Amaç: Erken çocukluk (0-8 yaş arası), yaşamın en kritik dönemlerinden biridir. Çocuklar doğdukları andan itibaren maruz kaldıkları uyaranları içselleştirmeleri ve öğrenme yoluyla kalıcı hâle getirmeleri için ailelerinden, okul öncesi kurumlardan ya da okul dışı eğitim/yaşam merkezlerinden destek almaktadırlar. Kütüphaneler sözü edilen merkezlerin en önemlilerinden birisidir. Çocuk kütüphaneleri, özel bir kullanıcı grubu olan çocuklara hizmet verirken “çocuğa görelik”, “fırsat eşitliği”, “gelişim dönem özelliklerini bilme”, “erken müdahale” ve “yaşam becerileri” gibi önemli konuları kapsamak durumundadır. Bunun için de çocukların yaşına, gelişim düzeyine, kuşak özelliğine, bireysel farklılıklarına, özel gereksinimlerine ve desteklenmesi gereken yönlerine uygun eğitim programlarının geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı çocuk kütüphanelerinde yaşam becerilerinin oluşturulması ve desteklenmesi için geliştirilmiş ve özgün etkinliklerin bir plan dâhilinde okul öncesi dönemdeki çocuklar tarafından deneyimlenmesini sağlayan bir eğitim programı oluşturmaktır.
Yöntem: Çalışma belirli aşamalara dayalıdır. İlk aşama olan tasarım sürecinde literatür taraması, farklı kütüphane programlarına dair uygulama örneklerine ulaşılması ve çocukların evrensel gelişimsel dönem ihtiyaçlarının birlikte ele alınıp harmanlanması sağlanmıştır. İkinci aşamada özgün etkinlikler, hikâyeler, içerikler ve materyaller oluşturulmuştur. Son aşamada ise ölçme ve değerlendirmenin yapılma şekli belirlenmiştir.
Bulgular: Programın 24 oyun etkinliği, 24 hikâye ve 24 kukla tiyatrosundan oluşan içeriğinin uygulama planı yapılmış ve oluşturulan program alan uzmanlarının görüşüne sunulmuştur. Uzmanlardan gelen dönütler doğrultusunda yapılan düzenlemelerin ardından programa son hâli verilerek uygulamaya hazır duruma getirilmiştir.
Sonuç: Üç farklı modül hâlinde geliştirilen kütüphane programı modeli, alan uzmanlarının görüşleri ile son şeklini almıştır. Kütüphane programı bu hâliyle yaşam becerilerinin çocuk kütüphanelerinde bir program dahilinde geliştirilmesine olanak sağlayacak niteliktedir.
Özgünlük: Çocuk Kütüphaneleri Yaşam Becerileri Geliştirme Programı’nın ilerleyen dönemde, yaşam kalitesini arttırması, bilgi okuryazarlığı becerilerine ve yaşam boyu öğrenme sürecine zemin hazırlaması amacıyla çocuk kütüphanelerinde kullanılması, sürekliliğinin sağlanması hedeflenmektedir. Kuramsal nitelikteki bu çalışmanın alana özgün bir katkı sağlayacağı öngörülmekte ve bulguların konu ile ilgili çalışan farklı alanlardaki akademisyenlerin yeni çalışmalar yapmasına olanak sağlayan yönü ile alanı zenginleştireceği düşünülmektedir.
Erken çocukluk dönemi çocuk kütüphaneleri yaşam becerileri kütüphane programı
Bu çalışmada kütüphane programının oluşturulması sürecine değerli görüş ve yorumlarıyla katkı veren Prof. Dr. İsmihan Artan’a, Prof. Dr. Selahattin Gelbal’a, Prof. Dr. Şebnem Soysal Acar’a, Prof. Dr. Asiye Kakırman Yıldız’a ve kütüphaneci Hilal Taşçı’ya çok teşekkür ederiz.
Purpose: Children receive support from their families, preschool institutions, or out-of-school education/life centers such as libraries to internalize and learn all the stimuli they are exposed to. When providing services to children, children's libraries have to cover important issues such as “relevance to the child,” “equal opportunity,” “knowledge of developmental period characteristics,” “early intervention,” and “life skills.” Therefore, it is necessary to develop education programs suitable for children's age, developmental level, generational characteristics, individual differences, and special needs. The purpose of the study is to create an education program that has been developed to create and support life skills in children's libraries and enables the experience of original activities by preschool children within a plan.
Method: The work is based on certain stages. In the design process, the first stage, the literature review, application examples of different library programs, and children's universal developmental period needs were discussed together. In the second stage, original activities, stories, and materials were created. In the last stage, the measurement and evaluation technique was determined.
Findings: The content of the program, consisting of 24 play activities, 24 stories, and 24 puppet theaters, was planned and presented to the field experts. After the arrangements were made in line with the feedback from the experts, the program was finalized and made ready for implementation.
Conclusion: The library program model, which was developed in three different modules, took its final shape with the opinions of field experts. As such, the library program is ready to implement life skills in children's libraries within a program.
Originality: It is thought that this theoretical study will make an original contribution in terms of increasing the quality of life of children, laying the groundwork for information literacy skills and lifelong learning, and will enrich the field by enabling academicians from different fields to conduct new studies.
Early childhood period children's libraries life skills library program
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Kütüphane ve Bilgi Çalışmaları |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Mart 2023 |
Gönderilme Tarihi | 26 Eylül 2022 |
Kabul Tarihi | 20 Mart 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 |
Bu dergi içeriği CC BY 4.0 ile lisanslanmaktadır.