Usage Opportunities of Lupine (Lupinus angustifolius L.)

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 50 - 53, 23.06.2023

Derya Güloğlu

https://doi.org/10.55979/tjse.1199181

Öz

Lupine is an annual herbaceous plant belonging to the Leguminosae family. Some species have begun to be cultivated 3000 years ago. Most of the wild species grow around the Mediterranean and in North America. Some species are planted in fields for soil improvement as green manure or in gardens as ornamental plants. Its seeds are generally used as provender. Turkey abounds in terms of both cultivated species and their wild forms and lupine species cultivated for limited purposes. The plant which is also known as lupine, is becoming more and more important due to its soil-improving, plant-preserving (bioinsecticide) and growth-promoting (biostimulator) properties, especially in organic farming practices carried out for natural and healthy nutrition, as well as its use in human and animal nutrition. In this study, the usage opportunities of the lupine plant were examined under the titles.

Anahtar Kelimeler

Bioinsecticide, Biostimulator, Lupine, Thermia

Acı Bakla (Lupinus angustifolius L.) Bitkisinin Kullanım Olanakları

Öz

Acı bakla (Lupinus angustifolius L.), Leguminosae familyasına bağlı, tek yıllık, otsu bir bitki cinsidir. 3000 yıl önce bazı türlerinin tarımına başlanmıştır. Yabani türlerinin çoğu Akdeniz çevresinde ve Kuzey Amerika'da yetişir. Bazı türleri yeşil gübre olarak toprak ıslahı amacıyla tarlalara ya da süs bitkisi olarak bahçelere ekilir. Tohumları ise genellikle hayvan yemi olarak kullanılır. Türkiye hem kültürü yapılan türler ve onların yabani formları, hem de sınırlı amaçlarla kültürü yapılan acı bakla türleri açısından oldukça zengindir. Lüpen olarak da bilinen bitki, özellikle insan ve hayvan beslenmesindeki kullanımı yanında, doğal ve sağlıklı beslenme amacıyla yürütülen organik tarım uygulamalarında, toprak iyileştirici, bitki koruyucu (biyoinsektisit) ve büyümeyi teşvik edici (biyostimülatör) özelliklerinden dolayı gittikçe değer kazanmaktadır. Bu çalışmada lüpen bitkisinin kullanım olanakları başlıklar halinde incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Acı bakla, biyoinsektisit, biyostimülatör, Termiye

Kaynakça

• Akalın, H. Ş., Toparlı, R., Gözaydın, N., Zülfikar, H., Argunşah, M., Demir, N., Aksu, B. T., & Gültekin, B. (2009). Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1960s.
• Arnoldi, A. (2005). Optimised processes for preparing healthy and added value food ingredients from lupin kernels, the European protein-rich grain legume. Proceedings of the Final Conference of the European Project. November 9-10, 2005. Aracne, Milan.
• Baytop, T. (1994). Türkçe bitki adları sözlüğü (No:78). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu-Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Bilgiçli, N., Yorgancılar, M., Acar, R., Atalay, E., & Tanur, M. (2012). Lüpenin (Lüpen=Lupinus albus L.) Sağlık ve Beslenme Açısından Önemi ve Gıda Sektöründe Kullanımı. In III. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, Bildiri Kitabı. (pp. 454-457)
• Çevik, A., & Ertaş, N. (2019). Effect of quinoa, buckwheat and lupine on nutritional properties and consumer preferences of tarhana. Quality Assurance and Safety of Crops & Foods, 11(2), 145-155. https://doi.org/10.3920/QAS2018.1305
• Dervas, G., Doxastakis, G., Hadjisavva-Zinoviadi, S., & Triantafillakos, N. (1999). Lupin flour addition to wheat flour doughs and effect on rheological properties. Food Chemistry, 66(1), 67-73.
• Elmalı, F. N., & Çetin, H. (2018). Determination of acaricid a land insecticidal effects of lupin (Lupinus albus L.) seed extract on tetranychus cinnabarinus, callosobruchus maculatus and plodia interpunctella. 4th International Conference on Environmental Science and Technology (ICOEST), September 19-23, 2018, Kiev, Ukraine.
• Ertaş, N., Bilgiçli, N., Özcan, S., & Sarι, Ş. (2014). Influence of lupin (Lupinus albus L.) yoghurt on mineral content and functional properties of tarhana. Quality Assurance and Safety of Crops & Foods, 6(4), 395-401. https://doi.org/10.3920/QAS2013.0244
• Gorecka, D., Lampart‐Szczapa, E., Janitz, W., & Sokolowska, B. (2000). Composition of fractional and functional properties of dietary fiber of lupines (L. luteus and L. albus). Food/Nahrung, 44(4), 229-232.
• Hakkı, E. E., Yorgancılar, M., Atalay, E., Uyar, S., & Babaoğlu, M. (2007). Basit tekrarlı diziler arası polimorfizm (BTDAP= ISSR) tekniği ile yerli lüpen genotiplerinde (Lupinus albus L.) genetik varyasyonun belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi, 2, 1-5.
• Hanett, P. (2006). Die Lupinenzur Botanik und Geschicktel and wirts chaft wichtiger Lupinenarten. DieNeue-Brehm- Bücherei, Band 265, 104.
• Hodgson, J. & Lee, Y., (2008). Potential for benefit of lupin on obesity and cardiovascular disease risk in humans. Proceedings of the 12th International Lupin Conference, 14-18 Sept. 2008, Fremantle, Western Australia, 466- 468.
• Khan, M. K., Karnpanit, W., Nasar‐Abbas, S. M., Huma, Z. E., & Jayasena, V. (2015). Phytochemical composition and bioactivities of lupin: a review. International Journal of Food Science & Technology, 50(9), 2004-2012.
• Leeson, S., & Summers, J. D. (1997). Ingredient evaluation and diet formulation. Commercial poultry nutrition, 2, 10-11.
• Mülayim, M., & Acar, R. (2008). Konya’nın yöresel değeri ak acıbakla (Lüpen=Termiye) bitkisi ve kullanımı. Konya Ticaret Borsası Dergisi, 11(30), 44-49.
• Okuyucu, B. R., & Okuyucu, F. (2008). Kimi lüpen türlerinin (Lupinus L. species) içerik maddeleri, yem değeri ve hayvan beslemede kullanılma olanakları. Hayvansal Üretim, 49(2).
• Okuyucu, F., Akdemir, H., Kır, B., Okuyucu, B. R., & Baylan, M. (2004). Ödemiş koşullarında bazı ak acı (Lupinus albus L.), sarı tatlı (Lupinus luteus L.) ve mavi tatlı (Lupinus angustifolius L.) lüpen çeşitlerinin verim ve besin madde içerikleri üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(3).
• Sandoval-Muñíz, R. D. J., Vargas-Guerrero, B., Guzmán, T. J., García-López, P. M., Martínez-Ayala, A. L., Domínguez-Rosales, J. A., & Gurrola-Díaz, C. M. (2018). Lupin gamma conglutin protein: Effect on Slc2a2, Gck and Pdx-1 gene expression and GLUT2 levels in diabetic rats. Revista Brasileira de Farmacognosia, 28, 716-723.
• Tanur Erkoyuncu, M., Yorgancılar, M., & Atalay, E. (2015). Farklı demir dozlarının lüpen bitkisinde fide döneminde fotosentetik verime etkisi. 11. Tarla Bitkileri Kongresi. 7-10 Eylül 2015, Çanakkale, 434-437.
• Tüzün, A. E. (2013). Alternatif bir protein kaynağı lüpenin (Lupinus L.) etlik piliçlerin beslenmesinde kullanımı. Hayvansal Üretim, 54(1), 50-54.
• Van der Watt, E., & Pretorius, J. C. (2011). In vitro and in vivo bio-stimulatory properties of a Lupinus albus L. seed suspension. Crop and Pasture Science, 62(3), 189-197.
• Yorgancılar, M., Atalay, E., & Babaoğlu, M. (2009). Acılığı giderilmiş termiye tohumlarının (Lüpen=Lupinus albus L.) mineral içeriği. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 23(50), 10-15.
• Yorgancılar, M., & Bilgiçli, N. (2010). Alternative usage of lupin (Lupinus albus L.) seeds. Journal of Food, Agriculture & Environment, 8(3&4), 167-169.
• Yorgancilar, M., & Bilgiçli, N. (2014). Chemical and nutritional changes in bitter and sweet lupin seeds (Lupinus albus L.) during bulgur production. Journal of Food Science and Technology, 51, 1384-1389. https://doi.org/10.1007/s13197-012-0640-0
• Yorgancılar, M., Başarı, D., Atalay, E., & Tanur Erkoyuncu, M. (2020). Fonksiyonel bir gıda: Lüpen (Termiye). Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 9(1), 89-101.
• Yigit, N. O., & Koca, S. B. (2011). The use of enzyme in fish feeds. Journal of FisheriesSciences.com, 5(3), 205-212.
• Yildiz, S. (2011). Rotational and nematicidal effect of lupine (Lupinus albus L). African Journal of Biotechnology, 10(61), 13252-13255. https://doi.org/10.5897/AJB11.1881