HZ. ALİ’NİN, OĞLU MUHAMMED B. HANEFİYYE’YE ÖĞÜTLERİ

Yıl 2017, Sayı: 84, 117 - 136, 14.12.2017

Turgut Koçoğlu

Öz

İçeriği, tertip usûlü, tertip amacı, dili gibi yönleriyle çok çeşitli olan mecmûlar; Türk edebiyatı ve kültürünün gizli hazinesi gibidir. Gün yüzüne çıkmamış pek çok bilgi, belge, eser, bu mecmûaların sayfalarında saklanmaktadır. Mecmûalar incelendikçe, bu hazineler, ilim âlemine kazandırılmaktadır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Koleksiyonu’nda OE Yz 0786 05 demirbaş numarasıyla kayıtlı ve dînî-tasavvufî amaçla tertip edilmiş bir mecmûa içerisinde, yaptığımız katalog taramalarına göre başka kaynaklarda bulunmayan iki risâle vardır. Bunlardan birisi, “İmâm Alìi Kerremallahu vechehu Hazretlerinin Mahdumları Cenâb-ı Hanìfiyye’ye Nasâyih-i Celîlesi” başlıklı risâledir. Hz. Ali’nin, oğlu Muhammed b. Hanefiyye’ye nasihatlarının bulunduğu bu risâle, yedi varaktan oluşmaktadır. Samimi bir üslûbun ve bir babanın evladına sevgi ve şefkatinin büyüklüğünü gösteren hitapların olduğu nasihatların kaynağına dâir herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Mecmûayı Şubat 1902’de istinsah eden Cemâleddin b. Ali adlı mürettib, nasihatları Tercümân-ı Hakîkat gazetesinde çalışan Derviş Ahmed Bey elinden aldığını bildirir. Mensur bir pend-nâme veya nasihat-nâme diyebileceğimiz bu risâledeki öğütlerin kaynağı ve sıhhati daha kapsamlı bir çalışmayı gerektirdiği için bu yazıda, nasihatların metni transkribe edilip kelimelerin metin bağlamlı anlamına sadık kalmaya çalışarak birebir dil içi çevirisi yapılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

nasihat, Hz. Ali, Muhammed b. Hanefi, pend-nâme, mecmûa

ALI’S ADVICE TO HIS SON MUHAMMED HANEFIYYE

Öz

Mecmûas are a secret treasure of Turkish culture and literature for a wide variety of aspects such as content, method of arrangement, purpose of arrangement, and language. Great deals of information, documents, works, which have not revealed yet, are kept on the pages of these mecmûas. As the mecmûas are examined, they are introduced to scientific world. According to the catalog scans we made, there are two papers in Istanbul Metropolitan Municipality Ataturk Library, Osman Ergin Collection, registered in OE Yz 0786 05 inventory number and arranged for a religious-mystical purpose, which currently cannot be found in other sources. One of them is the article entitled “İmām ʿAli Kerremallāhu vechehu Ḥażretlerinin Maḫdūmları Cenāb-ı Ḥanifiyye’ye Nasāyiḥ-i Celilesi”. The work consists of seven pages. It contains Ali’s advice to his son Muhammad b. Hanafiyya. The work is written in an intimate style. In the work, there are appeals that fulfill the grandeur of a father’s love. There is no information about the source of the advice. The author wrote the mecmûa in February 1902. The author received advice from Ahmet Bey, who worked on the Tercümân-ı Hakîkat journal. Since they require a detailed investigation, the origin and correctness of the advice are not among the aims of the present study. Instead, the texts of the advices were transcribed and attempted to be interlaboratory by trying to remain faithful to the textual meaning of the words in this article

Anahtar Kelimeler

advice, Hz. Ali, Muhammed b. Hanefi, pend-nâme, mecmua

Kaynakça

• Cemâleddin bin Ali. (1902). Keşkūl-i Mutasavvıfa ve Resāʾil-i Pìrān-ı Sāʾire-yi Muḥaḳḳıḳìn. İBB Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Koleksiyonu OE Yz 0786 05.
• Dalkıran, Sayın. (2004). “Muhammed b. El-Hanefiyye ve Adına Oluşan Fırkalar”. Dînî Araştırmalar Dergisi 19,139-158.
• Öz, Mustafa. (2005). “Muhammed b. Hanefiyye”. TDV İslam Ansiklopedisi, c.30, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., s. 537-539.
• Ünlüer, Ceyhun. (2010). Muhammed Hanefiyye Cengi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.