Determination of the Effects of Different Nitrogen and Phosphorus Doses on the Hay Yield and Quality of Hungarian Vetch+Barley Mixture in Konya Conditions

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 39 - 47, 15.06.2024

Ömer Faruk Kökcüler Mevlüt Türk

https://doi.org/10.55979/tjse.1447792

Öz

This study was conducted in Konya during the 2022-2023 growing period to determine the effects of different nitrogen and phosphorus doses on the yield and quality of the Hungarian vetch + barley mixture. The study was conducted with three replications according to randomized blocks design with factorial arrangement. In the study, five different nitrogen doses (0, 3, 6, 9, and 12 kg da-1) and four different phosphorus doses (0, 4, 8, and 12 kg da-1) were applied. The research examined plant height, hay yield, crude protein ratio, crude protein yield, acid detergent fiber (ADF) ratio, neutral detergent fiber (NDF) ratio, total digestible nutrients (TDN) and relative feed values (RFV). As fertilizer doses increased, plant height, hay yield, crude protein ratio, crude protein yield, total digestible nutrients and relative feed values increased significantly, while ADF and NDF ratios decreased. The highest hay yield was found as 887.4 and 931.6 kg da-1 and were obtained from the plots where 12 kg da-1 nitrogen x 8 kg da-1 phosphorus and 12 kg da-1 nitrogen x 12 kg da-1 phosphorus were applied respectively. In conclusion; in Konya and similar ecological conditions, 12 kg da-1 N + 8 kg da-1 P2O5 fertilizer doses can be recommended for high-yield and quality forage production in Hungarian vetch + barley mixture.

Anahtar Kelimeler

ADF, Barley, Nitrogen, Phosphorus, Hungarian vetch

Proje Numarası

BAP-2023-YL1-0192

Konya Koşullarında Farklı Azot ve Fosfor Uygulamalarının Macar Fiği + Arpa Karışımının Ot Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma, farklı azotlu ve fosforlu gübre dozlarının Macar fiği+arpa karışımının ot verimi ve kalitesi üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2022-2023 ürün döneminde Konya’da yürütülmüştür. Çalışma, tesadüf blokları deneme deseninde faktöriyel düzenlemeye göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Denemede beş farklı azot dozu (0, 3, 6, 9 ve 12 kg/da) ve dört farklı fosfor (P2O5) dozu (0, 4, 8 ve 12 kg/da) uygulanmıştır. Araştırmada bitki boyu, kuru ot verimi, ham protein oranı, ham protein verimi, asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF), nötr deterjanda çözünmeyen lif (NDF), toplam sindirilebilir besin maddesi (TSBM) ve nispi yem değerleri (NYD) incelenmiştir. Gübre dozları arttıkça bitki boyu, kuru ot verimi, ham protein oranı, ham protein verimi, toplam sindirilebilir besin maddesi ve nispi yem değeri önemli artışlar gösterirken, ADF ve NDF oranları azalmıştır. En yüksek kuru ot verimleri 887.4 ve 931.6 kg/da ile 12 kg/da azot x 8 kg/da fosfor ve 12 kg/da azot x 12 kg/da fosfor uygulanan parsellerden elde edilmiştir. Sonuç olarak; Konya ve benzeri ekolojik koşullarda Macar fiği + arpa karışımında yüksek verimli ve kaliteli ot üretimi için 12 kg/da N + 8 kg/da P2O5 gübre dozları önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

ADF, Arpa, Azot, Fosfor, Macar fiği, Kuru ot verimi

Etik Beyan

Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü tez yazım kurallarına uygun olarak ve bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düşecek bir yol ve yardıma başvurmaksızın hazırladığım bu tez çalışmasında; Tez içinde sunduğum verileri, bilgileri ve dokümanları akademik ve etik kurallar çerçevesinde elde ettiğimi, tüm bilgi, belge, değerlendirme ve sonuçları bilimsel etik ve ahlak kurallarına uygun olarak sunduğumu, tez çalışmasında yararlandığım eserlerin tümüne uygun atıfta bulunarak kaynak gösterdiğimi, kullanılan verilerde ve ortaya çıkan sonuçlarda herhangi bir değişiklik yapmadığımı, bu tezde sunduğum çalışmanın özgün olduğunu, tezimle ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara katlanacağımı bildirir, aksi bir durumda aleyhime doğabilecek tüm hak kayıplarını kabullendiğimi beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi

Proje Numarası

BAP-2023-YL1-0192

Teşekkür

Bu çalışma Ömer Faruk KÖKCÜLER’in yüksek lisans tezinden türetilmiştir. Bu tez çalışmasına BAP-2023-YL1-0192 no`lu proje ile ile destek sağlayan Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi’ne teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Açıkgöz, E. (1991). Yem Bitkileri. Bursa, Uludağ Üniversitesi Basımevi.
• Aksoy, İ., & Nursoy, H. (2010). Vejetasyonun farklı dönemlerinde biçilen Macar fiği + buğday karışımının besin madde komposizyonu, rumende yıkılım özelliklerinin vitro sindirilebilirlik ve rölatif yem değerinin belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 16(6), 925-931.
• Ankom (2017). Ankom Technicology, Analytical Procedures. İnternet Sitesi. http://www.ankom.com/analyticalprocedures.aspx (Son erişim tarihi: 08 Haziran 2023)
• Anonim (2018). Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü, Ankara.
• Aydın, İ., & Tosun, F. (1993). Adi fiğ + arpa karışımında gübrelemenin kuru ot verimine, ham protein oranına ve ham protein verimine etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(1), 187-198.
• Aydın, N., Mut, Z., Mut, H., & Ayan, I. (2010). Effect of autumn and spring sowing dates on hay yield and quality of oat (Avena sativa L.) genotypes. Journal of Animal and Veterinary Advances, 9(10), 1539-1545.
• Balabanlı, C., Albayrak, S., Türk, M., & Yüksel, O. (2010). A Research on determination of hay yields and silage qualities of some vetch+cereal mixtures. Turkish Journal of Field Crops, 15(2), 204-209.
• Bayram, G. (1998). Yulaf ve Adi Fiğ Karma Ekimlerinde Karışım Oranları ve Azotlu Gübrenin Ot Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Bedir, S. (2010). Karaman İli Şartlarında Yetiştirilecek Macar Fiği + Arpa Karışımında Uygun Karışım Oranının Saptanması Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Bingöl, T. N., Karslı, M. A., Yılmaz, G. H., & Bolat, D. (2007). The effects of planting time and combination on the nutrient composition and digestible dry matter yield of four mixtures of vetch varieties ıntercropped with barley. Kafkas Üniversitesi Veterinerlik Fakülte Dergisi, 31(5), 297-302.
• Büyükburç, U., & Karadağ, Y. (2002). Tokat koşullarında bazı çok yıllık buğdaygil yembitkilerinin ot verimi ve kalitesi üzerinde bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 8(2), 162-166.
• Caddel, J., & Allen, E. (1997). Forage Quality Interpretations. http://virtual.chapingo.mx/dona/paginaCBasicos/f-2117.pdf. (Son erişim tarihi: 03 Haziran 2023)
• Carr, P. M., Horsley, R. D., & Poland, W. W. (2004). Barley, oat, and cereal–pea mixtures as dryland forages in the northern great plains. Agronomy Journal, 96(3), 677-684. https://doi.org/10.2134/agronj2004.0677
• Cömert, H. İ. (2014). Harran Ovası Koşullarında Uygun Fiğ ve Tritikale Karışımının Farklı Fosfor Dozlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Çimrin, K. M., Karaca, S., & Bozkurt, M. A. (2001). Fiğ + Arpa Karışımlarında Gübrelemenin Otun Verim ve Kimyasal Kompozisyonuna Etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 7(1), 32-36.
• Demirhan, F. (2022). Önemli Bazı Tek Yıllık Baklagil ve Buğdaygil Türlerinde Karışım Oranlarının ve Gübre Dozlarının Saptanması. (Doktora Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Gökdemir, N. (2019). Bingöl Koşullarında Tüylü Fiğ + Çavdar Karışım Oranlarının Ot Verimi ve Kalitesine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Gül, E. (2022). Malatya Ekolojik Koşullarında Farklı Fiğ Çeşitleri ile Arpanın Farklı Oranlardaki Karışımlarının Ot Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Gülümser, E., Mut, H., Doğrusöz, M. Ç., & Başaran, U. (2017). Baklagil yem bitkisi ve tahıl karışımlarının ot kalitesi üzerinde ekim oranlarının etkisi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 31(3), 43-51. https://doi.org/10.15316/SJAFS.2017.33
• Güneş, A. (2013). Adi Fiğ ve Tritikale Karışımında Azot ve Fosfor Gübrelemesinin Verim ve Verim Öğelerine Etkileri Üzerine Bir Araştırma. (Doktora Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Hatipoğlu, R., Anlarsal, A. E., Tükel, T., & Baytekin, H. (1990). Çukurova bölgesi kıraç koşullarında yetiştirilen fiğ + arpa karışımında biçim zamanlarının ot verimi ve botanik kompozisyona etkisi üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(3), 173-182.
• Horrocks, R. D., & Vallentine, J. F. (1999). Harvested Forages. London, Academic Press.
• Kandiş, T. (2019). Farklı Ekim Oranlarında Karışık Olarakekilen Macar Fiği (Vicia Pannonica) ve İtalyan Çiminin (Lolium italicum) Ot Verimi ve Kalitesinin Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Karadağ, Y., & Büyükburç, U. (2004). Tokat-Kozova koşullarında farklı tohumluk miktarlarının bazı adi fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinde ot ve tohum verimine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(2), 149-157.
• Karaca, S. (2001). Adi Fiğ + Arpa Karışımında Azotlu ve Fosforlu Gübrelemenin Verim ve Kaliteye Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Ken, E., & Semerci, A. (2023). Türkiye’de Yem Bitkileri ve Karma Yem Üretimi. 3. Uluslararası Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi Kongresi. 13-16 Eylül, Malatya, 64-71.
• Kır, H. (2014). Kırşehir Koşullarında Farklı Biçim Zamanları ve Karışım Oranlarının Macar Fiği Tahıl Karışımlarının Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri. (Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Kır, H. (2021a). Forage yield and quality of hungarian vetch mixture with oat varieties under rainfed conditions. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 45(3), 419-426. https://doi.org/10.3906/vet-2005-45
• Kır, H. (2021b). Determining the proper sowing time for the mixture of hungarian vetch and triticale under continental climate conditions. Ciência Rural, 52(2), 1-7. http://doi.org/10.1590/0103-8478cr20201115
• Korkmaz, M. (2016). Adi Fiğ (Vicia sativa L.) ve Arpa (Hordeum vulgare L.) Karışımında Farklı Dozlarda P ve N Uygulamalarının Ot Verimi ve Kalitesine Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Kökten, K., Atış, İ., Çeliktaş, N., Hatipoğlu, R., & Tükel, T. (2005). Çukurova Kıraç Koşullarında Azot ve Fosfor Gübrelemesinin Fiğ + Tritikale Karışımında Ot Verimi ve Kalitesine Etkisi Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi. 5-9 Eylül, Antalya, 791-796.
• Kuşvuran, A., Nazlı, İ. R., & Tansı, V. (2011). Türkiye’de ve Batı Karadeniz Bölgesi’nde çayır-mera alanları, hayvan varlığı ve yem bitkileri tarımının bugünkü durumu. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(2), 21-32.
• Kuşvuran, A., Kaplan, M., & Nazli, R. I. (2014). Intercropping of Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.) and barley (Hordeum vulgare L.) under different plant varieties and mixture rates. Legume Research: An International Journal, 37(6), 590-599. http://doi.org/10.5958/0976-0571.2014.00682.1
• Lacefield, G. D. (1988). Alfalfa Hay Quality Makes The Difference. University of Kentucky Department of Agronomy, Lexington.
• Linn, J. G., & Martin, N. P. (1989). Forage Quality Tests and Interpretation. University of Minnesota Extension Service Publication, St. Paul.
• Morrison, J. A. (2003). Hay and Pasture Management. Chapter 8. Extension Educator, Crop Systems Rockford Extension Centre.
• Özkan, U. (2020). Türkiye yem bitkileri tarımına karşılaştırmalı genel bakış ve değerlendirme. Turkish Journal of Agricultural Engineering Research, 1(1), 29-43.
• Öztürk, D. (1996). Fiğ + Arpa Karışımlarında Azot ve Fosforla Gübrelemenin Ot Verimi ve Kalitesine Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Pınar, İ. (2007). Değişik Karışım Oranlarının Tüylü Fiğ (Vicia villosa Roth) + Arpa (Hordeum vulgare L.) ve Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz) + Arpa (Hordeum vulgare L.) Karışımlarının Verim ve Verim Özelliklerine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Rohweder, D. A., Barnes, R. F., & Jorgensen, N. (1978). Proposed hay grading standards based on laboratory analyses for evaluating quality. Journal of Animal Science, 47(3), 747-759.
• Sarıçiçek, Z. (1995). Yemler Bilgisi Laboratuar Kılavuzu. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
• Schroeder, J. W. (1994). Interpreting Forage Analysis. Extension Dairy Specialist (NDSU), North Dakota State University, AS-1080.
• Shenk, J. S., & Barnes, R. F. (1985). Forages analysis and its application. In Forages; The Science of Grassland Agriculture. (pp. 445-451)
• Sleugh, B., Moore, K. J., George, J. R., & Brummer, E. C. (2000). Binary legume-grass mixtures ımprove forage yield, quality and seasonal distribution. Agronomy Journal, 92(1), 24-29. https://doi.org/10.2134/agronj2000.92124x
• Somuncu, B. (2022). Farklı Lokasyon ve Biçim Zamanlarının Macar Fiği Tritikale Karışımının Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Tan, M., & Serin, Y. (1996). Değişik fiğ + tahıl karışımları için en uygun karışım oranı ve biçim zamanının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27, 475-489.
• Uzun, B., & İdikut, L. (2012). Arpa, fiğ ve karışım ekimine uygulanan bakterinin (Rhizobium Leguminosarum L.) biyolojik verim ve kalite değerlerine etkisinin araştırılması. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 5(2), 156-160.
• Yıldırım, S., & Parlak-Özaslan, A. (2016). Tritikale ile bezelye, bakla ve fiğ karışım oranlarının belirlenerek yem verimi ve kalitesine etkileri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1), 77-83.
• Yılmaz, Ş., Özel, A., Atak, M., & Erayman, M. (2014). Effects of seeding rates on competition indices of barley and vetch intercropping systems in east mediterranean. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 39(1), 135-143. https://doi.org/10.3906/tar-1406-155
• Yolcu, H., & Tan, M. (2008). Ülkemiz yem bitkileri tarımına genel bir bakış. Tarım Bilimleri Dergisi, 14(3), 303-312.
• Yolcu, H., Daşçı, M., & Tan, M. (2009). Farklı oranlarda ekilen yem bezelyesi + tahıl karışımlarının verim ve bazı özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye 8. Tarla Bitkileri Kongresi. 19-22 Ekim, Hatay, 846-849.
• Yörük, N. (2019). Bursa Koşullarında Yetiştirilen Adi Fiğ-Tritikale Karışımında Farklı Azotlu ve Fosforlu Gübre Dozlarının Ot Verimi ile Ot ve Silaj Kalitesi Üzerine Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)