SOFYALI BÂLÎ EFENDİ’NİN SAFEVÎLERE DAİR RÜSTEM PAŞA’YA GÖNDERDİĞİ MEKTUP

Yıl 2010, Sayı: 56, 203 - 210, 28.01.2013

Tufan Gündüz

Öz

Fususü’l-Hikem şarihi olarak bilinen Sofyalı Bâlî Efendi, Safevî şehzâdelerinden Elkas Mirza’nın Osmanlı Devleti’ne sığınması vesilesi ile Rüstem Paşa’ya gönderdiği mektubunda Safevîlerin tarihine ve din anlayışlarına dair görüşlerini nakletmiş, onları rafızî olarak nitelendirmiş, Şah İsmail’in kendisinin ve hükümdarlığının gayrimeşru olduğuna vurgu yapmıştır. Mektup temel olarak Safevîlerle hiçbir şekilde işbirliği yapılmamasını tavsiye etmekte olup, Osmanlı sûfî çevrelerinin Safevîlere bakış açısını yansıtması bakımından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sofyalı Bâlî Efendi, Şah İsmail, Tahmasb, Elkas Mirza, Rafızî, Kızılbaş

THE LETTER THAT SOFYALI BÂLÎ EFENDI SENT TO RUSTEM PASHA ABOUT THE SAFEVIDS

Öz

Sofyalı Bâlî Efendi who was known as the annotater of Fususi’l-Hikem - by using the asylum of Elkas Mirza who was one of the princes of Safevids to Ottomans- expressed his opinions about the history of Safevids and their perception of religion ,identified them as Rafızi and stressed that Shah Esmail himself and his rulership was illegal. The letter suggests that any collaboration should not be made with Safevids and also this letter is of great importance as it reflects the viewpoint of Otoman Mystics about the Safevids

Anahtar Kelimeler

Sofyalı Bâlî Efendi, Shah Esmail, Tahmasb, Elkas Mirza, Rafizî, Kizilbash

Kaynakça

• Bâlî Efendi’nin Mektubu Manisa İl Halk Kütüphanesi 45 Hk 2951-25
• Anonim, Risale fî Tekfîr-i Kızılbaş, Millî Kütüphane A.Mil.Yz.A 965/1
• Taşköprüzâde 2007: Osmanlı Bilginleri-eş-Şakaiku’n- Numaniye fî Ulemai’d-Devlet-i Osmaniyye, (trc. Muharrem Tan), İstanbul.
• Mehmed Süreyya 1996: Sicil-i Osmanî, c. II, (haz. Seyit Ali Kahraman), İstanbul.
• Osmanzâde Hüseyin Vassâf 2006, Sefine-i Evliya, c. III, (haz. Mehmet Akkuş-Ali Yılmaz), İstanbul.
• Mustafa Kara 1992: “Bâlî Efendi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), c. V/20- 21, İstanbul.
• Evliya Çelebi 2001, Seyahatnâme, (haz. Seyit ali Kahraman-Yücel Dağlı), İstanbul .
• Remzi Kılıç 2006; Kanunî Devri Osmanlı İran Münasebetleri, İstanbul.