Determination of the Effects of the Use of Different Ratios of Triticale As A Support Plant on Seed Production of Hungarian Vetch

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 48 - 54, 15.06.2024

Aytaç Zafer Alıcı Mevlüt Türk

https://doi.org/10.55979/tjse.1455921

Öz

This study was conducted to determine the effect of different rates of triticale intercropping as a support crop on Hungarian vetch seed production at Eskişehir Geçit Kuşağı Agricultural Research Institute in the 2021-2022 growing season. Akçalar variety of Hungarian vetch and Karma-2000 variety of triticale were used in the experiment. The experiment was conducted according to the randomized complete block design with 3 replications. In the study, triticale was mixed into Hungarian vetch at 7 different rates (0, 5, 10, 15, 20, 25, 30%). In the research, plant height, number of pods per plant, number of seeds per pod, thousand seed weight, biological yield, seed yield and straw yield were examined. Application of different rates of triticale had a statistically significant effect on all examined parameters. According to the research results, depending on the triticale ratios, plant height is 44.10-57.50 cm, number of pods per plant is 9.9-16.27, number of grains per pod is 4.33-5.67, thousand seed weight is 44.83-47.93 g, biological yield is 1651.7-5552.7 kg ha-1, seed yield varied between 189.2-730.5 kg ha-1, straw yield varied between 1460.8-4819.5 kg ha-1. As a result, it was determined that the addition of 10% triticale as a support crop was the most suitable result in Hungarian vetch seed production in Eskişehir ecological conditions.

Anahtar Kelimeler

Mixture ratios, Hungarian vetch, Seed yield, Triticale

Destek Bitki Olarak Farklı Oranlarda Tritikale Kullanımının Macar Fiğinde Tohum Üretimi Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma, Macar fiği tohum üretiminde, destek bitki olarak farklı oranlarda tritikale karıştırılmasının tohum üretimi üzerine etkisini belirlemek amacıyla Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde 2021-2022 yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Denemede Macar fiğinin Akçalar çeşidi ve tritikalenin Karma-2000 çeşidi kullanılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada Macar fiğine 7 farklı oranda (%0, 5, 10, 15, 20, 25, 30) tritikale karıştırılmıştır. Araştırmada bitki boyu, bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, bin tane ağırlığı, biyolojik verim, tohum verimi ve kes verimi incelenmiştir. Farklı oranda tritikale karıştırılması incelenen tüm özellikler üzerine istatistiki olarak önemli etki yapmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, tritikale oranlarına bağlı olarak, bitki boyu 44.10-57.50 cm, bitkide bakla sayısı 9.9-16.27 adet/bitki, baklada tane sayısı 4.33-5.67 adet/bakla, bin tane ağırlığı 44.83-47.93 g, biyolojik verim 165.17-555.27 kg/da, tohum verimi 18.92-73.05 kg/da, kes verimi 146.08-481.95 kg/da arasında değişim göstermiştir. Sonuç olarak, Eskişehir ekolojik koşullarında Macar fiğ tohumluk üretiminde destek bitki olarak %10 tritikale karıştırılmasının en uygun sonuç olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karışım oranları, Macar fiği, Tohum verimi, Tritikale

Teşekkür

Bu çalışma Aytaç Zafer ALICI’nın yüksek lisans tezinden türetilmiştir.

Kaynakça

• Açıkgöz, E. (1991). Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Yayınları.
• Açıkgöz, E. (2001). Yem Bitkileri (3. Baskı). Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları.
• Açıkgöz, E., Üstün, A., Gül, I., Anlarsal, E., & Tekeli, A. S. (2009). Genotype × environment interaction and stability analysis for dry matter and seed yield in field pea. Spanish Journal of Agricultural Research, 7(1), 96-106. https://doi.org/10.5424/sjar/2009071-402
• Akköprü, E., Sabancı, C. O., & Ertuş, M. M. (2007). Tohumluk Miktarı ve Sıra Arası Mesafesinin Macar Fiğinde (Vicia pannonica Crantz) Verim ve Bazı Verim Özelliklerine Etkisi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi. 25-27 Haziran, Erzurum, 235-238.
• Albayrak, S., Töngel, Ö., & Güler, M. (2005). Orta Karadeniz bölgesinde çeşit adayı fiğ’lerin tohum verimi ve verim ögelerinin belirlenmesi ve stabilite analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(1), 50-55.
• Albayrak, S., Türk, M., & Yüksel, O. (2011). Effect of row spacing and seeding rate on hungarian vetch yield and quality. Turkish Journal of Field Crops, 16(1), 54-58.
• Bağcı, M. (2010). Orta Anadolu Koşullarında Macar Fiğ’inde (Vicia Pannonica Crantz. Cv. Tarm Beyazı-98) Sıra Arası ve Tohum Miktarının Ot Verimine Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Bakoğlu, A., Kökten, K., & Karadavut, U. (2010). Bazı Macar Fiğ (Vicia pannonica Crantz) Hat ve Çeşitlerinin Bingöl Kuru Şartlarına Adaptasyonu Üzerine Bir Çalışma. III. Bingöl Sempozyumu. Eylül 17-19, Bingöl, 1-7.
• Başbağ, M., Saruhan, V., & Gül, İ. (2001). Diyarbakır Koşullarında Bazı Tek Yıllık Baklagil Yem Bitkilerinin Adaptasyonu Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi. 17-21 Eylül, Tekirdağ, 17-21.
• Budak, F. (2017). Iğdır ekolojik şartlarında bazı Macar fiğ (Vicia pannonica Crantz) çeşitlerinin verim ve verim komponentlerinin belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 20(Özel Sayı), 28-32. https://doi.org/10.18016/ksudobil.348894
• Cebeci, H. (2017). Değişik Fosforlu Gübre Dozlarının Bazı Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.) Çeşitlerinde Tohum Verimi ve Verim Öğelerine Etkisi. (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Çaçan, E., Nursoy, H., & Şahin, E. (2021). Macar fiğinin (Vicia pannonica Crantz) farklı ekim zamanlarına göre verim, kalite ve besin elementleri içeriklerinin değişimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 31(3), 733-741.
• Düzçekiç, Y. (2021). Kayseri Ekolojik Koşullarında Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.) + Arpa (Hordeum vulgare L.) Karışık Ekim Sisteminde Uygun Karışım Oranlarının Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Erdoğdu, İ., Sever, L., & Atalay, A. K. (2016). Eskişehir koşullarında Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) hat ve çeşitlerinde yem ve tohum verimleri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(Özel sayı-2), 230-234.
• Fayetörbay, D., Çomaklı, B., & Daşcı, M. (2014). Fosfor çözücü bakteri, fosforlu gübre ve tavuk gübresi uygulamalarının Macar fiğinde (Vicia Pannonica Roth) tohum verimi ve verim unsurları üzerine etkileri. Journal of Agricultural Sciences, 20(4), 345-357. https://doi.org/10.15832/tbd.35287
• Fırıncıoğlu, H. K., Ünal, S., & Doğruyol, L. (2011). Phenotypic variation of Vicia pannonica Crantz (var. pannonica and var purpurascens) in central Turkey. Journal of Central Europen Agriculture, 12(1), 82-91.
• Gök, M. R. (2023). Macar Fiğinde (Vicia pannonica Crantz) Farklı Sıra Aralıklarının Ot Verimi ve Kalitesine Etkisi ve Arı Merası Olarak Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Gündüz, E. T. (2010). Diyarbakır Koşullarında Karışım Oranının Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz) + Buğday (Triticum aestium var. aestium L.) Karışımında Ot Verimi ve Kalitesine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Hashalıcı, S., Uzun, S., Özaktan, H., & Kaplan, M., (2017). Kayseri kıraç koşullarında yetiştirilen bazı Macar fiği çeşitlerinin ot verimleri ve kalitelerinin belirlenmesi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 14(2), 113-123.
• Kandiş, T. (2019). Farklı Ekim Oranlarında Karışık Olarak Ekilen Macar Fiği (Vicia pannonica) ve İtalyan Çiminin (Lolium italicum) Ot Verimi ve Kalitesinin Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Karabulut, İ. (2017). Yozgat Koşullarında Macar Fiğinin (Vicia pannonica Crantz) Kalite ve Verimi Üzerine Farklı Toprak İşleme Yöntemleri ve Tohum Oranlarının Etkisinin Belirlenmesi. (Doktora Tezi, Bozok Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Koç, Y. E. (2020). Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.) Çeşitlerinin Genotip-Çevre İlişkilerinin Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Mariotti, M., Masoni, A., Ercoli, L., & Arduini, I. (2009). Above–and below–ground competition between barley, wheat, lupin and vetch in a cereal and legume intercropping system. Grass and Forage Science, 64(4), 401-412. https://doi.org/10.1111/j.1365-2494.2009.00705.x
• Naydenova, G. K., & Aleksieva, A. K. (2014). Phenotypic performance and genotypic variance for reproductive characteristics in Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz). Romanian Africultural Research, 31, 69-74.
• Orak, A. (2000). Genotypic and phenotypic variability and heritability in hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz) lines. Acta Agronomica Hungarica, 48(3), 289-293. https://doi.org/10.1556/AAgr.48.2000.3.9
• Orak, A., & Nizam, İ. (2003). Trakya Bölgesinde Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.) Hatlarının Önemli Bazı Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesine İlişkin Bir Araştırma. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. 13-17 Ekim, Diyarbakır, 331-335.
• Özcan, G., Tezel, M., Arıcı, R. Ç., & Eser, C. (2023). Yarı kurak koşullarda Macar fiği (Vicia pannonica L.) genotiplerinin değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(3), 2229-2238.
• Özdemir, S., & Kökten, K. (2022). Bazı Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) genotiplerinin tohum ve kes verimleri ile kes kalitelerinin belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 9(3), 524-534.
• Sayar, M. S. (2011). Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Bazı Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.) Çeşit ve Hatlarının Önemli Tarımsal Özellikleri Yönünden Genotip X Çevre İnteraksiyonları ve Stabilitelerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. (Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Sayar, M. A. (2014). Bazı tek yıllık baklagil yem bitkisi türlerinin çınar ilçesi ekolojik koşullarında ot verim performansları ve ekim nöbetine girebilme olanaklarının belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1), 19-28.
• Sayar, M. S., Karahan, H., Han, Y., Tekdal, S., & Başbağ, M. (2012). Kızıltepe ekolojik koşullarında bazı Macar fiğ (Vicia pannonica Crantz.) genotiplerinin ot verimi, ot verimini etkileyen özellikler ile özellikler arası ilişkilerin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(2), 126-130.
• Serin, Y., & Tan M. (2008). Macar fiği tarımı. In Yem Bitkileri ve Meraya Dayalı Hayvancılık Eğitimi. (pp. 107-117)
• Seydoşoğlu, S. (2014). Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı Macar fiği genotiplerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 3(1), 49-54.
• Siverek, E., & Çaçan, E. (2023). Bingöl ili ekolojik koşullarında bazı Macar fiği çeşitlerinin verim ve kalite potansiyellerinin belirlenmesi. International Journal of Agriculture and Wildlife Science, 9(1), 91-97. https://doi.org/10.24180/ijaws.1170031
• Şentürk, M. (2019). Farklı Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.) Genotiplerinin Trakya Koşullarında Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Tahtacıoğlu, L., Avcı, M., Mermer, A., Şeker, H., & Aygün, C. (1996). Bazı Kışlık Fiğ Çeşitlerinin Erzurum Ekolojik Koşullarına Adaptasyonu. Türkiye 3. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi. 17-19 Haziran, Erzurum, 661-667.
• TÜİK (2022). Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr (Son erişim tarihi: 13 Ocak 2023)
• Uçar, R., Ekmekçi, M., Çaçan, E., Özdemir, S., Kökten, K., Kutlu, M. A., & Mokhtarzadeh, S. (2022). Macar fiği (Vicia pannonica Crantz) çeşitlerinin kes verimi ve kes kalitesi açısından değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Arazi Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi, 10(1), 75-82.
• Uzun, A., Bilgili, U., Sincik, M., & Açıkgöz, E. (2004). Effects of seeding rates on yield ant yield components of Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.). Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 28(3), 179-182.
• Ülker, E., & Yüksel, O. (2021). Uşak şartlarında bazı Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.) çeşitlerinin verim ve tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1), 52-58.
• Ünal, S., Mutlu, Z., & Fırıncıoğlu, H. K. (2011). Performances of some winter hungarian vetch accessions (Vicia pannonica Crantz.) on the highlands of Turkey. Turkish Journal of Field Crops, 16(1), 1-8.
• Yavuz, T., Kır, H., & Gül, A. (2020). Türkiye’de kaba yem üretim potansiyelinin değerlendirilmesi: Kırşehir ili örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 345-352. https://doi.org/10.19159/tutad.728119
• Zeybek, A. (2010). Bazı Fiğ Türlerine Ait Çeşitlerin Tekirdağ Şartlarında Verim ve Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)