Digital Culture and Digital Library

Yıl 2016, Cilt: 30 Sayı: 4, 595 - 618, 01.10.2016

Yalçın Yalçınkaya

Öz

In this study; digital culture and digital library which have a vital connection with each other are examined together. The content of the research consists of the interaction of culture, information, digital culture, intellectual technologies, and digital library concepts. The study is an entry work to integrity of digital culture and digital library theories and aims to expand the symmetry. The purpose of the study is to emphasize the relation between the digital culture and digital library theories acting intersection of the subjects that are examined. Also the perspective of the study is based on examining the literature and analytical evaluation in both studies digital culture and digital library . Within this context, the methodology of the study is essentially descriptive and has an attribute for the transmission and synthesis of distributed findings produced in the field of the research. According to the findings of the study results, digital culture is an inclusive term that describes the effects of intellectual technologies in the field of information and communication. Information becomes energy and the spectrum of the information is expanding in the vertical rise through the digital culture. In this context, the digital library appears as a new living space of a newenvironment. In essence, the digital library isinformation-oriented; hasintellectual technology support and digital platform; is in a digital format; combines information resources and tools in relationship/communication/cooperation by connectedness, and also it is the dynamic face of the digital culture in time and space independence. Resolved with the study is that the digital libraries are active and effective in the formation of global knowing and/or mass wisdom in the process of digital culture

Anahtar Kelimeler

Culture, erudition and deep knowledge, digital culture, intellectual technology, digital library.

Dijital Kültür ve Dijital Kütüphane

Öz

Bu çalışmada; birbiriyle yaşamsal bağı bulunan dijital kültür ve dijital kütüphane olguları bir arada incelenmektedir. Araştırmanın içeriği; kültür, bilgi, dijital kültür, entelektüel teknoloji ve dijital kütüphane kavramlarının etkileşiminden oluşmaktadır. Çalışma, dijital kültür ve dijital kütüphane kuramının; birlikteliğine yönelik bir giriş çalışması olup, bütünlüğündeki bakışımı genişletmeyi hedeflemektedir. Çalışmanın amacı; incelenen konuların kesişim noktalarından hareketle dijital kültür ve dijital kütüphane kuramları arasındaki ilişkiyi vurgulamaktır. Ayrıca çalışmanın perspektifi; her iki konudaki dijital kültür ve dijital kütüphane literatürün incelenmesine ve analitik değerlendirilmesine dayanmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın metodolojisi temelde betimleyici olmakla birlikte araştırma alanyazında üretilen dağıtık bulguların aktarımına ve sentezlenmesine yönelik bir nitelik de taşımaktadır. Çalışmada edinilen bulgulara göre; dijital kültür; bilgi ve iletişim alanındaki entelektüel teknolojilerin etkilerini anlatan kapsayıcı bir terimdir. Dijital kültür sayesinde bilgi, enerjiye dönüşmekte ve bilginin spektrumu düşey düzlemde genleşmekte/genişlemektedir. Bu bağlamda dijital kütüphane, yeni bir ortamın yeni bir yaşam alanı olarak belirmektedir. Özde, dijital kütüphane; bilgi odaklı, entelektüel teknoloji destekli, dijital platforma sahip, dijital formatta yer alan, bağlantılılık sayesinde bilgi kaynaklarını ve araçlarını ilişki/iletişim/işbirliği içinde birleştiren ve işleten ayrıca zaman ve uzam bağımsızlığında dijital kültürün dinamik yüzüdür. Yapılan çalışmayla çözümlenen, dijital kütüphanelerin; dijital kültür sürecinde, küresel bilme ve/veya kitlesel bilgelik oluşumunda etkin ve etkili olduğudur.

Anahtar Kelimeler

Kültür, geniş ve derin bilgi, dijital kültür, entelektüel teknoloji, dijital kütüphane

Kaynakça

• Afzali, M. (2008). Karma kütüphane: dijital ve geleneksel kütüphanelerin odak noktası. Türk Kütüphaneciliği, 22(3), 266-278.
• Aldemir, A. ve Oğuz, E. S. (2006). Sayısal (dijital) kültürün korunması: web arşivleme. Türk Kütüphaneciliği, 20(3), 283-312.
• Arkon, C. (2006). 2000 yılına giderken kültür varlıklarının korunması. M. Bağdatlı(Yay. haz.). I. Ulusal Kültür Kongresi: Demokrasi Kültürü ve Globalleşme, 3-5 Kasım 1997, İzmir içinde (s. 145-154). (2. bs.). İstanbul: İstanbul Kültür Sanat Vakfı.
• Arthur, W. B. (2013). Teknoloji evrilir mi? (F. İyidoğan, Çev.). J. Brockman (Ed.). Kültür: önde gelen bilim insanları toplum,sanat, iktidar ve teknolojiyi tartışıyor içinde (s. 228-245). İstanbul: Alfa BasımYayım.
• Atılgan, D. (1998). Üçüncü bin yıla girerken kütüphanelerimiz. Türk Kütüphaneciliği, 12(1), 47-53.
• Bawden, D. ve Rowlands, I. (1999). Digital libraries: assumptions and concepts. Libri, 49(4), 181-191.
• Bennett, S. (2001). The golden age of libraries. The Journal of Academic Librarianship, 27(4), 256-259.
• Billington, R., Strawbridge, S., Greensides, L. ve Fitzsimons, A. (2010). ‘Kültür'ü tanımlamak. (G. Altaylar, Çev.). A. Giddens (Ed.). Sosyoloji: başlangıç okumaları içinde (s. 33-39). (2. bs.). İstanbul: Say Yayınları.
• Bozkurt, A. (2014). Ağ toplumu ve bilgi. Türk Kütüphaneciliği, 28(4), 510-525.
• Brockman, J. (2013). Giriş. (F. İyidoğan, Çev.). J. Brockman (Ed.). Kültür: önde gelen bilim insanları toplum, sanat, iktidar ve teknolojiyi tartışıyor içinde (s. 7-17). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Brockman,J. (2015). Üçüncü kültür: bilimsel devrimin ötesi. (Y. Türedi, Çev.). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Burke, P. (2001). Gutenberg'den Diderot'ya bilginin toplumsal tarihi. (M. Tunçay, Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Burke, P. (2008). Kültür tarihi. (M. Tunçay, Çev.). (2. bs.). İstanbul: İstanbulBilgi Üniversitesi Yayınları.
• Burke, P. (2013). Bilginin toplumsal tarihi II: Encyclopedie'den Wikipedia'ya. (M. Tunçay, Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
• Calhoun, K. (2014). Exploring digital libraries: foundations, practice, prospects. Chicago: Neal-Schuman.
• Chakraborty, A. K. (2010). Web 2.0 and social web approaches to digital libraries. T. Ashraf, J. Sharma ve P. A. Gulati (Ed.). Developing sustainable digital libraries:socio-technical perspectives içinde (s. 108-132). Hershey: IGI Global.
• Chatfield, T. (2013). Dijital çağa nasıl uyum sağlarız. (L. Konca, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Creeber, G. ve Martin, R. (2011). Digital cultures. Berkshire: Open University Press & McGrawHill Education.
• Cunbur, M. (1981). Atatürk'e göre bilim, kültür, kitap ve kütüphane. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 30(3), 119-127.
• Çakın, İ. (1986). Kütüphanenin toplumsal konumu ve işlevleri. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 35(1), 8-16.
• Dahl, M., Banerjee, K. ve Spalti, M. (2006). Digital libraries: integrating content and systems. Oxford: Chandos Publishing.
• Davenport, T. H. veBeck,J.C.(2010). Dikkat ekonomisi. (S. Diktaş,Çev.). İstanbul:Optimist Yayınları.
• Dollot, L. (1994). Kitle kültürü ve bireysel kültür. (Ö. Nudralı, Çev.). (2. bs.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Dutton, W. H. (2010). Sanal örgüt. (G. Altaylar,Çev.). A. Giddens(Ed.). Sosyoloji: başlangıçokumaları içinde (s. 348-352). (2. bs.). İstanbul: Say Yayınları.
• Dyson, G. (2013). Turing'in katedrali. (F. İyidoğan, Çev.). J. Brockman (Ed.). Kültür: önde gelen bilim insanları toplum,sanat, iktidar ve teknolojiyi tartışıyor içinde (s. 101-110). İstanbul: Alfa BasımYayım.
• Eagleton, T. (2011). Kültür yorumları. (Ö. Çelik, Çev.). (2. bs.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Eczacıbaşı, Ş. (2006). Açılış konuşmaları. M. Bağdatlı (Yay. haz.). I. Ulusal Kültür Kongresi: Demokrasi Kültürü ve Globalleşme, 3-5 Kasım 1997, İzmir içinde (s. 11-12). (2. bs.). İstanbul: İstanbul Kültür Sanat Vakfı.
• Eno, B. (2013). Büyük kültür teorisi. (F. İyidoğan, Çev.). J. Brockman (Ed.). Kültür: önde gelen bilim insanları toplum,sanat, iktidar ve teknolojiyi tartışıyor içinde (s. 74-85). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Ersoy, O. (1961). Kütüphanelerin çağımızdaki önemi. TürkKütüphaneciler Derneği Bülteni, 10(1/2), 2-8.
• Esin, U. (2006). Barış kültürü yılı. M. Bağdatlı (Yay. haz.). II. Kültür Kongresi: Barış Kültürü, 16-18 Ekim 2000, İzmir içinde (s. 73-78). (2. bs.). İstanbul: İstanbul Kültür Sanat Vakfı.
• Foreman, R. (2013). İnternet çağı insanları ya da ‘Tanrılar kafamın içinde'. (F. İyidoğan, Çev.). J. Brockman (Ed.). Kültür: önde gelen bilim insanları toplum, sanat, iktidar ve teknolojiyi tartışıyor içinde (s. 262-264). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Gans, H.J. (2014). Popüler kültür ve yüksek kültür.(E. Onaran İncirlioğlu, Çev.). (4. bs.).İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gelernter, D. (2013). İnterneti ciddiye almaya başlamanın zamanı. (F. İyidoğan, Çev.). J. Brockman (Ed.). Kültür: önde gelen bilim insanları toplum, sanat, iktidar ve teknolojiyi tartışıyor içinde (s. 111-123). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Gençer, M., Tunalıoğlu, V. S. ve Köksal, M. F. (2007). Merkezsiz bir dünyada bilgi paylaşımı: açık kaynak, sayısal kütüphaneler ve üniversite inisiyatifleri. Erişim adresi: http://www.researchgate.net/publication/242658944
• Gleick, J. (2014). Enformasyon: bir tarih, bir kuram, bir tufan!. (Ü. Şensoy, Çev.). İstanbul: Optimist.
• Gökberk, M. (1997). Kant ile Herder'in tarih anlayışları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gramsci, A. (2013), Kültür ve ideolojik hegemonya. (N. Yavuz, Çev.). J. C. Alexander ve S. Seidman (Yay. haz.).Kültür ve toplum: güncel tartışmalar içinde (s. 61-69).İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Güvenç, B. (1997). Kültürün ABC'si. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Güvenç, B. (2015). İnsan ve kültür. İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• Hall, E. T. (1989). Beyond culture. New York: Anchor Books.
• Halman, T. (1995). Babil'den ‘Kütüp-Uzay'a. Türk Kütüphaneciliği, 9(4), 377-385.
• Hamelink, C. J. (2015). Global communication. London: SAGE Publications.
• Haviland, W. A. (2008). Kültürel antropoloji. (İ. D.Erguvan Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Hızlan, D. (2006). Globalleşmenin kültür kimliği üzerindeki etkileri. M. Bağdatlı (Yay. haz.). I. Ulusal Kültür Kongresi: Demokrasi Kültürü ve Globalleşme, 3-5 Kasım 1997, İzmir içinde (s. 51-54). (2. bs.). İstanbul: İstanbul Kültür Sanat Vakfı.
• Hillis, W. D. (2013). Aristoteles: bilgi ağları. (F. İyidoğan, Çev.). J. Brockman (Ed.). Kültür: önde gelen bilim insanları toplum,sanat, iktidar ve teknolojiyi tartışıyor içinde (s. 246-261). İstanbul: Alfa BasımYayım.
• Illich, I. ve Sanders, B. (2015). ABC: aklın modernleşmesi. (İ. Avcı ve Ü. Şahin, Çev.). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Işık, İ. (1995). Kültürümüzün kimliği. (4. bs.). İstanbul: Beyan Yayınları.
• Kakırman, A. (2001). Teknolojik gelişmelerin kütüphanelere etkisi. TürkKütüphaneciliği, 15(2), 172-177.
• Karataş Ateş, E. (2015). Dijitalleştirme süreci ve dijital kütüphane uygulamalarına bir bakış. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(10), 561-574.
• Kartarı, A. (2014). Kültür, farklılık ve iletişim: kültürlerarası iletişimin kavramsal dayanakları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Keseroğlu, H. S. (2004). Sessizserinliklerde bilgi ya da kütüphane üstüne. İstanbul: Mavibulut Yayınları.
• Keseroğlu, H. S. (2005). Kütüphanenin tözü: tarih öncesi dönemde bilgi. Türk Kütüphaneciliği, 19(3), 1-12.
• Kongar, E. (2007). Demokrasi ve kültür. (6. bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kongar, E. (2008). Kültür üzerine. (9. bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kurulgan, M. (2013). Bilgi teknolojilerinin kütüphane / bilgi-belge merkezlerine etkisi: toplumsal, yapısal, yönetsel ve işlevsel açılardan bir inceleme. Türk Kütüphaneciliği, 27(3), 472-495.
• Küçük, M. E. ve Soydal, İ. (2003). Dijital kütüphanelerde standartlar ve protokoller. Türk Kütüphaneciliği, 17(2), 121-146.
• Lagoze, C. (2000). Business unusual: how ‘event-awareness' may breathe life into the catalog? Paper prepared for BicentennialConference on Bibliographic Control forthe New Millennium, Library of Congress. Erişim adresi: http://www.cs.cornell.edu/lagoze/ papers/lagozelc.pdf
• Lesk, M. (2005). Understanding digital libraries. (2nd ed.). New York: Morgan Kaufmann Publishers.
• Lloyd, S. (2006). Programming the universe. New York: Knopf
• Lyon, D. (2010). Bilgi teknolojisi ve bilgi toplumu. (G. Altaylar, Çev.). A. Giddens (Ed.). Sosyoloji: başlangıç okumaları içinde (s. 367-370). (2. bs.). İstanbul: Say Yayınları.
• Majuyev, V. (1998).Kültür ve tarih.(S. H. Yokova, Çev.). (2. bs.).İstanbul:Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
• Manguel, A. (2015). Okumanın tarihi. (F. Elioğlu, Çev.). (7. bs.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Manovich, L. (2001). The language of new media. Cambridge/London: MIT Press.
• Martin,C. (1997). Dijital dünya: İnternet'te iş kurma ve geliştirme fırsatları. (M. Özbey, Çev.). İstanbul: Yönetim Geliştirme Merkezi Yayınları.
• McLuhan, M. (1965). Understanding media: the extensions of man. New York: McGraw Hill.
• McLuhan, M. ve Fiore, Q. (2012). Medya mesajı, medya masajıdır: McLuhan'ın izinde medyayı anlama kılavuzu. (İ. Haydaroğlu, Çev.). J. Agel (Yay. haz.). İstanbul: MediaCat.
• Miller, V. (2011). Understanding digital culture. London: SAGE Publications.
• Moss, M. (2015). What is the same and what is different. M. Moss, B. Endicott-Popovsky ve M. J. Dupuis (Ed.). Is digital different?: how information creation, capture, preservation and discovery are being transformed içinde (s. 1-17). London: Facet Publishing.
• Nutku, Ö. (2006). Globalleşmenin kültür kimliği üzerindeki etkileri. M. Bağdatlı (Yay. haz.). I. Ulusal Kültür Kongresi: Demokrasi Kültürü ve Globalleşme, 3-5 Kasım 1997, İzmir içinde (s. 45-50). (2. bs.). İstanbul: İstanbul Kültür Sanat Vakfı.
• Oğuz, B. (2006). Feodal kültür, halk kültürü ve kent kültürü. M. Bağdatlı (Yay. haz.). I. Ulusal Kültür Kongresi: DemokrasiKültürü ve Globalleşme, 3-5 Kasım 1997, İzmiriçinde (s. 323-344). (2. bs.). İstanbul: İstanbul Kültür Sanat Vakfı.
• Özlem, D. (2008). Kültür bilimleri ve kültür felsefesi. (5. bs.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Rushkoff, D. (2013). Jaron Lanier'in ‘Dijital Maoculuğu' üzerine bir Edge tartışması. (F. İyidoğan, Çev.). J. Brockman (Ed.). Kültür: önde gelen bilim insanları toplum, sanat, iktidar ve teknolojiyi tartışıyor içinde (s. 155-159). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Sartre, J. P. (2013). Sözcükler. (S. Hilâv, Çev.). (8. bs.). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Schirrmacher, F. (2013). Bilgiyle beslenen organizma çağı. (F. İyidoğan, Çev.). J. Brockman (Ed.). Kültür: önde gelen bilim insanları toplum, sanat, iktidar ve teknolojiyi tartışıyor içinde (s. 269­ 280). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Schmidt, E. ve Cohen, J. (2014). Yeni dijital çağ: insanların, ulusların ve iş dünyasının geleceğini yeni baştan şekillendirmek. (Ü. Şensoy, Çev.). İstanbul: Optimist.
• Senge, P., Scharmer, C. O., Jaworski, J. ve Flowers, B. S. (2007). Şimdi - burada: insanın amacı ve geleceğin alanı. (Ç. İmamoğlu, Çev.). İstanbul: GOA Yayınları.
• Siapera, E. (2013). Understanding new media. London: SAGE Publications.
• Simmel, G. (2015). Bireysellik ve kültür. (T. Birkan, Çev.). (2. bs.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Stanford, N.(2014).Organizasyon kültürü.(Ü. Şensoy,Çev.).İstanbul:Türkiye İş BankasıKültür Yayınları.
• Stoica, C. (2015). The Tao of it and bit. Erişim adresi: http://arxiv.org/pdf/1311.0765.pdf
• Subaşıoğlu, F. (2001). Dijital kütüphaneler: tanımlama sorunu. Türk Kütüphaneciliği, 15(1), 45-54.
• Surowiecki, J. (2009). Kitlelerin bilgeliği. (O. Deniztekin, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Swartz, D. (2013). Kültür ve iktidar: Pierre Bourdieu'nün sosyolojisi. (E. Gen, Çev.). (2. bs.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tatlıdil, E. (2006). Kent kuşaklarında kültür. M. Bağdatlı (Yay. haz.). I. Ulusal Kültür Kongresi: Demokrasi Kültürü ve Globalleşme, 3-5 Kasım 1997, İzmir içinde (s. 189-196). (2. bs.). İstanbul: İstanbul Kültür Sanat Vakfı.
• Telli, A. (2015). Elektronik kütüphaneler ve kültürel amnezinin siber tedavisi. Erişim adresi: inettr.org.tr/inetconf7/bildiriler/71.doc
• Thomas, D. ve Johnson, V. (2015). From the Library of Alexandria to the Google Campus: has the digital changed the way we do research?. M. Moss, B. Endicott-Popovsky ve M. J. Dupuis (Ed.). Is digital different?: how information creation, capture, preservation and discovery are being transformed içinde (s. 189-211). London: Facet Publishing.
• Toffler, A. (2008). Üçüncü dalga: bir fütürist ekonomi analizi klasiği. (S. Yeniçeri, Çev.). İstanbul: Koridor Yayıncılık.
• Tomlinson, J. (2013). Küreselleşme ve kültür. (A. Eker, Çev.). (2. bs.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Tonta, Y. (2009). Dijital yerliler, sosyal ağlar ve kütüphanelerin geleceği. Türk Kütüphaneciliği, 23(4), 742-768.
• Tonta, Y. (2012). Dijital çağda dünya belleği: dijitalleştirme ve koruma konferansı. Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 780-793.
• Topuz, H. (2006). Kültürel demokrasi, demokrasi kültürü, kültür hakkı, kültür politikaları. M. Bağdatlı (Yay. haz.).I. UlusalKültürKongresi: Demokrasi Kültürü ve Globalleşme, 3-5Kasım 1997, İzmir içinde (s. 365-370). (2. bs.). İstanbul: İstanbul Kültür Sanat Vakfı.
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2016). Büyük Türkçe Sözlük. Erişim adresi: http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.57ac86a4659d26.74195
• Türkoğlu, T. (2010). Dijital kültür: bilgi(çler) toplumu için (nafile) bir elkitabı. İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Tylor, E. B. (1981). Culture defines. L. A. Coser ve B. Rosenberg (Ed.). Sociological theory içinde (s. 18). London: Macmillan.
• UNESCO and Library of Congress sign agreement for World Digital Library. (2007). Erişim adresi: http://portal.unesco.org/ci/en/ev.phpURL_ID=25521&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html
• Uygur, N. (1989). Çağdaş ortamda teknik: denemeler deyişler. İstanbul: Ara Yayıncılık.
• Uygur, N. (1996). Kültür kuramı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• We Are Social. (2016). Special reports: digital in 2016. Erişim adresi: http://wearesocial.com/uk/special-reports/digital-in-2016
• Williams, R. (2013). Kültür ve materyalizm. (F. B. Aydar, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Witten, I. H., Bainbridge, D. ve Nichols, D. M. (2013). How to build a digital library. (2nd ed.). Burlington: Morgan Kaufmann Publishers.
• Yılmaz, B. (2000). Kültür'e bakış ya da kültürel bakış: binde iki. Türk Kütüphaneciliği, 14(1), 115-117.
• Yılmaz, B. (2009). Türkiye'de kültür politikası ve kütüphane: 1980 sonrası durum. Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği Ankara Şubesi.
• Yılmaz, B. (2011). Dijital kütüphane becerileri konusunda Türkiye'de durum: AccessIT Projesi çerçevesinde bir değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği, 25(1), 117-123.