Çeviri Yazı, Romanizasyon ve Kütüphanecilik

Yıl 2021, Cilt: 35 Sayı: 2, 313 - 320, 30.06.2021

Elif İbşiroğlu Bayram

https://doi.org/10.24146/tk.918739

Öz

Amaç: Bir dilin alfabesinde yer alan harflerin başka bir dilin alfabesine dönüştürülmesi, bir eserin ya da metnin başka bir dile aktarılması çeviri sistemleri ile sağlanmaktadır. Bu çalışmada, çeviri sırasında karşılaşılan sorunlara değinmek amaçlanmıştır. Yöntem: Harflerin dönüşümü, metinlerin aktarımı sırasında meydana gelen sorunlar günümüzün tartışma konusu olmuştur. Konunun değerlendirilmesi, anahtar sözcükler yardımıyla yerli ve yabancı literatür taranarak yapılmış ve elektronik kaynaklardan faydalanılmıştır. Bulgular: Bu çalışmada çeviri yazı ve romanizasyon kavramları ile birlikte dönüşüm, aktarım sırasında karşılaşılan sorunlara değinilmiştir. Disiplinler arası alanda ve kütüphanecilik alanında yapılan çalışmalar bu konuda sorunların olduğunu göstermiştir. Sonuç: Kavramlar kütüphanecilik açısından ele alınmış, bu alanda yaşanan sorunlar kataloglama ve kullanıcı özelinde değerlendirilmiştir. Özgünlük: Konu ile ilgili farklı alanlarda ve kütüphanecilik alanında çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışma ile konuya kütüphanecilik açısından ışık tutulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çeviri yazı, kataloglama, kütüphanecilik, romanizasyon

Transliteration, Romanization and Librarianship

Öz

Objective: The conversion of the alphabet letters of a language to another alphabet letters and the transfer of a work or text to another language are achieved by translation systems. In this study, it is aimed to address the problems encountered during translation. Method: The issue of transformation of letters and problems that occur during the transfer of texts have been today's matters of debate. The research topic was evaluated with the help of related keywords scanned from domestic and international literature, and electronic resources were used. Results: In this study, along with the concepts of transliteration and romanization, the problems encountered during transformation and transfer are discussed. Studies in the interdisciplinary field and in the field of librarianship have shown that there are problems in this regard. Conclusion: Concepts are dealt with in terms of librarianship and the problems experienced in this field are evaluated in terms of cataloging and user. Originality: Studies have been carried out in different fields related to the subject and in the field of librarianship. With this study, it was tried to shed light on the subject in terms of librarianship.

Anahtar Kelimeler

Transliteration, cataloging, librarianship, romanization

Kaynakça

• Agenbroad, J. E. (2006). Romanization is not enough. Cataloging & Classification Quarterly, 42(2), 21-34. https://doi.org/10.1300/J104v42n02_03
• Chroust, D. Z. (2001). Slavic-language material in OCLC and the search for matching records: Reconsidering an overlooked problem. Slavic & East European Information Resources, 1(4), 41-67. https://doi.org/10.1300/J167v01n04_06
• Çetin Milci, E. (2015). Gregoryan muhiti Kıpçak Türkçesinin imla özellikleri. Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, II(2), 159-180.
• El-Sherbini, M. ve Chen, S. (2011). An assessment of the need to provide non-roman subject access to the library online catalog. Cataloging & Classification Quarterly, 49(6), 457-483. https://doi.org/10.1080/01639374.2011.603108
• Gul, A. (2018). The declining standards of Arabic-to-roman transliteration in academic writing, editing, and publishing. Pub Res Q, 34, 1-10. https://doi.org/10.1007/s12109-018-9566-3
• Husic, G. (2011). Romani language: Cataloging ramifications for a language in the process of standardization. Slavic & East European Information Resources, 12(1), 37-51. https://doi.org/10.1080/15228886.2011.556076
• Khurshid, Z. (2002). Arabic script materials: Cataloging issues and problems. Cataloging & Classification Quarterly, 34(4), 67-77. https://doi.org/10.1300/J104v34n04_07
• Kim, S. K. (2006). Romanization in cataloging of Korean materials. Cataloging & Classification Quarterly, 43(2), 53-76. https://doi.org/10.1300/J104v43n02_05
• Korkmaz, Z. (2011). Ağız araştırmalarındaki çeviri yazı ayrılıklarının bir sisteme bağlanması gereği üzerine. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 59(1), 45-50.
• Lawson, D. R. (2010). An assessment of Arabic transliteration systems. Technical Services Quarterly, 27(2), 164-177. https://doi.org/10.1080/07317130903547493
• Molavi, F. (2006). Main issues in cataloging Persian language materials in North America. Cataloging & Classification Quarterly, 43(2), 77-82. https://doi.org/10.1300/J104v43n02_06
• Romanization tables. (2021, 10 Şubat). Cataloging and acquisitions: ALA-LC romanization tables. https://www.loc.gov/catdir/cpso/roman.html
• Tokatlı, Ü. (2013). Çeviri - yazı üzerine bir not. Türk Dünyası Araştırmaları, 207, 201-204.
• Türközü, S. G. ve Ölçer, M. (2019). Korecenin romanizasyonu ve Türkçe çevriyazısı üzerine bir çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 6(1), 9-29.
• Uzun, A. (2020). Farsça-Türkçe ve Osmanlı Türkçesi sözlüklerinde karşılaşılan çeviri yazı ve imla meseleleri üzerine bazı tespit ve değerlendirmeler. ERDEM: İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 78, 241-268.
• Ünver, İ. (1993). Çevriyazıda yazım birliği üzerine öneriler. Türkoloji Dergisi, 11(1), 51-89.
• Wang, Y. (2000). A look into Chinese persons’ names in bibliography practice. Cataloging & Classification Quarterly, 31(1), 51-81. https://doi.org/10.1300/J104v31n01_06
• Weinberg, B. (1974). Transliteration in documentation. Journal of Documentation, 30(1), 18-31.
• Yavuz, E. (2018). Özbek Türkçesi-Türkiye Türkçesi arasındaki aktarım ve çeviri yazı problemleri. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 61, 215-253.