Information Retrieval Systems in Information Chain, Library Institution and Other Information Centers in Information Retrieval

Yıl 2009, Cilt: 23 Sayı: 1, 151 - 168, 01.01.2009

Oya Gürdal Tamdoğan

Öz

Elements, that create value in the knowledge production/transfer are the actors that take parts in the links of ‘information chain’. These actors are ‘authors/researchers/scientists’ and consequently their products as information resources, ‘publishers’/database producers, ‘distributors’/intermediary organizations and ‘information retrieval systems’ which include libraries and other information centers, databases and search engines.Theaim of this study is to examine analytically the information retrieval IR process, IRsystems that give life to this process and the position of library insti­tution and otherinformation centers as types of IR systems, in the context of ‘in­formationchain ’concept which defines both the actors and their functions in the process of knowledge production/transfer

Anahtar Kelimeler

information chain, information retrieval, information retrieval sys­tems, libraries

Enformasyon Zincirinde Bilgi Erişim Sistemleri, Bilgi Erişim Sürecinde Kütüphane Kurumu ve Diğer Bilgi Merkezleri

Öz

Bilgi üretimi sürecinde değer yaratan unsurlar, enformasyon zincirinin halkala­rında rol alan aktörler, yazarlar/araştırıcılar/bilim insanları ve dolayısıyla üret­tikleri bilgi kaynakları, yayınevleri/veritabanı üreticileri, dağıtıcı kuruluşlar/ara­cı kuruluşlar ve bilgi merkezleri, veritabanları, tarama motorlarını içeren bilgi erişim sistemleridir.Bu çalışmanın amacı, bilgi üretimi sürecinde rol alan aktörleri ve işlevlerini tanımlayan “enformasyon zinciri ” kavramı bağlamında bilgi erişim süreci, süreci yaşatan bilgi erişim sistemleri ve bilgi erişim sistemi türü olan kütüphane kurumu ve diğer bilgi merkezleri'nin yerini analitik çözümleme yoluyla irdelemektir.

Anahtar Kelimeler

enformasyon zinciri, bilgi erişim, bilgi erişim sistemleri, kütüphaneler

Kaynakça

• Akınoğlu, H. F. (Gür). (1991). Bilgi ağları. Türk Kütüphaneciliği, 5 (3), 100-115.
• Alkan, N. (1995a). Bilgi taramalarında temel başarısızlık nedenleri. Türk Kütüp­ haneciliği, 9 (2), 91-102.
• Alkan, N. (1995b). Bilgi taramalarının değerlendirilmesinde süre ve maliyet öl­ çütleri. Türk Kütüphaneciliği, 9 (4), 398-411.
• Alkan, N. (1995c). Bilgi taramalarının nitelik açısından değerlendirilmesinde bü­ tünlük (kapsam), yenilik, tarama çıktısı ve kullanıcı çabası ölçütleri. Türk Kütüphaneciliği, 9 (3), 315-324.
• Alkan, N. (1994). Bilgi taramalarının nitelik açısından değerlendirilmesinde “ke­ sin isabet” (Kİ-precision) ve “erişim isabeti” (Eİ-recall) oranları. Türk Kü­ tüphaneciliği, 8 (4), 254-265.
• Antonio Salvador Olivan, J. ve Arquero Aviles, R. (2006). An approach to the concept of information retrieval in library and information science. Investi- gacion Bibliotecologica, 20 (41), 13-43. 27 Aralık 2009 tarihinde http://web.ebscohost.com/ehost/ delivery?vid=3&hid=120&sid=bd1cf989- 923b-4dfc-b.... adresindenerişildi.
• Baeze-Yates, R. ve Ribeiro-Neto, B. (1999). Modern information retrieval. New York: ACM; Harlow: Addison Wesley.
• Baydur, G. (1985). Konu indekslemesi. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 34 (4),171-184.
• Blair, D. C. (1990). Language and representation in information retrieval. Ams­ terdam: Elsevier.
• Chesler, A. (2003). Beyond aggregation: Connections in the information chain. Serials Review, 29 (2), 100-102. 7 Şubat 2009 tarihinde http://www.science- direct.com/ science?ob=Mlmg&imagekey=B6W63-4924SYK-9-1&cdi= 6587&_user=77728adresinden erişildi.
• Chu, H. (2003). Information representation and retrieval in the digital age. Med­ ford, NJ: Information Today; Asist Monograph Series.
• Convey,J. (1989). Online information retrieval: An introductory manual to prin­ ciples and practice. 3rd. ed. London: Clive Bingley.
• Cullen, R. (1998). Measure for measure: Apost modern critique of performance measurement in libraries and information services. (ED434664), 15p. 19 Ağustos 2008 tarihinde http://eric.ed.gov/ERICDocs/data/ericdocs2sql/con- tent_storage_01/00000196/ 80/15/e5/c1.pdf adresinden erişildi.
• Eres,B.K. (1989). International information issues. Annual Review of Informati­ onScience and Technology, 24, 3-32.
• Harrod, L.M. (1987). Harrod's librarians' glossary of terms used in librarians­ hip, documentation and the book crafts and reference book. 6th ed. Alders­ hot: Gower.
• Kagolovsky,Y. ve Moehr, J. R. (2003). Terminological problems in information ret­ rieval.Journal of Medical Systems, 27 (5), 399-408. 7 Şubat 2009 tarihinde http://www.scopus.com/scopus/citation/print.url?origin=recordpa- ge&sid=&src=s&sta adresinden erişildi.
• King, D.W. ve Roderer, N. K. (1979). Information transfer cost/ benefit analysis. Information and Industry. AGARD Conference Proceedings, 18-19 October 1978 içinde (ss. 8.1-8.9). London: AGARD.
• Lancaster,F. W. (1972). Evaluation and testing of information retrieval systems. A. Kent and Lancour, H. (Yay.Hazl.). In Encyclopedia of Library and Infor­ mation Science (c.8, 234-259). New York: Marcel Dekker.
• Lancour, H. (1968). Information retrieval system: Characteristics, testing and evaluation. New York: J. Wiley.
• Mackenzie Owen, J. (2002). The new dissemination of knowledge: Digital libra­ riesand institutional roles in scholarly publishing. 7 Aralık 2007 tarihinde http://eprints.rclis. org/archive/00001177/01/WESP2-jmo-artikel.pdf adre­ sinden erişildi.
• Mackenzie Owen, J. ve Van Halm, J. (1989). Innovation in the information cha­ in. London: Routledge. 17 Aralık 2007 tarihinde http://books.goog- le.com/books?id=ZTwOAAAAQ AAJ&printsec=frontcover&dq=mackenzi- e+halm+%22information+chain%22&hl=tr#PPP9,M1adresinden erişildi.
• Pao,M. L. (1989). Concepts of information retrieval. Englewood, CO: Libraries Unlimited.
• Prytherch, R. (2000). Harrod's librarians' glossary and reference book. 9th ed. Aldershot: Gower.
• Salton, G. ve McGill, M. J. (1983). Introduction to modern information retrieval. NewYork: McGraw-Hill.
• Sever, H.; Akal, F. ve Köse, G. (2007). Kavram tabanlı bilgi geri getirim yaklaşı­ mı. Bilgi Dünyası, 8(1), 49-75.
• Soysal, Ö. (2007). Tarihsel boyutu ile ‘iletişim'de kütüphane kurumu ve Anado­ lu. Türk kütüphaneciliği/ Bilginin yazgısı. Gözden geçirilmiş ve genişletilmiş ikincibası içinde (ss. 11-16). Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği.
• Tague-Sutcliffe, J. M. (1996). Some perspectives on the evaluation of informati­ on retrieval systems. Journal of American Society for Information Science, 47(1), 1-3. 7 Şubat 2009 tarihinde http://www.ebscohost.com/ehost/ pdf?vid=2&hid=21&sid=fdfbc9ba-e8da-4097-a526-5d58d1cf4b 58%40SRCSM1adresinden erişildi.
• Tonta, Y. (1995). Bilgi erişim sistemleri. Türk Kütüphaneciliği, 9 (3), 302-314.
• Tonta, Y. (2001). Bilgi erişim sorunu. T. Fenerci ve O. Gürdal (Yay.Hazl.), 21. Yüzyıla Girerken Enformasyon Olgusu Ulusal Sempozyum Bildirileri, 19-20 Nisan 2001, Hatay içinde (ss. 198-206). Ankara: Türk Kütüphaneciler Der­ neği.
• Tonta, Y.(1996). Internet, elektronik kütüphaneler ve bilgi erişim. Türk Kütüpha­ neciliği, 10 (3), 215-230.
• Uçak, N. (Özenç) ve Güzeldere, Ş. (Olşen). (2006). Bilişsel yapının ve işlemle­ rin bilgiarama davranışı üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 20 (1), 7-28.
• Van Rijsbergen, C. J. (1979). Information retrieval. 2nd ed. London; Boston: But­ ter Worths.