Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Çocuk Kütüphanelerinde Yaşam Becerileri Geliştirmek: Bir Kütüphane Programı Modeli

Yıl 2023, , 51 - 73, 30.03.2023
https://doi.org/10.24146/tk.1180204

Öz

Amaç: Erken çocukluk (0-8 yaş arası), yaşamın en kritik dönemlerinden biridir. Çocuklar doğdukları andan itibaren maruz kaldıkları uyaranları içselleştirmeleri ve öğrenme yoluyla kalıcı hâle getirmeleri için ailelerinden, okul öncesi kurumlardan ya da okul dışı eğitim/yaşam merkezlerinden destek almaktadırlar. Kütüphaneler sözü edilen merkezlerin en önemlilerinden birisidir. Çocuk kütüphaneleri, özel bir kullanıcı grubu olan çocuklara hizmet verirken “çocuğa görelik”, “fırsat eşitliği”, “gelişim dönem özelliklerini bilme”, “erken müdahale” ve “yaşam becerileri” gibi önemli konuları kapsamak durumundadır. Bunun için de çocukların yaşına, gelişim düzeyine, kuşak özelliğine, bireysel farklılıklarına, özel gereksinimlerine ve desteklenmesi gereken yönlerine uygun eğitim programlarının geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı çocuk kütüphanelerinde yaşam becerilerinin oluşturulması ve desteklenmesi için geliştirilmiş ve özgün etkinliklerin bir plan dâhilinde okul öncesi dönemdeki çocuklar tarafından deneyimlenmesini sağlayan bir eğitim programı oluşturmaktır.


Yöntem: Çalışma belirli aşamalara dayalıdır. İlk aşama olan tasarım sürecinde literatür taraması, farklı kütüphane programlarına dair uygulama örneklerine ulaşılması ve çocukların evrensel gelişimsel dönem ihtiyaçlarının birlikte ele alınıp harmanlanması sağlanmıştır. İkinci aşamada özgün etkinlikler, hikâyeler, içerikler ve materyaller oluşturulmuştur. Son aşamada ise ölçme ve değerlendirmenin yapılma şekli belirlenmiştir.


Bulgular: Programın 24 oyun etkinliği, 24 hikâye ve 24 kukla tiyatrosundan oluşan içeriğinin uygulama planı yapılmış ve oluşturulan program alan uzmanlarının görüşüne sunulmuştur. Uzmanlardan gelen dönütler doğrultusunda yapılan düzenlemelerin ardından programa son hâli verilerek uygulamaya hazır duruma getirilmiştir.


Sonuç: Üç farklı modül hâlinde geliştirilen kütüphane programı modeli, alan uzmanlarının görüşleri ile son şeklini almıştır. Kütüphane programı bu hâliyle yaşam becerilerinin çocuk kütüphanelerinde bir program dahilinde geliştirilmesine olanak sağlayacak niteliktedir.


Özgünlük: Çocuk Kütüphaneleri Yaşam Becerileri Geliştirme Programı’nın ilerleyen dönemde, yaşam kalitesini arttırması, bilgi okuryazarlığı becerilerine ve yaşam boyu öğrenme sürecine zemin hazırlaması amacıyla çocuk kütüphanelerinde kullanılması, sürekliliğinin sağlanması hedeflenmektedir. Kuramsal nitelikteki bu çalışmanın alana özgün bir katkı sağlayacağı öngörülmekte ve bulguların konu ile ilgili çalışan farklı alanlardaki akademisyenlerin yeni çalışmalar yapmasına olanak sağlayan yönü ile alanı zenginleştireceği düşünülmektedir.

Teşekkür

Bu çalışmada kütüphane programının oluşturulması sürecine değerli görüş ve yorumlarıyla katkı veren Prof. Dr. İsmihan Artan’a, Prof. Dr. Selahattin Gelbal’a, Prof. Dr. Şebnem Soysal Acar’a, Prof. Dr. Asiye Kakırman Yıldız’a ve kütüphaneci Hilal Taşçı’ya çok teşekkür ederiz.

Kaynakça

  • AASL/AECT (American Association of School Librarians/Association for Educational Communication and Technology) (1998). Information Literacy Standards for Student Learning. Chicago, ALA.
  • Akamca, G. Ö. (2008). İlköğretimde analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin-gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi [Doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Akfırat, O. N., Çuhadaroğlu, A. ve Ulusoy, Y. Ö. (2017). İlkokul öğrencilerine yönelik hazırlanan yaşam becerileri geliştirme programının eylem araştırması yöntemiyle revize edilerek yeniden uygulanması. Current Debates in Education, 5, 103-129.
  • Akgün, İ. H. (2013). Sekizinci sınıf vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersinde örnek olay yöntemiyle öğretimin öğrenme düzeyine ve kalıcılığa etkisi [Doktora tezi]. Fırat Üniversitesi.
  • Amoo, A. A. (2014). Libraries as a third place for children in Nigeria [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Loughborobough University. https://www.researchgate.net/profile/Abiola- Amoo/publication/281291001_Libraries_as_a_third_place_for_children_in_Nigeria/links/55e0429008aede0b572c9b60/Libraries-as-a-third-place-for-children-in-Nigeria.pdf
  • Arı, M. (2003). Türkiye’de erken çocukluk dönemi ve kalitenin önemi. Müzeyyen Sevinç (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar (s. 31-35) içinde. Morpa Yayınları.
  • Bergman, B. (1974). Public library service for the preschool child (Graduate Research Papers 1754, University of Northern Iowa). https://scholarworks.uni.edu/grp/1754
  • Beşir, H. (2020). Bebek kütüphanesinde verilen “duyusal deneyimler” eğitim programının bebeklerin gelişim alanlarına ve duyu gelişimine etkisinin incelenmesi [Doktora tezi]. Karabük Üniversitesi.
  • Bild Jensen-Sondrup, G. (2019). Biblioteksverksamhet för de allra yngsta.: Belastning eller belöning för bibliotekens grunduppdrag? En innehållsanalys av HelGe-bibliotekens planer [Yüksek lisans tezi]. https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:1318184/FULLTEXT01.pdf
  • Bolat, Y. ve Balaman, F. (2017). Yaşam becerileri ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(4), 22-39.
  • Ciravola, H. (2015). Life skills: Using the library – Dewey Decimal System. http://www.startsateight.com/using-the-library-dewey-decimal-system/
  • Cohn, P. (2018). Museums and libraries: Community resources for developing executive function life skills. https://earlylearningnation.com/2018/08/museums-and-libraries-community-resources-for-developing-executive-function-life-skills/
  • Collence, T. C. (2013). Zimbabwean school libraries as social spaces: Empowering students with life-wide skills in the new Mmillennium. In International Association of School Librarianship. Selected Papers from the... Annual Conference (p. 174). International Association of School Librarianship. https://iasl-online.org/resources/Documents/c4_5chisitarf.pdf
  • Cüceloğlu, D. (2016). Savaşçı (49. baskı). Remzi Kitabevi.
  • Çocuk Kütüphaneleri Hakkında Yönetmelik (1952, 24 Kasım). T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi, 15(722), 201-208.
  • Dar, M. (2017). Libraries provide teens with important life skills | ALA Annual 2017. https://www.slj.com/?detailStory=libraries-provide-teens-with-important-life-skills-ala-annual-2017
  • Deglan, S. ve Leung, A. (2021). Research roundup, student edition: Social-emotional Learning (SEL) and early childhood. Children and Libraries, 19(2), 25-27. https://doi.org/10.5860/cal.19.2.25
  • Demirel, Ö. (2020). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.
  • Dökmen, Ü. (2008). İletişim çatışmaları. Remzi Kitabevi.
  • Duncan, M. K. (2021). A picture book is worth a thousand words: building a character literacy library. Children and Libraries, 19(1), 16-21.
  • Facione, P. A. (2011). Critical thinking: What it is and why it counts. Insight Assessment, 2007(1), 1- 23.
  • Fahmie, T. A. ve Luczynski, K. C. (2018). Preschool life skills: Recent advancements and future directions. Journal of Applied Behavior Analysis, 51(1), 183-188.
  • Goleman, D. (2017). Duygusal zekâ EQ neden IQ’dan daha önemlidir? Varlık Yayınları.
  • Gönen, M., Temı̇z, N. ve Akbaş, S. C. (2015). Erken çocukluk döneminde çocuk kütüphanelerinin rolü ve önemi: Bir kütüphane programı örneği. Milli Eğitim Dergisi, 208, 76-89.
  • Grad, K. (2021). School age programs and services committee: Out of school time: Inspiring engagement in children’s programming. Children and Libraries, 19(2), 33-34.
  • Grassi, R. (2014). Mind your manners: Teaching life skills in the library. https://www.alsc.ala.org/blog/2014/10/mind-your-manners-teaching-life-skills-in-the-library/
  • Gül, A. C., Apaydın, Z., Çobanoğlu, E. O. ve Tağrikulu, P. (2018). Fen öğretiminde toulmin argümantasyon modelinin sınıf dışı (outdoor) eğitim süreci ile bütünleştirilmesi: Örnek etkinlikler. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 103-120.
  • Halk Kütüphaneleri Yönetmeliği (2012, 11 Ocak). Resmî Gazete (Sayı: 28170). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/01/20120111-18.html
  • Halk ve Çocuk Kütüphaneleri Yönetmeliği (1982, 19 Ağustos). Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı. https://teftis.ktb.gov.tr/TR-264443/halk-ve-cocuk-kutuphanleri-yonetmeligi.html
  • Hickey, K. (2019). Adapting the Reggio Emilia approach in libraries. Children and Libraries, 17(3), 13-19.
  • Hodge, K., Danish, S. ve Martin, J. (2013). Developing a conceptual framework for life skills interventions. The Counseling Psychologist, 41(8), 1125-1152.
  • IFLA (2010). Guidelines for Children’s Library Services. https://www.ifla.org/publications/guidelines-for-children-s-library-services
  • IFLA (2011). Çocuk kütüphanesi hizmetleri için ilkeler (çev. B. Yılmaz ve S. Ekici). Türk Kütüphaneciliği, 24(4), 545-552.
  • IFLA (2015). How libraries for children and young adults are supporting development by providing access to information. https://cdn.ifla.org/wp-content/uploads/files/assets/hq/topics/libraries- development/documents/libraries-for-children-and-young-adults.pdf
  • IFLA (2018a). Guidelines for library services to babies and toddlers, IFLA Professional Report. https://cf4-www.ifla.org/files/assets/hq/publications/professional-report/100.pdf
  • IFLA (2018b). Guidelines for library services to children aged 0-18/revised. https://www.ifla.org/publications/node/67343
  • IFLA (2019a). IFLA Strategy 2019-2024. https://www.ifla.org/strategy
  • IFLA (2019b). Trend report 2019 update. https://trends.ifla.org/files/trends/assets/documents/ifla_trend_report_2019.pdf
  • IFLA (2020a). IFLA public library service guidelines. https://repository.ifla.org/bitstream/123456789/988/2/ifla-publication-series-147.pdf
  • IFLA (2020b). IFLA UNESCO public library manifesto. https://repository.ifla.org/bitstream/123456789/168/1/pl-manifesto-en.pdf
  • IFLA Library services to children and young adults section. (2018). IFLA guidelines for library services to children aged 0-18 (C. Rankin, ed.). (2. bs.). https://www.ifla.org/publications/node/67343?og=51
  • Igwebuike, E. U., Agbo, A. D., ve Echezona, N. P. (2018). Developing effective library services for children and young people in public libraries: A structured review. Information Impact: Journal of Information and Knowledge Management, 9(4), 14-25.
  • Infante, M. A (2018). Collaborative and ınclusive community-based occupational therapy early ıntervention library program for preschool children [Doktora tezi]. Misericordia University.
  • Johnson, L., Levine, A., Smith, R., ve Stone, S. (2010). The 2010 horizon report. The New Media Consortium.
  • Johnson, L., Smith, R., Willis, H., Levine, A. ve Haywood, K., (2011). The 2011 horizon report. The New Media Consortium.
  • Johnson, L., Adams, S. ve Cummins, M. (2012). The NMC horizon report: 2012 higher education edition. The New Media Consortium.
  • Johnson, L., Adams Becker, S., Cummins, M., Estrada, V., Freeman, A., ve Ludgate, H. (2013). The NMC horizon report: 2013 higher education edition. The New Media Consortium.
  • Johnson, L., Adams Becker, S., Estrada ve V., Freeman, A. (2014). The NMC horizon report: 2014 higher education edition. The New Media Consortium.
  • Karadeniz, C. (2011). 3. Ulusal çocuk ve gençlik edebiyatı sempozyumu. Sever, S., Aslan, C., Kant Soysal, Ö., Canlı, S., Önal, Ş., Çıldır, B., Karagül, S., Doğan, B. N. ve İce Samur, Ö. (Yay. Haz.), Dünyada çocuk kütüphaneleri ve Japonya örneği: Bunko (ss. 841, 847). ÇOGEM.
  • Keseroğlu, H. (1989). Halk kütüphanesi politikası ve Türkiye Cumhuriyeti’nde durum. Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi Yayınları.
  • Koimett, E. (2013). The impact of school libraries on students’ life skills: The Kenyan perspective. 2013: IASL conference proceedings (Bali, Indonesia): Enhancing students’ life skills through the school library. https://doi.org/10.29173/iasl7829
  • Koran, N. (2021). Yaşam becerileri. Ummanel, A. (Ed.), yaşam becerilerinin tanımı ve önemi (ss. 1-20). İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Yayınları. http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/kok/yasambecerileri.pdf
  • Mangrulkar, L., Vince-Whitman C. ve Posner, M. (2001). Life skills approach to child and adolescent healthy human development. Pan American Health Organization, USA.
  • Millî Eğitim Bakanlığı, (2013). Okul öncesi eğitimi programı. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf
  • Mind in the making (2015). How libraries and museums can strengthen executive function. https://www.imls.gov/sites/default/files/webinar/pdfs/brain-buildingpowerhousespresentation.pdf
  • NMC horizon report (2015). 2015 library edition. https://library.educause.edu/~/media/files/library/2017/12/2015nmchorizonreportlibraryEN.pdf
  • NMC horizon report (2017). 2017 library edition. https://library.educause.edu/~/media/files/library/2017/12/2017nmchorizonreportlibraryEN.pdf
  • Oberg, D. (2009). Changing school culture: The role of the 21st century teacher-librarian. University of Alberta, Education Rethought. www.quasar.ualberta.ca/tl-dl
  • Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi dünyası, 11(1), 101-121.
  • Önal, İ. (2015). Okul kütüphaneleriyle öğrencilerin 21. yüzyıla hazırlanması. Millî Eğitim Dergisi, 45(208), 233-248.
  • Özbek, O. E. A. (2014). Açık ve uzaktan öğrenmenin günümüzdeki durumu. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 54-165.
  • Özgüven, Ü. (2019). Öğrencilerin bilgi okuryazarlığı becerilerini geliştirmede kullanıcı eğitiminin rolü: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneği. [Yüksek lisans tezi]. Çankırı Karatekin Üniversitesi.
  • Polat, C. (2012). Yaşam boyu öğrenmenin anahtarı bilgi okuryazarlığı ve üniversite kütüphanelerinin bilgi okuryazarlığı öğretimindeki rolü. Külcü, Ö., Çakmak, T. ve Özel, N. (Yay. Haz.), K. Gülbün Baydur’a armağan (ss. 117-131). Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
  • Polat, C. (2018). Dijital yerlilere bilgi becerilerinin kazandırılmasında çocuk kütüphaneleri. Kakırman Yıldız, A. ve Özdemir, L. (Yay. Haz.), 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu Bildirileri (ss. 152-162). Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
  • Pugh, C. ve Doyle, B. (2019). Equity, diversity, inclusion: Seattle’s “Loud at the Library” collaboration. Children and Libraries, 17(3), 27-29. https://doi.org/10.5860/cal.17.3.27
  • Ramazan, M. O. ve Özdemir, H. (2020). Okul öncesi çocuklarının öğrenme merkezlerinde geçirdikleri süreler ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 682-699.
  • Robinson, A. A. (2020). Mastering mindfulness: Fostering a mindfulness culture in children. Children and Libraries, 18(1), 17-18. https://doi.org/10.5860/cal.18.1.17
  • Samiee, M. (2019, Ağustos). Natural library: An opportunity for children to familiarize with practical life skills. IFLA WLIC 2019’da sunulan poster, IFLA, Yunanistan. https://library.ifla.org/id/eprint/2622/1/158-samiee-en_poster.jpg
  • Saunders, C. ve Jones, J. (1990). Temporal sequences in information acquisition for decision making: A focus on source and medium. Academy of Management Review, 15, 29–46.
  • Seth, A. (2002). Promoting well being through development of life skills among adolescents. Maharshi Dayanand University. http://shodhganga.inflibnet.ac.in:8080/jspui/bitstream/10603/216089/4/04_%20chapter%201.pdf
  • Sevinç, M. (2005). Bilişsel gelişim ve düşünce becerilerinin eğitimi. M. Sevinç (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar içinde. Morpa Kültür Yayınları.
  • Shahabudin, M. ve Arfa, M. (2019). Peran program bengkel baca tulıs perpustakaan sekolah alam aulıya kendal dalam pembelajaran lıfeskıll sıswa. Jurnal Ilmu Perpustakaan, 6(3), 231-240.
  • Shi, Y. (2011). Brain storm optimization algorithm. G. Wangs (Ed.), Advances in swarm intelligence içinde. Springer.
  • Sirinides, P., Fink, R. ve DuBois, T. (2017). A study of early learning services in museums and libraries. Early Childhood Education Journal, 45(4), 563-573.
  • Snyder, L. G. ve Snyder, M. J. (2008). Teaching critical thinking and problem solving skills. The Journal of Research in Business Education, 50(2), 90.
  • Sönmez Lee, D. (2003). Problem-based learning in science. ERIC Digest.
  • Sreekumar, V. N. (2016). Life skill education among adoloscents. International Journal of Current Research, 8(10), 40787-40790. https://www.journalcra.com/sites/default/files/issue-pdf/18306.pdf
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu kalkınma planı 2014-2018 (Yayın No. 1041). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf
  • T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2020). Etkin Kütüphane: Kütüphanecilik Çalışmaları Dizisi. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Özel Ofset Basın Yayın.
  • T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Z Kütüphane (2016). Sıkça sorulan sorular. https://z-kutuphane.meb.gov.tr/Home/SikcaSorulanSorular
  • Teachstarter Blog (2021). Fun activities to make the most of library time. https://www.teachstarter.com/us/blog/library-activities-for-kids-make-the-most-of-library-time-us/
  • The School Run (2020). 14 things to do in the library (apart from borrowing books). https://www.theschoolrun.com/things-to-do-in-the-library-time-us/
  • The World Bank (2013). Life Skills: What are they, Why do they matter, and How are they taught? https://www.worldbank.org/content/dam/Worldbank/document/Gender/1323447_AGI_LearningFromPracticeSeries.pdf
  • Tillman, K. S. ve Prazak, M. (2019). Friendship club: development and implementation of a 12‐week social skills group curriculum. Counselling and Psychotherapy Research, 19(2), 158-166.
  • Tise, E. R. (2011, 5-11 Ağustos). School libraries empowering the 21stcentury learner. Proceedings of the International Association of School Librarianship Conference Incorporating the 15th International Research Forum on Research in School Librarianship.
  • Tiurmenko, I., Khaletska, L. ve Klynina, T. (2018). Libraries of Ukraine for children as sociocultural centers of community. Kakırman Yıldız, A. ve Özdemir, L. (Yay. Haz.), 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu Bildirileri (ss. 315-328). Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
  • Tuğluk, M. N. ve Özkan, B. (2019). MEB 2013 okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri açısından analizi. Temel Eğitim, 1(4), 29-38.
  • UNICEF (2016). Review of the life skills education program. https://www.unicef.org/maldives/reports/review-life-skills-education-program
  • Ward, T. B. (2004). Cognition, creativity, and entrepreneurship. Journal of Business Venturing, 19(2), 173-188.
  • WHO-World Health Organization (1993). Life skills education for children and adolescents in school. Introduction and guidelines to facilitate the development and implementation of life skills programmes. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/59117/WHO_MNH_PSF_93.7B_Rev.1.p
  • WHO-World Health Organization (1994). Life skills education in schools. World Health, 93(7), 48.
  • WHO-World Health Organization (1997). Life skills education for children and adolescents in schools. Programme on mental health. World Health Organization. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/63552/1/WHO_MNH_PSF_93.7A_ Rev.2.pdf
  • White, R.T. ve Gunstone, R.F. (1992). Probing Understanding.London.
  • Whyte, G. (1991). Decision failures: Why they occur and how to prevent them? Academy of Management Executive, 5(3), 23–31.
  • Wickramarachchi, A. (2021). The social role and the responsibilities of public libraries and librarians in transforming society. Sri Lanka Library Review, 35(1), 1-21.
  • Wiorogórska, Z. (2014). The role of libraries in shaping 21st century skills in Poland. Kurbanoğlu, S., Spiranec, S., Grassian, E., Mizrachi, D. ve Catts, R. (Ed.), Information literacy: Lifelong learning and digital citizenship in the 21st century (ss. 634-641). Springer.
  • Yalman, F. (2020). Kütüphanede verilen “Kitapların Eğlenceli Dünyası” eğitim programının çocukların erken okuryazarlık becerilerine etkisinin incelenmesi [Yüksek Lisans tezi]. Karabük Üniversitesi.
  • Yıldırım, Y. (2017). Anasınıfına devam eden çocuklara uygulanan yaşam becerisi eğitim programının çocukların yaşam becerilerine ve sosyal uyumlarına etkisi [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • Yıldırım, Z. ve Akkaya, M. A. (2018). Türkiye’de IFLA Çocuk Kütüphanesi Hizmet İlkeleri’nin uygulanabilirliğine yönelik analiz: Üç büyükşehirden üç bağımsız çocuk kütüphanesi örneği. Kakırman Yıldız, A. ve Özdemir, L. (Yay. Haz.), 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu Bildirileri (ss. 518-530). Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
  • Yıldırım, Y. ve Temel, Z. F. (2020). Yaşam becerileri eğitim programının anasınıfına devam eden çocukların yaşam becerilerine ve sosyal uyumlarına etkisinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 34(2), 384-405.

Developing Life Skills in Children's Libraries: A Library Program Model

Yıl 2023, , 51 - 73, 30.03.2023
https://doi.org/10.24146/tk.1180204

Öz

Purpose: Children receive support from their families, preschool institutions, or out-of-school education/life centers such as libraries to internalize and learn all the stimuli they are exposed to. When providing services to children, children's libraries have to cover important issues such as “relevance to the child,” “equal opportunity,” “knowledge of developmental period characteristics,” “early intervention,” and “life skills.” Therefore, it is necessary to develop education programs suitable for children's age, developmental level, generational characteristics, individual differences, and special needs. The purpose of the study is to create an education program that has been developed to create and support life skills in children's libraries and enables the experience of original activities by preschool children within a plan.


Method: The work is based on certain stages. In the design process, the first stage, the literature review, application examples of different library programs, and children's universal developmental period needs were discussed together. In the second stage, original activities, stories, and materials were created. In the last stage, the measurement and evaluation technique was determined.


Findings: The content of the program, consisting of 24 play activities, 24 stories, and 24 puppet theaters, was planned and presented to the field experts. After the arrangements were made in line with the feedback from the experts, the program was finalized and made ready for implementation.


Conclusion: The library program model, which was developed in three different modules, took its final shape with the opinions of field experts. As such, the library program is ready to implement life skills in children's libraries within a program.


Originality: It is thought that this theoretical study will make an original contribution in terms of increasing the quality of life of children, laying the groundwork for information literacy skills and lifelong learning, and will enrich the field by enabling academicians from different fields to conduct new studies.

Kaynakça

  • AASL/AECT (American Association of School Librarians/Association for Educational Communication and Technology) (1998). Information Literacy Standards for Student Learning. Chicago, ALA.
  • Akamca, G. Ö. (2008). İlköğretimde analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin-gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi [Doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Akfırat, O. N., Çuhadaroğlu, A. ve Ulusoy, Y. Ö. (2017). İlkokul öğrencilerine yönelik hazırlanan yaşam becerileri geliştirme programının eylem araştırması yöntemiyle revize edilerek yeniden uygulanması. Current Debates in Education, 5, 103-129.
  • Akgün, İ. H. (2013). Sekizinci sınıf vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersinde örnek olay yöntemiyle öğretimin öğrenme düzeyine ve kalıcılığa etkisi [Doktora tezi]. Fırat Üniversitesi.
  • Amoo, A. A. (2014). Libraries as a third place for children in Nigeria [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Loughborobough University. https://www.researchgate.net/profile/Abiola- Amoo/publication/281291001_Libraries_as_a_third_place_for_children_in_Nigeria/links/55e0429008aede0b572c9b60/Libraries-as-a-third-place-for-children-in-Nigeria.pdf
  • Arı, M. (2003). Türkiye’de erken çocukluk dönemi ve kalitenin önemi. Müzeyyen Sevinç (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar (s. 31-35) içinde. Morpa Yayınları.
  • Bergman, B. (1974). Public library service for the preschool child (Graduate Research Papers 1754, University of Northern Iowa). https://scholarworks.uni.edu/grp/1754
  • Beşir, H. (2020). Bebek kütüphanesinde verilen “duyusal deneyimler” eğitim programının bebeklerin gelişim alanlarına ve duyu gelişimine etkisinin incelenmesi [Doktora tezi]. Karabük Üniversitesi.
  • Bild Jensen-Sondrup, G. (2019). Biblioteksverksamhet för de allra yngsta.: Belastning eller belöning för bibliotekens grunduppdrag? En innehållsanalys av HelGe-bibliotekens planer [Yüksek lisans tezi]. https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:1318184/FULLTEXT01.pdf
  • Bolat, Y. ve Balaman, F. (2017). Yaşam becerileri ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(4), 22-39.
  • Ciravola, H. (2015). Life skills: Using the library – Dewey Decimal System. http://www.startsateight.com/using-the-library-dewey-decimal-system/
  • Cohn, P. (2018). Museums and libraries: Community resources for developing executive function life skills. https://earlylearningnation.com/2018/08/museums-and-libraries-community-resources-for-developing-executive-function-life-skills/
  • Collence, T. C. (2013). Zimbabwean school libraries as social spaces: Empowering students with life-wide skills in the new Mmillennium. In International Association of School Librarianship. Selected Papers from the... Annual Conference (p. 174). International Association of School Librarianship. https://iasl-online.org/resources/Documents/c4_5chisitarf.pdf
  • Cüceloğlu, D. (2016). Savaşçı (49. baskı). Remzi Kitabevi.
  • Çocuk Kütüphaneleri Hakkında Yönetmelik (1952, 24 Kasım). T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi, 15(722), 201-208.
  • Dar, M. (2017). Libraries provide teens with important life skills | ALA Annual 2017. https://www.slj.com/?detailStory=libraries-provide-teens-with-important-life-skills-ala-annual-2017
  • Deglan, S. ve Leung, A. (2021). Research roundup, student edition: Social-emotional Learning (SEL) and early childhood. Children and Libraries, 19(2), 25-27. https://doi.org/10.5860/cal.19.2.25
  • Demirel, Ö. (2020). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.
  • Dökmen, Ü. (2008). İletişim çatışmaları. Remzi Kitabevi.
  • Duncan, M. K. (2021). A picture book is worth a thousand words: building a character literacy library. Children and Libraries, 19(1), 16-21.
  • Facione, P. A. (2011). Critical thinking: What it is and why it counts. Insight Assessment, 2007(1), 1- 23.
  • Fahmie, T. A. ve Luczynski, K. C. (2018). Preschool life skills: Recent advancements and future directions. Journal of Applied Behavior Analysis, 51(1), 183-188.
  • Goleman, D. (2017). Duygusal zekâ EQ neden IQ’dan daha önemlidir? Varlık Yayınları.
  • Gönen, M., Temı̇z, N. ve Akbaş, S. C. (2015). Erken çocukluk döneminde çocuk kütüphanelerinin rolü ve önemi: Bir kütüphane programı örneği. Milli Eğitim Dergisi, 208, 76-89.
  • Grad, K. (2021). School age programs and services committee: Out of school time: Inspiring engagement in children’s programming. Children and Libraries, 19(2), 33-34.
  • Grassi, R. (2014). Mind your manners: Teaching life skills in the library. https://www.alsc.ala.org/blog/2014/10/mind-your-manners-teaching-life-skills-in-the-library/
  • Gül, A. C., Apaydın, Z., Çobanoğlu, E. O. ve Tağrikulu, P. (2018). Fen öğretiminde toulmin argümantasyon modelinin sınıf dışı (outdoor) eğitim süreci ile bütünleştirilmesi: Örnek etkinlikler. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 103-120.
  • Halk Kütüphaneleri Yönetmeliği (2012, 11 Ocak). Resmî Gazete (Sayı: 28170). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/01/20120111-18.html
  • Halk ve Çocuk Kütüphaneleri Yönetmeliği (1982, 19 Ağustos). Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı. https://teftis.ktb.gov.tr/TR-264443/halk-ve-cocuk-kutuphanleri-yonetmeligi.html
  • Hickey, K. (2019). Adapting the Reggio Emilia approach in libraries. Children and Libraries, 17(3), 13-19.
  • Hodge, K., Danish, S. ve Martin, J. (2013). Developing a conceptual framework for life skills interventions. The Counseling Psychologist, 41(8), 1125-1152.
  • IFLA (2010). Guidelines for Children’s Library Services. https://www.ifla.org/publications/guidelines-for-children-s-library-services
  • IFLA (2011). Çocuk kütüphanesi hizmetleri için ilkeler (çev. B. Yılmaz ve S. Ekici). Türk Kütüphaneciliği, 24(4), 545-552.
  • IFLA (2015). How libraries for children and young adults are supporting development by providing access to information. https://cdn.ifla.org/wp-content/uploads/files/assets/hq/topics/libraries- development/documents/libraries-for-children-and-young-adults.pdf
  • IFLA (2018a). Guidelines for library services to babies and toddlers, IFLA Professional Report. https://cf4-www.ifla.org/files/assets/hq/publications/professional-report/100.pdf
  • IFLA (2018b). Guidelines for library services to children aged 0-18/revised. https://www.ifla.org/publications/node/67343
  • IFLA (2019a). IFLA Strategy 2019-2024. https://www.ifla.org/strategy
  • IFLA (2019b). Trend report 2019 update. https://trends.ifla.org/files/trends/assets/documents/ifla_trend_report_2019.pdf
  • IFLA (2020a). IFLA public library service guidelines. https://repository.ifla.org/bitstream/123456789/988/2/ifla-publication-series-147.pdf
  • IFLA (2020b). IFLA UNESCO public library manifesto. https://repository.ifla.org/bitstream/123456789/168/1/pl-manifesto-en.pdf
  • IFLA Library services to children and young adults section. (2018). IFLA guidelines for library services to children aged 0-18 (C. Rankin, ed.). (2. bs.). https://www.ifla.org/publications/node/67343?og=51
  • Igwebuike, E. U., Agbo, A. D., ve Echezona, N. P. (2018). Developing effective library services for children and young people in public libraries: A structured review. Information Impact: Journal of Information and Knowledge Management, 9(4), 14-25.
  • Infante, M. A (2018). Collaborative and ınclusive community-based occupational therapy early ıntervention library program for preschool children [Doktora tezi]. Misericordia University.
  • Johnson, L., Levine, A., Smith, R., ve Stone, S. (2010). The 2010 horizon report. The New Media Consortium.
  • Johnson, L., Smith, R., Willis, H., Levine, A. ve Haywood, K., (2011). The 2011 horizon report. The New Media Consortium.
  • Johnson, L., Adams, S. ve Cummins, M. (2012). The NMC horizon report: 2012 higher education edition. The New Media Consortium.
  • Johnson, L., Adams Becker, S., Cummins, M., Estrada, V., Freeman, A., ve Ludgate, H. (2013). The NMC horizon report: 2013 higher education edition. The New Media Consortium.
  • Johnson, L., Adams Becker, S., Estrada ve V., Freeman, A. (2014). The NMC horizon report: 2014 higher education edition. The New Media Consortium.
  • Karadeniz, C. (2011). 3. Ulusal çocuk ve gençlik edebiyatı sempozyumu. Sever, S., Aslan, C., Kant Soysal, Ö., Canlı, S., Önal, Ş., Çıldır, B., Karagül, S., Doğan, B. N. ve İce Samur, Ö. (Yay. Haz.), Dünyada çocuk kütüphaneleri ve Japonya örneği: Bunko (ss. 841, 847). ÇOGEM.
  • Keseroğlu, H. (1989). Halk kütüphanesi politikası ve Türkiye Cumhuriyeti’nde durum. Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi Yayınları.
  • Koimett, E. (2013). The impact of school libraries on students’ life skills: The Kenyan perspective. 2013: IASL conference proceedings (Bali, Indonesia): Enhancing students’ life skills through the school library. https://doi.org/10.29173/iasl7829
  • Koran, N. (2021). Yaşam becerileri. Ummanel, A. (Ed.), yaşam becerilerinin tanımı ve önemi (ss. 1-20). İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Yayınları. http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/kok/yasambecerileri.pdf
  • Mangrulkar, L., Vince-Whitman C. ve Posner, M. (2001). Life skills approach to child and adolescent healthy human development. Pan American Health Organization, USA.
  • Millî Eğitim Bakanlığı, (2013). Okul öncesi eğitimi programı. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf
  • Mind in the making (2015). How libraries and museums can strengthen executive function. https://www.imls.gov/sites/default/files/webinar/pdfs/brain-buildingpowerhousespresentation.pdf
  • NMC horizon report (2015). 2015 library edition. https://library.educause.edu/~/media/files/library/2017/12/2015nmchorizonreportlibraryEN.pdf
  • NMC horizon report (2017). 2017 library edition. https://library.educause.edu/~/media/files/library/2017/12/2017nmchorizonreportlibraryEN.pdf
  • Oberg, D. (2009). Changing school culture: The role of the 21st century teacher-librarian. University of Alberta, Education Rethought. www.quasar.ualberta.ca/tl-dl
  • Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi dünyası, 11(1), 101-121.
  • Önal, İ. (2015). Okul kütüphaneleriyle öğrencilerin 21. yüzyıla hazırlanması. Millî Eğitim Dergisi, 45(208), 233-248.
  • Özbek, O. E. A. (2014). Açık ve uzaktan öğrenmenin günümüzdeki durumu. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 54-165.
  • Özgüven, Ü. (2019). Öğrencilerin bilgi okuryazarlığı becerilerini geliştirmede kullanıcı eğitiminin rolü: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneği. [Yüksek lisans tezi]. Çankırı Karatekin Üniversitesi.
  • Polat, C. (2012). Yaşam boyu öğrenmenin anahtarı bilgi okuryazarlığı ve üniversite kütüphanelerinin bilgi okuryazarlığı öğretimindeki rolü. Külcü, Ö., Çakmak, T. ve Özel, N. (Yay. Haz.), K. Gülbün Baydur’a armağan (ss. 117-131). Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
  • Polat, C. (2018). Dijital yerlilere bilgi becerilerinin kazandırılmasında çocuk kütüphaneleri. Kakırman Yıldız, A. ve Özdemir, L. (Yay. Haz.), 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu Bildirileri (ss. 152-162). Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
  • Pugh, C. ve Doyle, B. (2019). Equity, diversity, inclusion: Seattle’s “Loud at the Library” collaboration. Children and Libraries, 17(3), 27-29. https://doi.org/10.5860/cal.17.3.27
  • Ramazan, M. O. ve Özdemir, H. (2020). Okul öncesi çocuklarının öğrenme merkezlerinde geçirdikleri süreler ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 682-699.
  • Robinson, A. A. (2020). Mastering mindfulness: Fostering a mindfulness culture in children. Children and Libraries, 18(1), 17-18. https://doi.org/10.5860/cal.18.1.17
  • Samiee, M. (2019, Ağustos). Natural library: An opportunity for children to familiarize with practical life skills. IFLA WLIC 2019’da sunulan poster, IFLA, Yunanistan. https://library.ifla.org/id/eprint/2622/1/158-samiee-en_poster.jpg
  • Saunders, C. ve Jones, J. (1990). Temporal sequences in information acquisition for decision making: A focus on source and medium. Academy of Management Review, 15, 29–46.
  • Seth, A. (2002). Promoting well being through development of life skills among adolescents. Maharshi Dayanand University. http://shodhganga.inflibnet.ac.in:8080/jspui/bitstream/10603/216089/4/04_%20chapter%201.pdf
  • Sevinç, M. (2005). Bilişsel gelişim ve düşünce becerilerinin eğitimi. M. Sevinç (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar içinde. Morpa Kültür Yayınları.
  • Shahabudin, M. ve Arfa, M. (2019). Peran program bengkel baca tulıs perpustakaan sekolah alam aulıya kendal dalam pembelajaran lıfeskıll sıswa. Jurnal Ilmu Perpustakaan, 6(3), 231-240.
  • Shi, Y. (2011). Brain storm optimization algorithm. G. Wangs (Ed.), Advances in swarm intelligence içinde. Springer.
  • Sirinides, P., Fink, R. ve DuBois, T. (2017). A study of early learning services in museums and libraries. Early Childhood Education Journal, 45(4), 563-573.
  • Snyder, L. G. ve Snyder, M. J. (2008). Teaching critical thinking and problem solving skills. The Journal of Research in Business Education, 50(2), 90.
  • Sönmez Lee, D. (2003). Problem-based learning in science. ERIC Digest.
  • Sreekumar, V. N. (2016). Life skill education among adoloscents. International Journal of Current Research, 8(10), 40787-40790. https://www.journalcra.com/sites/default/files/issue-pdf/18306.pdf
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu kalkınma planı 2014-2018 (Yayın No. 1041). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf
  • T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2020). Etkin Kütüphane: Kütüphanecilik Çalışmaları Dizisi. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Özel Ofset Basın Yayın.
  • T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Z Kütüphane (2016). Sıkça sorulan sorular. https://z-kutuphane.meb.gov.tr/Home/SikcaSorulanSorular
  • Teachstarter Blog (2021). Fun activities to make the most of library time. https://www.teachstarter.com/us/blog/library-activities-for-kids-make-the-most-of-library-time-us/
  • The School Run (2020). 14 things to do in the library (apart from borrowing books). https://www.theschoolrun.com/things-to-do-in-the-library-time-us/
  • The World Bank (2013). Life Skills: What are they, Why do they matter, and How are they taught? https://www.worldbank.org/content/dam/Worldbank/document/Gender/1323447_AGI_LearningFromPracticeSeries.pdf
  • Tillman, K. S. ve Prazak, M. (2019). Friendship club: development and implementation of a 12‐week social skills group curriculum. Counselling and Psychotherapy Research, 19(2), 158-166.
  • Tise, E. R. (2011, 5-11 Ağustos). School libraries empowering the 21stcentury learner. Proceedings of the International Association of School Librarianship Conference Incorporating the 15th International Research Forum on Research in School Librarianship.
  • Tiurmenko, I., Khaletska, L. ve Klynina, T. (2018). Libraries of Ukraine for children as sociocultural centers of community. Kakırman Yıldız, A. ve Özdemir, L. (Yay. Haz.), 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu Bildirileri (ss. 315-328). Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
  • Tuğluk, M. N. ve Özkan, B. (2019). MEB 2013 okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri açısından analizi. Temel Eğitim, 1(4), 29-38.
  • UNICEF (2016). Review of the life skills education program. https://www.unicef.org/maldives/reports/review-life-skills-education-program
  • Ward, T. B. (2004). Cognition, creativity, and entrepreneurship. Journal of Business Venturing, 19(2), 173-188.
  • WHO-World Health Organization (1993). Life skills education for children and adolescents in school. Introduction and guidelines to facilitate the development and implementation of life skills programmes. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/59117/WHO_MNH_PSF_93.7B_Rev.1.p
  • WHO-World Health Organization (1994). Life skills education in schools. World Health, 93(7), 48.
  • WHO-World Health Organization (1997). Life skills education for children and adolescents in schools. Programme on mental health. World Health Organization. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/63552/1/WHO_MNH_PSF_93.7A_ Rev.2.pdf
  • White, R.T. ve Gunstone, R.F. (1992). Probing Understanding.London.
  • Whyte, G. (1991). Decision failures: Why they occur and how to prevent them? Academy of Management Executive, 5(3), 23–31.
  • Wickramarachchi, A. (2021). The social role and the responsibilities of public libraries and librarians in transforming society. Sri Lanka Library Review, 35(1), 1-21.
  • Wiorogórska, Z. (2014). The role of libraries in shaping 21st century skills in Poland. Kurbanoğlu, S., Spiranec, S., Grassian, E., Mizrachi, D. ve Catts, R. (Ed.), Information literacy: Lifelong learning and digital citizenship in the 21st century (ss. 634-641). Springer.
  • Yalman, F. (2020). Kütüphanede verilen “Kitapların Eğlenceli Dünyası” eğitim programının çocukların erken okuryazarlık becerilerine etkisinin incelenmesi [Yüksek Lisans tezi]. Karabük Üniversitesi.
  • Yıldırım, Y. (2017). Anasınıfına devam eden çocuklara uygulanan yaşam becerisi eğitim programının çocukların yaşam becerilerine ve sosyal uyumlarına etkisi [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • Yıldırım, Z. ve Akkaya, M. A. (2018). Türkiye’de IFLA Çocuk Kütüphanesi Hizmet İlkeleri’nin uygulanabilirliğine yönelik analiz: Üç büyükşehirden üç bağımsız çocuk kütüphanesi örneği. Kakırman Yıldız, A. ve Özdemir, L. (Yay. Haz.), 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu Bildirileri (ss. 518-530). Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
  • Yıldırım, Y. ve Temel, Z. F. (2020). Yaşam becerileri eğitim programının anasınıfına devam eden çocukların yaşam becerilerine ve sosyal uyumlarına etkisinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 34(2), 384-405.
Toplam 100 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Kütüphane ve Bilgi Çalışmaları
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Nihan Temiz 0000-0003-3141-636X

Bülent Yılmaz, Ph.d. 0000-0003-4040-3966

Yayımlanma Tarihi 30 Mart 2023
Gönderilme Tarihi 26 Eylül 2022
Kabul Tarihi 20 Mart 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023

Kaynak Göster

APA Temiz, N., & Yılmaz, Ph.d., B. (2023). Çocuk Kütüphanelerinde Yaşam Becerileri Geliştirmek: Bir Kütüphane Programı Modeli. Türk Kütüphaneciliği, 37(1), 51-73. https://doi.org/10.24146/tk.1180204

Bu dergi içeriği CC BY 4.0cc.svg?ref=chooser-v1by.svg?ref=chooser-v1 ile lisanslanmaktadır.