The Approach to the Library Institution in 2015-2018 Information Society Strategy and Action Plan of Turkey

Yıl 2016, Cilt: 30 Sayı: 1, 59 - 83, 01.01.2016

Şenol Karadeniz Bülent Yılmaz

Öz

Starting from the assumption that there is an organic link between the information policies and the library institution, the approach towards library institution as a part of information society in Information Society Strategy and Action Plan of 2015-2018 prepared by the Turkish Ministry of Development is discussed in this study. Covering the time period between 2015 and 2018 Information Society Strategy and Action Plan consists of 72 actions in 8 main topics. 26 institutions have been held responsible for the actions, and it has been stated that these actions are going to be monitored by 30 indicators. In this study, it has been examined howfrequently the library is used as a term in the content ofInformation Society Strategy and Action Plan. Afterwards, it is aimed to determine the points where all strategies, aims and action plans in Information Society Strategy andAction Plan might be in relation with the library institution. Lastly, the strategy document is examined in terms of the field of Information and Documentation Management. Consequently, the library was used directly as a term only in 2 main topics out of 8. Apart from these, however, it is understood that issues such as the dissemination ofcloud services; the infrastructure measures to reduce the digital division; the training of qualified human resources needed in the ICT sector and the penetration of information technology in society are also in relation with the libraries. In the strategy document it is understood that the library institution is not seen as an organic element supporting national information policies. Some suggestions have been presented on the basis ofthe results obtained through this study.

Anahtar Kelimeler

Information society, informationpolicies, Information Society Strategy andAction Plan.

Türkiye’nin 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı'nda Kütüphane Kurumuna Yaklaşım

Öz

Bu çalışmada, bilgi politikaları ile kütüphane kurumu arasında organik bir bağ bulunduğu varsayımından yola çıkılarak, Türkiye'de Kalkınma Bakanlığı'nın hazırlamış olduğu 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı'nda, bilgi toplumunun bir unsuru olarak kütüphane kurumuna yaklaşım irdelenmiştir. 2015-2018 yıllarını kapsayan Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı; 8 ana konudaki, 72 eylemden oluşmakta olup, eylemler kapsamında 26 kuruma sorumluluk verilmiş ve bu eylemlerin 30 gösterge ile izleneceği belirtilmiştir. Çalışmada, öncelikle Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı'nın içeriğinde kütüphane teriminin ne sıklıkta geçtiği incelenmiştir. Daha sonra Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı'ndaki tüm stratejiler, hedefler ve eylem planlarının, kütüphane kurumu ile ilişkili olabileceği noktalar belirlenmeye çalışılmıştır. Son olarak strateji belgesi, Bilgi ve Belge Yönetimi alanı açısından ele alınmıştır. Sonuç olarak sekiz ana eksenden sadece ikisinde doğrudan kütüphane terimi geçmektedir. Ancak bunların dışında bulut bilişim hizmetlerinin yaygınlaştırılması; sayısal bölünmeyi azaltacak altyapı tedbirleri; BİT sektörünün gereksinim duyduğu nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesi; bilgi teknolojilerinin topluma nüfuzu gibi konuların da kütüphaneler ile ilgili olduğu görülmektedir. Strateji belgesinde kütüphane kurumunun ulusal bilgi politikalarının içinde yer alan organik bir unsur olarak görülmediği anlaşılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen sonuçlar çerçevesinde öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilgi toplumu, bilgi politikaları, Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı.

Kaynakça

• Akın, H. B. (2007). Dünü ve geleceğiyle bilgi toplumu. H. Odabaş ve H. Anameriç (Yay. Haz). Bilgi içinde (ss. 1-22). Ankara: Referans Yayıncılık.
• Arkun, M. E. (2003). Türkiye için bir enformasyon politikasının ana ögeleri neler olmalı? Bilgi Dünyası, 4 (2), 175-191.
• Basri, M., Yusof, Z. M. ve Zin, N. A. (2012). Information policy: the diminishing role of library. International Journal ofHumanities and Social Science, 2 (19), special issue. 317-327.
• Başbakanlık. (1998). Kamu-Net Üst Kurulu genelgesi. 1988/13 no.lu, 19 Mart 1998 tarihli ve 04993 sayılı. Erişim Adresi: http://www.basbakanlik.gov.tr/genelge_pdf/1998/1998-0320- 04993.pdf#page=4
• Başbakanlık. (2002a). e-Türkiye genelgesi. 2002/20 no.lu, 19.06.2002 tarihli ve 9259 sayılı. Erişim Adresi: http://www.basbakanlik.gov.tr/genelge_pdf/2002/2002-0320-09259.pdf
• Başbakanlık. (2002b). Herkesi için bilgi toplumu: e-Türkiye girişimi eylemplanı (taslak). Erişim Adresi: http://www.bllgltoplumu.gov.tr/Documents/1/Yaymlar/020800_E-TıırSlyeEylemPlanl.pdf
• Başbakanlık. (2003a). e-Dönüşüm Türkiye projesi genelgesi. 2003/12 no.lu, 22 Şubat 2003 tarihli ve 2013812 sayılı. Erişim Adresi: http://www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/Mevzuatlar/BasbakanlikGenelge_2003-12.pdf
• Başbakanlık. (2003b). e-Dönüşüm Türkiye projesi kısa dönem eylem planı genelgesi. 2003/48 no.lu. T.C. Resmi Gazete (25306, 4 Aralık 2003). Erişim Adresi: http://www.resmlgazete.gov.tr/esSller/2003/12/20031204.htm#3
• Başbakanlık. (2007). e-Dönüşüm Türkiye projesi kurumsal yapılanması. Genelge no: 2007/7. T.C. Resmi Gazete (26482, 3 Aralık 2007).
• Birinci, G. (2012). Türkiye’nin ulusal bilgi politikası sürecinde T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığının etkisi. Uzmanlık tezi. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Blazquez, F. J. C. (2001). European Commission: eEurope Plus Action Plan Launched. Erişim Adresi: http://merlln.obs.coe.lnt/lrls/2001/7/artlcle7.en.html
• BTD. (2015). Bilgi toplumu dairesi hakkında. Erişim Adresi: http://www.bllgltoplumu.gov.tr/bllgltoplumu/bllgl-toplumu-dalresl-haSSlnda/
• BTSEP. (2015). 2015-2018 Bilgi toplumu stratejisi ve eylem planı. Bilgi Toplumu Stratejisi Proje ve Katılımcılık Portalı. Erişim Adresi: tarihinde http://www.bilgitoplumustratejisi.org/tr
• Çakmak, T. ve Yılmaz, B. (2012). Overview ofthe digitization policies in cultural memory institutions in Turkey. S. Kurbanoğlu, U. Al, P. L. Erdoğan, Y. Tonta, N. Ö. Uçak (Yay. Haz/ Eds.). E- Bilim ve Belge Yönetimi: 3. Uluslararası Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu, 19-21 Eylül 2012, Ankara, Türkiye. Bildiriler içinde (ss.146-154). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
• Çelik, A. (2014). 5N 1K ile Kütüphan-e Türkiye Projesi. TürkKütüphaneciliği, 28 (1), 72-74.
• DPT. (2004). e-Dönüşüm Türkiye projesi kısa dönem eylem planr. 2003-2004. Erişim Adresi: http://www.bllgltoplıımıı.gov.tr/Docııments/1/Yaymlaı7040900_I
• DPT. (2006). Bilgi toplumu stratejisi eylem plam. Erişim Adres:: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/07/20060728-7.htm
• eEurope Plus Action Plan. (2001). eEurope plus action plan. A co-operative effort to implement the information society in Europe. Erişim Adresi: http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wpcontent/uploads/2015/02/010600_eAvrupa+EylemPlani_EN.pdf
• Ekonomi Bakanlığı. (2015). Türkiye'de e-ticaretin tarihçesi. Erişim Adresi: http://www.ekonomi.gov.tr
• European Parliament. (2000). Santa Maria da Feira European Council 19 and 20 June 2000. Conclusions of the Presidency. Erişim Adres:: http://www.europarl.europa.eu/summits/fei1_en.htm
• Hız, G. (2005). Avrupa Birliği bilgi politikası: Gelişmiş ülkelerdeki bilgi politikalarının az gelişmiş ülkelere ışık tutması. ÜNAK 2005: Bilgi hizmetlerinin organizasyonu ve pazarlanması. Erişim Adresi: http://kaynak.unak.org.tr/bildiri/unak05/u05-24.pdf
• IFLA. (2015). Libraries and implementation of the UN 2030 Agenda. Erişim Adresi: http://www.ifla.org/fries/assets/hq/topics/libraries-d^evelopment/documents/toolSitllbrarles_and_lmplementatlon_of_the_im_2030_agenda.pdf
• Karaaslan, V. (2015). Bilgi toplumu olmak ne demektir? Erişim Adresi: http://teknosektor.com/2015/03/05/bilgi-toplumu-olmak-ne-demektir/
• Kurulgan, M. (2005). Bilgi toplumunun kütüphaneler üzerine etkisi. ÜNAK 2005 Bildiriler. Erişim Adresi: http://SaynaS.unaS.org.tr/blldlrr/unaS05^ıı05-19.pdf
• Kütüphan-e Türkiye. (2014). Türkiye’de bilgi toplumuna dönüşüm çabaları ve sonuçları değerlendirme raporu. Erişim Adresi: http://docplayer.biz.tr/29222-Kutuphan-e-turkiye-planlama-ve-pilot-uygulamaproeetl-turSlye-de-bllgl-toplıımıma-donııtıım-cabalarl-ve-tonuclarl-degerlendlrme-raporu.html
• McClure, C. R. (1996). Libraries and federal information policy. Journal ofAcademic Librarianship, 22 (3), 214-218.
• Pajaro, R. ve Betancourt, V. (2007). What is a national information policy: in. Abalı, I. F. (Ed.). Building national informationpolicies: Experiences in Latin America içinde (ss. 20-27). Kingston: UNESCO.
• TDK. (2015). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Adresi: http://www.tdk.gov.tr
• Toffler, A. (2008). Üçüncü dalga. İstanbul: Koridor Yayıncılık.
• Tonta, Y. (1999). Bilgi toplumu ve bilgi teknolojisi. Türk Kütüphaneciliği, 13 (4), 363-375.
• Tonta, Y. ve Küçük, M.E. (2005). Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş sürecinde temel dinamikler. TürkKütüphaneciliği, 19 (4), 1-14.
• Toplu, M. (2006). Ulusaldan evrensele enformasyon politikası: Süreçler, değişimler. H. Odabaş ve H. Anameriç (Yay. Haz.). Bilgi... içinde (ss. 129-166). Ankara: Referans Yayıncılık.
• TUENA (1999). Türkiye ulusal enformasyon altyapısı ana planı: sonuç raporu: Ankara: Ulaştırma Bakanlığı.
• Uzunosmanoğlu, H.E. (2007). Türk ulusal bilgipolitikalarında bilgi merkezi sorunsalı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Webster, F. (1996). The information society: Conceptions and critique. Allen Kent (ed.). Encyclopedia of Library andInformation Science içinde (Vol. 58, Supp. 21, ss. 74-112). New York: MarcelDekker.
• Weingarten, F. W. (1996). Technological change and the evolution of information policy. American Libraries, 27 (11), 45-47.
• World Bank. (1993). Turkey: Informatics and economic modernization. Erişim Adresi: http://www.wds.worldbank.org/extemal/default/WDSContentServer/IW3P/IB/1993/03/01/00000 9265_3970128104047/Rendered/PDF/multi0page.pdf
• Yılmaz, B. (2013). Halk kütüphaneleri bölge seminerleri 2006-2012: Türkiye'de bir hizmetiçi eğitim modelinin değerlendirilmesi. TürkKütüphaneciliği, 27 (1), 180-185.
• Yılmaz, B. (2010). Türkiye’nin bilgi toplumu politikasında kütüphane kurumuna yaklaşım. Bilgi Dünyası, 11 (2), 263-289.
• Yüksek Planlama Kurulu. (2015). 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı'na ilişkin Yüksek Planlama Kurulu Kararı. T.C. Resmi Gazete. (29287, 6 Mart 2015).
• Yüksek Planlama Kurulu. (2005). e-Dönüşüm Türkiye Projesi 2005 Yılı Eylem Planı. Yüksek Planlama Kurulu Karar tarihi: 24/3/2005, Karar No: 2005/5. Erişim Adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/Eskiler/2005/04/20050401-12.htm