Legal Deposit ofElectronic Publications

Yıl 2009, Cilt: 23 Sayı: 2, 299 - 320, 01.04.2009

Burcu Umut Zan

Öz

Themost important and basic role of the deposition studies, which are the greatest contributions to the knowledge sharing, is to gather the artistic and philosophical works of a country and provide them for the use of future researchers. However, since early deposition studies were limited with printed publications, they donot involve the electronic publication types appearing with the development of information technology. This stems from the fact that the electronic publications require procedures different from those of the printed publications in terms of deposition steps because of their structures. Today, in order to guarantee that all registered cultural products, which are mostly produced and used in the electronic environment could be fully collected, electronic publications should also be covered by and regulated under legal deposit.This study analyzes the deposition of electronic publications, within the frameworkof their storage and protection, being put in the use of the users as well as the common approaches to deposition practices in the world parallel to thedevelopments in the information technology. The related situation in Turkey was also evaluated

Anahtar Kelimeler

legaldeposit, electronic publication

Elektronik Yayınların Derlenmesi

Öz

Bilginin paylaşımına en üst düzeyde katkıda bulunan derleme uygulamalarının en önemli ve asli görevi, ülkenin düşün ve sanat ürünlerinin derlenerek şimdiki ve gelecek nesil araştırmacıların yararına sunulmasını sağlamaktır. Ancak eski tarihli derleme uygulamaları basılı yayınlarla sınırlandırıldıklarından enformasyon teknolojisinin gelişimi ile ortaya çıkan elektronik yayın türlerini kapsamamaktadır. Çünkü elektronik yayınlar yapısal farklılıklarından dolayı derleme süreçlerini oluşturan basamaklarda basılılardan farklı prosedürlere ihtiyaç duymaktadır. Günümüzde, çoğu elektronik ortamda üretilmekte ve kullanılmakta olan kültürel ürünlerin eksiksiz olarak derlenmesini garanti altına almak için elektronik yayınların da derleme kanunları kapsamına alınması ve yasal bir boyutta derlenmesi gerekmektedir.Çalışmamızda elektronik yayınların derlenmesi konusu, elektronik yayınların edinilmesi, depolanarak uzun dönem korunması ve kullanıcıların hizmetine sunulması çerçevesinde ele alınmış, bunun yanı sıra enformasyon teknolojisinde yaşanan gelişmelere paralel olarak dünyada derleme uygulamalarındaki başlıca yaklaşımlara yer verilmiş ve Türkiye’deki durum değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Derleme Kanunu, Elektronik yayın

Kaynakça

• Abiteboul, S., Cobena, G., Masanes J. ve Sedrati, G. (2002). A fi rst experience in archiving the French web. 27 Mart 2009 tarihinde ftp://ftp.inria.fr/INRIA/ Projects/gemo/gemo/GemoReport-229.pdf adresinden erişildi.
• Access, copyright andfair dealing. (2009). 13 Mart 2009 tarihinde http://www. nla.gov.au/policy/paep.html#access adresinden erişildi.
• Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu. (1934). T.C. Resmi Gazete, Sayı:2741 (2.7.1934):4076-4077. Düstur, Üçüncü Tertip, 15-D c. Ankara:Başvekalet Neşriyat Müdürlüğü: 1285-1287
• Brown, A. (2006). Archiving web sites: a practical guide fr information management professionals. Cornwall: Facet Publishing.
• Day, M.(2003a). Colecting and preserving the world wide web: a feasibility study undertakenfor the JISC and Wellcome Trust, 27 Mart 2009 tarihinde http:// www.jisc.ac.uk/uploaded_documents/archiving_feasibility.pdf adresinden erişildi.
• Day, M.(2003b, 17-22 August). Preserving the fabric of our lives: a survey of Web preservation initiatives, Research and Advanced Technology for Digital Libraries: 7th EuropeanConference. 27 Mart 2009 tarihinde http://www.ukoln. ac.uk/metadata/presentations/ecdl2003-day/day-paper.pdf adresinden erişildi.
• Fagerli, H. M. (1995). Access to Electronic Dynamic Documents. A Solution to theLegal Deposit Problem (Nordinfo and the British Library Research and Development Report Nr: 6197). Proceedings of theAnglo Nordic Seminar onLegal Deposi içinde (ss.108-118). UK: Nordinfo Publication no:31
• Gladney, H. (2007). Preserving digital information. Berlin: Springer.
• Gorman, M. (1997). Ownership or access: a new idea of collection, College and ResearchLibraries News, 58 (7), 498-499.
• Hakala,J. (1999). Electronic publications as legal deposit copies. 27 Mart 2009 tarihinde http://www.lib.helsinki.fi/tietolinja/0199/legaldep.html adresinden erişildi.
• Hielmcrone Harald.(2008, 10-14 August). Electronic publication: problems of archiving and access to archived information:legal deposit, data protection and related topics, 74th IFLA General Conference and Councıl. 15 Mart 2009 tarihinde http://www.ifla.org/IV/ifla74/index.htm adresinden erişildi.
• Internet Archive. (2009). 15 Mayıs 2009 tarihinde http://www.archive.org/about/ about.phpadresinden erişildi.
• Kavcic-Colic, A. (2002, 18-24 August). Archiving the web: some legal aspects, 68th IFLA Council and General Conference. 27 Mart 2009 tarihinde http:// www.ifla.org/IV/ifla68/papers/116-163e.pdf adresinden erişildi.
• Küçük, M. E. ve Alır, G. (2003). Dijital Koruma Stratejileri ve Bazı uygulama Örnekleri. Türk Kütüphaneciliği. 17 (4), 340-356.
• Lariviere, J. (2000). Guideliness for legal deposit legislation. 27 Mart 2009 tarihinde http://www.ifla.org/VII/s1/gnl/legaldep1.htm adresinden erişildi.
• Legal Deposit.(2009). 27.03.2009 tarihinde http://www.nla.gov.au/padi/topics/67. html adresinden erişildi.
• Lorr, P. (1995). Legal deposit: some issues in the interneational scele. Mousaion 13 (2), 94-111.
• Muir, A. (2001). Legal deposit and preservation of digital publications: a review research and development activity. Journal of Documentation 57 (5), 652 -682.
• Oltmans, E. (2003). Legal deposit of digital materials. Liber Quarterly, 13, 281-289.
• Polat,C. (1999). 21. Yüzyıla girerken ülkemizde derleme sorunu, Bayram, Ö. ve diğerleri (Yay. Haz.), “Bilginin Serüveni: Dünü bugünü ve Yarın”:Türk Kütüphaneciler Derneği'ninKuruluşunun 50. Yılı Uluslararas Sempozyum Bildirileri: 17-21 Kasım içinde (ss. 579-612). Ankara : Türk Kütüphaneciler Derneği.
• Polat,C.(1999a). Başlangıcından Günümüze Ülkemizde Derleme Çalışmaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
• Task Force on Archiving of Digital Information. (1996). Preserving Digital Information: Report of the Task Force on Archiving of Digital Information. Commissioned by the Commission on Preservation and Access and the Research Libraries Group. 27 Mart 2009 tarihinde http://www.clir.org/pubs/ reports/pub63watersgarrett.pdf adresinden erişildi.
• Rauber, A.ve Aschenbrenner, A. (2001). Part of our digital culture is born digital: on efforts to preserve it for future generations. 27 Mart 2009 tarihinde http:// www.ifs.tuwien.ac.at/~aola/publications/trans10.pdf adresindenerişildi.
• Rothenberg,J. (Ocak, 1995). Ensuring the longevity of digital documents. Scientifi c American 24-29.
• Rothenberg,J.(1999). Avoiding Technological quicksand: Finding a viable technical foundationfor digital preservation. 27 Mart 2009 tarihinde http://www.clir.org/ pubs/reports/rothenberg/ adresindenerişildi.
• Standardsfor Electronic Publishing: an Overview. (2000). Report For The NEDLIB publishingstandards.pdf adresinden erişildi.
• The legal deposit of electronic publications. (1996).Working Group of the Haz.).Beijing:UNESCO. 27 Mart 2009 tarihinde http://unesdoc.unesco. org/images/0010/001055/105504E.pdf adresinden erişildi
• UKOLN (2001). Nof-digitise technical advisory service . Programme manual. Section2 digitise preservation. 27 Mart 2009 tarihinde http://www.ukoln. ac.uk/nof/support/manual/digital-preservation adresindenerişildi.
• Webb, C. (1997). Long term management and preservation of publications on CD-ROM's and fl oopy disks:technical issues. 27 Mart 2009 tarihinde www. nla.gov.au/niac/meetings/tech.html adresinden erişildi.
• Wingate, P. (2000). İnternet. İstanbul: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
• Ulusal yayın Kongresi Komisyon Raporları. (1998). Yayıncılıkta yeni ufuklar:elektronik yayıncılık veyayıncılık eğitim komisyon raporu, 16-19 Aralık içinde (ss. 65-79) Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
• Zan,B.U. (2006). Derleme olgusu ve elektronik yayınlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.