Research Trends in the Department of Information Management, Istanbul University 1967-2008: A Content Analysis of theGraduate Theses

Yıl 2009, Cilt: 23 Sayı: 3, 535 - 562, 01.07.2009

Hülya Dilek Kayaoğlu

Öz

Themain purpose of this study is to identify and discuss theresearch trends in theDepartment of InformationManagement, Istanbul University throughcontentanalysisofthegraduate theses which were submitted to theDepartment for the period from 1967-2008. In order to achieve thispurpose,firstly, a total of 58master's and PhDtheses were investigatedinterms of organization context, topic,method and thedatacollectiontechniquesfor period from 1995 to2008. Theclassification schemes for topicsandresearch methodsof LISused inthecontentanalysis were those based on JarvelinandVakkari's. Apart from the master's and PhDtheses, thedata provided inthe article writtenbyYontar 1995 hasalso been referred toobtain pertinentfindingsfor periodfrom 1967-1994.These datasources have provided anopportunitytocompare the obtainedresults and helpedtodeterminetrends.The overall findings revealthat thetotal numberoftheses has tripledoverthe last 15 years.Althoughit is encouragingto see the increase in thenumbers, astronginterest in certainsubcategories intermsoforganizationcontext, topic, andmethod can be seen as a problem.Thearticle also discusses thereasonsforthisproblem

Anahtar Kelimeler

library and informationscience research, content analysis, research trends

İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nde Araştırma Eğilimleri 1967-2008: Lisansüstü Tezlerinin İçerik Analizi

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’ndeki araştırma eğilimlerini, 1967-2008 yılları arasında tamamlanmış lisansüstü tezlerini içerik analizi yöntemiyle inceleyerek belirlemektir. Bu amacı gerçekleştirmek üzere, öncelikle 1995-2008 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nde yapılmış 58 lisansüstü tezinde incelenen örgüt türleri, ana ve alt konular ile kullanılan araştırma stratejileri yöntem türleri ve veri toplama teknikleri içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bu amaçla Jarvelin ve Vakkari 1990; 1993 ’nin içerik analizi modeli kullanılmıştır. 1967-1994 yılları arasında yapılmış tezler, Yontar 1995 tarafından daha önce içerik analizi yöntemiyle incelendiğinden bu araştırmada tekrar analiz edilmemiş; fakat, Yontar’ın 1967-1994 yılları arasındaki döneme ilişkin olarak elde ettiği bulgular, 1995-2008 dönemiyle karşılaştırma yapmak üzere kullanılmış; böylece, hem dönemler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar belirlenmeye, hem de Bölüm’ün araştırma eğilimlerine/karakteristiklerine toplu bir bakış 1967-2008 sağlanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın genel sonuçlarıİstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nde Araştırma Eğilimleri 1967-2008: Lisansüstü Tezlerinin İçerik AnaliziResearch Trends in the Department of Information Management, Istanbul University 1967-2008: A Content Analysis of the Graduate Theses | 536göstermektedir ki, son 15 yılda, Bölüm’de yapılan lisansüstü tezlerinin sayısı en az üçe katlanmıştır. Sayısal artış sevindiricidir; fakat incelenen tezlerin belirli birkaç alt kategori örgüt türü, konu ve yöntem açılarından altında yoğunlaşması sorun olarak görülebilecek bir tür dengesizliğe işaret etmektedir. Çalışmada, bu durumun nedenleri de açıklanmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kütüphane ve bilgi bilimi araştırmaları, içerik analizi, araştırma eğilimleri

Kaynakça

• Alpay,M.(Şenöz). (1967).Tüzel kişi yazar sorunu,İstanbul Üniversitesi,İstanbul.
• Altınörs, G. (1983). Türkiye'de kütüphanecilikbilimdalıkonusundayapılmışolan doçentlik, doktorave bilim tezlerinde kullanılmışolan araştırma metotları. Yayınlanmamışyükseklisanstezi.HacettepeÜniversitesi,Ankara.
• Atkins,S.E. (1988). Subject trends in library and informationscience research, 1975­ 1984.Library Trends,36, 633-658.
• Baysal,J.(Buğra). (1967). İlk Türkbasımevinin kuruluşundanilk millet meclisinin açılmasına kadar Osmanlıİmparatorluğusınırları içindebasılankitaplar: 1729­ 1876.Yayınlanmamışdoktoratezi.İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Baysal,J.(1987). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü'nün Yirmi Yıllık Tarihçesi KütüphanecilikDergisi:BelgeBilgiKütüphane Araştırmaları,1(1),5-15.
• Cano, V. veRey,C. (1993). Tenyears of Spanish library and information science research. Paper presentedat IFLA General Conference in Barcelona, 1993, Library Theoryand Research Section OpenForum.
• Cheng, H. (1996). Abibliometricstudyof library and informationresearch inChina. Paperpresented at IFLA General Conference in Beijing, 1996, Library Theory and Research Section.
• Jarvelin,K veVakkari, P.(1990). Content analysisof research articles in library and information science. Library and InformationScience Research, 12, 395-421.
• Jarvelin,K.veVakkari,P.(1993). Theevolution of library and informationscience 1965-1985:acontent analysis of journal articles. InformationProcessing and Management, 29(1), 129-144.
• Kajberg,L.(1996). A content analysis ofLISserial literature published in Denmark 1957-1986.Library and Information Science Research, 18, 25-52.
• Keseroglu, H. (1987). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi KütüphanecilikBölümü elemanlarının yayınları ile doktora,doçentlik,pofesörlük çalışmaları, bitirmetezleri1967-1984=Doctorate, associateprofessorship,professorship,master theses and lecturers'studies at theDepartment of Librarianship inIstanbul University, 1967-1984, KütüphanecilikDergisi:BelgeBilgi Kütüphane Arastırmaları,1(1),187-218.
• Kurbanoglu, S. (1996). Kütüphanecilik ve bilgibilimtezlerindekullanılanarastırma yöntemleri: bir değerlendirme.Türk Kütüphaneciligi,10(4),350-359.
• Kumpulainen, S.(1991).Libraryand informationscienceresearchin1975:Content analysis of thejournalarticles. Libri,41(4), 59-76.
• Layzell Ward, P.(1997). Thenature of UK researchliterature:Some thoughtsarising fromabibliometricstudy.Kopenhag IFLA GenelKonferansı,KütüphaneKuramı veAraştırması Komitesine sunulanbildiri 1 Eylül 2009 tarihinde http://ifla.queenslibrary.org/IV/ifla63/63layp.htmadresinden erişildi.
• Layzell Ward,P. (1998). A preliminary study of theUK research literatureoflibrary and informationscience. [Appendix6.] InternationalLibrary and Information ScienceResearch:A ComparisonofNationalTrendsiçinde(ss.44-54). The Hague: IFLA,LibraryTheory and ResearchSection.2004.1 Eylül 2009 tarihinde http://archive.ifla.org/VII/s24/pub/iflapr-82-e.pdf adresin-den erişildi.
• Meng,G. F ve Singh, D.(2007). Trendsin MalaysianLISresearch 1996-2006:A content analysis of theMJLIS articles. AbrizahAbdullah,etal. (Eds.) ICOLIS 2007 içinde (ss.397-406), Kuala Lumpur: LISU,FCSIT.1Eylül 2009 tarihinde http://dspace.fsktm.um.edu.my/bitstream/1812/240/1/38MY_Goon_OK.pdf adresinden erişildi.
• Nour,M. M. (1985).Aquantitative analysis of theresearch articlespublishedin core library journalsof 1980.Library and InformationScience Research, 7,261-273.
• Özenç-Uçak, N.(2004).Userstudies inTurkey: an evaluationof dissertations. Information Development, 20,122-129.
• Özenç-Uçak, N. (2007). Kütüphanecilik vebilgiyönetimiliteratüründekullanıcı.S. Kurbanoğlu,Y. Tonta ve U. Al(Yay.Haz.),Değişen-DünyadaBilgi Yönetimi Sempozyumu,24-26 Ekim 2007,Ankara.Bildiriler içinde(ss.113-120). Ankara:H. Ü. Bilgi ve BelgeYönetimi Bölümü.
• Özenç-Uçak, N.(2008)”Kütüphanecilik ve bilgiyönetimiliteratüründekullanıcı” Bilgi Dünyası9(1),20-40.
• Peritz,B.C. (1980).Themethods of library science research: someresults froma bibliometricsurvey.Library Research,2, 251-268.
• Rochester,M.(1995). Library and information science researchinAustralia 1985-1994: acontent analysis of researcharticlesinTheAustralian Library Journal and AustralianAcademic and ResearchLibraries.AustralianAcademicand Research Libraries, 26(3),163-170.
• Rochester,M. ve Vakkari, P. (1998). International LISresearch:Acomparisonof national trends. IFLAJournal24,(3), 166-175
• Rochester, M. ve Vakkari, P. (2003).InternationalLibrary andInformationScience Research:A ComparisonofNational Trends.TheHague:IFLA,LibraryTheory andResearchSection.2004.1Eylül 2009 tarihinde http://archive.ifla.org/VII/s24/pub/iflapr-82-e. pdf adresinden erişildi.
• Uraz,N. (1995). Istanbul ÜniversitesiEdebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü'nde yapılantezçalısmaları: 1985-1994=Theses completedat theDepartment of Library Science, Istanbul University: abibliography1985-1994. TürkKütüphaneciliği, 9(2)170-172.
• Uraz,N. (1996). Istanbul ÜniversitesiEdebiyat Fakültesi KütüphanecilikBölümü ÖğretimElemanlarınınyayınları,çevirilerive tezleri:1985-1994=A bibliography ofpapers,translations anddissertationspublishedby theInstructors of theIstanbul University Facultyof Letters Departmentof LibraryScience: 1985-1994. Türk Kütüphaneciliği,10 (1)48-64.
• Yontar,A.(1995).Mainresearchproblems being investigatedin Turkeyasrevealedin graduatetheses. Booklet7,DivisionofEducationandResearch, 61st IFLACouncil and GeneralConference, Istanbul, Turkey,August20-26,1995 içinde (s.38-47). İstanbul: IFLA.
• Yontar,A.(1998). Türkiye'deKütüphane veBilgi Bilimi Konusundaki Başlıca AraştırmaSorunlarının Lisansüstü TezlerindeYansımasıKütüphanecilikDergisi: BelgeBilgi KütüphaneArastırmaları, (4),1-17.
• Yontar,A. veYalvaç, M.(2000). Problemsoflibraryand information science research in Turkey: acontent analysis of journal articles1952-1994.IFLA Journal,26,39­ 46.
• YükseköğretimKurulu Başkanlığı Yürütme Kurulu (2002).01.02.2002 tarih ve B.30.0.EÖB.0.00.00.03.04.01-205sayılıbölümadıdeğişikliği kararına ilişkin yazı.