Ergenlerde (12-18 YAŞ) Bağlanma Stilleri ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkide Psikolojik Sağlamlığın Aracı Rolü

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 3, 141 - 167, 18.07.2025

Sare Yavaş , Esra Gül Koçyiğit

Öz

Bu çalışmanın amacı, ergen bireylerin sosyo-demografik özelliklerinin etkisini inceleyerek, bağlanma stillerinin psikolojik belirtiler üzerindeki etkisinde psikolojik sağlamlık olgusunun aracılık etkisinin olup olmadığını incelemektir. Örneklem 12- 18 yaş arasındaki 403 ergen katılımcıdan oluşmaktadır. Verilerin elde edilmesinde; yaş, cinsiyet, öğrenim düzeyi, kardeş sayısı, doğum sıralaması ve anne-baba eğitim durumunu içeren Demografik Bilgi Formu, Anne-Baba ve Akran Bağlanması Envanteri, Kısa Semptom Envanteri ve Çocuk- Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre ergen bireylerde anne-baba ile akran bağlılığı arttığında, psikolojik belirtilerin görülme sıklığı azaldığı tespit edilmektedir. Psikolojik sağlamlığın bu sürece dahil edilmesi ile söz konusu psikolojik belirtilerin görülme düzeyinin daha da azalacağı tespit edilmiştir. Psikolojik sağlamlık, anne -baba -akran bağlılığını destekleyerek psikolojik belirtiler üzerindeki negatif etkiyi artırmaktadır. Elde edilen sonuçlara bakıldığında, bağlanma stilleri ile psikolojik belirtiler arasında önemli bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Anne-baba-akran bağlanma düzeyinin, psikolojik belirtilere etkisinde, psikolojik sağlamlığın negatif etkiyi %169 oranında artırarak bir aracılık rolü üstlendiği görülmektedir. Bu bağlamda, psikolojik sağlamlık, psikolojik belirtilerin görülmesini engellemede anne-baba-akran bağlılığını destekleyerek önemli bir rol oynamaktadır. Bu analizler sonucunda araştırmanın temel hipotezleri desteklemiş olup ergenlerdeki bağlanma stilleri, psikolojik sağlamlık ve psikolojik belirtiler arasındaki karmaşık ilişkileri anlamamıza katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

ergen , bağlanma , bağlanma stilleri , psikolojik belirti , psikolojik sağlamlık

The Mediating Role of Psychological Resilience in the Relationship Between Attachment Styles and Psychological Symptoms in Adolescents (Ages 12-18)

Öz

The aim of this study is to examine the effect of socio-demographic characteristics of adolescent individuals and to examine whether psychological resilience has a mediating effect on the effect of attachment styles on psychological symptoms. The sample consists of 403 adolescent participants between the ages of 12-18. The Demographic Information Form, which includes age, gender, education level, number of siblings, birth order and parental education status, the Parent-Father and Peer Attachment Inventory, the Brief Symptom Inventory and the Child-Adolescent Psychological Resilience Scale were used to obtain the data. According to the results of the study, it is determined that when the parent-peer bonding increases in adolescent individuals, the frequency of psychological symptoms decreases. It has been determined that the level of occurrence of these psychological symptoms will decrease even more with the inclusion of psychological resilience in this process. Psychological resilience increases the negative effect on psychological symptoms by supporting parent-peer bonding. According to the results obtained, a significant correlation was found between attachment styles and psychological symptoms. It is observed that the level of parent-peer attachment plays a mediating role in the effect of psychological symptoms by increasing the negative effect of psychological resilience by 169%. In this context, psychological resilience plays an important role in preventing the occurrence of psychological symptoms by supporting parent-peer attachment. As a result of these analyses, the basic hypotheses of the study were supported and contribute to our understanding of the complex relationships between attachment styles, psychological resilience and psychological symptoms in adolescents.

Anahtar Kelimeler

adolescent , attachment , attachment styles , psychological symptom , resilience

Kaynakça

• Açıkgöz, M. (2016). Çukurova üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ile mizah tarzları ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Tez No. 443054) [Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Alagöz, P. A. (2019). 14-18 yaş arasındaki ergenlerin bağlanma stilleri ile sosyal anksiyete düzeyleri arasındaki ilişki. (Tez No. 587744) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Aldao, A., Nolen-Hoeksema, S., & Schweizer, S. (2010). Emotion-regulation strategies across psychopathology: A meta-analytic review. Clinical psychology review, 30(2), 217-237. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2009.11.004
• Andi̇ç, S. (2013). Ergenlik döneminde zihni meşgul eden konularla ilişkili değişkenler: Bağlanma tarzları, öz-şefkat ve psikolojik belirtiler. (Tez No. 339197) [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ainsworth, M.D.S. (1989). Attachments beyond infancy. American Psychologist, 44: 709-716.
• Akar, A. (2018). Psikolojik sağlamlık programının ergenlerin psikolojik sağlamlık düzeyine etkisi. (Tez No. 495589) [Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Akkuş, Z. (2015). Ergenlerde psikolojik dayanıklılığın özgüven ve anne baba tutumları ile ilişkisi. (Tez No. 418024) [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Akpinar, E. H. (2019). Üniversite öğrencilerinin rastgele cinsel yaşantıları ile bağlanma stilleri ve yalnızlık algısı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Tez No. 580216) [Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Arslan, G. (2015). Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin (ÇGPSÖ) psikometrik özellikleri: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 1-12. https://doi.org/10.12984/eed.23397
• Armsden, G. C., & Greenberg, M. T. (1987). The inventory of parent and peer attachment: Individual differences and their relationship to psychological well-being in adolescence. Journal of youth and adolescence, 16(5), 427-454. https://link.springer.com/article/10.1007/BF02202939
• Avci, R., & Çelikkaleli, Ö. (2016). Peer victimization, trait anger, and alienation as predictors of violence tendency in adolescents. Journal of Educational Sciences Research, 6(2), 151-167. http://dx.doi.org/10.12973/jesr.2016.62.9
• Aydın, E. (2018). Çocukluk çağı travmatik yaşantılarının psikolojik sağlamlık ve depresyon belirtileri üzerine etkisi. (Tez No. 497319) [Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bartholomew, K., & Horowitz, L. M. (1991). Attachment styles among young adults: a test of a four-category model. Journal of personality and social psychology, 61(2), 226. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=6b6000ae9911fa9f9ec6345048b5a20501bdcedf
• Beck, A. T. (2001). Bilişsel terapi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapide Yeni Gelişmeler, 17.
• Bindal, G. (2018). Ergenlerin psikolojik sağlamlığın (resilience), çocukluk çağındaki travma ve bağlanma stilleri ile ilişkisinin incelenmesi. (Tez No. 498780) [Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bowlby, J. (1975). Attachment and Loss: Separation, Anxiety and Anger. New York:Basic Books.
• Bulut, B. (2016). Ergenlerin anksiyete, sosyal destek ve psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Tez No. 433837) [Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Cantazaro, A., & Wei, M. (2010). Adult attachment, dependence, self‐criticism, and depressive symptoms: A test of a mediational model. Journal of personality, 78(4), 1135-1162. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2010.00645.x
• Cevizci, O., & Müezzin, E. E. (2019). Sağlık çalışanlarında psikolojik belirtilerin ve psikolojik dayanıklılığın incelenmesi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 1(3), 166-172. https://doi.org/10.35365/ctjpp.19.1.21
• Çelik, H., Ekşi, H., & Gülsu, N. (2017). Orta çocukluk döneminde güvenli bağlanma ile mükemmeliyetçiliğin çeşitli değişkenler bağlamında incelenmesi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 7(47), 53-68. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/631361
• Çutuk, S., Beyleroğlu, M., Hazar, M., Akkuş Çutuk, Z., & Bezci, Ş. (2017). The ınvestıgatıon of the relatıonshıp between psychologıcal resilience levels and anxıety levels of judo athletes. Nigde University journal of physical education & sport sciences/Nigde Üniversitesi Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1).
• Demirsu, Ö. (2018). Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn tutumları ile sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkide kaygı duyarlılığının ve psikolojik dayanıklılığın aracı rolleri. (Tez No. 509384) [Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Derogatis, L. R. (1992). SCL-90-R: Administration, scoring & procedures manual-II for the (revised) version and other instruments of the psychopathology rating scale series. Clinical Psychometric Research., 1-16. https://cir.nii.ac.jp/crid/1573668924477902592
• Demircioğlu, H., & Yoldaş, C. (2019). Çocukluk ve ergenlik döneminde psikososyal risk faktörleri ve koruyucu unsurlar. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 18(1), 40-48. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/838476
• Doğan, T., & Yavuz, K. (2020). Yetişkinlerde psikolojik sağlamlık, olumlu çocukluk deneyimleri ve algılanan mutluluk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12, 312-330. https://doi.org/10.18863/pgy.750839
• Doron, G., Moulding, R., Nedeljkovic, M., Kyrios, M., Mikulincer, M., & Sar‐El, D. (2012). Adult attachment insecurities are associated with obsessive compulsive disorder. Psychology and psychotherapy: theory, research and practice, 85(2), 163-178. https://doi.org/10.18863/pgy.750839
• Eriş, Y., & İkiz, F. E. (2013). Ergenlerin benlik saygısı ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişki ve kişisel değişkenlerin etkileri. Electronic Turkish Studies, 8(6). https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423932678.pdf
• Ein-Dor T., Doron, G., Solomon, Z., Mikulincer, M. & Shaver, P. R. (2010). Together in pain: Attachment-related dyadic processes and posttraumatic stress disorder. Journal of Counseling Psychology, 57(3), 317-327 https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0019500
• Garmezy, N. (1993). Vulnerability and resilience. In D. C. Funder, R. D. Parke, C. Tomlinson-Keasey, & K. Widaman (Eds.), Studying lives through time: Personality and development (pp. 377–398). American Psychological Association.https://doi.org/10.1037/10127-032
• Gizir, C. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 3(28), 113-128. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/200204
• Guzey, M., & Başbuğ, S. (2016). Ergenlerde zihinsel ve gelişimsel değerlendirmede çoklu bileşenlerin rolü üzerine bir gözden geçirme. Türkiye Klinikleri Psychology-Special Topics, 1(1), 44-54. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-ergenlerde-zihinsel-ve-gelisimsel-degerlendirmede-coklu-bilesenlerin-rolu-uzerine-bir-gozden-gecirme-74193.html
• Gökçen, G. (2015). Madde kullanan ve kullanmayan üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. (Tez No. 394938) [Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Haleplioğlu, A. S. (2017). Üniversite öğrencilerinde bağlanma stillerinin psikolojik dayanıklılık ve benlik saygısı açısından incelenmesi. (Tez No. 485492) [Yüksek lisans Tezi, Üsküdar üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kamkar, K., Doyle, A. B., & Markiewicz, D. (2012). Insecure attachment to parents and depressive symptoms in early adolescence: Mediating roles of attributions and self-esteem. International Journal of Psychological Studies, 4(2), 3. http://dx.doi.org/10.5539/ijps.v4n2p3
• Karcı, A., & Çelik, S. B. (2024). Ergenlerde algılanan stres, akademik öz yeterlik ve psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(1), 186-214. https://doi.org/10.37217/tebd.1324851
• Karakuş, Ö. (2012). Ergenlerde bağlanma stilleri ve yalnizlik arasindaki ilişki. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23(2), 33-46.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/797258
• Kır, Ö., Kozan, H. İ. Ö., & Koç, H. (2021). Ortaokul öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin bağlanma stilleri ve duygu düzenleme becerileri açısından incelenmesi. Current Research and Reviews in Psychology and Psychiatry, 1(1), 1-17. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2261126
• Kocayörük, E. (2010). A Turkish Adaptation of the Inventory of Parent and Peer Attachment: The Reliability and Validity Study. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (40). https://research.ebsco.com/c/ylm4lv/viewer/pdf/xbyq2xod2b
• Kumpfer, K. L. (2002). Factors and processes contributing to resilience: The resilience framework. Resilience and development: Positive life adaptations, 179-224. https://doi.org/10.1007/0-306-47167-1_9
• Liebenberg, L., Ungar, M., & Vijver, F. V. D. (2012). Validation of the child and youth resilience measure-28 (CYRM-28) among Canadian youth. Research on social work practice, 22(2), 219-226. https://doi.org/10.1177/1049731511428619
• Masten, A. S. (1994). Resilience in individual development: Successful adaptation despite risk and adversity. M. C. Wang & E. W. Gordon (Ed.), Educational resilience in inner-city America: Challenges and prospects (pp. 3-25).
• Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American psychologist, 56(3), 227. DOI: 10.1037//0003-066X.56.3.227
• Masten, A. S., & Coatsworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: Lessons from research on successful children. American psychologist, 53(2), 205. https://www.fau.edu/education/faculty/gbrigman/documents/sss-articles/masten-coatsworth-98.pdf
• Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2012). An attachment perspective on psychopathology. World psychiatry, 11(1), 11-15. https://doi.org/10.1016/j.wpsyc.2012.01.003
• Morsünbül, Ü., & Çok, F. (2011). Bağlanma ve ilişkili değişkenler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(3), 553-570. https://doi.org/10.5455/cap.20110324
• Nair, H., & Murray, A. D. (2005). Predictors of attachment security in preschool children from intact and divorced families. The Journal of genetic psychology, 166(3), 245-263. https://doi.org/10.3200/GNTP.166.3.245-263
• Norman, E. (2000). Introduction: The strengths perspective and resiliency enhancement—A natural partnership. In Resiliency enhancement: Putting the strength perspective into social work practice (pp. 1-16). Columbia University Press.
• Orhan, M. (2024). Psikolojik sağlamlığın yordayıcıları olarak bağlanma stilleri, stresle başa çıkma tarzları ve problem çözme becerileri. (Tez No. 901853) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Öztürk, M. O., & Uluşahin, A. (2018). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Nobel Tıp Kitabevleri.
• Özcan, B. (2005). Anne-babaları boşanmış ve anne-babaları birlikte olan lise öğrencilerinin yılmazlık özellikleri ve koruyucu faktörler açısından karşılaştırılması.
• Ran, L., Wang, W., Ai, M., Kong, Y., Chen, J., & Kuang, L. (2020). Psychological resilience, depression, anxiety, and somatization symptoms in response to COVID-19: A study of the general population in China at the peak of its epidemic. Social science & medicine, 262, 113261. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2020.113261
• Ramirez E. R. (2007). Resilience: A concept analysis. Nursing Forum, 42, 73-82. https://doi.org/10.1111/j.1744-6198.2007.00070.x
• Rutter, M. (1999). Resilience concepts and findings: Implications for family therapy. Journal of family therapy, 21(2), 119-144. https://doi.org/10.1111/1467-6427.00108
• Sarikaya, B. (2019). Üniversite öğrencilerinin ebeveynleşme yaşantıları ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki. (Tez No. 588572) [Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çakar, F. S., Karataş, Z., & ÇAKIR, M. A. (2014). Yetişkin yılmazlık ölçeği: Türk kültürüne uyarlanması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 22-39. https://arastirmax.com/tr/system/files/dergiler/91823/makaleler/32/1/arastirmax-yetiskin-yilmazlik-olcegi-turk-kulturune-uyarlanmasi.pdf
• Shorey, H. S., & Snyder, C. R. (2006). The role of adult attachment styles in psychopathology and psychotherapy outcomes. Review of general psychology, 10(1), 1-20. https://doi.org/10.1037/1089-2680.10.1.1
• Sümer, N., Ünal, S., Selçuk, E., Kaya, B., Polat, R., & Çekem, B. (2009). Bağlanma ve Psikopatoloji: Bağlanma Boyutlarının Depresyon, Panik Bozukluk ve Obsesif-Kompulsif Bozuklukla İlişkisi. Turkish Journal of Psychology/Turk Psikoloji Dergisi, 24(63). https://www.tpd.com.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpd1300443320090000m000122.pdf
• Şahin, N. H. ve Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56. https://toad.halileksi.net/wp-content/uploads/2022/07/kisa-semptom-envanteri-kse-toad.pdf
• Şahin, H. N., Uğurtaş, S., & Batıgün, D. A. (2002). Kısa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler için kullanımının geçerlik, güvenilirlik ve faktör yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(2), 125-135. https://psycnet.apa.org/record/2002-15220-005
• Şipit, G. (2019). Yetişkin bireylerde bağlanma stillerinin duyguları ifade etme şekilleri ve empatik eğilim yeteneklerine etkileri. (Tez No. 535553) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6. Baskı). MA: Pearson.
• Topbay, Y. (2016). Ortaokul öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin algılanan sosyal destek ve aile işlevleri açısından incelenmesi. (Tez No. 432641) [Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tonga, Z. (2014). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıklarının karar stratejileri ve durumluk sürekli kaygı düzeylerine göre incelenmesi. (Tez No. 366298) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Topçu, F. (2017). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinde beş faktör kişilik özelliklerinin yordayıcı etkisinin incelenmesi. (Tez No. 480385) [Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tuğlacı, P. (2002). Tıp sözlüğü (9. baskı). Türkmen Kitabevi
• Turgut, Ö. (2015). Ergenlerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin, önemli yaşam olayları, algılanan sosyal destek ve okul bağlılığı açısından incelenmesi. (Tez No. 395175) [Yüksek Lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tümlü, G. Ü., & Recepoğlu, E. (2013). Üniversite akademik personelinin psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 205-213. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1711515
• Wang, M.C., & Gordon, E.W. (Eds.). (1994). Educational Resilience in inner-city America: Challenges and Prospects (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203052723
• Warren, S. L., Huston, L., Egeland, B., & Sroufe, L. A. (1997). Child and adolescent anxiety disorders and early attachment. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 36(5), 637-644. https://doi.org/10.1097/00004583-199705000-00014
• Wei, M., Mallinckrodt, B., Larson, L. M., & Zakalik, R. A. (2005). Adult attachment, depressive symptoms, and validation from self versus others. Journal of Counseling Psychology, 52(3), 368. Doı: 10.1037/0022-0167.52.3.368
• Werner, E. E., & Smith, R. S. (1992). Overcoming the odds: High risk children from birth to adulthood. Cornell University Press.
• Yiğit, Y. (2020). Lise öğrencilerinde bağlanma stilleri ile öz-yeterlilik arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Tez No. 628718) [Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yu, G., Wang, Y., & Liu, C. (2012). Improving public service quality from a developmental perspective: Empathy, attachment, and gender differences. Public Personnel Management, 41(5), 9-20. https://doi.org/10.1177/009102601204100502
• Young, J. E., & Klosko, J. S. (2017). Hayatı yeniden keşfedin (S. Kohen ve D. Güler, Çev.). Psikonet Yayınları.