Sulak Alanlarda Ekonomik Değerleme

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 17, 105 - 119, 28.02.2025

Veli Rıza Kalfa

https://doi.org/10.30520/tjsosci.1604601

Öz

Bu çalışmanın amacı İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı’nın (İLOMP) rekreasyonel amaçlı kullanımı sonucunda ortaya çıkan ekonomik değerini tahmin etmektir. Bu amacı gerçekleştirmek için Temmuz 2023 tarihinde alanı ziyaret eden 406 ziyaretçiye anket uygulanmıştır. Çalışmada ekonomik değer belirlemede en çok kullanılan yöntemler olan bireysel seyahat maliyet ve koşullu değerleme yöntemleri kullanılmıştır. Ekonomik değerin tahmin edilmesinde poisson regresyon analizinden yararlanılmıştır. İLOMP’un rekreasyon amaçlı kullanım değeri (tüketici rantı değeri) 1.290.822.695 ₺ (37.589.478 $) olarak tahmin edilmiştir. Analiz sonuçlara göre ziyaretçiler, seyahat maliyeti yüksek olan sulak alanlara daha az ziyarette bulunmakta, gelirlerinin artması durumunda rekreasyon bölgelerine daha fazla ziyaret gerçekleştirmek istemektedirler. Koşullu değerleme ile ödeme istekliği değerinin tespit edilmesinde fiyat teklif oyunu yönteminden faydalanılmıştır. Yönteme göre kişi başı ödeme isteği 10.005 ₺ olarak belirlenmiştir. Elde edilen bu sonuç ziyaretçilerin tamamı için genelleştirilmiş, toplam ödeme isteği 82.771.365 ₺ (2.410.348 $) olarak elde edilmiştir. Tahmin sonuçlarına göre 2007 yılında milli park statüsüne giren İLOMP’un rekreasyonel amaçlı kullanım değeri 82 milyon ₺ ile 1,2 milyar ₺ arasında değerler almaktadır. Türkiye’de yapılan değerleme çalışmalarının sınırlı sayıda olması, bu çalışmanın önemini daha da artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sulak Alan Değerleme, Rekreasyonel Amaçlı Kullanım Değeri, Bireysel Seyahat Maliyet Yöntemi, Koşullu Değerleme Yöntemi

Destekleyen Kurum

Bu çalışma, Pamukkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından (Proje no: 2023HZDP011) desteklenmiştir.

Proje Numarası

2023HZDP011

Teşekkür

Pamukkale Üniversitesi’ne desteklerinden dolayı teşekkür ederim.

Economic Valuation in Wetlands

Öz

The aim of this study is to estimate the economic value of İğneada Floodplain Forests National Park (ILOMP) as a result of recreational use. In order to achieve this aim, a questionnaire was applied to 406 visitors who visited the area in July 2023. In the study, individual travel cost and contingent valuation methods, which are the most commonly used methods in determining economic value, were used. Poisson regression analysis was used to estimate the economic value. The recreational use value (consumer rent value) of ILOMP was estimated as 1.290.822.695 ₺ ($37.589.478). According to the results of the analysis, visitors are less likely to visit wetlands with high travel costs, and they would like to visit recreation areas more if their income increases. In determining the willingness to pay value with contingent valuation, the price bidding game method was utilised. According to the method, the willingness to pay per person was determined as 10.005 ₺. This result was generalised for all visitors and the total willingness to pay was obtained as 82.771.365 ₺ (2.410.348 $). According to the estimation results, the recreational use value of ILOMP, which became a national park in 2007, is valued between 82 million ₺ and 1.2 billion ₺. The limited number of valuation studies conducted in Turkey increases the importance of this study.

Anahtar Kelimeler

Poisson Regresyon, Sulak Alan Değerleme, Rekreasyonel Amaçlı Kullanım Değeri, Bireysel Seyahat Maliyet Yöntemi

Proje Numarası

2023HZDP011

Kaynakça

• Akkaya, M., Macit, F. ve Kurtulmuş, Z. (2010). Istranca Dağları ve Dupnisa Mağarası. Kırklareli Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Kırklareli.
• Anonim (2009). 1/100.000 Ölçekli Trakya Alt Bölgesi Ergene Havzası Revizyon Çevre Düzeni Planı-Plan Analitik Raporu, Trakya Kalkınma Ajansı. s. 585.
• Anonim (2016). İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı Analitik Etüt ve Sentez Raporu. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Kırklareli.
• Anonymous (2023). Principles of economics. University of Minnesota Libraries Publishing. https://socialsci.libretexts.org/Bookshelves/Economics/Principles_of_Economics_(LibreTexts) adresinden erişilmiştir. Erişim Tarihi: 22.10.2024
• Brouwer R., Langford I. H., Bateman I. J., Crowards T. C. ve Turner R. K. (1997). A meta-analysis of wetland contingent valuation studies. Centre for Social and Economic Research on the Global Environment, University of East Anglia, UK.
• Cameron, A. C. ve Trivedi, P. K. (1998). Regression Analysis of Count Data. New York, USA: Cambridge University Press.
• Costanza, R., Farber, S. C. ve Maxwell, J. (1989). Valuation and management of wetland ecosystems. Ecological Economics, 1(4), 335-361. https://doi.org/10.1016/0921-8009(89)90014-1
• Czajkowski, M., Glerglczny, M., Kronenverg, J. ve Englin, J. (2019). The individual travel cost method with consumer-specifc values of travel time savings. Environmental and Resource Economics, 74, 961-984. https://doi.org/10.1007/s10640-019-00355-6
• Çiçek, E. (2002). Adapazarı-Süleymaniye Subasar Ormanında Meşcere Kuruluşları ve Gerekli Silvikültürel Önlemler (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Daily, G. C. (1997). Nature's Services: Societal Dependence on Natural Ecosystems. Island Press: Washington, DC. de Groot, R. S. (1992). Functions of Nature: Evaluation of Nature in Environmental Planning, Management and Decision Making. Groningen: Wolters-Noordhoff.
• Doğru, E. ve Aydın, F. (2019). Local people's views on national parks: The example of İğneada Longoz Forests National Park. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42, 328-355.
• Dumlu, C. ve İhtiyar, F. (2017). İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı Sınırları İçerisinde Bulunan Mert Gölü’nün Rekreasyonel Kano Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesi, Turkish Journal of Forest Science 1(2), 133-144.
• EKDP (2015). İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı Etkin Koruma ve Denetim Planı. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Kırklareli Şube Müdürlüğü.
• Erhan, K. ve Erhan, S. E. (2023). Longoz Ormanlarının Doğa Yürüyüşü Açısından İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 121-134. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1181546
• Field, A. (2013). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics: And Sex and Drugs and Rock “N” Roll. Los Angeles, London, New Delhi: Sage.
• Gulam, A. (2016). Recreation-Need and importance in modern society. International journal of physical education, sports and health, 1, 157-160.
• Gürlük, S. (2006). Manyas Gölü ve Kuş Cenneti’nin Çevresel Değerlemesi Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 07.12.2024
• Hart, W. J. (1966). A Systems Approach to Park Planning. Morges, Switzerland: International Union for the Conservation of Nature.
• Hughes, F, Richards, K., Girel, J., Moss, T., Muller, E., Nilsson, C. ve Rood, S. (2003). The Flooded Forest: Guidance for Policy Makers and River Managers in Europe on the Restoration of Floodplain Forests. The FLOBAR2 Project. Department of Geography, University of Cambridge.
• Iamtrakul, P., Teknomo, K. ve Hokao, K. (2005). Public park valuation using travel cost method. Proceeding of the Eastern Asia Society for Transportation Studies. 5, 1249- 1264.
• Johnson, B. L., Richardson W. B. ve Naimo, T. J. (1995). Past, present, and future concepts in large river ecology. BioScience, 45(3), 134–141.
• Kaya, M. (2015). İğneada Longoz Ormanaları ve Çevresinin Kuşları. Trakya University Journal of Natural Sciences, 16(1), 31-43.
• Kalfa, V. R. (2018). Doğal Kaynakların Rekreasyonel Amaçlı Kullanımının Ekonomik Değerinin Belirlenmesi: Pamukkale Örenyeri Örneği (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 12.09.2024
• Karakayacı Z., Karakayacı, Ö. ve Polat, A. T. (2023). Determination of environmental valuation of Beyşehir Lake National Park by travel cost and contingent valuation methods, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 38(4), 2085-2094. https://doi.org/10.17341/gazimmfd.928102
• Kyophilavong, P. (2011). Economic evaluation of wetland ecosystems in Lao PDR–case study of BKN, Champasak, Laos, UNDP.
• Lipton, D. W., Wellman, K., Sheifer, I. C. ve Weiher, R. F. (1995). Economic Valuation of Natural Resources: A Handbook for Coastal Resource Policymakers. NOAA Coastal Ocean Program Decision Analysis Series No. 5. NOAA, Coastal Ocean Office: Silver Spring.
• Loomis, J. ve Helfand, G. (2003). Environmental Policy Analysis for Decision Making (The Economics of Non-Market Goods and Resources), USA: Kluwer Academic Publishers.
• Mavsar, R., Varela, E., Gouriveau, F. ve Herreros, F. (2013). Methods and tools for socio-economic assessment of goods and services provided by Mediterranean forest ecosystems Project Report for Component 2 of the project ‘Optimized production of goods and Services by Mediterranean. Forest Ecosystems in the Context of Global Changes, 53-57.
• Myeong, S. ve Yi, D. (2023). An Estimation of Ecosystem Service Value of Rice Paddy Wetland in Korea Using Contingent Valuation Method. Water, 15, 4263. https://doi.org/10.3390/w15244263
• Novitzki, R. P., Smith, R. D. ve Fretwell, J. D. (1997). Restoration, Creation, and Recovery of Wetlands: Wetland Functions, Values, and Assessment. National Water Summary on Wetland Resources, United States Geological Survey Water Supply Paper 2425.
• Ortaçeşme, V., Özkan, B., Karagüzel, O., Atik, M., ve Akpınar, M. G. (1999). Kurşunlu Şelalesi Tabiat Parkının Ekonomik Değerinin Saptanması, TÜBİTAK-TARP (Türkiye Tarımsal Araştırma Projesi) 2152 no‟lu Proje Kesin Sonuç Raporu, Antalya.
• Özdemir, G. (2019). Korunan alan planlamasında peyzaj değerlerinin mekânsal dağılımlarının saptanması: İğneada longoz ormanları milli parkı örneği (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 01.10.2024
• Özkök, F., Mercan, Ş. O., Yıldırım, H. M., Korkmaz, H., Sünnetçioğlu, S. ve Ayhan, Ç. (2019). Kaz Dağları’nın Turizmdeki Ekonomik Değerinin Seyahat Maliyet Yöntemi ile Belirlenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(69), 412-424. https://doi.org/10.17755.esosder.455912
• Pamay, B. (1967). Demirköy-iğneada Longos Ormanlarının Silvikülturel Analizi ve Verimli Hale Getirilmesi İçin Alınması Gereken Silvikultürel Tedbirler Üzerine Araştırmalar. İstanbul: O.G.M. Yayını.
• Pigram, J.J. ve Jenkins, J.M. (1999). Outdoor Recreation Management. London and New York: Routledge.
• Pramanik, M. (2011). Application of the Integral I: Consumer and Producer Surplus. University of British Columbia https://personal.math.ubc.ca/~malabika/teaching/ubc/spring11/math105/surplus.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 11.08.2024.
• Rahmini, N. Fahrati, E., Riza, R. ve Novitasari, D. (2022). The Economic Valuation of the Curiak Island Area on the Development of Tourism of Special Interest of Wetlands in Barito Kuala District, South Kalimantan. International Journal of Social Sciences and Humanities, 6(3), 201-208. htps://doi.org/10.53730/ijssh.v6n3.13627.
• Reis, V., Hermoso, V., Hamilton, S. K., Ward, D., Fluet-Chouinard, E., Lehner, B. ve Linke, S. (2017). A global assessment of inland wetland conservation status. Bioscience, 67(6), 523–533. https://doi.org/10.1093/biosci/bix045
• Sarıyıldız, T., Savacı, G., Sarıalan, N., Tanı, M. ve Aygün, D. (2019, Ekim). The Role and Importance of Floodplain Forests on Global Climate Change. Dindaroğlu, T. (Ed.), III. Akdeniz Ormanlarının Geleceği; Sürdürülebilir Toplum ve Çevre Forumu içinde, (s. 129-133), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Schuyt, K. ve Brander, L. (2004). The economic values of the world’s wetlands. Amsterdam, The Netherlands: World Wide Fund.
• Serefoglu, C. (2018). Determination of visitors’ willingness to pay to enter Karagol National Park of Ankara, Turkey. Ciencia Rural, 48(7), 1-8. https://doi.org/10.1590/0103-8478cr20170869
• Sezgin, F. H. ve Deniz, E. (2004). Poisson Regresyon Modelinde Aşırı Yayılım Durumu ve Negatif Binomial Regresyon Analizinin Türkiye Grev Sayıları Üzerine Bir Uygulaması, Yönetim, 48, 17-25.
• Sincy, V., Asulabha, K.S., Jaishanker, R. ve Ramachandra, T. V. (2024). Ecological and economic worth of Bangalore wetlands. Pollution Research, 43(1–2), 164-170.
• Singha, K. B., Singh, N. B. ve Gyanendra Sing, K. (2024). Economic valuation of wetland products and services: A case study of Sone Beel, India. Indian Journal of Natural Products and Resources, 15(1), 156-177. https://doi.org/10.56042/ijnpr.v15i1.4483
• Ternent, L., McNamee, P., Newlands, D., Belemsaga, D., Gbangou, A. ve Cross, S. (2010). Willingness to pay for maternal health outcomes: Are women willing to pay more than men?. Appl Health Econ Health Policy, 8(2), 99-109. https://doi.org/10.2165/11313960-000000000-00000
• Turner, R.K. (1991). Economics and wetland management. Ambio, 20(2), 59-63.
• Turpie, J. K., Lannas, K. S., Scovronick, N., Louw, A. ve Malan, H. (2010). Wetland valuation Vol I-Wetland ecosystem services and their valuation: a review of current understanding and practice. report to the Water Research Commission. Water Research Commission.
• TÜİK. Kültürel Miras İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kulturel-Miras-Istatistikleri-2022-49749 sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 21.08.2024.
• Ulibarri, C. A. ve Wellman, K. F. (1997). Natural resource valuation: A primer on concepts and techniques. Department of Energy, United States. https://doi.org/10.2172/527943
• Uslu, M. ve Keçeli, T. (2019). İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı (Demirköy-Kırklareli) Ciğerotları (Marchantiophyta) Florası. Anadolu Briyoloji Dergisi, 5(2), 114-129 https://doi.org/10.26672/anatolianbryology.627576
• Uzun, S. ve Genç, A. (2018, Haziran). Acarlar Longoz Ormanı ve Çevresinin Rekreasyon Olanakları Açısından Değerlendirilmesi. Keskin, A.Ç. ve Arslan, Y. (Ed.), II. Uluslararası Multidisipliner Akademik Çalışmalar Sempozyumu Forumu içinde, (s.615-626), İstanbul.
• Venkatachalam L. (2004). The contingent valuation method: a review. Environ Impact Assess Rev, 24, 89–124. https://doi.org/10.1016/S0195-9255(03)00138-0
• Yin, Y. (1998). Flooding and forest succession in a modified stretch along the Upper Mississippi River. Regulated Rivers: Research and Management. 14, 217–225.