MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN HIV/AIDS HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİ VE TUTUMLARI

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 7, 196 - 210, 28.02.2020

Emel Bahadır Yılmaz , Arzu Yüksel

https://doi.org/10.30520/tjsosci.668297

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, üniversite öğrencilerinin AIDS hakkındaki bilgi düzeylerini ve tutumlarını etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. 2018-2019 Eğitim-Öğretim yılında, bir devlet üniversitesinin meslek yüksekokulunda okuyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 343 öğrenci, araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veriler Öğrenci Bilgi Formu, AIDS Bilgi Ölçeği (ABÖ) ve AIDS Tutum Ölçeği (ATÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler ile Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Spearman Korelasyon testi kullanılmıştır.
Öğrencilerin %55,4’ü kadın olup %51,9’u 20-21 yaşındadır. %23,3’ünün daha önce AIDS hakkında bilgi aldığı ve %57,1’inin AIDS hakkında eğitim almak istediği belirlenmiştir. ABÖ puan ortalamalarının bulaşma yolları boyutunda 5,10±2,12, korunma ve genel bilgi boyutunda 4,19±2,31 ve tedavi boyutunda 3,98±1,19 olduğu belirlenmiştir. ATÖ alt boyut puan ortalamaları değerlendirildiğinde, olumlu tutum için 34,21±8,14 ve stigma için 18,29±4,42 olarak belirlenmiştir. Korelasyon sonucunda, bulaşma yolları ile olumlu tutum arasında zayıf ve pozitif yönde, bulaşma yolları ile stigma arasında zayıf ve negatif yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,05). Ayrıca, korunma ve genel bilgi ile stigma arasında zayıf ve pozitif yönde ve tedavi ile stigma arasında zayıf ve negatif yönde bir ilişki olduğu bulunmuştur (p<0,05). Yapılan karşılaştırmalarda yaşın, cinsiyetin, kardeş sayısının, yaşanılan coğrafi bölgenin, babanın eğitim düzeyinin ve AIDS hakkında bilgi okuma durumunun ABÖ puanlarını etkilediği belirlenmiştir (p<0,05). ATÖ puan ortalamalarını ise cinsiyet ve babanın eğitim düzeyinin etkilediği saptanmıştır (p<0,05).
Sonuç olarak, sosyodemografik değişkenlerin öğrencilerin AIDS hakkındaki bilgi ve tutumlarını etkilediği belirlenmiştir. Öğrencilerin büyük çoğunluğunun AIDS hakkında bilgi almadığı ve yarısından fazlasının konuya ilişkin eğitim almak istediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Üniversite öğrencisi, AIDS, Bilgi, Tutum, Stigma

Kaynakça

• Adeboye, A., Yongsong, Q., Akinwumi, O., James, N. (2016). Knowledge, attitude and practices of HIV/AIDS among high school students in Eastern Cape, South Africa. Journal of Human Ecology, 54(2), 78-86.
• Aslan, E., Bektaş, H., Başgöl, Ş., Demir, S., Vural, P.I. (2014). Üniversite öğrencilerinin cinsel sağlık konusundaki bilgi düzeyleri ve davranışları. Sted, 23(5), 174-182.
• Atlam, D.H., Aldemir, E., Altıntoprak, A.E. (2017). Üniversite öğrencilerinde riskli davranışların yaygınlığı ve madde kullanımı ilişkisi. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 30, 287-298.
• Avcıkurt, A.S. (2014). Balıkesir üniversitesi öğrencilerinin HIV/AIDS hakkındaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Balıkesir Health Sciences Journal, 3(2), 79-86.
• Aydemir, N., Yakın, İ., Arslan, H. (2018). AIDS bilgi ve tutum ölçeklerinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin sınanması. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 38(1), 73-93.
• Civil, B., Yıldız, H.(2010). Erkek öğrencilerin cinsel deneyimleri ve toplumdaki cinsel tabulara yönelik görüşleri. DEUHYO ED, 3(2), 58-64.
• Çınar, İ.O., Özkan, S., Aslan, G.K., Alataş, E. (2019). Knowledge and behavior of university students toward human papillomavirus and vaccination. Asian Pacific Journal of Oncology Nursing, 6, 300-3007.
• Ekşi, Z., Kömürcü, N. (2014). Knowledge level of university students about sexually transmitted diseases. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 122, 465-472.
• Gebremedhin, S.A., Youjie, W., Tesfamariam, E.H. (2017). Predictors of HIV/AIDS knowledge and attitude among young women of Nigeria and Democratic Republic of Congo: cross-sectional study. Journal of AIDS & Clinical Research, 8(3), 1000677.
• Govender, I., Nel, K., Maponye, E. (2018). Knowledge, attitude, behaviour and beliefs of Sefako Makgatho Health Sciences University undergraduate students regarding HIV and AIDS. International Journal of Infectious Diseases, 73S, 3-398.
• Gökengin, D. (2018). Türkiye’de HIV enfeksiyonu: hedefe ne kadaryakınız? Klimik Dergisi,31(1), 4-10.
• Gölbaşı, Z., Kelleci, M. (2011). Sexual experience and risky sexual behaviours of Turkish university students. Archives of Gynecology & Obstetrics, 283, 531-537.
• Haroun, D., El-Saleh, O., Wood, L., Mechli, R., Al-Marzouqi, N.,Anouti, S. (2016). Assessing knowledge of, and attitudes to, HIV/AIDS among university students in the United Arab Emirates. PLoS ONE, 11(2), e0149920.
• Kanoa, B.J., AbuNada, O.S., El-Sakka, M.A., Kariri, M.A., Al-Hindi, A.I. (2015). A survey on the knowledge and attitudes among the students of Al-Azhar University to HIV/AIDS, the Gaza Strip-Palestine. Turkish Journal of Public Health, 13(3), 217-229.
• Kaya, E., Akıllı, M., Sezek, F. (2010). Lise öğrencilerinin HIV/AIDS konusundaki bilgi düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 139-145.
• Klimik Derneği. (2016). HIV Bilgilendirme Kitabı. (cited: 2019 december 13). Available from: https://www.klimik.org.tr/wp-content/uploads/2016/11/HIV.BILGILENDIRME.KITABI.pdf.
• Maimati, N., Shamsuddin, K., Abdurahim, A., Tohti, N., Memet, R. (2010). Knowledge, attitude and practice regarding HIV/AIDS among university students in Xinjiang. Global Journal of Health Science, 2(2), 51-60.
• Mulu, W., Abera, B., Yimer, M. (2014). Knowledge, attitude and practices on HIV/AIDS among students of Bahir Dar University. Science Journal of Public Health, 2(2), 78-86.
• Nubed, C.K., Akoachere, J.F.T.K. (2016). Knowledge, attitudes and practices regarding HIV/AIDS among senior secondary school students in Fako Division, South West Region, Cameroon. BMC Public Health, 16, 847.
• Özalp, S., Tanır, H.M., Ilgın, H., Karataş, A., Ilgın, B. (2012). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi tıp ve mühendislik fakültesi öğrencilerinin cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve aile planlaması konusundaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Düzce Medical Journal, 14(3), 18-21.
• Özdemir, M., Feyzioğlu, B., Doğan, M., Baykan, M., Baysal, B. (2006). Üniversite öğrencilerinin HIV/AIDS hakkındaki bilgi düzeyi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Türk HIV/AIDS Dergisi, 9(1), 10-16.
• Reddy, A., Bommireddy, V.S., Pachava, S., Chandu, V.C., Yaddanapalli, S.C., Lodagala, A. (2018). HIV knowledge, attitude, and practices among nursing students in Guntur city. Journal of NTR University Health Sciences, 7, 162-167.
• Sağlık Bakanlığı. (2019). HIV-AIDS İstatistik. (cited: 2019 March 01). Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bulasici-hastaliklar/862-hiv-aids/1135-h%C4%B1v-aids-istatislik.html.
• Siyez, D.M., Siyez, , E. (2009). Üniversite öğrencilerinin cinsel yolla bulaşan hastalıklara ilişkin bilgi düzeylerinin incelenmesi. Turkish Journal of Urology, 35(1), 49-55.
• Tung, W.C., Hu, J., Efird, J.T., Su, W., Yu, L. (2013). HIV knowledge and condom intention among sexually abstinent Chinese students. International Nursing Review, 60(3), 366-373.
• Tümer, A., Ünal, S. (2001). HIV/AIDS epidemiyolojisi ve korunma. Sted, 10(12), 446-449.
• UNAIDS Data. (2018). Geneva: Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS). (cited: 2019 March 01). Available from: http://www.unaids.org/sites/default/files/media_asset/unaids-data-2018_en.pdf.
• Yazganoğlu, K.D., Özarmağan, G., Tozeren, A., Özgülnar, N. (2012). Üniversite öğrencilerinin cinsel yolla bulaşan infeksiyonlar hakkında bilgi, tutum ve davranışları. Turkderm-Archives of the Turkish Dermatology and Venerology, 46, 20-25.
• Yıldırım, T. (2008). Üniversite Çağındaki Ergenlerin Cinsel Bilgi, Tutum ve Davranışları, Uzmanlık Tezi, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Edirne.