Determining the Effectiveness of Web-Assisted Information Literacy Education: A Nonrandomized Controlled Study on Nursing Students

Yıl 2024, Cilt: 38 Sayı: 1, 1 - 26, 30.03.2024

Ayşe Gedikçi Öndoğan , Sibel Küçükoğlu

https://doi.org/10.24146/tk.1355409

Öz

Purpose: The aim of this study was to determine the difficulty level in information literacy skills of nursing students and to test the effect of an instructional program assisted by web applications on students’ information literacy skills.

Method: The study was conducted in a non-randomized controlled study design on 3rd-year students studying in the nursing department of a state university. The students in the experimental group (n=38) were given 14-week information literacy training with the curriculum prepared by the researchers and web-assisted applications. This training was not provided to the students in the control group (n=38). Descriptive Information Form and Information Literacy Scale were used as data collection tools for pretest and posttest. Data analysis was performed using SPSS 21, the Chi-square test, the T-test for independent groups, the Paired T-test, Cohen’s d effect size, mixed design ANOVA, and partial eta squared.

Findings: As a result of the research, it was determined that there was a significant difference (p<0.05) in favor of the experimental group in terms of the post-test mean scores of the students in the Information Literacy Scale and the post-test mean score of the experimental group (3.92±0.50) was higher than the control group (3.46±0.52). Cohen’s d effect size between the groups was found to have a strong effect size in the Information Literacy Scale (d=0.901 p<0.05) and in the sub-dimensions of “Ethical and Legal Issues” (d=0.930 p<0.05) and “Knowing” (d=1.102 p<0.05); “Accessing” (d=0.810 p<0.05) and “Evaluating” (d=0.644 p<0.05) sub-dimensions had a “medium” effect size; “Using” (d=0.43 p>0.05) sub-dimension had a “small” effect size.

Implications: It was determined that information literacy education assisted by web applications was an intervention that positively affected the level of difficulty in information literacy skills of nursing students. In the nursing profession, which requires continuous updating of professional knowledge, it is recommended to develop information literacy skills with proven educational methods starting from the student years.

Originality: This study differs from other studies in that it is a non-randomized controlled study in terms of testing the effectiveness of the education given by enriching with web-assisted applications in acquiring information literacy skills.

Anahtar Kelimeler

Information literacy, information literacy education, nursing student, non-randomized controlled trial

Web Destekli Bilgi Okuryazarlığı Eğitiminin Etkinliğinin Belirlenmesi: Hemşirelik Öğrencileri Üzerinde Randomize Olmayan Kontrollü Çalışma

Öz

Amaç: Bu çalışma ile hemşirelik bölümünde öğrenim gören öğrencilerinin bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeylerinin belirlenmesi ve web uygulamalarıyla desteklenen bir öğretim programının öğrencilerin bilgi okuryazarlığı becerileri üzerindeki etkisinin test edilmesi amaçlandı.

Yöntem: Çalışma, bir devlet üniversitesinin hemşirelik bölümünde öğrenim gören 3. sınıf öğrencileri üzerinde randomize olmayan kontrollü çalışma deseninde yürütüldü. Deney grubunda yer alan öğrencilere (n=38) araştırmacılar tarafından hazırlanan öğretim programı web üzerinden uygulamalar eşliğinde 14 haftalık bilgi okuryazarlığı eğitimi verildi. Kontrol grubunda yer alan öğrencilere (n=38) ise bu eğitim verilmedi. Ön test ve son test için veri toplama aracı olarak Tanıtıcı Bilgi Formu ve Bilgi Okuryazarlığı Ölçeği kullanıldı. Verilerin analizi SPSS 21 içerisinde Ki-kare testi, bağımsız gruplarda t testi, Paired T testi, karma desen ANOVA, Cohen’s d etki büyüklüğü ve Parsiyel eta kare kullanılarak yapıldı.

Bulgular: Araştırma sonucunda öğrencilerin Bilgi Okuryazarlığı Ölçeği son test puan ortalamaları açısından deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu (p<0,05), deney grubunun son test puan ortalamasının (3,92±0,50) kontrol grubundan (3,46±0,52) yüksek olduğu tespit edildi. Gruplar arası farkın Cohen’s d etki büyüklüğünün Bilgi Okuryazarlığı Ölçeği (d=0,901 p<0,05) ile “Etik ve Yasal Konular” (d=0,930 p<0,05) ve “Bilme” (d=1,102 p<0,05) alt boyutlarında “kuvvetli” etki büyüklüğüne; “Erişim” (d=0,810 p<0,05) ve “Değerlendirme” (d=0,644 p<0,05) alt boyutlarında “orta” etki büyüklüğüne; “Kullanma” (d=0,43 p>0,05) alt boyutunda ise “zayıf” etki büyüklüğüne sahip olduğu belirlendi.

Sonuç: Web uygulamalarıyla desteklenen bilgi okuryazarlığı eğitiminin hemşirelik bölümü öğrencilerinin bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeyleri üzerine olumlu yönde etki eden bir girişim olduğu tespit edildi. Mesleki bilgilerin sürekli güncellenmesini gerektiren hemşirelikte, öğrencilik yıllarından başlayarak etkinliği kanıtlanmış eğitim yöntemleri ile bilgi okuryazarlığı becerilerinin geliştirilmesi önerilir.

Özgünlük: Bu çalışma, bilgi okuryazarlığı becerilerinin kazandırılmasında web destekli uygulamalarla zenginleştirilerek verilen bilgi okuryazarlığı eğitiminin etkililiğini randomize olmayan kontrollü bir çalışma ile test etmesi bakımından diğer çalışmalardan ayrılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bilgi okuryazarlığı, Bilgi okuryazarlığı eğitimi, hemşirelik öğrencileri, randomize olmayan kontrollü çalışma

Kaynakça

• ACRL (Association of College and Research Libraries). (1998). A progress report on information literacy: An update on the American Library Association Presidential Committee on Information Literacy: Final report. https://www.ala.org/acrl/publications/whitepapers/progressreport.
• ACRL (Association of College and Research Libraries) (2000). Information literacy competency standards for higher education. Approved by the Board ofDirectors ofthe ACRL. Chicago: ACRL. https://alair.ala.org/handle/11213/7668
• ACRL (Association of College and Research Libraries). (2013). Information literacy competency standards for nursing. http://www.ala.org/acrl/standards/nursing
• ACRL (Association of College and Research Libraries). (2016). Framework for information literacy for higher education. https://www.ala.org/acrl/standards/ilframework
• ALA (American Library Association). (1989). Presidential Committee on Information Literacy: Final report. https://www.ala.org/acrl/publications/whitepapers/presidential
• Al-Moteri, M. (2023). Evidence-based information-seeking behaviors of nursing students: Concurrent think aloud technique. Heliyon, 9(4).
• Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Anagün, Ş. S., Atalay, N., Kılıç, Z. ve Yaşar, S. (2016). Öğretmen adaylarına yönelik 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (40), 160-175.
• Andre, K. ve Barnes, L. (2010). Creating a 21st century nursing work force: Designing a Bachelor of Nursing Program in response to the health reform agenda. Nurse Educ Today, 30(3), 258-263.
• Arvianto, F., Slamet, S. Y. ve Andayani. (2023). Designing an instrument to measure digital literacy competence using the 4D model. International Journal of Instruction, 16(4), 845-860.
• Barnard, A., Nash, R., ve O'Brien, M. (2005). Information literacy: developing lifelong skills through nursing education. Journal of Nursing Education, 44(11), 505-510.
• Brettle, A. ve Raynor, M. (2013). Developing information literacy skills in pre-registration nurses: An experimental study of teaching methods. Nurse Education Today, 33(2), 103-109.
• Cantwell, L.P., McGowan, B.S., Planchon Wolf, J., Slebodnik, M., Conklin, J.L., McCarthy, S. ve Raszewski, R. (2021). Building a bridge: A review of information literacy in nursing education. J Nurs Educ, 60(8), 431-436.
• Carter-Templeton, H.D., Patterson, R.B. ve Mackey, S. (2013). Nursing faculty and student experiences with information literacy: A pilot study. J Nurs Educ Pract, 4(1), 208-217.
• Chen, C. C., Wang, N. C., Tang, K. Y. ve Tu, Y. F. (2022). Research issues of the top 100 cited articles on information literacy in higher education published from 2011 to 2020: A systematic review and co-citation network analysis. Australasian Journal of Educational Technology, 38(6), 34-52.
• Creswell, J. W. (2014). Research Design (Araştırma Deseni). Selçuk Beşir Demir (Çev. Ed.). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Davis, A. L. (2013). Using instructional design principles to develop effective information literacy instruction: The ADDIE model. College & Research Libraries News, 74(4), 205-207.
• Dijital çağın okuryazar bireyleri proje kitabı. (2020). H. Sayın, A. Altın, E. Orhon ve N. Pembecioğlu, (Eds). Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü.
• Ekici, M ve Kıyıc, M. (2012). Sosyal ağların eğitim bağlamında kullanımı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 156-167.
• Ertürk Yavuz, M. ve Köseoğlu, Ş. (2022). Hemşirelik öğrencilerinin bilimsel bilgi kullanım durumlarının belirlenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 12(1), 180-186.
• Farokhzadian, J., Jouparinejad, S., Fatehi, F. ve Falahati-Marvast, F. (2021). Improving nurses' readiness for evidence-based practice in critical care units: Results of an information literacy training program. BMC Nursing, 20(1).
• Farrell, A., Goosney, J. ve Hutchens, K. (2013). Evaluation of the effectiveness of course integrated library instruction in an undergraduate nursing program. Journal of the Canadian Health Libraries Association, 34(3), 164-175.
• Faydalıgül, Ö.D. ve Çolakkol, A. (2015). Information literacy education for the students of the department of nursing. 6th International Symposium on Information Management in an Changing World, November, 25-27, Guangzhou, China.
• Fetter, K., Wilford, B.N., Brodie, J. ve Mulkey, D.C. (2023). Integrating information literacy into nursing education. Nursing, 53, 17-19.
• Gedikçi Öndoğan, A. (2022). Metaverse ve dijital okuryazarlık. A. Güven ve M.S. Tam (Eds.), Alternatif dijital evren metaverse-I: Kavramsal tartışmalar, sosyoloji, psikoloji ve etik içinde. (s. 81-101) Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları.
• Güngör, M. ve Bulut, Y. (2008). Ki-kare testi üzerine. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 7(1), 84-89.
• Habibi, S., Rezaei Hachesoo, P. ve Tabaghi, R. (2010). Enhancing information literacy as a base of developing evidence-based nursing. Health Info Manag, 7(3), 371-378.
• Haines, M. ve Horrocks, G. (2006). Health information literacy and higher education: The King's College London approach. Library Review, 55(1), 8-19.
• Hashempour, L. (2016). Hemşirelerin bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. 1. Uluslararası Öğrenciler Sosyal Bilimler Kongresi. Ankara.
• İnal, K. (2020). Dijital çağda okuryazarlık: Uzaktan eğitim ve okulsuz toplum. Ankara: Töz Yayınları.
• Jacobs, S.K., Rosenfeld, P. ve Haber, J. (2003). Information literacy as the foundation for evidence-based practice in graduate nursing education: A curriculum-integrated approach. Journal of Professional Nursing, 19(5), 320-328.
• Julien, H., Gross, M. ve Latham, D. (2018). Survey of information literacy instructional practices in US academic libraries. College & Research Libraries, 79(2), 179-199.
• Kandemir, M. ve Dündar, H. (2008). Duygusal okuryazarlık ve duygusal okuryazar öğrenme ortamları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 83-90.
• Karagözoğlu, Ş. (2006). Bilim, bilimsel araştırma süreci ve hemşirelik. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 13(2), 64-71.
• Kılıç, S. (2014). Etki büyüklüğ. Journal of Mood Disorders, 4(1), 44-46.
• Kızıl, M. (2007). Yükseköğrenimde bilgi okuryazarlığı: Selçuk Üniversitesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kumar, S.K. ve Surendran, B. (2015). Information literacy for lifelong learning. Int. J. Libr. Inf. Stud, 5. 130-137.
• Kurbanoğlu, S. (2010). Bilgi okuryazarlığı: Kavramsal bir analiz. Türk Kütüphaneciliği, 24(4), 723-747.
• Kurbanoğlu, S.S., Akkoyunlu, B. ve Umay, A. (2006). Developing the information literacy self-efficacy scale. Journal of Documentation, 62(6), 730-743.
• Kurbanoğlu, S.S. ve Akkoyunlu, B. (2006). Bilgi okuryazarlığı: Bir ilköğretim okulunda yürütülen uygulama çalışması. Türk Kütüphaneciliği, 16(1), 20-40.
• Kurudayıoğlu, M. ve Tüzel, S. (2010). 21. yüzyıl okuryazarlık türleri, değişen metin algısı ve Türkçe eğitimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (28), 283-298.
• Lau, J. (2006). Guidelines on information literacy for lifelong learning. https://www.ifla.org/wp-content/uploads/2019/05/assets/information-literacy/publications/ifla-guidelines-en.pdf
• Li, X., Zhang, J.Y., Zheng, Y.X., Wang, Y.X. ve Hao, W.N. (2022). Factors associated with information literacy of nursing undergraduates in China. BMC Nursing, 21(1).
• Matthias, A.D., Scott, M.D., Ivins, T. ve Osinski, J. (2021). Enhancing the relevance and use of information literacy in future nurse educators. Nursing Education Perspectives, 42(5), 327-328.
• McCannon, M. ve O'Neal, P.V. (2003). Results of a national survey indicating information technology skills needed by nurses at time of entry into the work force. J Nurs Educ, 42(8), 337-340.
• McGowan, B.S., Cantwell, L.P., Conklin, J.L., Raszewski, R., Wolf, J.P., Slebodnik, M., McCarthy, S. ve Johnson, S. (2020). Evaluating nursing faculty's approach to information literacy instruction: A multi-institutional study. J Med Libr Assoc, 108(3), 378-388.
• McNeil, B.J., Elfrink, V.L., Piercec, S.T., Beyea, S.C., Bickford, C.J. ve Averill, C. (2005). Nursing informatics knowledge and competencies: A national survey of nursing education programs in the United States. International Journal of Medical Informatics, 74(11-12), 1021-1030.
• Miller, L. C., Jones, B. B., Graves, R. S. ve Sievert, M. C. (2010). Merging silos: Collaborating for information literacy. The Journal of Continuing Education in Nursing, 41(6), 267-272.
• Mullins, K. (2014). Good IDEA: Instructional design model for integrating information literacy. The Journal of Academic Librarianship, 40(3-4), 339-349.
• Mullins, K. (2016). IDEA model from theory to practice: Integrating information literacy in academic courses. The Journal of Academic Librarianship, 42(1), 55-64.
• Nayda, R. ve Cheri, J. (2008). From enrolled nurse to registered nurse in the rural setting: The graduate nurse experience. Rural Remote Health, 8(2), 900.
• Nayda, R. ve Rankin, E. (2008). Information literacy skill development and life long learning: exploring nursing students' and academics' understandings. Australian Journal of Advanced Nursing, The, 26(2), 27-33.
• Ocak, G. (2008). Web tabanlı çoklu öğrenme ortamlarının öğrencilerin bilgi okuryazarlığı performansı üzerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özbıçakçı, Ş., Gezer, N. ve Bilik, Ö. (2015). Comparison of effects of training programs for final year nursing students in Turkey: Differences in selfefficacy with regard to information literacy. Nurse Educ Today, 35(2), e73-e77.
• Özel, N. (2016). Üniversite öğrencilerinin bilgi okuryazarlığı becerilerinin değerlendirilmesi: Ankara Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 17(2), 247-264.
• Özen, N., Bal Özkaptan, B., Akyar, İ. ve Terzioğlu, F. (2020). Hemşirelik öğrencilerinde bilgi bireysel yenilikçilik düzeyleri okuryazarlığı ile arasındaki ilişkinin incelenmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi HEAD, 17(2), 120-127.
• Özgüven, Ü. (2019). Öğrencilerin bilgi okuryazarlığı becerilerini geliştirmede kullanıcı eğitiminin rolü: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çankırı.
• Özkul, H. ve Kaya, H. (2009). The views of nursing students about their own information literacy. New Educational Review, 19(3), 45-57.
• Özsoy, S. ve Özsoy, G. (2013). Effect size reporting in educational research. Elementary Education Online, 12(2), 334‐346.
• Polat, C. (2005). Üniversite öğrencilerinin bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeyleri üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 19(4), 408-431.
• Polat, C. (2006). Bilgi çağında üniversite eğitimi için bir açılım: Bilgi okuryazarlığı öğretimi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (29), 249-266.
• Polat, C. ve Palo, C. (2015). Hemşirelik bilgi okuryazarlığı yeterlik standartları. Türk Kütüphaneciliği, 29(2), 350-363.
• Purnell, M., Royal, B. ve Warton, L. (2020). Supporting the development of information literacy skills and knowledge in undergraduate nursing students: An integrative review. Nurse Education Today, 95.
• Sanders, D.W. ve Morrison-Shetlar, A.I. (2001). Student attitudes toward web-enhanced instruction in an introductory biology course. Journal of Research on Computing in Education, 33(3), 251-262.
• Saranto, K. ve Hovenga, E.J.S. (2004). Information literacy - what it is about? Literature review of the concept and the context. International Journal of Medical Informatics, 73(6), 503-513.
• Sevim, O ve Kavak, A. (2020). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeylerinin incelenmesi: Atatürk Üniversitesi örneği. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 68, 583-599.
• Shamsaee, M., Mangolian Shahrbabaki, P., Ahmadian, L., Farokhzadian, J.ve Fatehi, F. (2021). Assessing the effect of virtual education on information literacy competency for evidence-based practice among the undergraduate nursing students. BMC Med Inform Decis Mak, 21(1), 48.
• Smith, D. (2019). Re-visioning library support for undergraduate educational programmes in an academic health sciences library: A Scoping review. Journal of Information Literacy, 13(2), 136-
• Smith, D. ve Sanger, S. (2023). Scaffolded, embedded required: Information literacy education in undergraduate health sciences. The Journal of the Canadian Health Libraries Association, 44, 27-35.
• Sonya L. (2014). The importance of knowing how to get things: Information literacy and the healthcare professional. J Ment Health. 23(3), 113- 114.
• Stokes, P. (2013). Developing an information seeking profile for nursing students: The role of personality, learning style, and self-efficacy (Order No. U611885). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (1799045899)
• Stokes, P. ve Urquhart, C. (2011). Profiling information behaviour of nursing students: Part 1: Quantitative findings. Journal of Documentation, 67(6), 908-932.
• Stokes, P., Priharjo, R. ve Urquhart, C. (2021). Validation of information-seeking behaviour of nursing students confirms most profiles but also indicates desirable changes for information literacy support. Journal of Documentation, 77(3), 680-702.
• Suliman, M., Ta'an, W., Abdalrhim, A., Tawalbeh, L. ve Aljezawi, M. (2022). The impact of online synchronous versus asynchronous classes on nursing students' knowledge and ability to make legal and ethical decisions. Nurse Educ Today, 109. 105245.
• Sweller, J. (1998). Cognitive load during problem solving: Effects on learning. Cognitive Science, 12(2), 257-285.
• Şenyurt, Ö. ve Önal, H.İ. (2019). Türk millî eğitim sisteminde bilgi okuryazarlığı: Politikalar, öğretim programları, öğretmenler ve öğrenciler üzerine bir araştırma. Bilgi Dünyası, 20(1), 25-63.
• Wadson, K. ve Phillips, L.A. (2018). Information literacy skills and training of licensed practical nurses in Alberta, Canada: Results of a survey. Health Information and Libraries Journal, 35(2), 141-159.
• Wahoush, O. ve Banfield, L. (2014). Information literacy during entry to practice: Information-seeking behaviors in student nurses and recent nurse graduates. Nurse Education Today, 34(2), 208-213.
• Walsh, A. (2009). Information literacy assessment: where do we start?. Journal of Librarianship and Information Science, 41(1), 19-28.
• Wu, T.T., Lu, Y.C. ve Huang, Y.M. (2023). Effect of multimedia e-book use on the ınformation literacy of nursing students and health communication in student-led large- and small-group community health education sessions. Sustainability, 15(9).
• Wu, W.C.V., Manabe, K., Marek, M.W. and Shu, Y. (2023). Enhancing 21st-century competencies via virtual reality digital content creation, Journal of Research on Technology in Education, 55(3), 388-410.
• Yıldız Ilıman, A., Eşer, İ. ve Aktan, G.G. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin kullandıkları bilgi kaynaklarının incelenmesi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 3(1), 19-24.
• Zhang, W. (2002). Developing web-enhanced learning for ınformation fluency: A liberal arts college’s perspective. Reference & User Services Quarterly, 41(4), 356–363.
• Zhong, Z.Q., Hu, D.H., Zheng, F., Ding, S.Q. ve Luo, A.J. (2018). Relationship between information-seeking behavior and innovative behavior in Chinese nursing students. Nurse Education Today, 63. 1-5.
• Zurkowski, P. (1974). The information service environment: Relationships and priorities (Report ED 100391). https://eric.ed.gov/?id=ED100391