
• 11. Lara-Cinisomo S, Zhu K, Fei K, Bu Y, Weston AP, Ravat U. Traumatic events: exploring associations with maternal depression, infant bonding, and oxytocin in Latina mothers. BMC Women’s Health 2018;13:31. Doi: 10.1186/s12905-018-0520-5
• 12. Prevost M, Zelkowitz P, Tulandi T, Hayton B, Feeley N, Carter CS, et al. Oxytocin in pregnancy an the postpartum: relations to labor and its management. International Journal of Child Health and Human Development 2014;2(1). Doi: 10.3389/fpubh.2014.00001
• 13. Duman BU. Postpartum depresyon, eş desteği ve duygu düzenleme güçlükleri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul, 2019. p. 2-9.
• 14. Taşkın, L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 12. Baskı, Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi; 2014. p. 483-490.
• 15. WHO. (2003). (https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42823/9241562579.pdf?sequence=1&isAllowed=y) adresinden 17.06.2020 tarihinde erişilmiştir. 16. WHO (2012). (https://www.who.int/mental_health/management/depression/who_paper_depression_wfmh_2012.pdf ) adresinden 17.06.2020 tarihinde erişilmiştir. 17. Tuman TC. DSM-5 Kriterlerine göre tanı konan depresyon, yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu ve panik bozukluk hastalarında serum oksitosin düzeylerinin sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması (Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Bolu, 2015. p. 11-51.
• 18. Sertçelik, S. Depresyon. Haydarpaşa Numune Eğitim Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği. (2013). (http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/per/belge/depresyon_2013.pdf) adresinden 17.06.2020 tarihinde erişilmiştir. 19. Türen E. Prenatal anne-bebek bağlanmasında maternal oksitosin, kortizol ve prolaktin düzeylerinin etkisi ve annenin depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin ilişkisi (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı, Konya, 2014. p. 15-20.
• 20. Brunton LL, Hilal-Dandan R, Knollmann BC. Goodmans and Gilman’s The Pharmacologıcal Basıs of Therapeutıcs. 13th ed. United States: McGraw-Hill;2018. p. 769-887
• 21. Hughes EJ. Newly discovered physiological effects of oxytocin. Endocrinology & Metabolic Syndrome 2018;7(3). Doi: 10.4172/2161-1017.1000288
• 22. Gimpl G, Fahrenholz F. The oxytocin receptor system: structure, function, and regulation. Physiological Reviews 2001;81(2). Doi: 10.1152/physrev.2001.81.2.629
• 23. Sara BA, Kurtz LE, Grewen K. Oxytocin and social bonds: the role of oxytocin in perceptions of romantic partners’ bonding behavior. Psychological Science 2017;28(12):1763-1772.
• 24. Pariante CM. Depression, stress and the adrenal axis. Journal of Neuroendocrinology 2003;15(8): 811-812. Doi: 10.1046/j.1365-2826.2003.01058.x
• 25. Mete S. Stres, hormonlar ve doğum arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergi 2013;6(2):93-98.
• 26. Buckley SJ. Hormonal Physiology of Childbearing: Evidence and Implications for Women, Babies, and Maternity Care (2015). (http://www.nationalpartnership.org/our-work/resources/health-care/maternity/hormonal-physiology-of-childbearing.pdf) adresinden 23.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• 27. Yeaton-Massey A, Herrero T. Recognizing maternal mental health disorders: beyond postpartum depression. Curr Opin Obstet Gynecol 2019;31 (2): 116-119. Doi: 10.1097/GCO.0000000000000524
• 28. Ay F, Tektaş E, Mak A, Aktay N. Postpartum depresyon ve etkileyen faktörler: 2000-2017 araştırma sonuçları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2018;9(3):147-152. Doi: 10.14744/phd.2018.31549
• 29. Haight SC, Byatt N, Simas TAM, Robbins CL, Ko YK. Recorded Diagnoses of depression during delivery hospitalizations in the United States. Obstetrics & Gynecology 2019;133:1216-23. Doi: 10.1097/AOG.0000000000003291
• 30. Üstgörül S, Yanıkkerem E. Postpartum dönemde kadınların psikosoyal durumları ve etkileyen risk faktörleri. Journal of Academic Research in Nursing 2017;3(1):61-68. Doi: 10.5222/jaren.2017.1012
• 31. Anokye R, Acheampong E, Budu-Ainooson A, Obeng EI, Akwasi AG. Prevalence of postpartum depression and interventions utilized for its management. Annals of General Psychiatry 2018;17(18). Doi: 10.1186/s12991-018-0188-0
• 32. Marakoğlu K, Özdemir S, Çivi S. Postpartum depresyon. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2009;29(1).
• 33. Eapen V, Dadds M, Barnett B, Kohlhoff J, Khan F, Radom N, et al. Separation anxiety, attachment and inter-personal representations: disentangling the role of oxytocin in the perinatal period. Plos One 2014;9(9). Doi: 10.1371/journal.pone.0107745
• 34. Stuebe AM, Grewen K, Meltzer-Brody S. Association between maternal mood and oxytocin response to breastfeeding. Journal of Women’s Health 2013;22(4). Doi: 10.1089/jwh.2012.3768
• 35. Çatak B, Öner C, Sütlü S, Kılınç S. Where Are We Standing on Postpartum Care? A Cross-sectional Community Based Study. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care 2017;11(4), 256-264.
• 36. Durmazoğlu G, Serttaş M, Oktay AK, Tatarlar A, Göçmen F, Bezirgan S, Toksoy S. Postpartum Depresyonun Hemşire ve Ebeler Tarafından Öngörülmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2016;19.
• 37. Çevik A, Alan S. Ebelere Yönelik Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Gebelik ve Lohusalık Dönemi. Alan S, editör. Ruh Sağlığı Hastalıkları Yönetiminde Ebelerin Rolleri. 1. Baskı. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2019. p.102-104.