Öz
Alevîlik ve Bektaşîlik Osmanlı coğrafyasında dinî yapılanma açısından çok önemli bir yere sahiptir. 13. yüzyıldan itibaren, bu inanç sistemini muhtelif Alevî Ocakları, Erdebil Tekkesi ve Hacı Bektaş Dergâhı olmak üzere üç ana grup altında toplamak mümkündür. Her üç yapılanmanın da ser-çeşmesinin Hacı Bektaş Velî olduğu ise bilinen bir gerçektir.Bu çalışmada, farklı zamanlarda inanç önderlerine verilmiş olan beş adet icâzetnâme öncelikle Lâtin harflerine çevrilmiş, daha sonra okuyucular tarafından anlaşılmasının kolay olması için günümüz Türkçesine aktarılmıştır. Yayınladığımız icâzetnâmelerden ilki, Sivas’ın Hafik kazasına bağlı Sinekli köyünden ve Seyyid Ali Sultan evlatlarından Seyyid halife oğlu Seyyid Velîyeddin’e milâdî 8 Haziran 1819 tarihinde verilmiştir. İkinci icâzetnâme, Çankırı Şabanözü’ne bağlı Kutluşar Sarısu, Bulgurcu, Kösrelik köyleri halkının talebi üzerine Şeyh Mehmed Saadeddin evlatlarından Arap Ali-zâde Âşık Hasan ve İsmail Efendilere hicrî 17 Mayıs 1315 tarihinde Abdülvahid Dede tarafından verilmiştir. Belgenin altında başka bir kayıt olmamakla beraber onların soyunun da sırasıyla, Hacı Murad Velî Ocağı'na, Hacı Ali Turâbî Ocağı'na silsileyi müteakip Seyyid Kalender Velî Ocağı'na oradan da Hacı Bektaş Velî Hazretlerine bağlandığı belgeyi veren Emre Şengül tarafından belirtilmiştir. Bu belgede Çelebilerin adı geçmemekte ve mühürleri bulunmamaktadır. Diğer üç icâzetnâme ise Ordu Mesudiye’de Sarı İsmail Ocağı’ndan Kasım Çelebi oğlu Seyyid İsmail ve Seyyid Ali adındaki kişilere 1796 ile 1833 yılları arasında Hacı Bektaş soyundan olduklarını ileri süren Çelebiler tarafından kendilerine verilen icâzetnâmelerdir. Beş icâzetnâmenin birisi Abdülvahid Dede, geriye kalan diğer dördü ise Hacı Bektaş Veli soyundan olduklarını ileri süren Çelebiler tarafından verilmiştir.Bu icâzetnâmeler, verildikleri tarihe ışık tutmaları ve bir inanç sisteminin genel çerçevesini tanımlaması açısından önem arzetmektedir.
Anahtar Kelimeler
İcazetname hilâfetnâme ehilnâme Sarı İsmail Ocağı Hacı Murat Veli Ocağı Arap Ali-zâde
Öz
Alevîsm and Bektashî Order of Islam are the corner stones of religious structure of Ottoman Empire. Starting from 13th century, these schools can be grouped under three organizational formations: Dargah of Haji Bektash Veli, Tekke of Erdebil and Alevî Lodges. Although there are three separate formations, all of them accept Haji Bektash Veli as their patron saint.which are the villages of Şabanözü, Çankırı on May 17th 1315 according to Islamic calendar by Abdülvahid Dede to Arap Alizade Aşık Hasan and İsmail, who are from the family of Sheikh Mehmed Saadeddin. Although there is no further information on the certificate, it is stated by Emre Şengül, who has provided the document, that the family is connected to Haji Bektash Veli through Seyyid Kalender Veli Lodge, Haji Ali Turabi Lodge and Haji Murad Veli Lodge, respectively. In this document, the name or the seal of Çelebi family does not exist. The remaining three certificates are given to Seyyid İsmail and Seyyid Ali, sons of Kasım Çelebi from Sarı İsmail Lodge in Mesudiye, Ordu by Çelebi family, who claims to be the descendants of Haji Bektash Veli, between 1796 and 1833. As a conclusion, one of the five certificates is given by Abdülvahid Dede, and the remaining four is given by the Çelebi family. These certificates of permission are important due to the light they shed on both the historical era and the religious structure of the period
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 9 Haziran 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 82 |
- Makale Dosyaları
Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.