TÜBİTAK Türkiye Adresli Uluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik (UBYT) Programının Yeni Destek Algoritmasının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 34 Sayı: 4, 606 - 637, 30.12.2020

Yaşar Tonta , Müge Akbulut

https://doi.org/10.24146/tk.799197

Cited By: 3

Öz

TÜBİTAK, Türkiye adresli yayınların sayısını, kalitesini ve etkisini artırmak amacıyla 1993 yılında Web of Science’ta (WoS) dizinlenen çalışmaların yazarlarının desteklendiği Türkiye Adresli Uluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik (UBYT) Programını uygulamaya koymuştur. Program çerçevesinde destek verilecek yayınlar ve destek miktarları saptanırken uygulanan algoritmada zaman zaman değişiklikler yapılmaktadır. Bu bağlamda 2019 yılında uygulanan UBYT Programının yeni destek algoritması bir önceki algoritmanın aksayan yönlerini düzeltmeyi hedeflemektedir. Bu çalışmada yeni destek algoritmasının desteklenen dergiler, yayınlar ve ödeme miktarları üzerine etkileri karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. Bu amaçla önce eski ve yeni destek algoritmalarının işleyişi karşılaştırılmaktadır. Daha sonra yeni algoritmanın etkileri UBYT’nin desteklenen dergi listeleri ve 2015 yılında desteklenen ve makale etki puanı (MEP) olan yayınlar aracılığıyla ayrıntılı olarak analiz edilmektedir. Bulgular etki değeri nispeten düşük olan yayınların daha çok desteklenmesi, destek miktarlarında disiplinler arası farklılıklar vb. gibi süregelen sorunların yeni destek algoritmasıyla henüz tam olarak çözülemediğini göstermektedir. Bulgulara dayanarak yayınların etki değerini ölçmek için sadece bibliyometrik ölçevlerin kullanıldığı araştırma destek programlarının karşı karşıya kaldığı sorunlar tartışılmakta ve bazı öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

TÜBİTAK UBYT Programı, performansa dayalı araştırma destek sistemleri, bibliyometrik ölçevler, makale etki puanı

Kaynakça

• 2019-2021 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi. (2018, 10 Ekim). Resmî Gazete. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/10/20181011-20.pdf.
• Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği. (2015, 14 Aralık). Resmî Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/12/20151218-4.pdf.
• Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği. (2016, 31 Aralık). Resmî Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/12/20161231M3-2.pdf.
• Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği. (2018, 20 Haziran). Resmî Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/06/20180627-6.pdf.
• Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği. (2020, 17 Ocak). Resmî Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/01/20200117-9.pdf.
• Akın, F. (2018). Türkiye’de akademik teşvik sisteminin bilimsel çalışma performansı ile ilişkisi. Sakarya Üniversitesi araştırması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi.
• Al, U., Şahiner, M. ve Tonta, Y. (2006). Arts and Humanities literature: Bibliometric characteristics of contributions by Turkish authors. Journal of the American Society for Information Science & Technology, 57(8): 1011-1022.
• Albarrán, P., Crespo, J.A., Ortuño, I. ve Ruiz-Castillo, J. (2011). The skewness of science in 219 subfields and a number of aggregates. Scientometrics, 88(2): 385–397.
• Auranen, O. ve Nieminen, M. (2010). University research funding and publication performance— An international comparison. Research Policy, 39(6): 822–834. doi: 10.1016/j.respol.2010.03.003.
• Batmaz, A. (2013, 14 Haziran). Türkiye’de bilim üretimi ve arkeoloji. Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji, (1369), 18. https://www.researchgate.net/publication/255717648_Turkiye'de_Bilim_Uretimi_ve_Arkeoloji.
• Butler, L. (2003). Explaining Australia’s increased share of ISI publications—the effects of a funding formula based on publication counts. Research Policy, 32(1): 143–155. doi: 10.1016/S0048-7333(02)00007-0.
• Butler, L. (2004). What happens when funding is linked to publication counts? H.F. Moed ve diğerleri (ed.), Handbook of quantitative science and technology research: The use of publication and patent statistics in studies of S&T systems içinde (s. 389–405). Dordrecht: Kluwer.
• Checchi, D., Malgarini, M. ve Sarlo, S. (2019). Do performance-based research funding systems affect research production and impact? Higher Education Quarterly, 73: 45-69. doi: 10.1111/hequ.12185.
• Civera, A., Lehmann, E.E., Paleari, S. ve Stockinger, S.A.E. (2020). Higher education policy: Why hope for quality when rewarding quantity? Research Policy, 49(8). https://doi.org/10.1016/j.respol.2020.104083.
• De Rijcke, S. ve diğerleri. (2016). Evaluation practices and effects of indicator use—A literature review. Research Evaluation, 25(2), 161-169. doi: 10.1093/reseval/rvv038.
• Demir, S.B. (2018a). Pros and cons of the new financial support policy for Turkish researchers. Scientometrics, 116: 2053–2068. https://doi.org/10.1007/s11192-018-2833-4.
• Demir, S.B. (2018b). A mixed-methods study of the ex post funding incentive policy for scholarly publications in Turkey. Journal of Scholarly Publishing, 49: 453-476.
• Demir, S.B. (2018c). Predatory journals: Who publishes in them and why? Journal of Informetrics, 12: 1296-1311. https://doi.org/10.1016/j.joi.2018.10.008.
• European Commission. (2010). Assessing Europe’s university-based research: Expert Group on Assessment of University-Based Research (EUR24187EN). https://ec.europa.eu/research/science-society/document_library/pdf_06/assessing-europe-university-based-research_en.pdf.
• Fischer, I. ve Steiger, H-J. (2018). Dynamics of Journal Impact Factors and limits to their inflation. Journal of Scholarly Publishing, 50(1): 26-36. doi: 10.3138/jsp.50.1.06.
• Geuna, A. ve Martin, B. (2003). University research evaluation and funding: An international comparison. Minerva, 41(4): 277–304. https://doi.org/10.1023/B:MINE.0000005155.70870.bd.
• Göksu, İ. ve Bolat, Y.İ. (2019). Akademik teşvik uygulamasının performansa yansıması: 2016 ile 2017’nin karşılaştırmalı analizi. Yükseköğretim Dergisi, 9(2): 189-200. doi: 10.2399/yod.18.044.
• Harley, Y.X., Huysamen, E., Hlungwani, C. ve Douglas, T. (2016). Does the DHET research output subsidy model penalise high-citation publication? A case study. South African Journal of Science, 112(5–6): 1–3. https://doi.org/10.17159 /sajs.2016/20150 352.
• Hedding, D.W. (2019). Payouts push professors towards predatory journals. Nature, 565, 267. https://doi.org/10.1038/d4158 6-019-00120 -1.
• Hicks, D. (2004) The four literatures of Social Science. H.F. Moed ve diğerleri (ed.), Handbook of Quantitative Science and Technology Research: The Use of Publication and Patent Statistics in Studies of S&T Systems içinde (s. 473–496). Dordrecht: Kluwer.
• Hicks, D. (2012). Performance-based university research funding systems. Research Policy, 41(2): 251–261. doi: 10.1016/j.respol.2011.09.007.
• Hicks, D. ve diğerleri. (2015). Bibliometrics: The Leiden Manifesto for research metrics. Nature, 520, 429-431. http://www.nature.com/news/bibliometrics-the-leiden-manifesto-for-research-metrics-1.17351.
• Kerr, S. (1975). On the folly of A, while hoping for B. Academy of Management Journal, 9(1): 769-783. http://web.mit.edu/curhan/www/docs/Articles/15341_Readings/Motivation/Kerr_Folly_of_rewarding_A_while_hoping_for_B.pdf.
• Koçak, Z. (2019). Predatory publishing and Turkey (editorial). Balkan Medical Journal, 36(4), 199–201. https://doi.org/10.4274/balkanmedj.galenos.2019.2019.4.001.
• Larivière, V. ve diğerleri (2016, 11 Eylül). A simple proposal for the publication of journal citation distributions. bioRxiv, https://doi.org/10.1101/062109.
• Liu, F., Guo, W. ve Zuo, C. (2018, March 10). High impact factor journals have more publications than expected. Current Science, 114(5): 955-956. doi: 10.18520/cs/v114/i05/955-956.
• Liu, W., Hu, G. ve Gu, M. (2016). The probability of publishing in first-quartile journals. Scientometrics, 106(3): 1273-1276. doi: 10.1007/s11192-015-1821-1.
• Miranda, R. ve Garcia-Carpintero, E. (2019). Comparison of the share of documents and citations from different quartile journals in 25 research areas. Scientometrics, 121(1): 479-501. doi: 10.1007/s11192-019-03210-z.
• Muller, J.Z. (2019). Sayıların Diktatörlüğü: Başarıyı Rakamlarla Ölçme Saplantısı ve Çözüm Yolları. (Çev. A. Kamacıoğlu). İstanbul: The Kitap.
• San Francisco Declaration on Research Assessment. (2012, 16 Aralık). http://www.ascb.org/dora.
• Sivertsen, G. (2016). Patterns of internationalization and criteria for research assessment in social sciences and humanities. Scientometrics, 107: 357-368. doi: 10.1007/s11192-016-1845-1.
• Sivertsen, G. (2019). Understanding and evaluating research and scholarly publishing in the Social Sciences and Humanities (SSH). Data and Information Management, 2(3): 1–11.
• Sugimoto, C. ve Lariviere, V. (2018). Measuring Research: What Everyone Needs To Know. New York: Oxford University Press.
• TÜBİTAK Türkiye Adresli Uluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik Programı Uygulama Esasları. (2015a). (237-BK EK 1). http://bit.ly/2iBw9QS.
• TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi 2015 Faaliyet Raporu. (2015b). https://ulakbim.tubitak.gov.tr/sites/images/Ulakbim/ulakbim_2015_faaliyet_raporu.pdf.
• TÜBİTAK Türkı̇ye Adreslı̇ Uluslararası Bı̇lı̇msel Yayınları Teşvı̇k (UBYT) Programı Uygulama Usul ve Esasları. (2016a). https://cabim.ulakbim.gov.tr/wp-content/uploads/sites/4/2017/09/2016-Y%c4%b1l%c4%b1-UBYT-Program%c4%b1-Uygulama-Esaslar%c4%b1-2.pdf.
• TÜBİTAK 2016 ULAKBİM Faaliyet Raporu. (2016b). https://ulakbim.tubitak.gov.tr/sites/images/Ulakbim/ulakbim_2016_faaliyet_raporu.pdf.
• TÜBİTAK Türkı̇ye Adreslı̇ Uluslararası Bı̇lı̇msel Yayınları Teşvı̇k (UBYT) Programı Uygulama Usul ve Esasları. (2017a). https://cabim.ulakbim.gov.tr/wp-content/uploads/sites/4/2019/01/UBYT_Esaslar%c4%b1_2016-2017_v2.pdf.
• TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) Faaliyet Raporu 2017. (2017b). https://ulakbim.tubitak.gov.tr/sites/images/Ulakbim/ulakbim_fr_2017_signed.pdf.
• TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi ULAKBİM Faaliyet Raporu 2018. (2018). https://ulakbim.tubitak.gov.tr/sites/images/Ulakbim/2018_tubitak_ulakbim_faaliyet_raporu_.pdf.
• TÜBİTAK Türkı̇ye Adreslı̇ Uluslararası Bı̇lı̇msel Yayınları Teşvı̇k (UBYT) Programı Uygulama Usul ve Esasları. (2019a). https://cabim.ulakbim.gov.tr/wp-content/uploads/sites/4/2019/05/2019_UBYT_Uygulama_Usul_ve_Esasları.pdf.
• TÜBİTAK ULAKBİM Faaliyet Raporu 2019. (2019b). https://ulakbim.tubitak.gov.tr/sites/images/Ulakbim/tubitakulakbim-2019-faaliyet-raporu.pdf.
• TÜBİTAK Türkı̇ye Adreslı̇ Uluslararası Bı̇lı̇msel Yayınları Teşvı̇k (UBYT) Programı Uygulama Usul ve Esasları. (2020a). https://cabim.ulakbim.gov.tr/wp-content/uploads/sites/4/2020/06/2020_UBYT_Program%c4%b1_Uygulama_Usul_ve_Esaslar%c4%b1.pdf.
• TÜBİTAK 2020 UBYT Programı ve Dergi Listesi İlan Edildi (2020b, 23 Haziran). https://www.tubitak.gov.tr/tr/duyuru/tubitak-2020-ubyt-programi-ve-dergi-listesi-ilan-edildi.
• Taşkın, Z. (2020): TÜBİTAK Türkiye Adresli Uluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik Programınca desteklenen dergiler üzerine bir değerlendirme: Yayıncı ülkeler ve disiplin farklılıklarına yakından bakış. Türk Kütüphaneciliği, 34(2): 135-159. doi: 10.24146/tk.685967.
• Tonta, Y. (2014a). Use and misuse of bibliometric measures for assessment of academic performance, tenure and publication support. Metrics 2014: Workshop on Informetric and Scientometric Research (SIG/MET). 77th Annual Meeting of the Association for Information Science and Technology, October 31-November 5, 2014, Seattle, WA. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/yayinlar/tonta-asist2014- seattle-sig-met-misuse-of-bibliometric-indicators.pdf.
• Tonta, Y. (2014b, 3 Temmuz). Akademik performans, öğretim üyeliğine yükseltme ve yayın destekleme ölçütleriyle ilgili bir değerlendirme. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/yayinlar/tonta-yukseltme-kriterleri-hakkinda-degerlendirme-11-Temmuz-2014.pdf.
• Tonta, Y. (2015). Support programs to increase the number of scientific publications using bibliometric measures: The Turkish case. Salah, A.A. ve diğerleri (ed.) Proceedings of ISSI 2015 Istanbul: 15th International Society of Scientometrics and Informetrics Conference, Istanbul, Turkey, 29 June to 4 July, 2015 (s. 767-777). İstanbul: Boğaziçi University. http://www.issi-society.org/proceedings/issi_2015/0767.pdf.
• Tonta, Y. (2017a). Türkiye’de yayımlanan ve Web of Science’ta dizinlenen dergilerle ilgili bir değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği, 31(4): 449-482. doi: 10.24146/tkd.2017.21.
• Tonta, Y. (2017b). TÜBİTAK Türkiye Adresli Uluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik (UBYT) Programının Değerlendirilmesi. Ankara: TÜBİTAK ULAKBİM. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/yayinlar/tonta-tubitak-ubyt-programinin-degerlendirilmesi.pdf.
• Tonta, Y. (2018a, 5 Aralık). Araştırma değerlendirme üzerine. Sarkaç. https://sarkac.org/2018/12/arastirma-degerlendirme-uzerine/.
• Tonta, Y. (2018b). Does monetary support increase the number of scientific papers? An interrupted time series analysis. Journal of Data and Information Science, 3(1): 19-39. doi: 10.2478/jdis-2018-0002.
• Tonta, Y. ve Akbulut, M. (2019). Does monetary support increase citation impact of scholarly papers? Catalano, G. et al. (Yay. haz.). 17th International Conference on Scientometrics & Informetrics ISSI2019 with a Special STI Indicators Conference Track, 2-5 September 2019, Sapienza University of Rome, Italy. Proceedings içinde (s. 1952-1963). Rome: International Society for Scientometrics and Informetrics. http://www.mugeakbulut.com/yayinlar/ISSI2019_tonta_akbulut.pdf.
• Tonta, Y. ve Akbulut, M. (2020a). Does monetary support increase citation impact of scholarly papers? Scientometrics, doi: 10.1007/s11192-020-03688-y.
• Tonta, Y. ve Akbulut, M. (2020b, 23 Eylül). Performansa dayalı akademik teşvik sistemleri üzerine. Sarkaç. https://sarkac.org/2020/09/performansa-dayali-akademik-tesvik-sistemleri-uzerine/.
• Wilsdon, W. ve diğerleri. (2015). The Metric Tide: Report of the Independent Review of the Role of Metrics in Research Assessment and Management. https://www.researchgate.net/publication/279402178_The_Metric_Tide_Report_of_the_Independent_Review_of_the_Role_of_Metrics_in_Research_Assessment_and_Management.
• Wouters, P. ve diğerleri. (2015). The Metric Tide: Literature Review (Supplementary Report I to the Independent Review of the Role of Metrics in Research Assessment and Management). HEFCE. doi: 10.13140/RG.2.1.5066.3520.
• Yaltırak, C. (2014, 21 Haziran). TÜBİTAK yayın teşvik sistemini değiştirmeli! Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji, (1409), 18. https://www.researchgate.net/publication/261061799_Tubitak_yayin_tesvik_sistemini_degistirmeli.
• Yokuş, G., Ayçi̇çek, B. ve Kanadlı, S. (2018). Akademisyen görüşleri doğrultusunda yükseköğretimde performansa dayalı akademik teşvik sisteminin incelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 8(2): 140-149. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yuksekogretim/issue/41130/497154.
• Yuret, T. (2016). Interfield equality: Journals versus researchers. Journal of Informetrics, 10(4): 1196-2016. https://doi.org/10.1016/j.joi.2016.09.004.
• Yuret, T. (2017). Do researchers pay attention to publication subsidies? Journal of Informetrics, 11(2): 423-434. https://doi.org/10.1016/j.joi.2017.02.010.
• Zhang, L. ve Sivertsen, G. (2020). The new research assessment reform in China and its implementation. Scholarly Assessment Reports, 2(1): 3. https://www.scholarlyassessmentreports.org/articles/10.29024/sar.15/#:~:text=A%20radical%20reform%20of%20research,relevance%20of%20research%20in%20China.
• Zhang, L., Rousseau, R. ve Sivertsen, G. (2017). Science deserves to be judged by its contents, not by its wrapping: Revisiting Seglen’s work on journal impact and research evaluation. PLoS ONE, 12(3), e0174205. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0174205.