SOCIAL MOVEMENTS, SURVEILLANCE AND ARTIFICIAL INTELLIGENCE: ANATOMY OF STRUGGLE IN THE DIGITAL AGE

Yıl 2023, , 164 - 179, 25.09.2023

Özgür Yılmaz

https://doi.org/10.30520/tjsosci.1322116

Öz

Recently, it is thought that social movements have been negatively affected by the developments in artificial intelligence and surveillance technologies. In the study, social movements are evaluated from a critical position, different from the mainstream. This critical approach is not subject-oriented but focused on social developments and processes. It is argued that artificial intelligence and surveillance technologies have a determining, dominating and monotonizing effect in the qualitative change and transformation processes that social movements have entered. It is thought that company monopolies in related fields are supportive of this change and transformation. It is claimed that social control practices are intensifying because of this transformation process that social movements have entered. Thus, it is argued that the participants of social movements are made passive. The work is divided into two parts. The first part focuses on the discussion of the conceptual framework, and the second part focuses on the analysis process. As a method, it was considered proper to subject the selected news texts to content analysis in the light of the determined keywords.

Anahtar Kelimeler

Social Movements, Surveillance, Artificial Intelligence, Political Struggle, Digitalization

Kaynakça

• Ağın, B. (2020). Posthümanizm: Kavram, Kuram, Bilim-Kurgu. Siyasal Kitabevi: Ankara.
• Aslan, A. (2022). Dijital Gelecek Tahayyülleri, Kapitalist Gerçekçilik ve Müşterekleşme. Praksis Dört Aylık Sosyal Bilimler Dergisi: Sayı 59, 2022-2, Dosya: Dijital Kapitalizm Dedikleri.
• Aydın, B. (2021). Pandemi, Neoliberalizm ve Biyoiktidar: Bir Büyük Kapatılma ve Güvencesizlik Hikayesi. (Ed. Yasemin İnceoğlu & Savaş Çoban) Pandemi Neoliberalizm Medya. Ayrıntı: İstanbul.
• Aydoğan, F. B., & Çetin, Ö. Ö. (2017). Dijital İletişim Teknolojileri ve Toplumsal Hareketler Bağlamında Hacktivizm. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (5), 429-452.
• Badmington, N. (2004). Alien Chic Posthumanism and the Other Within. Routledge: Oxon.
• Barrat, J. (2020). Son İcadımız Yapay Zeka ve İnsanlık Çağının Sonu. Trans. Levent Yayla. Pegasus Yayınları: İstanbul.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi Teknikler ve Örnek Çalışmalar. Siyasal: Ankara.
• Conklin, R. (2021). Surveillance as Social Control: How the Relationship Between Social Movements and the Settler Colonial State Changes the Impact of Police Surveillance. Bachelor’s degree Thesis. The University of Arizona.
• Couldry, N. & Mejias, U. A. (2022). Bağlantının Bedelleri Veri Sömürgeciliği Tartışmalarına Bir Giriş. Trans. Gamze Boztepe. NotaBene: İstanbul.
• Çağal, M. T. (2021). Yapay Zeka ve Robot Teknolojisi Özelinde Toplumsal Hareketleri Analiz Etmek. Person Journal, 6(16), 457-478.
• Dağ, A. (2022). İnsansız Dünya Transhümanizm. 4th Press. Ketebe: İstanbul.
• de Gaulejac, V. (2013). İşletme Hastalığına Tutulmuş Toplum İşletme İdeolojisi, Yönetsel İktidar ve Toplumsal Taciz. Trans. Özge Erdek. Ayrıntı: İstanbul.
• Doğan, M. (2021). Güçlü Yapay Zeka Mümkün Müdür? Pasajlar Sosyal Bilimler Dergisi. (85-102) Sayı 9, Eylül. ISSN: 2667-4181. Enormis Yayınları: Ankara.
• Dyer-Witheford, N. (2004). Siber Marx Yüksek Teknoloji Çağında Sınıf Mücadelesi. Trans. Ali Çakıroğlu. Aykırı: İstanbul.
• Dyer-Witheford, N. (2019). Siber Proletarya: Dijital Girdipta Küresel Emek. Trans. Eylem Akçay. Z Yayınları: İstanbul.
• Dyer-Witheford, N., Kjøsen, A. M. & Steinhoff, J. (2022). Yapay Zeka ve Kapitalizmin Geleceği İnsandışı Bir Güç. Trans. Barış Cezar. İletişim: İstanbul.
• Earl, J., Maher, T. V., & Pan, J. (2022). The digital repression of social movements, protest, and activism: A synthetic review. Science Advances, 8(10), eabl8198.
• Ford, M. (2022). Robotların Yükselişi. 11th Press. Trans. Cem Duran. Kronik Kitap: İstanbul.
• Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu. Trans. Mehmet Ali Kılıçbay. İmge Kitabevi: Ankara.
• Frase, P. (2022). Dört Gelecek Kapitalizmden Sonra Hayat. 4th Press. Trans. Akın Emre Pilgir. Koç Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
• Fuchs, C. (2021). Enformasyon Çağında Marx Okumak Kapital Cilt 1 Üzerine Bir Medya ve İletişim Çalışması. (Trans. Tarık Özbek & Ümit Keskin). Koyusiyah Yayıncılık: Ankara.
• Fuchs, C. & Chandler, D. (2021). Giriş: Büyük Veri Kapitalizmi Siyaset, Eylemcilik ve Kuram. (Ed. David Chandler & Christian Fuchs) Dijital Nesneler Dijital Özneler Büyük Veri Çağında Kapitalizm, Emek ve Siyaset Üzerine Disiplinlerarası Yaklaşımlar. Trans. Gamze Boztepe. NotaBene: İstanbul.
• Grill, G. (2021). Future protest made risky: Examining social media based civil unrest prediction research and products. Computer Supported Cooperative Work (CSCW), 30(5-6), 811-839.
• Guariglia, M. (2020). High Tech Police Surveillance of Protests and Activism: Year in Review 2020. https://www.eff.org/tr/deeplinks/2020/12/high-tech-police-surveillance-protests-and-activism-year-review-2020 Accessed: 23.05.23.
• Güngör, N. (2020). İletişim Kuramlar Yaklaşımlar. 5th Press. Siyasal Kitabevi: Ankara.
• Gürel, E. & Nazlı, A. (2019). Dijital Aktivizm: Change.org Kampanyaları Üzerine Bir Analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (4), 187-206.
• Han, B. (2022). Enfokrasi Dijitalleşme ve Demokrasinin Krizi. Trans. Mustafa Özdemir. Ketebe Yayınları: İstanbul.
• Işık, G. (2011). Toplumsal Hareketler: Tarik-Kuram ve Kapsam. (Ed. Gülcan Işık) Toplumsal Hareketler Politikadan Edebiyata, Sanattan Sinemaya, Medyadan Toplumsal Algıya Teorik ve Pratik Analizler ve Yansımalar. Nobel: İstanbul.
• Işık, G. (2015). Nükleer Santral Karşıtı Bir Toplumsal Hareketin Analizi Sanaldan Sokağa Toplumsal Hareketler. 2nd Press. Nobel: Ankara.
• İnceoğlu, Y. & Çoban, S. (2016). Giriş. (Ed. Yasemin İnceoğlu ve Savaş Çoban) Haber Okumaları. İletişim Yayınları: İstanbul.
• Kurtbaş, İ. (2017). Toplumsal Hareketler Siyasası Teori-Oluşum-Dönüşüm. Detay: Ankara.
• Liang, F., Das, V., Kostyuk, N., & Hussain, M. M. (2018). Constructing a data‐driven society: China's social credit system as a state surveillance infrastructure. Policy & Internet, 10(4), 415-453.
• Lyon, D. (1997). Elektronik Göz Gözetim Toplumunun Yükselişi. Trans. Dilek Hattatoğlu. Sarmal Yayınevi: İstanbul.
• Mann, S., & Ferenbok, J. (2013). New Media and the power politics of sousveillance in a surveillance-dominated world. Surveillance & Society, 11(1/2), 18-34.
• Mattelart, A. (2012). Gözetimin Küreselleşmesi Güvenlileştirme Düzeninin Kökeni. Trans. Onur Gayretli & Su Elif Karacan. Kalkedon Yayınları: İstanbul.
• Melgaço, L. & Monaghan, J. (2018). Taking to the Streets in the Information Age. (Ed. Lucas Melgaço & Jeffrey Monaghan) Social Movements, Digital Practices and Surveillance. Routledge: Oxon.
• Mongomery, N. & bergman, c. (2022). Neşeli Militanlık Toksik Zamanlarda Direnişi Örmek. Trans. Gülnur Elçik. İletişim: İstanbul.
• Nadella, S. (2019). Önsöz. (Aut. Schwab, K. & Davis, N.) Dördüncü Sanayi Devrimini Şekillendirmek. Trans. Nadir Özata. Optimist Kitap: İstanbul.
• Narin, Ö. (2017). Kapital’den Sonra Grundrisse: Marx ve Genel Zeka. (Ed. Özgür Öztürk, Melda Yaman & Özgür Narin) Grundrisse’den Kapital’e Patikalar. Sosyal Araştırmalar Vakfı: İstanbul.
• New Scientist. (2021). Düşünen Makineler. Trans. Samet Öksüz. Say: İstanbul.
• O’Shea, L. (2021). Geleceğin Tarihleri Ada Lovelance, Tom Paine ve Paris Komünü Bize Dijital Teknoloji Hakkında Ne Öğretebilir? Trans. Ayşecan Ay. Metis: İstanbul.
• Owen, S. (2017). Monitoring social media and protest movements: Ensuring political order through surveillance and surveillance discourse. Social Identities, 23(6), 688-700.
• Özalp, E. (2020). Gençlerle Baş Başa Yapay Zeka. Yordam Kitap: İstanbul.
• Öztan, E., Özkaplan, N. & Ruben, E. (2017). AVM Mağazalarındaki Satış İşi: Performans ve İş Tatmininin Toplumsal Cinsiyet Temelli Analizi. (Ed. Denizcan Kutlu & Çağrı Kaderoğlu Bulut) Sınıfın Suretleri Emek Süreçleri ve Karşı Hareketler. NotaBene: İstanbul.
• Polat, N., Ergün, G., Yapıştıran, C. & Arıöz, F. (2022). Pandeminin Gölgesinde Kapitalizm: Gözetim, Veri Siyaseti ve Özgürlük. Praksis Dört Aylık Sosyal Bilimler Dergisi: 59, 2022-2, Dijital Kapitalizm Dedikleri.
• Reese, B. (2020). Yapay Zeka Çağı. Trans. Mihriban Doğan. Say Yayınları: İstanbul.
• Sanlı, L. (2005). Politik Kültür ve Toplumsal Hareketler. Alan: İstanbul.
• Saraçoğlu, C. (2017). Toplumsal Hareket Teorilerinde Anaakımı Aşmak: Bütünlük ve Antagonizma. (Ed. Alper Dizdar) Anaakım Bilime Marksist Müdahaleler. İleri: İstanbul.
• Say, C. (2021). 50 Soruda Yapay Zeka. 20th Press. Bilim ve Gelecek Kitaplığı: İstanbul.
• Stam, R. (2021). Sinema Teorisine Giriş. 2nd Press. Trans. Selda Salman & Çiğdem Asatekin. Ayrıntı: İstanbul.
• Sumpter, D. (2022). Sayılara Yenik Düşmek Facebook ve Google’dan Yalan Haberlere ve Filtre Balonlarına - Yaşamlarımızı Denetim Altına Alan Algoritmalar. Trans. Ümit Şenesen. Yordam: İstanbul.
• UC Davis Humanities Institute. (2021). Social Movements, Social Surveillance, Social Media. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=J_b9x87UnO0 Accessed: 23.05.23.
• Walsh, T. (2020). 2062: Yapay Zeka Dünyası. Trans. Zerin Dirihan. Say: İstanbul.
• Wolfe, C. (2009). What is Posthumanism? (Ed. Cary Wolfe) What is Posthumanism? University of Minnesota Press: Minneapolis.
• Zerzan, J. (2013). Makinelerin Alacakaranlığı Makaleler. Trans. Rahmi G. Öğdül. Kaos: İstanbul.
• Zuboff, S. (2021). Gözetleme Kapitalizmi Çağı Gücün Yeni Sınırında İnsan Geleceği İçin Savaş. Trans. Tolga Uzunçelebi. Okuyanus: İstanbul.
• AFSC. (2020). FBI Expands Ability to Collect Cellphone Location Data, Monitor Social Media, Recent Contracts Show. https://afsc.org/newsroom/fbi-expands-ability-collect-cellphone-location-data-monitor-social-media-recent-contracts Accessed: 16.09.23.
• Akpınar, M. (2023). Film gibi olay: Yapay zeka ses klonlama ile bir anne, kızının kaçırıldığına inandı. https://www.donanimhaber.com/yapay-zeka-ses-klonlama-ile-bir-anne-kizinin-kacirildigina-inandi--162805?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed 25.05.23.
• Barton, J. (2022). Revealed: Police began monitoring ‘social justice’ activity after BLM protests. https://www.opendemocracy.net/en/revealed-police-began-monitoring-social-justice-activity-after-blm-protests/ Accessed 25.05.23.
• Bektaş, M. (2020). Çin’in dijital gözetim teknolojileri ürkütücü boyutlara ulaşıyor. https://haberuskudar.com/cinin-dijital-gozetim-teknolojileri-urkutucu-boyutlara-ulasiyor Accessed: 25.05.23.
• Brown, J. (2020). Being Aware of Visible (and Invisible) Surveillance at Protests. https://mals.au/2020/07/10/being-aware-of-visible-and-invisible-surveillance-at-protests/ Accessed 25.05.23.
• Buckley, C. (2022). With intimidation and surveillance, China tries to snuff out protests. https://economictimes.indiatimes.com/news/international/world-news/with-intimidation-and-surveillance-china-tries-to-snuff-out-protests/articleshow/95872875.cms Accessed 25.05.23.
• Choi-Fitzpatrick, A. (2020). Drone surveillance can help hold governments accountable—but it can also oppress us. https://www.popsci.com/story/technology/drones-democracy-protests/ Accessed: 16.09.23.
• Crosby, A. & Monaghan, J. (2018). Canada’s surveillance of Indigenous movements. https://policyoptions.irpp.org/magazines/may-2018/canada-surveilling-indigenous-movements/#:~:text=From%20the%20fight%20against%20the,movements%20over%20the%20past%20decade. Accessed: 16.09.23.
• de Ville, G. (2013). Megaphone for social movements: campaigning in the surveillance state. https://www.theguardian.com/global-development-professionals-network/2013/nov/29/surveillance-online-campaigning-tips Accessed: 25.05.23.
• Farivar, C. & Solon, O. (2020). FBI trawled Facebook to arrest protesters for inciting riots, court records show. https://www.nbcnews.com/tech/social-media/federal-agents-monitored-facebook-arrest-protesters-inciting-riots-court-records-n1231531 Accessed25.05.23.
• Gurley, L. K. (2020). Secret Amazon Reports Expose the Company’s Surveillance of Labor and Environmental Groups. https://www.vice.com/en/article/5dp3yn/amazon-leaked-reports-expose-spying-warehouse-workers-labor-union-environmental-groups-social-movements Accessed 25.05.23.
• Halktv. (2023a). Gönül ferman dinlemiyor. Yapay zeka ile olan aşkı hüsranla bitti. Aşkı bitiren ise yapay zekaya gelen güncelleme oldu. https://halktv.com.tr/yasam/yapay-zeka-ile-olan-aski-husranla-bitti-uygulama-guncellenince-adam-yikildi-725205h Accessed 25.05.23.
• -(2023b). O ülkede haberleri yapay zeka sunacak. https://halktv.com.tr/bilim-ve-teknoloji/o-ulkede-haberleri-yapay-zeka-sunacak-730651h Accessed 25.05.23.
• Harwell, D. & Timberg, C. (2021). How America’s surveillance networks helped the FBI catch the Capitol mob. https://www.washingtonpost.com/technology/2021/04/02/capitol-siege-arrests-technology-fbi-privacy/ Accessed. 25.05.23.
• Independent Türkçe. (2022a). İlk kez bir şirkete robot CEO atandı. https://www.indyturk.com/node/547611/ekonomi•/i•lk-kez-bir-şirkete-robot-ceo-atandı Accessed: 25.05.23.
• -(2022b). Yapay zekanın çizdiği resim sanat yarışmasını kazandı. https://www.indyturk.com/node/548056/bi•li•m/yapay-zekanın-çizdiği-resim-sanat-yarışmasını-kazandı?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed: 25.05.23.
• Independent Türkçe. (2022c). Yapay zekanın yaptığı resimlerde beliren korkunç ve gizemli kadın sosyal medyayı karıştırdı. https://www.indyturk.com/node/552351/bi•li•m/yapay-zekanın-yaptığı-resimlerde-beliren-korkunç-ve-gizemli-kadın-sosyal-medyayı?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed 25.05.23.
• -(2022d). Google ve Oxford araştırmacıları yapay zekayı değerlendirdi: "Hileye başvurabilir, insanları ortadan kaldırabilir". https://www.indyturk.com/node/552631/bi•li•m/google-ve-oxford-araştırmacıları-yapay-zekayı-değerlendirdi-hileye-başvurabilir?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed: 25.05.23.
• -(2022e). Oculus'un yaratıcısı insanları öldürebilen sanal gerçeklik başlığı üretti. https://www.indyturk.com/node/573816/yaşam/oculusun-yaratıcısı-insanları-öldürebilen-sanal-gerçeklik-başlığı-üretti?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed: 25.05.23.
• -(2022f). Habercilikte yapay zekaya güvenen MSN'in sitesi uydurma haberlerle doldu. https://www.indyturk.com/node/585126/dünya/habercilikte-yapay-zekaya-güvenen-msnin-sitesi-uydurma-haberlerle-doldu?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed: 25.05.23.
• -(2023a). Seinfeld'in "sonsuza kadar devam eden" spinoff'u Twitch'te yayımlanıyor. https://www.indyturk.com/node/606876/kültür/seinfeldin-sonsuza-kadar-devam-eden-spinoffu-twitchte-yayımlanıyor?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle. Accessed: 25.05.23.
• -(2023b). Üniversiteli yıldız jimnastikçi, yapay zekayla ödev yapma uygulamasını tanıttı. https://www.indyturk.com/node/614771/yaşam/üniversiteli-yıldız-jimnastikçi-yapay-zekayla-ödev-yapma-uygulamasını-tanıttı?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed 25.05.23.
• -(2023c). Teknoloji yatırımcısı Ian Hogarth uyardı: "Yapay zeka tanrılaşıyor". https://www.indyturk.com/node/625841/yaşam/teknoloji-yatırımcısı-ian-hogarth-uyardı-yapay-zeka-tanrılaşıyor?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed 25.05.23.
• Kalelioğlu, E. (2023). Emma Watson, Yapay Zekanın Kurbanı Oldu: DeepFake, Artık Yoktan 'Konuşma' da Üretiyor [Video]. https://www.webtekno.com/emma-watson-yapay-zeka-kurban-oldu-h131811.html?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed 25.05.23.
• Karataş, A. B. (2023). Michael Schumacher'in Ailesi, Sahte Yapay Zeka Röportajı Nedeniyle Dava Açıyor. https://www.webtekno.com/schumacher-ailesi-sahte-ai-roportajina-karsi-dava-aciyor-h133974.html?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed 25.05.23.
• Kılınç, Ü. (2022). Tüyler Ürperten Yapay Zeka: Ölen Kadın, Kendi Cenazesinde Sevenlerinin Sorularını Cevapladı [Video]. https://www.webtekno.com/olen-kadin-yapay-zek-soru-cevapladi-video-h126933.html?1&utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle. Accessed: 25.05.23.
• -(2023). Yapay Zeka, Yanlış Kişinin Tutuklanmasına Yol Açtı: Hata, 6 Gün Sonra Fark Edildi. https://www.webtekno.com/yapay-zeka-yanlis-kisi-tutuklanmasina-yol-acti-h131188.html?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed: 25.05.23.
• Kılınç, Ş. (2023). Yapay Zeka Karşıtı ‘Eylemler’ Başladı: Tepkiler Sokaklarda Pankartlarla Değil, Sosyal Medyada Bu Paylaşımlarla Yapılıyor! https://www.webtekno.com/yapay-zeka-karsiti-eylemler-basladi-h130664.html?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed 25.05.23.
• Kısa Dalga. (2023a). Dezenformasyon ekibi ifşa edildi: Jorge Takımı, 20 yılda 33 seçime müdahale etmiş. https://kisadalga.net/haber/detay/dezenformasyon-ekibi-ifsa-edildi-jorge-takimi-20-yilda-33-secime-mudahale-etmis_57784 Accessed 25.05.23.
• -(2023b). Rapor: Yapay zeka 300 milyon işi yapabilecek. https://kisadalga.net/haber/detay/rapor-yapay-zeka-300-milyon-isi-yapabilecek_62502 Accessed 25.05.23.
• Kopfstein, J. (2015). Social movements need anonymity, but corporations are taking it away. http://america.aljazeera.com/opinions/2015/7/social-movements-need-anonymity-but-corporations-are-taking-it-away.html Accessed: 16.09.23.
• Lee, N. T. & Chin, C. (2022). Police surveillance and facial recognition: Why data privacy is imperative for communities of color. https://www.brookings.edu/research/police-surveillance-and-facial-recognition-why-data-privacy-is-an-imperative-for-communities-of-color/ Accessed: 25.05.23.
• Levin, S. (2016). ACLU finds social media sites gave data to company tracking black protesters. https://www.theguardian.com/technology/2016/oct/11/aclu-geofeedia-facebook-twitter-instagram-black-lives-matter Accessed: 16.09.23.
• Maass, D. (2021). Scholars Under Surveillance: How Campus Police Use High Tech to Spy on Students. https://www.eff.org/deeplinks/2021/03/scholars-under-surveillance-how-campus-police-use-high-tech-spy-students Accessed: 25.05.23.
• Murphu, H. (2021). Meet the activists perfecting the craft of anti-surveillance. https://www.ft.com/content/a0f8d8c5-ee5c-4618-bfbd-6bfb383b803e Accessed 25.05.23.
• NPR. (2021). Feds Deliberately Targeted BLM Protesters to Disrupt the Movement, A Report Says. https://www.npr.org/2021/08/20/1029625793/black-lives-matter-protesters-targeted Accessed: 25.05.23.
• Odatv. (2023). Yapay zekanın 'vaftiz babası' Hinton: Artık tehlikeler hakkında konuşabilirim. https://www.odatv4.com/dunya/yapay-zekanin-vaftiz-babasi-hinton-artik-tehlikeler-hakkinda-konusabilirim-4851776 Accessed 25.05.23.
• O’Keeff, C. & Hosford, P. (2023). Who is Tommy Robinson? Gardaí closely monitoring movements of far-right agitator. https://www.irishexaminer.com/news/arid-41073452.html Accessed: 25.05.23.
• Pringe, R. (2019). Hong Kong protesters go offline to dodge China's digital surveillance. https://www.cbc.ca/news/science/pringle-hong-kong-protests-1.5192550 Accessed 25.05.23.
• Sheard, N. &. Schwartz, A. (2022). The Movement to Ban Government Use of Face Recognition. https://www.eff.org/deeplinks/2022/05/movement-ban-government-use-face-recognition Accessed 25.05.23. Sözcü. (2022). İnsan mimiklerini taklit edebilen robot Ameca görenleri hayrete düşürdü. https://www.sozcu.com.tr/2022/teknoloji/insan-mimiklerini-taklit-edebilen-robot-gorenleri-urkuttu-7407311/?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed: 25.05.23. -(2023a). Yapay zekâ şimdi de dolandırıcılık işlerine karıştı. https://www.sozcu.com.tr/2023/teknoloji/yapay-zeka-simdi-de-dolandiricilik-islerine-karisti-7617417/?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed: 25.05.23. -(2023b). Google CEO’sundan yapay zeka itirafı: Biz de tam olarak anlamıyoruz. https://www.sozcu.com.tr/2023/teknoloji/google-ceosundan-yapay-zeka-itirafi-biz-de-tam-olarak-anlamiyoruz-7656550/?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed: 25.05.23.
• -(2023c). Gülen yüzlü robot EVE birçok çalışanı işsiz bırakabilir. https://www.sozcu.com.tr/2023/teknoloji/gulen-yuzlu-robot-eve-bircok-calisani-issiz-birakabilir-7660333/?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed 25.05.23.
• Technopixel. (2022). For the First Time in History, a Robot Discovered Its ‘Own Existence.’ https://www.technopixel.org/for-the-first-time-in-history-a-robot-discovered-its-own-existence/ Accessed: 16.09.23.
• Uyan, G. (2023). Yapay Zekâya Milyarlar Harcayan Microsoft, Çalışanlarına Bu Yıl Zam Yapmama Kararı Aldı! https://www.webtekno.com/microsoft-bu-yil-calisanlarina-zam-yapmayacak-h134464.html?utm_campaign=Bundle&utm_medium=referral&utm_source=Bundle Accessed 25.05.23.
• Zhou, V. & Tobin, M. (2022). Graffiti, flyers, word of mouth: China’s protesters embrace low-tech organizing to escape surveillance. https://restofworld.org/2022/china-covid-protests-surveillance/ Accessed. 25.05.23.