Bazı Mürdümük (Lathyrus sativus L) Genotiplerinin Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2022, , 94 - 99, 28.12.2022

Mevlüt Türk , Taşkın Ahmet Sönmez

https://doi.org/10.55979/tjse.1181243

Öz

Araştırma, bazı mürdümük genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla, 2020-2021 yetiştirme sezonunda Isparta ekolojik koşullarında yürütülmüştür. Araştırmada, 120 adet mürdümük genotipi ve 4 adet çeşit (Corea, İptaş, Gürbüz ve Karadağ) bitki materyali olarak kullanılmıştır. Deneme, agümented deneme desenine göre yürütülmüştür. Araştırmada ham protein oranı, ADF, NDF, toplam sindirilebilir besin maddesi, sindirilebilir kuru madde, kuru madde tüketimi ve nispi yem değeri belirlenmiştir. Araştırmada sindirilebilir kuru madde oranı hariç incelenen tüm parametreler bakımından genotipler arasında istatistiki anlamda önemli farklılıklar belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; genotiplerin ham protein oranları %13.52-24.64, ADF oranları %7.19-10.22, NDF oranları %11.52-24.23, toplam sindirilebilir besin maddesi %88.16-92.07, sindirilebilir kuru madde %80.94-83.30, kuru madde tüketimi %4.95-10.42, nispi yem değeri 316.7-668.3 arasında değişmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Isparta ili iklim ve toprak koşullarında “GP242, GP234, GP207, GP209, GP213 ve GP226” nolu mürdümük genotiplerinin kalite değerleri bakımından diğer genotiplerden daha üstün olduğu tespit edilmiştir. Bu genotiplerin ıslah materyali olarak diğer çalışmalarda da kullanılmasının uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ADF, genotip, Mürdümük, nispi yem değeri

Destekleyen Kurum

Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi

Proje Numarası

Proje No: 2021-YL1-0122

Teşekkür

Bu çalışmanın bir bölümü, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalında Taşkın Ahmet SÖNMEZ tarafından sunulan Yüksek Lisans tezinden alınmıştır. Araştırmayı destekleyen Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi’ne (Proje No: 2021-YL1-0122) teşekkür ederiz.

Determination of Quality Characteristics of Some Grasspea (Lathyrus sativus L.) Genotypes

Öz

The research was carried out in Isparta ecological conditions in order to determine examine the quality characteristics of some grasspea genotypes in 2020-2021 growing season. In the research, 120 grasspea genotypes and 4 cultivars (Corea, Iptaş, Gürbüz and Karadağ) were used as plant material. The experiment was carried out according to the augmented trial design. In the study, crude protein ratio, acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF), total digestible nutrient (TDN), digestible dry matter (DDM), dry matter intake (DMI) and relative feed values (RFV) were determined. Except digestible dry matter, in terms of all parameters examined in the study, statistically significant differences were determined between genotypes. According to the research results; crude protein ratios is 13.52-24.64%, ADF 7.19-10.22%, NDF 11.52-24.23%, TDN 88.16-92.07%, DDM %80.94-83.30%, DMI 4.95-10.42%, RFV varied between 316.7-668.3. According to the results of the research, it was determined that the genotypes “GP242, GP234, GP207, GP209, GP213 ve GP226” were superior to other genotypes in terms of quality values in the climate and soil conditions of Isparta province. It was concluded that these genotypes are suitable for use in other studies as breeding material.

Anahtar Kelimeler

acid detergent fiber, genotypes, Grasspea, relative feed value

Proje Numarası

Proje No: 2021-YL1-0122

Kaynakça

• Anonim (2017). Analytical Procedures - Ankom Technicology. http://www.ankom.com/analytical-procedures.aspx (Son erişim tarihi: 07 Ağustos 2022)
• Assefa G., & Ledin, I. (2001). Effect of variety, soil type and fertiliser on the establishment, growth, forage yield, quality and voluntary intake by cattle of oats and vetches cultivated in pure stands and mixtures. Animal Feed Science and Technology, 92(1), 95-111.
• Aydin, N., Mut, Z., Mut, H., & Ayan, I. (2010) Effect of autumn and spring sowing dates on hay yield and quality of oat (Avena sativa L.) genotypes. Journal of Animal and Veterinary Advances, 9(10), 1539-1545.
• Başaran, U., Mut, H., Önal-Aşçı, Ö., Acar, Z., & Ayan, İ. (2011). Variability in forage quality of Turkish grass pea (Lathyrus sativus L.) landraces. Turkish Journal of Field Crops, 16(1), 9-14.
• Campbell, C. G., Mehra, R. B., Agrawal, S. K., Chen, Y. Z., Abl El Moneim, A. M., Kawaja, H. I. T., Yadav, C. R., Tay, J. U., & Araya, W. A. (1994). Current Status and Future Strategy in Breeding Grasspea (Lathyrus sativus). Euphytica, 73(1-2), 167-175.
• Das, N.R. (2000). Lathyrus sativus in Rainfed Multiple Cropping Systems in West Bengal, Indiaa Review. Lathyrus Lathyrism Newsletter, 1, 25-27.
• Grela, E. R., Rybinski, W., Klebaniuk, R., & Matras, J. (2010). Morphological characteristics of some accessions of grass pea (Lathyrus sativus L.) grown in Europe and nutritional traits of their seeds. Genetic Resource and Crop Evoluation, 57(5), 693-701. https://doi.org/10.1007/s10722-009-9505-4
• Hanbury, C. D., White, C. L., Mullan, B. P., & Siddique, K. H. M. (2000). A review of the use and potential of Lathyrus sativus L. and L. cicera L. grain for animal feed. Animal Feed Science and Technology, 87(1-2), 1–27.
• Horrocs, R. D., & Valentine, J. F. (1999). Harvested Forages. London, Academic Press.
• Kacar, B., & İnal, A. (2008). Bitki Analizleri. Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• Karadağ, Y., & Yavuz, M. (2010). Seed yields and biochemical compounds of grasspea (Lathyrus sativus L.) lines grown in semi-arid regions of Turkey. African Journal of Biotechnology, 9(49), 8343-8348.
• Kiraz, AB. (2011). Determination of relative feed value of some legume hays harvested at flowering stage. Asian Journal of Animal and Veterinary Advances, 6(5), 525-530.
• Kumar, S. (1997). Utilization of lathyrus. Lathyrus Genetic Resources Network, December 8-10, New Delhi, 57-59.
• Noto, F., Poma, I., Gristina, L., Venezia, G., & Ferrotti, F. (2001). Bioagronomic and qualitative characteristics in Lathyrus sativus lines. Proceedings 4th European Conference on Grain Legumes, July 8-12, Cracow, 183.
• Talukdar, D. (2011). Morpho-Physiological responses of grass pea (Lathyrus sativus) genotypes to salt stres at germination and seedling stages. Legume Research, 34(4), 232-241.
• Tekce, E., & Gül, M. (2014). Ruminant beslemede NDF ve ADF’nin önemi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 9(1), 63-73.
• Van Soest, P. J. (1994). Nutritional Ecology of the Ruminant. 2nd edition. New York. Cornell University Press.
• Talukdar, D. (2011). Morpho-Physiological responses of grass pea (Lathyrus sativus) genotypes to salt stres at germination and seedling stages. Legume Research, 34(4), 232-241.
• Tekce, E., & Gül, M. (2014). Ruminant beslemede NDF ve ADF’nin önemi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 9(1), 63-73.
• Noto, F., Poma, I., Gristina, L., Venezia, G., & Ferrotti, F. (2001). Bioagronomic and qualitative characteristics in Lathyrus sativus lines. Proceedings 4th European Conference on Grain Legumes, July 8-12, Cracow. 183.
• Xu, Q., Liu, F., Jez, J.M., & Krishnan, H.B. (2017). β-N-oxalyl-L-2,3-diaminopropionic Acid (β-ODAP) Content in Lathyrus sativus, The integration of nitrogen and sulfur metabolism through β-Cyanoalanine Synthase. International Journal of Molecular Sciences, 18(3), 526.