Depremler Sonrası Post-Travmatik İyileşmede Yaşlı Yetişkinlerin Desteği

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 3, 36 - 40, 20.03.2025

Selman Bölükbaşı

https://doi.org/10.5281/zenodo.15056176

Öz

Depremler, doğal afetler arasında en yıkıcı ve travmatik olanlardan biridir. Yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte, doğal ve teknolojik felaketlere maruz kalma riski de artmaktadır. Bu tür felaketler, yaşlılar için ciddi sorunlar doğurabilir ve genellikle savunmasız bir grup olarak kabul edilirler. Ancak, yaşlılar, sahip oldukları yaşam deneyimleri ve risk algılarıyla afet yönetimine önemli katkılarda bulunabilirler. Bu nedenle, afet planlama ve acil durum karar alma süreçlerinde yaşlıların aktif olarak yer alması gereklidir. Onların yaşam deneyimleri ve sosyal bağları, afetlerin etkileriyle başa çıkmada kritik bir rol oynar. Bu nedenle, afet planlama ve acil durum karar alma süreçlerinde yaşlıların perspektifinden faydalanılmalıdır. Yaşlı yetişkinler, önceki afet deneyimleri ve sahip oldukları bilgelikle topluluğa rehberlik edebilir, dayanıklılığı artırabilir ve psikolojik destek sağlayabilirler. Bu destek aynı zamanda genç nesillere de ilham verebilir ve toplumun ruh sağlığını güçlendirebilir. Bu sebeplerle, yaşlıların travma sonrası dönemdeki rolü ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak, politika yapıcılar ve toplumun diğer kesimleri tarafından uygun önlemler alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Depremler, Yaşlı, Afetler, Geriatri, Psikososyal destek sistemleri

Etik Beyan

Bu makale, derleme türünde olduğu için etik kurul kararı gerektirmemektedir.

Destekleyen Kurum

Bu makalede herhangi bir kurum, kuruluş ya da kişiden destek alınmamıştır. Bu çalışma, II. Uluslararası Geriatri ve Gerontoloji Buluşmaları "Afet Gerontolojisi: Afetlerde Geriatristlerin ve Gerontologların İş Birliği" sempozyumunda sözel bildiri olarak sunulmuştur.

Support of Older Adults in Post-Traumatic Recovery After Earthquakes

Öz

Earthquakes are among the most devastating and traumatic natural disasters. With the increasing elderly population, the risk of exposure to natural and technological disasters is also rising. Such disasters can pose serious problems for the elderly and are often considered a vulnerable group. However, the elderly can make significant contributions to disaster management with their life experiences and risk perceptions. Therefore, it is necessary for them to actively participate in disaster planning and emergency decision-making processes. Their life experiences and social connections play a critical role in coping with the effects of disasters. Therefore, their perspective should be utilized in disaster planning and emergency decision-making processes. Elderly adults can guide the community with their previous disaster experiences and wisdom, enhance resilience, and provide psychological support. This support can also inspire younger generations and strengthen the mental health of society. Therefore, considering the role and needs of the elderly in the post-trauma period, appropriate measures should be taken by policymakers and other sectors of society.

Anahtar Kelimeler

Earthquakes, Aged, Disasters, Geriatrics, Psychosocial support systems

Kaynakça

• Referans1 Temiz M, Özdoğan B, Hızlı G. Psikolojik Yardım Alma Tutumları, İşlevsel Olmayan Tutumlar ve Benlik Saygisi İlişkisi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi. 2021;5(3):1056-1078.
• Referans2 Yavuz C, Bölükbaşı S, Tekin N. The role of older adults in psychological recovery after natural disasters. Natural disasters and Older Adults. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2024.
• Referans3 Wulff K, Donato D, Lurie N. What is health resilience and how can we build it? Annual review of public health. 2015;36:361-374.
• Referans4 Norris FH, Friedman MJ, Watson PJ, et al. 60,000 Disaster Victims Speak: Part I. An Empirical Review of the Empirical Literature, 1981—2001. Psychiatry. 2002;65(3):207–239.
• Referans5 Timalsina R, Songwathana P, Sae-Sia W. Factors explaining resilience among Nepalese older adults experiencing disasters: A cross-sectional study. International Journal of Disaster Risk Reduction. 2022;69:1-15.
• Referans6 Shrira A, Palgi Y, Hamama-Raz Y, et al. Previous exposure to the world trade center terrorist attack and posttraumatic symptoms among older adults following hurricane sandy. Psychiatry. 2014;77(4):374–385.
• Referans7 Knight BG, Gatz M, Heller K, et al. Age and emotional response to the Northridge earthquake: A longitudinal analysis. Psychology and Aging. 2000;15:627–634.
• Referans8 Seplaki CL, Goldman N, Weinstein M, et al. Before and after the 1999 Chi-Chi earthquake: Traumatic events and depressive symptoms in an older population. Social Science & Medicine. 2006;62(12):3121-3132.
• Referans9 Timalsina R, Songwathana P, Sae-Sia W. Resilience and its associated factors among older disaster survivors. Geriatric nursing. 2021;42(6):1264-1274.
• Referans10 Song L, Son J, Lin N. Social support. The SAGE handbook of social network analysis. Vol 9. Los Angeles: SAGE; 2011.
• Referans11 Berkman LF, Glass T. Social integration, social networks, social supports and health. Social epidemiology. New York, NY, USA: Oxford Press; 2000.
• Referans12 Keefe JM, Fancey PJ. Work and Eldercare: Reciprocity Between Older Mothers and Their Employed Daughters. Canadian Journal on Aging. 2002;21(2):229-241.
• Referans13 Davey JA, Neale J. Earthquake Preparedness in an Ageing Society Learning from the experience of the Canterbury Earthquakes. Wellington: Victoria University of Wellington New Zealand; 2013.
• Referans14 Howard A, Blakemore T, Bevis M. Older people as assets in disaster preparedness, response and recovery: lessons from regional Australia. Ageing & Society. 2017;37:517-536.
• Referans15 Duval TS, Mulilis JP. A person relative to event (PrE) approach to negative threat appeals and earthquake preparedness: a field study. Journal of applied social psychology. 1999;29(3):495-516.
• Referans16 Tuohy R, Stephens C, Johnston D. Older adults' disaster preparedness in the context of the September 2010–December 2012 canterbury earthquake sequence. International Journal of Disaster Risk Reduction. 2014:1-10.
• Referans17 Kukuoğlu A. Doğal Afetler Sonrası Yaşanan Travmalar ve Örnek Bir Psikoeğitim Programı. Afet ve Risk Dergisi. 2018;1(1):39-52.
• Referans18 Andrew MK. Social Vulnerability in Old Age. Brocklehurst's Textbook of Geriatric Medicine and Gerontology, 8th Edition. Philadelphia: Elsevier; 2017.
• Referans19 Karataş K, Şeker A, Erdoğan N. Deprem Sonrasında Kocaeli’nde Bir Geçici Yerleşim Alanında Yaşayan Aileler ve Sorunları. Paper presented at: Sosyal Hizmet Sempozyumu 2001: Deprem ve Sosyal Hizmetler, 2002; Ankara.
• Referans20 Bölükbaşı S. Sosyal Yardıma Başvuran Yaşlıların Sosyoekonomik ve Sosyokültürel Özellikleri: Karşılaştırmalı Bir Çalışma. İzmir 2018. Yükseklisans Tezi.