İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI VE REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE İÇİN AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 5, 376 - 389, 28.02.2019

Birsen Ay

https://doi.org/10.30520/tjsosci.525025

Cited By: 2

Öz

ÖZET                       

İmalat sanayinin mevcut üretim koşullarında, gelecekle ilgili yönelimler ve beklentiler hakkında bilgilendirme amaçlı yayımlanan çeşitli göstergeler bulunmaktadır. Bu çalışmada, temel sanayi göstergelerinden ekonomik güven endeksinin alt bileşenlerinden olan reel kesim güven endeksinin imalat sektöründe gerçekleşen fiziki kapasite kullanımına göre üretici maliyetlerini yansıtan fiyat endeksini etkileyip etkilemediği ampirik olarak test edilmiştir. Bu amaçla TCMB İmalat Sanayi İktisadi Yönelim İstatistikleri ve TÜİK Ekonomik Güven Endeksi elektronik veri dağıtım sistemi aylık verilerinden derlenen 2007:1-2019:1 dönemine ait İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı ve Reel Kesim Güven Endeksi değişkenleri kullanılmıştır. Analizde geleneksel birim kök testlerinden ADF, PP, KPSS sabitli ve sabit-trendli modelleri uygulanmış ve bant genişliği Newey-West metodu ile belirlenmiştir. KPSS birim kök testinde düzey değerlerinde, ADF ve PP birim kök test istatistiğinde ise birinci fark alma işlemi sonucu değişkenlerin her ikisinin de durağan hale geldiği anlaşılmıştır. Granger Nedensellik testi analizine göre, iki değişken arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Her iki test sonucu, Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) ile Kapasite Kullanım Oranı (KKO) değişkenleri arasında uzun dönemli bir etkileşimin varlığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Kapasite Kullanım Oranı, Reel Kesim Güven Endeksi, Ampirik Çalışma

ABSTRACT

There are various indicators published in the current production conditions of the manufacturing industry for information about future trends and expectations. In this study, it has been empirically tested whether the real sector confidence index, which is one of the sub-components of the economic confidence index from the basic industrial indicators, affects the price index reflecting the producer costs according to the physical capacity utilization in the manufacturing sector. For this purpose, Central Bank of the Republic of Turkey Economic Business Statistics and Turkish Statistical Institute Economic Confidence Index compiled from electronic data distribution system monthly data for 2007:1-2019:1 period 'Manufacturing Industry Capacity Utilization Rate' and 'Real Sector Confidence Index' variables were used. In the analysis, ADF, PP, KPSS constant and fixed-trend models were applied from the traditional unit root tests and the bandwidth was determined by Newey-West method. In the KPSS unit root test, both the ADF and PP unit root test statistic showed that both of the variables became static as a result of the first difference taking. According to Granger Causality test analysis, it is determined that there is a bidirectional causality relationship between two variables. Both test results show that there is a long-term interaction between Real Sector Confidence Index (RSCI) and Capacity Utilization Ratio (CUR).

Anahtar Kelimeler

Kapasite Kullanım Oranı, Reel Kesim Güven Endeksi, Ampirik Çalışma

CAPACITY UTILIZATION RATE OF MANUFACTURING INDUSTRY AND RELATIONSHIP BETWEEN THE REAL SECTOR CONFIDENCE INDEX: AN EMPIRICAL STUDY FOR TURKEY

Öz

ABSTRACT

There are various indicators published in the current production conditions of the manufacturing industry for information about future trends and expectations. In this study, it has been empirically tested whether the real sector confidence index, which is one of the sub-components of the economic confidence index from the basic industrial indicators, affects the price index reflecting the producer costs according to the physical capacity utilization in the manufacturing sector. For this purpose, Central Bank of the Republic of Turkey Economic Business Statistics and Turkish Statistical Institute Economic Confidence Index compiled from electronic data distribution system monthly data for 2007:1-2019:1 period 'Manufacturing Industry Capacity Utilization Rate' and 'Real Sector Confidence Index' variables were used. In the analysis, ADF, PP, KPSS constant and fixed-trend models were applied from the traditional unit root tests and the bandwidth was determined by Newey-West method. In the KPSS unit root test, both the ADF and PP unit root test statistic showed that both of the variables became static as a result of the first difference taking. According to Granger Causality test analysis, it is determined that there is a bidirectional causality relationship between two variables. Both test results show that there is a long-term interaction between Real Sector Confidence Index (RSCI) and Capacity Utilization Ratio (CUR).

 

Anahtar Kelimeler

Capacity Utilization Rate, Real Sector Confidence Index, Empirical Study

Kaynakça

• KAYNAKÇA Albayrak, Ş.G. (2018). Türkiye'de Reel Kesim Güven Endeksi ve İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı arasındaki ilişki üzerine ampirik bir uygulama (2007-2017). Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15):18-27.Arısoy, İ. (2012). Türkiye ekonomisinde İktisadi Güven Endeksleri ve seçilmiş makro değişkenler arasındaki ilişkilerin VAR analizi. Maliye Dergisi, Sayı:162, ss.304-315.Ayyıldız, Ö.F. (2018). “Tüketici ve Ekonomi Güven Endeksleri Ne Anlatır?” https://www.yatirimkredi.com/tuketici-ve-ekonomi-guven-endeksleri.html#Ekonomik_Guven_Endeksi , Erişim tarihi: 29.01.2019.Çetin, G. ve Doğaner, A. (2017). İnşaat Sektörü Güven Endeksi ve Konut Fiyat Endeksi Arasındaki İlişki: Türkiye için ampirik analiz, İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi Journal of Economic Policy Researches, 4(2):155-165.Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American statistical association, 74(366a):427-431.Eyüboğlu, K. ve Eyüboğlu, S. (2017). Ekonomik Güven Endeksi ile Hisse Senedi Fiyatları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2):603-614.Eyüboğlu, S. ve Eyüboğlu, K. (2018). Reel Kesim Güven Endeksi ile Borsa İstanbul sektör endeksleri arasındaki ilişkinin test edilmesi. Business and Economics Research Journal, 9(1):75-86.Granger, C. W. (1986). Developments in the study of cointegrated economic variables. Oxford Bulletin of economics and statistics, 48(3), 213-228.Hamilton, J. D. (1994). Time Series Analysis, New Jersey: Princeton University Press.Kale, S., ve Akkaya, M. (2016). The Relation between Confidence Climate and Stock Returns: The Case of Turkey. Procedia Economics and Finance, 38:150-162.Koç, E. vd. (2017a). Türkiye’de Ekonomik Göstergeler - İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı, Mühendis ve Makine, 58(689):1-22.Koç, E. vd. (2017b). Türkiye’de Sanayi Sektörü ve Temel Sanayi Göstergeleri – Ekonomik Güven Endeksi. Mühendis ve Makine, 58(688):15-37.Korkmaz, T. ve Çevik, E. İ. (2009). Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38(1):24-37.Köse, A.K. ve Akkaya, M. (2016). Beklenti ve Güven anketlerinin finansal piyasalara etkisi: BIST 100 üzerine bir uygulama. Bankacılar Dergisi, Sayı:99, ss.3-15.Phillips, P. C., & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.Santero, T. ve Westerlund, N. (1996), “Confidence Indicators and Their Relationship to Changes in Economic Activity”, OECD Economics Department Working Papers, No.170.TCMB (2019a). “İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi”, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Egilim+Anketleri/Iktisadi+Yonelim+Istatistikleri+ve+Reel+Kesim+Guven+Endeksi/ Erişim tarihi: 04.02.2019.TCMB (2019b) “Reel sektör İstatistikleri, İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı” http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Reel+Sektor+Istatistikleri/Imalat+Sanayi+Kapasite+Kullanim+Orani/ Erişim tarihi: 04.02.2019.TCMB (2019c) “Reel sektör İstatistikleri, İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranına İlişkin Uygulama Değişiklikleri”, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/f9bef781-ec16-4b2e-b7bd-3d95c1548640/KKO+UygulamaDegisiklikleri.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-f9bef781-ec16-4b2e-b7bd-3d95c1548640-m5ltZ9w , Erişim tarihi: 04.02.2019.TÜİK. “Ekonomik Güven Endeksi”, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30941 , Erişim tarihi: 29.01.2019.TÜİK. “Ekonomik Güven Endeksi İstatistikleri”, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1102 Erişim tarihi: 29.01.2019. Usul, H. vd. (2017). Güven endekslerindeki değişimlerin hisse senedi piyasalarına etkileri: Borsa İstanbul örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3):685-695. Yalçın, E.C. vd. (2017). Bölgesel bazlı Konut Fiyat Endeksi ile Ekonomik Güven Endeksi arasındaki ilişkinin ekonometrik analizi: Türkiye örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi Journal of Entrepreneurship and Development, 12(2):123-137.Yüksel, H. (2010). Üretim/İşlemler Yönetimi-Temel Kavramlar. 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.